پرش به محتوا

مرتضی مقتدایی: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۸۸ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۴ شهریور ۱۴۰۳
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات عالمان شیعه
{{جعبه اطلاعات عالمان شیعه
| عنوان            =مرتضی مقتدایی
| عنوان            =مرتضی مقتدایی
| تصویر            =
| تصویر            =مرتضی مقتدایی.jpg
| توضیح تصویر      =
| توضیح تصویر      =
| اندازه تصویر      =
| اندازه تصویر      =
| سرشناسی          =
| سرشناسی          =شاگرد امام‌خمینی
| نام کامل          =
| نام کامل          =
| لقب              =
| لقب              =
خط ۳۷: خط ۳۷:
مرتضی مقتدایی تحصیلات ابتدایی را در [[اصفهان]] به پایان رساند و سپس به فراگیری دروس حوزوی نزد پدرش پرداخت و دروسی چون نصاب الصبیان، جامع‌المقدمات، سیوطی و بخشی از شرح نظام را در خانه و نزد پدرش خواند.<ref>خبرگان ملت، دفتر اول، ص۴۲۷.</ref> در سال ۱۳۳۱ش وارد [[حوزه علمیه اصفهان]] شد و دوره سطح را نزد محمدحسن نجف‌آبادی، احمد فیاض و [[سیدابوالحسن شمس‌آبادی]] خواند و در درس منطق و منظومه از درس رضا کلباسی بهره برد. او درس تفسیر قرآن و نهج‌البلاغه را هم نزد میرزا علی آقا شیرازی فراگرفت و در درس اخلاق ایشان هم حضور می‌یافت. خلاصه الحساب را هم پیش مجدالعلما نجفی آموخت و آنگاه در درس مکاسب [[سیدحسین خادمی|سیدحسین خادمی اصفهانی]] حاضر شد. مدت دو سال هم در درس خارج فقه و اصول ایشان شرکت کرد. او هم‌زمان با تحصیل، به تدریس مقدمات، معالم‌الاصول، شرح لمعه و شرح منظومه ملاهادی سبزواری در حوزه علمیه اصفهان می‌پرداخت.<ref>خبرگان ملت، دفتر اول، ص۴۲۸-۴۲۹.</ref>
مرتضی مقتدایی تحصیلات ابتدایی را در [[اصفهان]] به پایان رساند و سپس به فراگیری دروس حوزوی نزد پدرش پرداخت و دروسی چون نصاب الصبیان، جامع‌المقدمات، سیوطی و بخشی از شرح نظام را در خانه و نزد پدرش خواند.<ref>خبرگان ملت، دفتر اول، ص۴۲۷.</ref> در سال ۱۳۳۱ش وارد [[حوزه علمیه اصفهان]] شد و دوره سطح را نزد محمدحسن نجف‌آبادی، احمد فیاض و [[سیدابوالحسن شمس‌آبادی]] خواند و در درس منطق و منظومه از درس رضا کلباسی بهره برد. او درس تفسیر قرآن و نهج‌البلاغه را هم نزد میرزا علی آقا شیرازی فراگرفت و در درس اخلاق ایشان هم حضور می‌یافت. خلاصه الحساب را هم پیش مجدالعلما نجفی آموخت و آنگاه در درس مکاسب [[سیدحسین خادمی|سیدحسین خادمی اصفهانی]] حاضر شد. مدت دو سال هم در درس خارج فقه و اصول ایشان شرکت کرد. او هم‌زمان با تحصیل، به تدریس مقدمات، معالم‌الاصول، شرح لمعه و شرح منظومه ملاهادی سبزواری در حوزه علمیه اصفهان می‌پرداخت.<ref>خبرگان ملت، دفتر اول، ص۴۲۸-۴۲۹.</ref>


مقتدایی در سال ۱۳۳۸ش به تشویق [[زین‌العابدین قربانی]]، [[عباسعلی عمید زنجانی]] و [[سیدهادی خسروشاهی]] راهی [[قم]] شد و در [[حوزه علمیه قم|حوزه علمیه آن شهر]] در درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی که به ترتیب هر روز صبح و بعدازظهر در [[مسجد سلماسی]] تشکیل می‌شد، شرکت کرد.<ref>«گفتگو با آیت‌الله...»