سیدمحمد موسوی مفتی‌الشیعه: تفاوت میان نسخه‌ها

سیدمحمد موسوی مفتی‌الشیعه معروف به مفتی‌الشیعه.<ref>درازی، ص۱۶۳)</ref> در سال ۱۳۰۷ش در خانواده‌ای روحانی به دنیا آمد.<ref>الوانساز خویی، ج۳، ص۱۹۶.</ref> جدش سیدمرتضی خلخالی، از شاگردان شیخ مرتضی انصاری، پدرش سیدمحمدتقی مفتی‌الشیعه از شاگردان آخوند ملا محمدکاظم خراسانی و سیدمحمدکاظم یزدی و خود از مراجع تقلید و صاحب آثاری چون شجره التقوی و ذخیره العقبی در علوم و معارف دینی بود.<ref>آقابزرگ تهرانی، ج۵، ص۳۵۳.</ref> نسب او از طریق مادر هم به خاندان محقق کرکی می‌رسد و جد مادری‌اش سیدباقر نجفی اردبیلی از شاگردان آیت‌الله سیدمحمدتقی شیرازی بود.<ref>انصاری، ص۱۲۶.</ref>  

سیدمحمد مفتی‌الشیعه مقدمات را در زادگاهش و نزد آقایان سیدمحمدتقی مفتی‌الشیعه (پدرش) خواند. سپس رسایل را نزد شیخ غلامحسین غروی و مکاسب را پیش عمویش سیدموسی فقیه مرتضوی خواند.<ref>الوانساز خویی، ج۳، ص۱۹۶.</ref> علاوه بر آن، در درس کفایه شیخ عبدالحسین غروی هم شرکت کرد.<ref>درازی، ص۲۹۲.</ref> از دیگر استادان او در اردبیل، آقایان میرزا مهدی عالم و شیخ بشیر مدرس بودند.<ref>درازی، ص۱۶۳؛ مجموعه مقالات همایش بزرگداشت آیت‌الله مشکینی، ج۲، ص۳۲۴.</ref> هم‌زمان با تحصیل در اردبیل، به جای پدرش به اقامه نماز جماعت در مساجد بازار و سیداحمد آن شهر پرداخت. آنگاه در سال ۱۳۲۶ش برای ادامه تحصیل رهسپار [[حوزه علمیه قم]] شد.<ref>مجموعه مقالات همایش بزرگداشت آیت‌الله مشکینی، ج۲، ص۳۲۵)</ref> و در آنجا کفایه الاصول را نزد [[سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی|آیت‌الله سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی]] خواند. سپس در درس خارج فقه [[سیدحسین بروجردی|آیت‌الله سیدحسین طباطبایی بروجردی]] (بحث کتاب صلاه)، خارج فقه آیت‌الله سیدمحمد حجت کوه‌کمره‌ای (کتاب بیع)، خارج اصول امام‌خمینی (مباحث الفاظ و بحث لاجبر و لاتفویض با استدلال عقلی و شرعی) و خارج فقه [[سیدمحمد محقق داماد|آیت‌الله سیدمحمد محقق داماد]] (بحث طهارت) شرکت کرد. همچنین از درس‌های تفسیر، هیئت و فلسفه علامه سیدمحمدحسین طباطبایی بهره‌مند شد. وی در سال ۱۳۳۴ش برای تکمیل تحصیلات عازم نجف اشرف شد.<ref>الوانساز خویی، ج۳، ص۱۹۶-۱۹۷)</ref> بنابراین می‌توان گفت که در سال‌های پایانی دهه ۱۳۲۰ش و آغازین دهه ۱۳۳۰ش در درس اصول امام‌خمینی که در [[مسجد محمدیه|مساجد محمدیه]] و [[مسجد سلماسی قم|سلماسی قم]] برگزار می‌شد، شرکت می‌کرد. او این بحث را تقریر هم نمود. در حوزه علمیه از درس‌های خارج فقه و اصول آیات [[سیدمحسن حکیم|سیدمحسن طباطبایی حکیم]]، سیدمحمود حسینی شاهرودی، شیخ حسین حلی و [[سیدابوالقاسم خویی|سیدابوالقاسم موسوی خویی]] استفاده کرد و بیش از همه ملازم و شاگرد استاد آیت‌الله حلی بود و به نگارش تقریرات درس اصول و درس عروه ایشان پرداخت. مفتی‌الشیعه ضمن تحصیل در [[حوزه علمیه نجف]]، در همان‌جا به تدریس فقه و اصول و تألیف و تحقیق روی آورد.

مفتی‌الشیعه در پی تلاش مستمر در راه علم و دانش به دریافت اجازات مهمی از علما و مراجع بزرگ نائل شد. ازجمله از آیت‌الله حکیم، اجازه‌ای در امور شرعی دریافت کرد.<ref>الوانساز خویی، ص۱۹۷.</ref> او پس از اخراج ایرانیان از عراق، در سال ۱۳۵۵ش به ایران بازگشت و در قم سکونت گزید و به تألیف، تحقیق و تدریس پرداخت.<ref>مجموعه مقالات همایش بزرگداشت آیت‌الله مشکینی، ج۲، ص۳۲۵.</ref> وی درس‌هایی چون شرح لمعه (ارث و صلات)، رسایل، مکاسب، کفایه‌الاصول و منظومه (قسمت منطق) را تدریس می‌کرد.  

سیدمحمد مفتی‌الشیعه در ۲۹ فروردین ۱۳۸۹ از دنیا رفت و پیکرش پس از اقامه نماز توسط [[سیدموسی شبیری زنجانی]]، در حرم حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.<ref>درازی، ص۱۶۳؛ انصاری، ص۱۲۶؛ الوانساز خویی، ص۱۹۸-۲۰۰.</ref>

* درازی، علی (۱۳۹۰)، تاریخ انقلاب اسلامی در اردبیل، تهران، سوره مهر؛ مجموعه مقالات همایش بزرگداشت آیت‌الله مشکینی (۱۳۹۲)، ج۲، قم، سازمان چاپ و نشر.