۲۱٬۳۲۴
ویرایش
سیدطاهر مرتضوی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات عالمان شیعه | {{جعبه اطلاعات عالمان شیعه | ||
| عنوان = | | عنوان =سیدطاهر مرتضوی | ||
| تصویر = | | تصویر = | ||
| توضیح تصویر = | | توضیح تصویر = | ||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
| لقب = | | لقب = | ||
| نسب = | | نسب = | ||
| تاریخ تولد = | | تاریخ تولد =اسفند ۱۳۲۲ | ||
| زادگاه = | | زادگاه =خمینی‌شهر اصفهان | ||
| تاریخ وفات = | | تاریخ وفات = | ||
| شهر وفات = | | شهر وفات = | ||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
== زادگاه و خاندان == | == زادگاه و خاندان == | ||
سیدطاهر مرتضوی اصفهانی، در اسفند ۱۳۲۲ در خمینی‌شهر اصفهان به دنیا آمد. جدش سیدمحمدحسین مرتضوی از روحانیان و سادات دیباجی در اصفهان بود که سال‌ها نزد بزرگانی چون آخوند کاشی، سیدجمال‌الدین گلپایگانی و جهانگیرخان قشقایی تحصیل کرده بود و نماینده تام‌الاختیار مراجع تقلید در اصفهان محسوب می‌شد («نگاهی به زندگانی و شخصیت حجت‌الاسلام‌والمسلمین سیدطاهر مرتضوی: سیدعطاءالله احمدی...»، ص۱۶). وی به [[تقوا]] و علم و کرامت و بزرگواری شهرت داشت و مقبره‌اش هم‌اکنون زیارتگاهی باشکوه است («نگاهی به زندگانی و شخصیت حجت‌الاسلام‌والمسلمین سیدطاهر مرتضوی اصفهانی: سیدطاهر مرتضوی اصفهانی...»، ص۱۴-۱۵). | سیدطاهر مرتضوی اصفهانی، در اسفند ۱۳۲۲ در خمینی‌شهر اصفهان به دنیا آمد. جدش سیدمحمدحسین مرتضوی از روحانیان و سادات دیباجی در اصفهان بود که سال‌ها نزد بزرگانی چون آخوند کاشی، سیدجمال‌الدین گلپایگانی و جهانگیرخان قشقایی تحصیل کرده بود و نماینده تام‌الاختیار مراجع تقلید در اصفهان محسوب می‌شد <ref>(«نگاهی به زندگانی و شخصیت حجت‌الاسلام‌والمسلمین سیدطاهر مرتضوی: سیدعطاءالله احمدی...»، ص۱۶).</ref> وی به [[تقوا]] و علم و کرامت و بزرگواری شهرت داشت و مقبره‌اش هم‌اکنون زیارتگاهی باشکوه است <ref>(«نگاهی به زندگانی و شخصیت حجت‌الاسلام‌والمسلمین سیدطاهر مرتضوی اصفهانی: سیدطاهر مرتضوی اصفهانی...»، ص۱۴-۱۵).</ref> | ||
== تحصیل == | == تحصیل == | ||
سیدطاهر مرتضوی تحصیلات ابتدایی را در اصفهان به پایان رساند. سپس به تحصیل دروس حوزوی روی آورد و وارد حوزه علمیه اصفهان شد و مقدمات را آنجا نزد آقایان سیدعلی مشکات، [[عبدالجواد جبل‌عاملی|شیخ عبدالجواد جبل‌عاملی]] و شیخ مصطفی مهدوی به پایان رساند. وی در سال ۱۳۴۰ش برای ادامه تحصیل رهسپار عراق شد و در [[حوزه علمیه نجف|حوزه علمیه نجف اشرف]] به تحصیل پرداخت. او در حوزه علمیه نجف اشرف بخشی از دروس سطح را پیش [[محمدهادی معرفت|شیخ محمدهادی معرفت]] خواند. درباره دیگر استادان او در حوزه علمیه نجف پیش از ورود به درس خارج فقه و اصول [[سیدابوالقاسم خویی|آیت‌الله سیدابوالقاسم موسوی خویی]] اطلاعاتی در دست نیست، ولی می‌توان احتمال داد که از درس‌های استادان آنجا بهره‌مند شد. او پس از اتمام دروس سطح، در درس‌های خارج فقه و اصول آیات سیدابوالقاسم موسوی خویی و [[سیدمحسن حکیم|سیدمحسن طباطبایی حکیم]] شرکت کرد. | سیدطاهر مرتضوی تحصیلات ابتدایی را در