۲۱٬۲۱۷
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
== تحصیل == | == تحصیل == | ||
سیدمهدی حسینی روحانی خواندن و نوشتن و مقدمات دروس حوزوی را نزد پدرش خواند. حاشیه و شرح شمسیه را هم نزد سیدمرتضی علوی فریدنی فراگرفت و مطول را پیش میرزا محمدعلی ادیب تهرانی آموخت. در درس سیوطی و شرح لمعه هم از شاگردان [[جعفر صبوری قمی|شیخ جعفر صبوری قمی]] و شیخ عبدالرزاق قائنی بود.<ref>عالم ربانی: یادنامه آیتالله حاج سیدمهدی روحانی، ص۱۴-۱۵؛ محدثی، ص۱۴.</ref> او آن درسها را با شیخ محمدحسین قائنی مباحثه میکرد.<ref>عالم ربانی: یادنامه آیتالله حاج سیدمهدی روحانی.</ref> آنگاه در سال ۱۳۲۲ش به عراق رفت و در [[حوزه علمیه نجف اشرف]] رسایل را پیش میرزا حسن یزدی، مکاسب را نزد سیدیحیی یزدی و قسمتی از کفایهالاصول را نزد میرزا باقر زنجانی خواند.<ref>عالم ربانی: یادنامه آیتالله حاج سیدمهدی روحانی، ص۱۵.</ref> او در سال ۱۳۲۳ش به قم بازگشت و قسمت دیگری از رسایل (باب برائت و اشتغال) ref>(عالم ربانی: یادنامه آیتالله حاج سیدمهدی روحانی، ص۱۵.</ref> و همچنین قسمتهایی از فرائد و قسمتی از مکاسب را نزد امامخمینی فراگرفت.<ref>«حوزه باید به...» ص۳۴؛ «مصاحبه با آیتالله...»، ص۱۷-۱۸؛ خبرگان ملت، دفتر دوم، ص۳۸۶.</ref> با استناد به مصاحبه او میتوان گفت که یک سال (تا ورود آیتالله سیدحسین طباطبایی بروجردی به قم) در درس امامخمینی شرکت داشته است. او بخشهای از مکاسب را نزد شیخ عبدالرزاق قائنی و کفایهالاصول را پیش شیخ محمدعلی حائری کرمانی خواند و در فلسفه و کلام و تفسیر قرآن از درس علامه سیدمحمدحسین طباطبایی بهرهمند شد. علاوه بر آن، مدتی هم در درس فقه و اصول ایشان حضور یافت.<ref>محدثی، ص۱۵.</ref> از سال ۱۳۲۴ش و با آغاز درس خارج فقه و اصول آیتالله بروجردی در حوزه علمیه قم، تحصیل دروس خارج فقه و اصول را نزد ایشان آغاز کرد و همزمان از درس خارج فقه و اصول آیات سیدمحمد حجت کوهکمری، سیدمحمد محقق داماد و سیداحمد موسوی خوانساری استفاده میکرد. آنگاه به تدریس دروس سطح در حوزه علمیه قم پرداخت.<ref>«حوزه باید به...»، ص۳۴؛ «مصاحبه با آیتالله...»، ص۱۸.</ref> او ابتدا به تدریس دروس سطح پرداخت و سپس تدریس درس خارج فقه (خمس) و خارج اصول را آغاز کرد. حسینی روحانی همزمان با تحصیل و تدریس، همراه با افرادی چون آیات سیدموسی شبیری زنجانی، میرزا علی احمدی میانجی، احمد آذری قمی و جمعی دیگر، به بحث و بررسی پیرامون مطالعات قرآنی و تفسیر میپرداخت که این جلسات سالها استمرار داشت.<ref>مصاحبه با آیتالله...»، ص۱۸؛ خاطرات حضرت آیتالله...، ص۸۹-۹۰.