۲۱٬۱۴۹
ویرایش
سیدمحمد فقیه: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
}}'''سیدمحمد فقیه'''، از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی. | }}'''سیدمحمد فقیه'''، از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی. | ||
سیدمحمد فقیه در ۲۱ فروردین ۱۳۲۱ش در نیریز فارس و در خانواده‌ای روحانی به دنیا آمد. پدرش سیدهدایت‌الله فقیه از روحانیان برجسته نیریز بود و بیش از ۵۰ سال به تبلیغ و ارشاد مردم آن سامان اشتغال داشت و از مراجع بزرگی چون آیات سیدابوالحسن اصفهانی و میرزا حسین نائینی اجازه نقل احادیث و از آیات سیدعبدالله | == زادگاه و خاندان == | ||
او پس از پایان دوره سطح، در درس خارج فقه و اصول استادان حوزه علمیه قم حضور یافت و باب دماء ثلاثه و قضا را پیش آیت‌الله گلپایگانی خواند و قسمت صلوه عروه تا بحث قرائت را نزد آیت‌الله محقق داماد فراگرفت. او سپس قسمتی از مکاسب بیع فضولی را تا پایان اجاره نزد امام‌خمینی خواند. کتاب طهارت و قسمتی از صلوه و عروه و خارج مکاسب بیع و خیارات را هم نزد آیت‌الله میرزا هاشم آملی بهره فراگرفت و همچنین دو دوره و نیم در درس خارج کفایتین آیت‌الله آملی شرکت جست. علاوه بر آن، در درس خارج اصول (از ابتدای کفایه تا مبحث خاص و عام) آیت‌الله محقق داماد حضور می‌یافت. هم‌زمان با تحصیل دروس خارج فقه و اصول، کتاب اسفار ملاصدرا را هم در مدت ۱۲ سال پیش عبدالله جوادی آملی خواند و شرح اشارات و قسمتی از شفا را نزد حسن‌زاده آملی فراگرفت. همچنین دروس خارج فلسفه و جلد سوم اسفار را نزد مرتضی مطهری آموخت. او سپس از آیات امام‌خمینی، سیدمحسن طباطبایی | سیدمحمد فقیه در ۲۱ فروردین ۱۳۲۱ش در نیریز فارس و در خانواده‌ای روحانی به دنیا آمد. پدرش سیدهدایت‌الله فقیه از روحانیان برجسته نیریز بود و بیش از ۵۰ سال به تبلیغ و ارشاد مردم آن سامان اشتغال داشت و از مراجع بزرگی چون آیات سیدابوالحسن اصفهانی و میرزا حسین نائینی اجازه نقل احادیث و از آیات [[سیدعبدالله شیرازی]]، سیدمهدی شیرازی، سیدیونس اردبیلی، [[سیدمحمدرضا موسوی گلپایگانی]] و سیدمحمد محقق داماد اجازاتی در امور حسبیه داشت. جدش هم سیدمحمد پیشنماز از عالمان شاخص نیریز بود و نسبش به میر عبدالله حسینی از نوادگان امامزاده میرحسین حیات غیبی از فرزندزادگان [[امام محمد باقر(ع)|امام محمدباقر(ع)]] می‌رسد که مزارش هم‌اکنون در دامنه خرمنکوه زیارتگاهی باشکوه است. | ||
سیدمحمد فقیه فعالیت‌های سیاسی، اجتماعی خود را با آغاز نهضت اسلامی امام‌خمینی علیه حکومت پهلوی آغاز کرد و در جریان تصویب‌نامه انجمن‌های ایالتی و ولایتی به مبارزه علیه آن تصویب‌نامه پرداخت. پس از آن در اغلب اجتماعاتی که در قم یا نیریز برگزار می‌شد شرکت می‌کرد و ازجمله در عاشورای سال | |||
فقیه پس از بازگشت به کشور به فعالیت‌های سیاسی ادامه داد. به سبب این مبارزات در سال | == تحصیل == | ||