اصفهان به پایان رساند. سپس به تحصیل دروس حوزوی روی آورد و وارد حوزه علمیه اصفهان شد و مقدمات را آنجا نزد آقایان سیدعلی مشکات، [[عبدالجواد جبل‌عاملی|شیخ عبدالجواد جبل‌عاملی]] و شیخ مصطفی مهدوی به پایان رساند. وی در سال ۱۳۴۰ش برای ادامه تحصیل رهسپار عراق شد و در [[حوزه علمیه نجف|حوزه علمیه نجف اشرف]] به تحصیل پرداخت. او در حوزه علمیه نجف اشرف بخشی از دروس سطح را پیش [[محمدهادی معرفت|شیخ محمدهادی معرفت]] خواند. درباره دیگر استادان او در حوزه علمیه نجف پیش از ورود به درس خارج فقه و اصول [[سیدابوالقاسم خویی|آیت‌الله سیدابوالقاسم موسوی خویی]] اطلاعاتی در دست نیست، ولی می‌توان احتمال داد که از درس‌های استادان آنجا بهره‌مند شد. او پس از اتمام دروس سطح، در درس‌های خارج فقه و اصول آیات سیدابوالقاسم موسوی خویی و [[سیدمحسن حکیم|سیدمحسن طباطبایی حکیم]] شرکت کرد. | ||
سیدطاهر مرتضوی در سال ۱۳۴۴ش و با شنیدن خبر ورود امام‌خمینی، همراه با جمع کثیری از طلاب علوم حوزوی به استقبال ایشان شتافت و در شهر کاظمین به خدمت [[امام‌خمینی]] رسید. یکی از افتخارات مرتضوی در آن مراسم، نشستن در ماشین حامل امام‌خمینی و همراهی ایشان در سفرهای زیارتی ایشان از نجف به کربلا بود. او با تشکیل درس خارج فقه (بیع مکاسب) امام‌خمینی در [[مسجد شیخ انصاری]]، در آن درس حضور یافت. می‌توان احتمال داد که از بدو تشکیل درس خارج فقه امام‌خمینی در آن درس حضور یافت و این حضور شش سال استمرار یافت. وی درباره حضور در درس امام‌خمینی می‌گوید: <blockquote>«درس فقه امام را شرکت می‌کردم. در جلسات درس ولایت‌فقیه ایشان هم حضور داشتم. البته در آن سطحی نبودم که مانند الآن درس را درک کنم. به قول قدیمی‌ها جزء سیاهی‌لشکر بودم. جمعیت زیادی می‌آمدند؛ به‌طوری که مسجد پُر می‌شد. مرحوم آیت‌الله خویی شب‌ها بعد از نماز مغرب و عشا در مسجد خضراء درس می‌داد و مرحوم حضرت امام در مسجد شیخ درس می‌گفت. تمام رفتارها و گفتارهای حضرت امام برای ما درس بود. امام واقعاً بی‌نظیر بود و هیچ‌چیزی کم نداشت. ایشان مافوق همه علما و مراجع بود» («نگاهی به زندگانی و شخصیت حجت‌الاسلام‌والمسلمین سیدطاهر مرتضوی اصفهانی»، ص۱۴-۱۵). </blockquote>با استناد به حضور او در درس ولایت‌فقیه امام‌خمینی و همچنین حضور شش‌ساله در درس ایشان می‌توان گفت که از سال ۱۳۴۴-۱۳۵۰ش در درس خارج فقه امام‌خمینی شرکت می‌کرده است. وی همچنین در ۱۵ اردیبهشت ۱۳۴۹ از امام‌خمینی اجازه دخالت در امور حسبیه و شرعیه دریافت کرد (صحیفه امام، ج۲، ص۲۶۸، ج۱، ص۵۰۰) و آقایان [[محمدصادق خلخالی|شیخ صادق خلخالی]] و [[احمد جنتی]] معرفان او به امام‌خمینی بودند (همان، ج۱، ص۵۰۰). وی علاوه بر آن به‌عنوان مکبر امام‌خمینی در نمازهای جماعت ایشان انجام وظیفه می‌کرد («نگاهی به زندگانی و شخصیت حجت‌الاسلام‌والمسلمین سیدطاهر مرتضوی اصفهانی»، ص۱۴). | سیدطاهر مرتضوی در سال ۱۳۴۴ش و با شنیدن خبر ورود امام‌خمینی، همراه با جمع کثیری از طلاب علوم حوزوی به استقبال ایشان شتافت و در شهر کاظمین به خدمت [[امام‌خمینی]] رسید. یکی از افتخارات مرتضوی در آن مراسم، نشستن در ماشین حامل امام‌خمینی و همراهی