</ref> | سیدمهدی حسینی روحانی خواندن و نوشتن و مقدمات دروس حوزوی را نزد پدرش خواند. حاشیه و شرح شمسیه را هم نزد سیدمرتضی علوی فریدنی فراگرفت و مطول را پیش میرزا محمدعلی ادیب تهرانی آموخت. در درس سیوطی و شرح لمعه هم از شاگردان [[جعفر صبوری قمی|شیخ جعفر صبوری قمی]] و شیخ عبدالرزاق قائنی بود.<ref>عالم ربانی: یادنامه آیتالله حاج سیدمهدی روحانی، ص۱۴-۱۵؛ محدثی، ص۱۴.</ref> او آن درسها را با شیخ محمدحسین قائنی مباحثه میکرد.<ref>عالم ربانی: یادنامه آیتالله حاج سیدمهدی روحانی.</ref> آنگاه در سال ۱۳۲۲ش به عراق رفت و در [[حوزه علمیه نجف اشرف]] رسایل را پیش میرزا حسن یزدی، مکاسب را نزد سیدیحیی یزدی و قسمتی از کفایهالاصول را نزد میرزا باقر زنجانی خواند.<ref>عالم ربانی: یادنامه آیتالله حاج سیدمهدی روحانی، ص۱۵.</ref> او در سال ۱۳۲۳ش به قم بازگشت و قسمت دیگری از رسایل (باب برائت و اشتغال)<ref>(عالم ربانی: یادنامه آیتالله حاج سیدمهدی روحانی، ص۱۵.</ref> و همچنین قسمتهایی از فرائد و قسمتی از مکاسب را نزد امامخمینی فراگرفت.<ref>«حوزه باید به...» ص۳۴؛ «مصاحبه با آیتالله...»، ص۱۷-۱۸؛ خبرگان ملت، دفتر دوم، ص۳۸۶.</ref> با استناد به مصاحبه او میتوان گفت که یک سال (تا ورود آیتالله سیدحسین طباطبایی بروجردی به قم) در درس امامخمینی شرکت داشته است. او بخشهای از مکاسب را نزد شیخ عبدالرزاق قائنی و کفایهالاصول را پیش شیخ محمدعلی حائری کرمانی خواند و در فلسفه و کلام و تفسیر قرآن از درس علامه سیدمحمدحسین طباطبایی بهرهمند شد. علاوه بر آن، مدتی هم در درس فقه و اصول ایشان حضور یافت.<ref>محدثی، ص۱۵.</ref> از سال ۱۳۲۴ش و با آغاز درس خارج فقه و اصول آیتالله بروجردی در حوزه علمیه قم، تحصیل دروس خارج فقه و اصول را نزد ایشان آغاز کرد و همزمان از درس خارج فقه و اصول آیات سیدمحمد حجت کوهکمری، سیدمحمد محقق داماد و سیداحمد موسوی خوانساری استفاده میکرد. آنگاه به تدریس دروس سطح در حوزه علمیه قم پرداخت.<ref>«حوزه باید به...»، ص۳۴؛ «مصاحبه با آیتالله...»، ص۱۸.</ref> او ابتدا به تدریس دروس سطح پرداخت و سپس تدریس درس خارج فقه (خمس) و خارج اصول را آغاز کرد. حسینی روحانی همزمان با تحصیل و تدریس، همراه با افرادی چون آیات سیدموسی شبیری زنجانی، میرزا علی احمدی میانجی، احمد آذری قمی و جمعی دیگر، به بحث و بررسی پیرامون مطالعات قرآنی و تفسیر میپرداخت که این جلسات سالها استمرار داشت.<ref>مصاحبه با آیتالله...»، ص۱۸؛ خاطرات حضرت آیتالله...، ص۸۹-۹۰.</ref> | ||