، ص۲)</ref> بنابراین او از شاگردان دوره سوم [[درس خارج اصول امام‌خمینی]] بود که از سال ۱۳۳۷ش در مسجد سلماسی آغاز شد و از سال ۱۳۴۰ش در [[مسجد اعظم قم]] تداوم یافت و تا [[تبعید امام‌خمینی|تبعید ایشان به خارج از کشور در ۱۳ آبان ۱۳۴۳ش]] ادامه داشت. مقتدایی درباره ویژگی‌های درس امام‌خمینی می‌گوید: <blockquote>«امتیازی که درس امام آن موقع بر سایر درس‌ها داشت این بود که امام نظراتشان یک نظرات روشن و باز بود؛ به طوری که واقعاً مجتهدپرور بود. درس امام این خصوصیت را داشت که شاگردانی که شرکت می‌کردند با کیفیت استدلال، کیفیت استنباط، چگونگی تمسک به آیات و روایات و چگونگی تمسک به عرف و... آشنا می‌شدند. درس امام چنین نوآوری‌هایی داشت».<ref>«گفتگو با آیت‌الله...»، ص۳.</ref> </blockquote>او علاوه بر آن، در [[درس خارج فقه امام‌خمینی|درس خارج فقه (مکاسب) امام‌خمینی]] هم شرکت می‌کرد و آن درس‌ها را تقریر می‌نمود<ref>«گفتگو با آیت‌الله...»، ص۴۳۱.</ref> وی مورد توجه [[امام‌خمینی]] نیز بود و وقتی یکی از بستگان او در سال ۱۳۴۳ش از دنیا رفت، ایشان از طریق خادمی اصفهانی، پیام تسلیتی برای مرتضی مقتدایی ارسال کرد.<ref>صحیفه امام، ج۱، ص۳۹۸.</ref> و در ۲۰ مهر همان سال به او اجازه‌نامه‌ای در امور شرعیه صادر کرد.<ref>صحیفه امام، ج۱، ص۴۰۲.</ref>
مقتدایی در سال ۱۳۳۸ش به تشویق [[زین‌العابدین قربانی]]، [[عباسعلی عمید زنجانی]] و [[سیدهادی خسروشاهی]] راهی [[قم]] شد و در [[حوزه علمیه قم|حوزه علمیه آن شهر]] در درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی که به ترتیب هر روز صبح و بعدازظهر در [[مسجد سلماسی]] تشکیل می‌شد، شرکت کرد.<ref>««گفتگو با آیت‌الله مقتدایی عضو شورای مدیریت حوزه علمیه قم»»، ص۲.</ref> بنابراین او از شاگردان دوره سوم [[درس خارج اصول امام‌خمینی]] بود که از سال ۱۳۳۷ش در مسجد سلماسی آغاز شد و از سال ۱۳۴۰ش در [[مسجد اعظم قم]] تداوم یافت و تا [[تبعید امام‌خمینی|تبعید ایشان به خارج از کشور در ۱۳ آبان ۱۳۴۳ش]] ادامه داشت. مقتدایی درباره ویژگی‌های درس امام‌خمینی می‌گوید: <blockquote>«امتیازی که درس امام آن موقع بر سایر درس‌ها داشت این بود که امام نظراتشان یک نظرات روشن و باز بود؛ به طوری که واقعاً مجتهدپرور بود. درس امام این خصوصیت را داشت که شاگردانی که شرکت می‌کردند با کیفیت استدلال، کیفیت استنباط، چگونگی تمسک به آیات و روایات و چگونگی تمسک به عرف و... آشنا می‌شدند. درس امام چنین نوآوری‌هایی داشت».<ref>«گفتگو با آیت‌الله مقتدایی عضو شورای مدیریت حوزه علمیه قم».</ref> </blockquote>او علاوه بر آن، در [[درس خارج فقه امام‌خمینی|درس خارج فقه (مکاسب) امام‌خمینی]] هم شرکت می‌کرد و آن درس‌ها را تقریر می‌نمود<ref>««گفتگو با آیت‌الله مقتدایی عضو شورای مدیریت حوزه علمیه قم».</ref> وی مورد توجه [[امام‌خمینی]] نیز بود و وقتی یکی از بستگان او در سال ۱۳۴۳ش از دنیا رفت، ایشان از طریق خادمی اصفهانی، پیام تسلیتی برای مرتضی مقتدایی ارسال کرد.<ref>صحیفه امام، ج۱، ص۳۹۸.</ref> و در ۲۰ مهر همان سال به او اجازه‌نامه‌ای در امور شرعیه صادر کرد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۱، ص۴۰۲.</ref>