سیدمحمد فقیه خواندن و نوشتن را در مکتب‌خانه‌ای در نیریز فراگرفت. سپس دوران ابتدایی را در همان شهر خواند و دوران متوسطه را هم در دبیرستان احمد نیریزی نیریز گذراند. او سپس به تحصیل دروس حوزوی روی آورد و جامع‌المقدمات را نزد پدر و پدربزرگش در نیریز خواند. در سال ۱۳۳۷ برای تکمیل تحصیلات حوزوی راهی [[قم]] شد و در [[حوزه علمیه قم|حوزه علمیه آن شهر]] سیوطی را تا باب اضافه نزد سیدزین‌العابدین و از باب اضافه به بعد پیش سیدحسین درچه‌ای خواند. حاشیه ملا عبدالله و مغنی و مطول را هم نزد آقایان شیخ رحمت‌الله فشارکی، میرزا محسن دوزدوزانی، میرزا هاشم تقدیری سبزواری، عبدالله نظری مازندرانی و [[حسین شب‌زنده‌دار|شیخ حسین شب‌زنده‌دار]] جهرمی فراگرفت. معالم‌الاصول را نزد [[مرتضی بنی‌فضل تبریزی]] و شرح لمعتین را پیش [[محمدتقی ستوده]] خواند و در درس قوانین الاصول از شاگردان [[مصطفی اعتمادی|شیخ مصطفی اعتمادی تبریزی]] بود. سپس در درس رسایل [[حسین نوری همدانی|شیخ حسین نوری همدانی]] و مصطفی اعتمادی شرکت کرد و در درس مکاسب از شاگردان محمدتقی ستوده و [[محمد فاضل لنکرانی]] و [[ناصر مکارم شیرازی]] بود. فقیه کفایه الاصول (جلد اول و دوم) را هم نزد [[سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی]] و مکارم شیرازی خواند و هم‌زمان در درس شرح منظومه حسین شب‌زنده‌دار جهرمی و [[یحیی انصاری شیرازی|شیخ یحیی انصاری]] شرکت می‌کرد (کاظمینی، ج ۲، ۶۳۶؛ انصاری،۳۷۷؛ «زندگینامه آیت‌الله سیدمحمد فقیه»، http://neyrizema.ir.). | |||
او پس از پایان دوره سطح، در درس خارج فقه و اصول استادان [[حوزه علمیه قم]] حضور یافت و باب دماء ثلاثه و قضا را پیش [[سیدمحمدرضا گلپایگانی|آیت‌الله گلپایگانی]] خواند و قسمت صلوه عروه تا بحث قرائت را نزد آیت‌الله محقق داماد فراگرفت. او سپس قسمتی از مکاسب بیع فضولی را تا پایان اجاره نزد [[امام‌خمینی]] خواند. کتاب طهارت و قسمتی از صلوه و عروه و خارج مکاسب بیع و خیارات را هم نزد آیت‌الله میرزا هاشم آملی بهره فراگرفت و همچنین دو دوره و نیم در درس خارج کفایتین آیت‌الله آملی شرکت جست. علاوه بر آن، در درس خارج اصول (از ابتدای کفایه تا مبحث خاص و عام) آیت‌الله محقق داماد حضور می‌یافت. هم‌زمان با تحصیل دروس خارج فقه و اصول، کتاب اسفار ملاصدرا را هم در مدت ۱۲ سال پیش [[عبدالله جوادی آملی]] خواند و شرح اشارات و قسمتی از شفا را نزد حسن‌زاده آملی فراگرفت. همچنین دروس خارج فلسفه و جلد سوم اسفار را نزد [[مرتضی مطهری]] آموخت. او سپس از آیات امام‌خمینی، [[سیدمحسن طباطبایی حکیم]]، سیدمحمود حسینی شاهرودی، [[سیدمحمدتقی موسوی خوانساری]]، گلپایگانی و [[محمدعلی اراکی|شیخ محمدعلی اراکی]] اجازاتی در امور حسبیه و از آیت‌الله میرزا هاشم آملی [[اجازه اجتهاد]] دریافت کرد (همان). امام‌خمینی با معرفی یحیی انصاری شیرازی و غروی رفسنجانی، به او اجازه‌ای در امور حسبیه و شرعیه داده بود (صحیفه امام، ج ۱، ۴۵۵). | |||
فقیه هم‌زمان با تحصیل در قم، به تدریس در حوزه علمیه قم نیز می‌پرداخت و به دستور جوادی آملی جوهر النضید و شرح تجریدالاعتقاد را در مدرسه حاج سعادت تدریس می‌کرد («زندگینامه آیت‌الله سیدمحمد فقیه»، http://neyrizema.ir.). | |||
== فعالیت سیاسی و اجتماعی == | |||