او در سال ۱۳۲۵ ش و در دورانی که حزب توده تبلیغات وسیعی درباره مرام و اندیشه خود داشت، همراه با جمعی از روحانیان ازجمله ناصر مکارم شیرازی، مرتضی مطهری، سیدمحمد حسینی بهشتی، محمد مفتح، سیدموسی صدر و... جلساتی را با هدف مقابله فکری و نقد و بررسی اصول مارکسیسم و فلسفه دیالکتیک تشکیل داد که بازده اندیشهها و بحثهای خود را در اختیار مؤلفان و نویسندگان قرار میدادند و کتاب فیلسوفنماها اثر ناصر مکارم شیرازی ثمره و نمونه روشنی از آن جلسات بود (عالم ربانی: آیتالله حاج سیدمهدی روحانی، ص۱۶). یکی دیگر از فعالیتهای آن کارگروه، تدوین مطالب مطرحشده در آن جلسات و ارسال برای انتشار به مجلات و روزنامهها بود. علاوه بر آن، همراه با جمعی دیگر ازجمله شیخ علی احمدی میانجی به بررسی احادیث شیعه و اهل سنت میپرداختند و احادیث مربوط به اهلبیت را استخراج میکردند که نتیجه آن کتاب احادیث اهلالبیت علیهمالسلام عن طرق اهل السنه بود.<ref>«حوزه باید به...» ص۳۴؛ «مصاحبه با آیتالله...»، ص۱۹؛ خبرگان ملت، دفتر دوم، ص۳۹۰-۳۹۲.</ref> همچنین همراه با جمعی از مدرسان حوزه علمیه قم، طرحهایی را برای اصلاح حوزه علمیه قم به آیتالله بروجردی ارائه داد که این طرح شالوده بنیاد «جامعه مدرسین حوزه عملیه قم» بود (خبرگان ملت، دفتر دوم، ص۳۹۴-۳۹۵). او از سال ۱۳۴۱ ش همراه با دیگر مدرسان حوزه علمیه قم، به حمایت از امامخمینی و مقابله با سیاستهای حکومت پهلوی پرداخت و در این زمینه اعلامیههایی را تهیه و امضا کرد.<ref>اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۱۰۶، ۱۱۰، ۱۳۰، ۱۵۰، ۱۶۳، ۱۶۴، ۱۷۴، ۱۸۸، ۱۹۶، ۲۰۴، ۲۵۱، ۲۶۸، ۲۷۲، ۲۹۲، ۲۹۹، ۴۰۵، ۴۲۰، ۴۲۷، ۴۳۴، ۴۳۹، ۴۵۲، ۴۷۶، ۴۷۸، ۴۷۹، ۴۸۲، ۴۹۱، ۵۰۷، ۵۲۱، ۵۲۲، ۵۲۶؛ سیر مبارزات یاران...، ج۲، ص۸۰-۸۳، ۲۱۴-۲۱۵٬۲۳۳-۲۳۶؛ همان، ج ۳، ۱۴۰-۱۴۲، ۴۰۸-۴۱۰.</ref> در سال ۱۳۴۳ش همراه با جمعی از مدرسان حوزه علمیه قم در نامهای به آیتالله سیدمحمدهادی حسینی میلانی و آیتالله سیدشهابالدین مرعشی نجفی، با اشاره به موسم تبلیغ و سختگیریهای حکومت پهلوی علیه امامخمینی، خواستار اظهارنظر آن مرجع درباره تجلیل از امامخمینی علیرغم این سختگیریها شدند. آیات مرعشی نجفی و میلانی هم در پاسخ، بر تجلیل از امامخمینی و تکرار مطالبه علما درباره بازگشت امامخمینی به کشور تأکید کردند.<ref>آیتاللهالعظمی سید...، ص۲۶۵ ـ ۲۶۹؛ روحانی، ج ۲، ص۳۵-۳۷؛ دوانی، ج ۵، ص۸۲-۸۴.</ref> وی از امامخمینی اجازهای برای تصدی امور شرعیه دریافت کرد و ایشان ذیل معرف او عبارت «معروف هستند» را قید کرده بودند.<ref>صحیفه امام، ج ۱، ص۴۷۲.</ref> | او در سال ۱۳۲۵ ش و در دورانی که حزب توده تبلیغات وسیعی درباره مرام و اندیشه خود داشت، همراه با جمعی از روحانیان ازجمله ناصر مکارم شیرازی، مرتضی مطهری، سیدمحمد حسینی بهشتی، محمد مفتح، سیدموسی صدر و... جلساتی را با هدف مقابله فکری و نقد و بررسی اصول مارکسیسم و فلسفه دیالکتیک تشکیل داد که بازده اندیشهها و بحثهای خود را در اختیار مؤلفان و نویسندگان قرار میدادند و کتاب فیلسوفنماها اثر ناصر مکارم شیرازی ثمره و نمونه روشنی از