ایشان در سفرهای زیارتی ایشان از نجف به کربلا بود. او با تشکیل درس خارج فقه (بیع مکاسب) امام‌خمینی در [[مسجد شیخ انصاری]]، در آن درس حضور یافت. می‌توان احتمال داد که از بدو تشکیل درس خارج فقه امام‌خمینی در آن درس حضور یافت و این حضور شش سال استمرار یافت. وی درباره حضور در درس امام‌خمینی می‌گوید: <blockquote>«درس فقه امام را شرکت می‌کردم. در جلسات درس ولایت‌فقیه ایشان هم حضور داشتم. البته در آن سطحی نبودم که مانند الآن درس را درک کنم. به قول قدیمی‌ها جزء سیاهی‌لشکر بودم. جمعیت زیادی می‌آمدند؛ به‌طوری که مسجد پُر می‌شد. مرحوم آیت‌الله خویی شب‌ها بعد از نماز مغرب و عشا در مسجد خضراء درس می‌داد و مرحوم حضرت امام در مسجد شیخ درس می‌گفت. تمام رفتارها و گفتارهای حضرت امام برای ما درس بود. امام واقعاً بی‌نظیر بود و هیچ‌چیزی کم نداشت. ایشان مافوق همه علما و مراجع بود» («نگاهی به زندگانی و شخصیت حجت‌الاسلام‌والمسلمین سیدطاهر مرتضوی اصفهانی»، ص۱۴-۱۵). </blockquote>با استناد به حضور او در درس ولایت‌فقیه امام‌خمینی و همچنین حضور شش‌ساله در درس ایشان می‌توان گفت که از سال ۱۳۴۴-۱۳۵۰ش در درس خارج فقه امام‌خمینی شرکت می‌کرده است. وی همچنین در ۱۵ اردیبهشت ۱۳۴۹ از امام‌خمینی اجازه دخالت در امور حسبیه و شرعیه دریافت کرد <ref>(صحیفه امام، ج۲، ص۲۶۸، ج۱، ص۵۰۰)</ref> و آقایان [[محمدصادق خلخالی|شیخ صادق خلخالی]] و [[احمد جنتی]] معرفان او به امام‌خمینی بودند (همان، ج۱، ص۵۰۰). وی علاوه بر آن به‌عنوان مکبر امام‌خمینی در نمازهای جماعت ایشان انجام وظیفه می‌کرد <ref>(«نگاهی به زندگانی و شخصیت حجت‌الاسلام‌والمسلمین سیدطاهر مرتضوی اصفهانی»، ص۱۴).</ref> | ||
مرتضوی پس از چند سال به سفارش امام‌خمینی برای همراهی با [[انقلاب اسلامی ایران|نهضت اسلامی]] به کشور بازگشت و به فعالیت‌های سیاسی در ایران ادامه داد؛ و با توجه به قدرتی که در فن سخنوری و منبر داشت و از صدای خوبی نیز بهره‌مند بود، رفته‌رفته در قم و اصفهان از طریق منبرهای آتشین و انقلابی در حمایت از نهضت امام‌خمینی گام برمی‌داشت. او چند بار برای سفرهای زیارتی به سوریه و عراق رفت. یک بار هم که به عراق رفته بود، چند ماه در نجف اشرف اقامت گزید و در آن مدت شب‌های جمعه امام‌خمینی را با وسیله نقلیه شخصی خود به کربلا می‌برد و پس از زیارت به نجف بازمی‌گرداند و این اوج صمیمیت و محبت امام به ایشان را می‌رساند. مرتضوی همچنین ارتباط گرم و صمیمانه‌ای با [[سیدمصطفی خمینی]] و [[سیداحمد خمینی]] داشت. | مرتضوی پس از چند سال به سفارش امام‌خمینی برای همراهی با [[انقلاب اسلامی ایران|نهضت اسلامی]] به کشور بازگشت و به فعالیت‌های سیاسی در ایران ادامه داد؛ و با توجه به قدرتی که در فن سخنوری و منبر داشت و از صدای خوبی نیز بهره‌مند بود، رفته‌رفته در قم و اصفهان از طریق منبرهای آتشین و انقلابی در حمایت از نهضت امام‌خمینی گام برمی‌داشت. او چند بار برای سفرهای زیارتی به سوریه و عراق رفت. یک بار هم که به عراق رفته بود، چند ماه در نجف اشرف اقامت گزید و در آن مدت شب‌های جمعه امام‌خمینی را با وسیله نقلیه شخصی خود به کربلا می‌برد و پس از زیارت به نجف بازمی‌گرداند و این اوج صمیمیت و محبت امام به ایشان را می‌رساند. مرتضوی همچنین ارتباط گرم و صمیمانه‌ای با [[سیدمصطفی خمینی]] و [[سیداحمد خمینی]] داشت. | ||