سیدمحمد فقیه فعالیت‌های سیاسی، اجتماعی خود را با آغاز [[انقلاب اسلامی ایران|نهضت اسلامی امام‌خمینی]] علیه [[حکومت پهلوی]] آغاز کرد و در جریان [[انجمن‌های ایالتی و ولایتی|تصویب‌نامه انجمن‌های ایالتی و ولایتی]] به مبارزه علیه آن تصویب‌نامه پرداخت. پس از آن در اغلب اجتماعاتی که در [[قم]] یا نیریز برگزار می‌شد شرکت می‌کرد و ازجمله در عاشورای سال ۱۳۴۲ش در نیریز حضور داشت. او در اسفند ۱۳۴۳ ش و پس از [[تبعید امام‌خمینی به خارج از کشور]]، همراه با علما و فضلای شیرازی حوزه علمیه قم چون آیات [[عبدالرحیم ربانی شیرازی]]، [[ناصر مکارم شیرازی]] و... در نامه‌ای خطاب به [[امیرعباس هویدا]]، نخست‌وزیر وقت، به تبعید امام‌خمینی اعتراض کردند و آن را برخلاف نص صریح قانون اساسی دانستند و خواستار آزادی معظم‌له از تبعید و بازگرداندن ایشان به کشور شدند. آنها همچنین خواستار آزادی دیگر زندانیان سیاسی در بند رژیم شدند (اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۱۴۶ـ۱۴۷؛ روحانی، ج۱، ص۸۰۴). همچنین در ۱۵/۳/۱۳۴۵ و در سالروز سرکوب [[قیام پانزده خرداد ۱۳۴۲|قیام مردم در ۱۵ خرداد ۱۳۴۲]]، همراه با جمعی از محصلان و روحانیان حوزه علمیه قم اعلامیه‌ای در محکومیت حمله مأموران حکومت پهلوی به اجتماع مردم در آن روز صادر کردند و سپس با اشاره به [[دستگیری امام‌خمینی|دستگیری]] و تبعید امام‌خمینی و نیز دستگیری و زندانی کردن جمعی از روحانیون، سیاست‌های سرکوبگرانه رژیم را به‌شدت مورد انتقاد قرار دادند (اسناد انقلاب اسلامی، ج ۳، ص۲۰۱ ـ ۲۰۴؛ روحانی، ج ۱، ص۹۱۱). استمرار این فعالیت‌ها باعث شد وی بارها تحت نظر مأموران [[ساواک]] قرار گیرد و در نهایت در سال ۱۳۴۶ توسط ساواک بازداشت و چندین روز در زندان شهربانی شیراز زندانی شد. وی پس از محاکمه آزاد شد و به عراق رفت و در نجف اشرف با [[امام‌خمینی]] دیدار کرد. | |||
فقیه پس از بازگشت به کشور به فعالیت‌های سیاسی ادامه داد. به سبب این مبارزات در سال ۱۳۵۳ش دستگیر و به فردوس تبعید شد. سپس به نیریز بازگشت و مبارزات مردم آن شهر را سازمان‌دهی کرد. | |||
== فعالیت‌ها پس از پیروزی انقلاب اسلامی == | |||
پس از [[پیروزی انقلاب اسلامی]] با تأسیس [[کمیته انقلاب اسلامی]] به اداره امور شهر نیریز پرداخت. او در دی ۱۳۵۸ از سوی امام‌خمینی به سمت امام جمعه نیریز منصوب شد. همچنین در تشکیل نهادهای انقلابی نظیر [[جهاد سازندگی]]، کمیته امداد، [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی]]، عقیدتی سیاسی شهربانی، [[سازمان تبلیغات اسلامی|تبلیغات اسلامی]]، اوقاف، [[نهضت سوادآموزی]] و... در نیریز نقش داشت. او مدت‌ها به‌عنوان نماینده ائمه محترم جمعه در شورای کشاورزی استان عضویت داشت و از اعضای شورای مرکزی ائمه جمعه استان فارس بود. | |||
سیدمحمد فقیه در دوره دوم [[مجلس خبرگان رهبری|مجلس خبرگان]] از سوی مردم استان فارس به نمایندگی برگزیده شد. او که عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیریز بود، سال‌ها به تدریس دروس مختلف مانند [[تفسیر قرآن]]، [[فقه]]، [[اصول فقه]]، [[فلسفه]]، [[اخلاق]]، معارف اسلامی، اندیشه اسلامی، تفسیر نهج‌البلاغه و... در آن دانشگاه می‌پرداخت («زندگینامه آیت‌الله سیدمحمد فقیه»، http://neyrizema.ir). وی در سال ۱۳۷۶ با تأسیس مدرسه علمیه امام صادق(ع) در نیریز، دروس خارج فقه و اصول را در آنجا تدریس می‌کرد («پارسایی عالمانه و خدمات زاهدانه»، ص۱۶). | |||