آن جلسات بود (عالم ربانی: آیتالله حاج سیدمهدی روحانی، ص۱۶). یکی دیگر از فعالیتهای آن کارگروه، تدوین مطالب مطرحشده در آن جلسات و ارسال برای انتشار به مجلات و روزنامهها بود. علاوه بر آن، همراه با جمعی دیگر ازجمله شیخ علی احمدی میانجی به بررسی احادیث شیعه و اهل سنت میپرداختند و احادیث مربوط به اهلبیت را استخراج میکردند که نتیجه آن کتاب احادیث اهلالبیت علیهمالسلام عن طرق اهل السنه بود.<ref>«حوزه باید به...» ص۳۴؛ «مصاحبه با آیتالله...»، ص۱۹؛ خبرگان ملت، دفتر دوم، ص۳۹۰-۳۹۲.</ref> همچنین همراه با جمعی از مدرسان حوزه علمیه قم، طرحهایی را برای اصلاح حوزه علمیه قم به آیتالله بروجردی ارائه داد که این طرح شالوده بنیاد «جامعه مدرسین حوزه عملیه قم» بود (خبرگان ملت، دفتر دوم، ص۳۹۴-۳۹۵). او از سال ۱۳۴۱ ش همراه با دیگر مدرسان حوزه علمیه قم، به حمایت از امامخمینی و مقابله با سیاستهای حکومت پهلوی پرداخت و در این زمینه اعلامیههایی را تهیه و امضا کرد.<ref>اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۱۰۶، ۱۱۰، ۱۳۰، ۱۵۰، ۱۶۳، ۱۶۴، ۱۷۴، ۱۸۸، ۱۹۶، ۲۰۴، ۲۵۱، ۲۶۸، ۲۷۲، ۲۹۲، ۲۹۹، ۴۰۵، ۴۲۰، ۴۲۷، ۴۳۴، ۴۳۹، ۴۵۲، ۴۷۶، ۴۷۸، ۴۷۹، ۴۸۲، ۴۹۱، ۵۰۷، ۵۲۱، ۵۲۲، ۵۲۶؛ سیر مبارزات یاران...، ج۲، ص۸۰-۸۳، ۲۱۴-۲۱۵٬۲۳۳-۲۳۶؛ همان، ج ۳، ۱۴۰-۱۴۲، ۴۰۸-۴۱۰.</ref> در سال ۱۳۴۳ش همراه با جمعی از مدرسان حوزه علمیه قم در نامهای به آیتالله سیدمحمدهادی حسینی میلانی و آیتالله سیدشهابالدین مرعشی نجفی، با اشاره به موسم تبلیغ و سختگیریهای حکومت پهلوی علیه امامخمینی، خواستار اظهارنظر آن مرجع درباره تجلیل از امامخمینی علیرغم این سختگیریها شدند. آیات مرعشی نجفی و میلانی هم در پاسخ، بر تجلیل از امامخمینی و تکرار مطالبه علما درباره بازگشت امامخمینی به کشور تأکید کردند.<ref>آیتاللهالعظمی سید...، ص۲۶۵ ـ ۲۶۹؛ روحانی، ج ۲، ص۳۵-۳۷؛ دوانی، ج ۵، ص۸۲-۸۴.</ref> وی از امامخمینی اجازهای برای تصدی امور شرعیه دریافت کرد و ایشان ذیل معرف او عبارت «معروف هستند» را قید کرده بودند.<ref>صحیفه امام، ج ۱، ص۴۷۲.</ref> | ||
== فعالیتها پس از پیروزی انقلاب اسلامی == | == فعالیتها پس از پیروزی انقلاب اسلامی == | ||
او پس از [[انقلاب اسلامی ایران|پیروزی انقلاب اسلامی]] به تدریس در [[حوزه علمیه قم]] ادامه داد. در کنار فعالیتهای علمی و حوزوی، در نخستین دوره انتخابات [[مجلس خبرگان رهبری]] از استان مرکزی به آن مجلس راه یافت.<ref>خبرگان ملت، دفتر اول، ص۵۹۰)</ref> در دوره دوم آن مجلس نماینده مردم استان مرکزی بود.<ref>خبرگان ملت، دفتر اول، ص۵۹۴)</ref> و در سومین دوره مجلس خبرگان رهبری هم نماینده مردم استان قم بود | او پس از [[انقلاب اسلامی ایران|پیروزی انقلاب اسلامی]] به تدریس در [[حوزه علمیه قم]] ادامه داد. در کنار فعالیتهای علمی و حوزوی، در نخستین دوره انتخابات [[مجلس خبرگان رهبری]] از استان مرکزی به آن مجلس راه یافت.