مقتدایی هم‌زمان با حضور در درس امام‌خمینی، در درس خارج فقه (خمس) [[سیدحسین بروجردی|سیدحسین طباطبایی بروجردی]] در مسجد بالاسر قم شرکت می‌جست. پس از تبعید امام‌خمینی به خارج از کشور، در درس خارج فقه و اصول [[سیدمحمد محقق داماد]] حضور می‌یافت و با درگذشت ایشان، در درس خارج فقه و اصول [[سیدمحمدرضا گلپایگانی]] و [[محمدعلی اراکی]] حاضر شد و تا [[انقلاب اسلامی ایران|پیروزی انقلاب اسلامی]] از آن درس‌ها بهره برد. او همچنین از سال ۱۳۴۰ش نیز در کلاس‌های فیزیک، شیمی، حساب و زبان انگلیسی که در دبیرستان دین و دانش به سرپرستی [[سیدمحمد بهشتی|سیدمحمد حسینی بهشتی]] برگزار می‌شد، شرکت می‌کرد و سه سال در آن کلاس‌ها حضور می‌یافت. هم‌زمان به تدریس در مدرسه آیت‌الله گلپایگانی قم نیز می‌پرداخت.<ref>خبرگان ملت، دفتر اول، ص۴۲۹-۴۳۰.</ref>
مقتدایی هم‌زمان با حضور در درس امام‌خمینی، در درس خارج فقه (خمس) [[سیدحسین بروجردی|سیدحسین طباطبایی بروجردی]] در مسجد بالاسر قم شرکت می‌جست. پس از تبعید امام‌خمینی به خارج از کشور، در درس خارج فقه و اصول [[سیدمحمد محقق داماد]] حضور می‌یافت و با درگذشت ایشان، در درس خارج فقه و اصول [[سیدمحمدرضا گلپایگانی]] و [[محمدعلی اراکی]] حاضر شد و تا [[انقلاب اسلامی ایران|پیروزی انقلاب اسلامی]] از آن درس‌ها بهره برد. او همچنین از سال ۱۳۴۰ش نیز در کلاس‌های فیزیک، شیمی، حساب و زبان انگلیسی که در دبیرستان دین و دانش به سرپرستی [[سیدمحمد بهشتی|سیدمحمد حسینی بهشتی]] برگزار می‌شد، شرکت می‌کرد و سه سال در آن کلاس‌ها حضور می‌یافت. هم‌زمان به تدریس در مدرسه آیت‌الله گلپایگانی قم نیز می‌پرداخت.<ref>خبرگان ملت، دفتر اول، ص۴۲۹-۴۳۰.</ref>
خط ۵۰: خط ۵۰:
مرتضی مقتدایی در اسفند ۱۳۵۷ وارد دستگاه قضا شد و از همان سال به [[قضاوت]] در [[دادگاه‌های انقلاب اسلامی|دادگاه‌های انقلاب]] پرداخت. او در فروردین ۱۳۵۸ با حکم [[امام‌خمینی]] برای قضاوت به خرمشهر و آبادان اعزام شد.<ref>صحیفه امام، ج۶، ص۵۱۱.</ref> و در ۱۸ اردیبهشت آن سال با حکم امام‌خمینی به سمت قاضی شرع در ملایر و زنجان منصوب گردید.<ref>صحیفه امام، ج۷، ص۲۰۶.</ref> و مدتی در آن دو شهر به قضاوت پرداخت. هم‌زمان و به‌طور موقت در دادگاه‌های انقلاب اسلامی در قم و تهران نیز قضاوت می‌کرد. او در سال ۱۳۶۰ش به عضویت شورای عالی قضایی درآمد و سخنگوی آن شورا نیز بود و تا سال ۱۳۶۸ش در آن سمت بود. آنگاه ریاست دیوان عالی کشور را بر عهده داشت و ۵ سال در آن سمت بود. آنگاه ریاست دادسرای دیوان عالی کشور و دادستانی کل کشور را پذیرفت.<ref>خبرگان ملت، دفتر اول، ص۴۳۴.</ref>  
مرتضی مقتدایی در اسفند ۱۳۵۷ وارد دستگاه قضا شد و از همان سال به [[قضاوت]] در [[دادگاه‌های انقلاب اسلامی|دادگاه‌های انقلاب]] پرداخت. او در فروردین ۱۳۵۸ با حکم [[امام‌خمینی]] برای قضاوت به خرمشهر و آبادان اعزام شد.<ref>صحیفه امام، ج۶، ص۵۱۱.</ref> و در ۱۸ اردیبهشت آن سال با حکم امام‌خمینی به سمت قاضی شرع در ملایر و زنجان منصوب گردید.<ref>صحیفه امام، ج۷، ص۲۰۶.</ref> و مدتی در آن دو شهر به قضاوت پرداخت. هم‌زمان و به‌طور موقت در دادگاه‌های انقلاب اسلامی در قم و تهران نیز قضاوت می‌کرد. او در سال ۱۳۶۰ش به عضویت شورای عالی قضایی درآمد و سخنگوی آن شورا نیز بود و تا سال ۱۳۶۸ش در آن سمت بود. آنگاه ریاست دیوان عالی کشور را بر عهده داشت و ۵ سال در آن سمت بود. آنگاه ریاست دادسرای دیوان عالی کشور و دادستانی کل کشور را پذیرفت.<ref>خبرگان ملت، دفتر اول، ص۴۳۴.</ref>  