تأسیس و احداث چندین مسجد، حسینیه، حوزه‌های علمیه خواهران و برادران، صندوق قرض‌الحسنه قائم، کتابخانه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیریز، تشکیل ستاد کمک‌رسانی به آسیب‌دیدگان سیل و زلزله، تشکیل جلسات تفسیر قرآن کریم و تبلیغ شرع مقدس در سنگر جمعه و جماعت، تلاش برای حفظ و احیای موقوفات، تشکیل سمینارهای مختلف، اعزام مبلغان به روستاها، تشکیل ستاد کمک‌رسانی به جبهه‌های جنگ تحمیلی و... از دیگر فعالیت‌های او در نیریز بود («زندگینامه آیت‌الله سیدمحمد فقیه»، http://neyrizema.ir). تدریس در حوزه علمیه خواهران و برادران نیریز و تدریس تفسیر قرآن و نهج‌البلاغه ازجمله اقدامات او در نیریز بود. تقریرات درس آیت‌الله آملی و دست‌نویس-هایی درباره تفسیر قرآن، نهج البلاغه و اخلاق از تألیفات اوست. | |||
سیدمحمد فقیه در دوم فروردین ۱۴۰۱ از دنیا رفت و پیکرش پس از اقامه نماز توسط لطف‌الله دژکام، امام جمعه شیراز، در امامزاده حسن نیریز و در جوار قبر پدر و جدش به خاک سپرده شد (انصاری، ۳۷۸). | سیدمحمد فقیه در دوم فروردین ۱۴۰۱ از دنیا رفت و پیکرش پس از اقامه نماز توسط لطف‌الله دژکام، امام جمعه شیراز، در امامزاده حسن نیریز و در جوار قبر پدر و جدش به خاک سپرده شد (انصاری، ۳۷۸). | ||
منابع: اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج ۴، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ انصاری، ناصرالدین (۱۴۰۱)، «درگذشتگان: آیت‌الله سیدمحمد فقیه»، دوماهنامه آینه پژوهش، سال سی و دوم، شماره ۱۹۴، خرداد و تیر؛ روحانی، سیدحمید (۱۳۶۱)، بررسی و تحلیلی از نهضت امام‌خمینی، ج ۱، بی‌جا، بی‌نا؛ «پارسایی عالمانه و خدمات زاهدانه»، (۱۳۸۲)، ماهنامه کیهان فرهنگی، شماره ۲۷، دی؛ «زندگینامه آیت‌الله سیدمحمد فقیه»، http://neyrizema.ir/texts.php?portal=mashahir&id=3159؛ صحیفه امام (۱۳۷۸)، ج ۳، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی؛ کاظمینی، میرزا محمد (۱۳۸۴)، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج ۲، تهران، برگ رضوان. | منابع: اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج ۴، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ انصاری، ناصرالدین (۱۴۰۱)، «درگذشتگان: آیت‌الله سیدمحمد فقیه»، دوماهنامه آینه پژوهش، سال سی و دوم، شماره ۱۹۴، خرداد و تیر؛ روحانی، سیدحمید (۱۳۶۱)، بررسی و تحلیلی از نهضت امام‌خمینی، ج ۱، بی‌جا، بی‌نا؛ «پارسایی عالمانه و خدمات زاهدانه»، (۱۳۸۲)، ماهنامه کیهان فرهنگی، شماره ۲۷، دی؛ «زندگینامه آیت‌الله سیدمحمد فقیه»، http://neyrizema.ir/texts.php?portal=mashahir&id=3159؛ صحیفه امام (۱۳۷۸)، ج ۳، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی؛ کاظمینی، میرزا محمد (۱۳۸۴)، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج ۲، تهران، برگ رضوان. | ||
[[رده:پروژه شاگردان]] | [[رده:پروژه شاگردان]] | ||