<ref>خبرگان ملت، دفتر اول، ص۵۹۰)</ref> در دوره دوم آن مجلس نماینده مردم استان مرکزی بود.<ref>خبرگان ملت، دفتر اول، ص۵۹۴)</ref> و در سومین دوره مجلس خبرگان رهبری هم نماینده مردم استان قم بود.<ref>خبرگان ملت، دفتر اول، ص۵۹۹.</ref> او همزمان با حضور در مجلس خبرگان رهبری، با حکم [[سیدعلی خامنهای]]، رهبر انقلاب اسلامی، به عضویت شورای نه نفرهای از فقها برای بررسی مسائل جدید جامعه اسلامی منصوب شد. این جلسات هر دو هفته یک بار تشکیل میشد و سیدمهدی روحانی از اعضای ثابت آن جلسات بود.<ref>«شخصیت و آثار...»، ص۵.</ref> | ||
روحانی قمی از مؤسسان «جامعه اسلامی ناصحین قم» بود.<ref>جامعه مدرسین حوزه...، ص۲۲۷)</ref> و در هیئتمدیره آن که با هدف [[امر به معروف و نهی از منکر]] در قم شکل گرفته بود، عضویت داشت.<ref>محدثی، ص۲۶.</ref> وی عضو هیئتعلمی مجمع فقه نیز بود.<ref>جامعه مدرسین حوزه...، ص۲۲۷.</ref> او از دهه ۱۳۴۰ش جلسه تدریس [[تفسیر|تفسیر قرآن]] را در روزهای پنجشنبه و جمعه هر هفته در قم تشکیل میداد که بیش از چهل سال ادامه داشت.<ref>خبرگان ملت، دفتر دوم، ص۳۹۰)</ref> علاوه بر آن در فرق و ملل و نحل مطالعات گستردهای داشت.<ref>شبیری زنجانی، ص۷۱۷)</ref> و مقالاتی در این زمینه در اجلاسهای علمی ارائه کرده بود که از آن جمله میتوان به ارائه دو مقاله در کنفرانسی در ترکیه درباره [[تشیع]] و به زبان عربی<ref>محدثی، ص۲۷)</ref> و مقاله «فرقه السلفیه و تطوراتها فی التاریخ« به کنفرانس علوم انسانی در ژاپن اشاره کرد.<ref>خبرگان ملت، دفتر دوم، ص۳۹۳.</ref> | روحانی قمی از مؤسسان «جامعه اسلامی ناصحین قم» بود.<ref>جامعه مدرسین حوزه...، ص۲۲۷)</ref> و در هیئتمدیره آن که با هدف [[امر به معروف و نهی از منکر]] در قم شکل گرفته بود، عضویت داشت.<ref>محدثی، ص۲۶.</ref> وی عضو هیئتعلمی مجمع فقه نیز بود.<ref>جامعه مدرسین حوزه...، ص۲۲۷.</ref> او از دهه ۱۳۴۰ش جلسه تدریس [[تفسیر|تفسیر قرآن]] را در روزهای پنجشنبه و جمعه هر هفته در قم تشکیل میداد که بیش از چهل سال ادامه داشت.<ref>خبرگان ملت، دفتر دوم، ص۳۹۰)</ref> علاوه بر آن در فرق و ملل و نحل مطالعات گستردهای داشت.<ref>شبیری زنجانی، ص۷۱۷)</ref> و مقالاتی در این زمینه در اجلاسهای علمی ارائه کرده بود که از آن جمله میتوان به ارائه دو مقاله در کنفرانسی در ترکیه درباره [[تشیع]] و به زبان عربی<ref>محدثی، ص۲۷)</ref> و مقاله «فرقه السلفیه و تطوراتها فی التاریخ« به کنفرانس علوم انسانی در ژاپن اشاره کرد.<ref>خبرگان ملت، دفتر دوم، ص۳۹۳.</ref> |