سیدطاهر مرتضوی که پس از بازگشت به کشور، پیوسته در راه ایران و عراق در رفت‌وآمد بود، [[پیام‌ها و اعلامیه‌های امام‌خمینی|اعلامیه‌های امام‌خمینی]] را به ایران انتقال می‌داد. مرتضوی دلباخته امام‌خمینی بود و امام‌خمینی هم این احساس را به [[حسن صانعی]] بیان کرده و گفته بود: «من وقتی به چهره آقای مرتضوی نگاه می‌کنم، می‌فهمم که از صمیم قلب من را دوست دارد» ( | سیدطاهر مرتضوی که پس از بازگشت به کشور، پیوسته در راه ایران و عراق در رفت‌وآمد بود، [[پیام‌ها و اعلامیه‌های امام‌خمینی|اعلامیه‌های امام‌خمینی]] را به ایران انتقال می‌داد. مرتضوی دلباخته امام‌خمینی بود و امام‌خمینی هم این احساس را به [[حسن صانعی]] بیان کرده و گفته بود: «من وقتی به چهره آقای مرتضوی نگاه می‌کنم، می‌فهمم که از صمیم قلب من را دوست دارد» <ref>(«نگاهی به زندگانی و شخصیت حجت‌الاسلام‌والمسلمین سیدطاهر مرتضوی اصفهانی»، ص۱۴- ۱۵).</ref> وقتی یکی از فرزندان سیدطاهر مرتضوی در سال ۱۳۵۳ش درگذشت، امام‌خمینی پیام تسلیتی برای او ارسال کرد <ref>(صحیفه امام، ج ۳، ص۲۷).</ref> | ||
== فعالیت‌ها پس از پیروزی انقلاب == | == فعالیت‌ها پس از پیروزی انقلاب == | ||
او پس از پیروزی انقلاب به دادگستری و دادگاه‌های کیفری تهران رفت و ابتدا معاونت دادگاه‌های کیفری تهران را بر عهده گرفت و سپس به ریاست دادگاه‌های کیفری تهران منصوب شد. پس از چند سال حضور در آن دادگاه، به اهواز رفت و دو سال ریاست کل نیروهای مسلح خوزستان را بر عهده گرفت. در همان زمان به شهرهای مختلف جنگی می‌رفت و سخنرانی می‌کرد. پس از دو سال به تهران برگشت و از سوی [[محی‌الدین انواری]] رئیس وقت رسیدگی به امور مساجد، به سمت معاون امور مساجد در انتخاب ائمه جماعت منصوب شد و چهار سال در آن سمت خدمت کرد. پس از آن امامت یکی از مساجد تهران را بر عهده گرفت و سال‌ها به اقامه نماز جماعت و همچنین تدریس دروس حوزوی در آن مسجد پرداخت («نگاهی به زندگانی و شخصیت حجت‌الاسلام‌والمسلمین سیدطاهر مرتضوی اصفهانی»، ص۱۴-۱۵). | او پس از پیروزی انقلاب به دادگستری و دادگاه‌های کیفری تهران رفت و ابتدا معاونت دادگاه‌های کیفری تهران را بر عهده گرفت و سپس به ریاست دادگاه‌های کیفری تهران منصوب شد. پس از چند سال حضور در آن دادگاه، به اهواز رفت و دو سال ریاست کل نیروهای مسلح خوزستان را بر عهده گرفت. در همان زمان به شهرهای مختلف جنگی می‌رفت و سخنرانی می‌کرد. پس از دو سال به تهران برگشت و از سوی [[محی‌الدین انواری]] رئیس وقت رسیدگی به امور مساجد، به سمت معاون امور مساجد در انتخاب ائمه جماعت منصوب شد و چهار سال در آن سمت خدمت کرد. پس از آن امامت یکی از مساجد تهران را بر عهده گرفت و سال‌ها به اقامه نماز جماعت و همچنین تدریس دروس حوزوی در آن مسجد پرداخت <ref>(«نگاهی به زندگانی و شخصیت حجت‌الاسلام‌والمسلمین سیدطاهر مرتضوی اصفهانی»، ص۱۴-۱۵).</ref> | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||