وی در دومین دوره انتخابات [[مجلس خبرگان رهبری]] از استان اصفهان به نمایندگی برگزیده شد و در دوره‌های سوم<ref>خبرگان ملت، دفتر اول، ص۴۳۵.</ref> و چهارم نیز نمایندگی مردم استان اصفهان در آن مجلس را بر عهده داشت.<ref>«نتایج شمارش آرای...»، ص۸.</ref> مرتضی مقتدایی از اعضای [[جامعه مدرسین حوزه علمیه قم]] است. او در سال ۱۳۷۴ش به عضویت در شورای عالی حوزه علمیه قم منصوب شد.<ref>خبرگان ملت، دفتر اول، ص۲۳۳-۲۳۵.</ref> و مدتی هم ریاست آن شورا را بر عهده داشت.<ref>«گفتگو با آیت‌الله...»، ص۲.</ref> مقتدایی در کنار مسئولیت‌های فوق، به تدریس دروس در [[حوزه علمیه قم]] نیز می‌پرداخت و پس از تدریس چندین دوره دروس سطح، به تدریس خارج فقه در مدرسه مروی تهران پرداخت و سپس تدریس خارج فقه را در حوزه علمیه قم پی گرفت و هم اکنون از مدرسان درس خارج فقه در تهران و قم است.
وی در دومین دوره انتخابات [[مجلس خبرگان رهبری]] از استان اصفهان به نمایندگی برگزیده شد و در دوره‌های سوم<ref>خبرگان ملت، دفتر اول، ص۴۳۵.</ref> و چهارم نیز نمایندگی مردم استان اصفهان در آن مجلس را بر عهده داشت.<ref>«نتایج شمارش آرای...»، ص۸.</ref> مرتضی مقتدایی از اعضای [[جامعه مدرسین حوزه علمیه قم]] است. او در سال ۱۳۷۴ش به عضویت در شورای عالی حوزه علمیه قم منصوب شد.<ref>خبرگان ملت، دفتر اول، ص۲۳۳-۲۳۵.</ref> و مدتی هم ریاست آن شورا را بر عهده داشت.<ref>«گفتگو با آیت‌الله مقتدایی عضو شورای مدیریت حوزه علمیه قم».</ref> مقتدایی در کنار مسئولیت‌های فوق، به تدریس دروس در [[حوزه علمیه قم]] نیز می‌پرداخت و پس از تدریس چندین دوره دروس سطح، به تدریس خارج فقه در مدرسه مروی تهران پرداخت و سپس تدریس خارج فقه را در حوزه علمیه قم پی گرفت و هم اکنون از مدرسان درس خارج فقه در تهران و قم است.


== پانویس ==
== پانویس ==
خط ۶۰: خط ۶۰:
* اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
* اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
* خبرگان ملت (شرح‌حال نمایندگان مجلس خبرگان رهبری) (۱۳۷۹)، دفتر اول، قم، دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری.
* خبرگان ملت (شرح‌حال نمایندگان مجلس خبرگان رهبری) (۱۳۷۹)، دفتر اول، قم، دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری.
* صحیفه امام (۱۳۷۸)، ج۱۰، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی.
* امام‌خمینی، سیدروح‌الله، صحیفه امام (۱۳۷۸)، ج۱۰، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی.
* روحانی، سیدحمید (۱۳۶۴)، نهضت امام‌خمینی در ایران، ج۲، تهران، واحد فرهنگی بنیاد شهید با همکاری سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی.  
* روحانی، سیدحمید (۱۳۶۴)، نهضت امام‌خمینی در ایران، ج۲، تهران، واحد فرهنگی بنیاد شهید با همکاری سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی.  
* سیر مبارزات یاران امام‌خمینی در آینه اسناد به روایت اسناد ساواک (۱۳۹۳)، ج۵ و ۱۶، تدوین: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی؛ صحیفه امام (۱۳۷۸)، ج۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی.
* سیر مبارزات یاران امام‌خمینی در آینه اسناد به روایت اسناد ساواک (۱۳۹۳)، ج۵ و ۱۶، تدوین: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی؛ صحیفه امام (۱۳۷۸)، ج۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی.
۲۱٬۲۱۷

ویرایش