صادق فراحی خویی: تفاوت میان نسخه‌ها

فراحی خویی، صادق؛ از شاگردان درس فلسفه (اسفار) امام خمینی. صادق فراحی خویی فرزند کربلائی علی خویی در سال ۱۲۸۷ ش در خوی زاده شد. دوران ابتدایی را در زادگاهش طی کرد. سپس به تحصیل دروس دینی پرداخت و مقدمات و بخشی از دروس سطح را در مدت سه سال در خوی خواند. او در سال ۱۳۰۵ ش برای تکمیل تحصیلات حوزوی به قم رفت و دروس سطح را نزد میرزا محمد همدانی به پایان رساند. آنگاه در دروس خارج فقه و اصول آیت‌الله سید محمد حجت کوه‌کمری حاضر شد و بیست‌وسه سال از درس ایشان بهره‌مند شد <ref>شریف رازی، ۱۳۳۲، ص ۲۹۷</ref>؛ <ref>شریف رازی، ۱۳۵۲، ج ۵، ص ۹۵-۹۶</ref>؛ <ref>نصیری و عاشرزاده، ص ۳۹۹</ref> و از ایشان اجازه اجتهاد دریافت کرد <ref>الوانساز خویی، ص ۲۳۰</ref>. او در ۱۳۱۶ ش در مدرسه دارالشفا در درس اسفار امام خمینی شرکت می‌کرد و به گفته عباس زریاب خویی، مناسبات دوستانه‌ای هم با امام خمینی داشت <ref>زریاب خویی، ص ۵۹</ref>؛ <ref>امام به روایت دانشوران، ص ۱۶۵</ref>. سپس به تدریس در حوزه علمیه قم پرداخت <ref>شریف رازی، ۱۳۳۲، ص ۲۹۷</ref>؛ <ref>شریف رازی، ۱۳۵۲، ج ۵، ص ۹۵-۹۶</ref>؛ <ref>نصیری و عاشرزاده، ص ۳۹۹</ref>. ازجمله به تدریس قوانین‌الاصول <ref>جواهرکلام، ۱۳۸۷، ص ۱۳۵</ref>، رسایل، مکاسب و کفایه‌الاصول <ref>الوانساز خویی، ص ۲۳۰</ref> و شرح لمعه پرداخت و عباس زریاب خویی، از استادان برجسته دانشگاه تهران، ازجمله شاگردان او در درس اخیر بود <ref>اصفهانی، ص ۲۴</ref>.

فراحی خویی سپس در پی درخواست جمعی از اهالی خوی از آیت‌الله سید محمد حجت کوه‌کمری، به دستور ایشان به زادگاهش بازگشت و به اقامه نماز جماعت و تبلیغ دین و تدریس علوم دینی در خوی پرداخت <ref>رازی، ۱۳۳۲، ص ۲۹۸</ref>؛ <ref>شریف رازی، ۱۳۵۲، ج ۵، ص ۹۶</ref>؛ <ref>الوانساز خویی، ص ۲۳۲</ref>؛ <ref>نصیری و عاشرزاده، ص ۳۹۹</ref> و امامت جماعت مسجد شاه موسوم به الشهدا <ref>الوانساز خویی، ص ۲۳۲</ref>؛ <ref>دادرسی، ص ۱۶۴</ref> و مطلب خان آن شهر را بر عهده گرفت <ref>الوانساز خویی، ص ۲۳۴</ref>. فراحی خویی پس از بازگشت به خوی، عالم طراز اول خوی بود <ref>یکی قطره باران...، ص ۳</ref>. او وکیل علی الاطلاق آیت‌الله سید محسن طباطبایی حکیم در خوی بود <ref>الوانساز خویی، ص ۲۳۳</ref> و حتی عزل و نصب وکلای آن مرجع را در برخی مناطق دیگر بر عهده داشت <ref>همان، ص ۲۳۷</ref>. همچنین سرپرستی طلاب مدرسه نمازی خوی را بر عهده گرفت و به تدریس در آنجا پرداخت و شاگردان پرشماری را تربیت کرد <ref>همان، ص ۲۳۲</ref>.

فراحی از سال ۱۳۴۱ ش، به حمایت از امام خمینی پرداخت. ازجمله با ایراد سخنرانی‌هایی، از سیاست‌های حکومت پهلوی انتقاد می‌کرد. این اقدامات باعث شد تا ساواک او را در فهرست «وعاظ ناراحت» قرار دهد و در نامه‌ای به شهربانی کل کشور، خواستار جلوگیری از سخنرانی او شود <ref>سلیمی، ص ۳۱۳-۳۱۵</ref>. وی علی‌رغم این ممنوعیت‌ها به فعالیت علیه حکومت پهلوی ادامه داد و براثر این فعالیت‌ها در سال ۱۳۴۹ ش به ساواک احضار شد. ساواک او را تهدید کرد که در صورت تداوم فعالیت، از خوی تبعید خواهد شد <ref>آیت‌الله‌العظمی سید...، ج ۲، ص ۷۸۰</ref>. بر اساس گزارش ساواک از فعالیت‌های او، وی از محبوبیت و نفوذ زیادی در میان مردم خوی برخوردار بود و در سخنرانی‌هایش، از رفتارهای خلاف ادارات و نهادهای دولتی انتقاد می‌کرد. این عوامل باعث شد تا چندین بار به ساواک احضار شود <ref>دادرسی، ص ۱۶۴</ref>. او در جریان حمله برخی از طرفداران حکومت پهلوی به خوی، درصدد میانجی‌گری بین آنان و انقلابیان برآمد و دو تن از روحانیان را برای مذاکره نزد آنان اعزام کرد که یکی از آنان به نام شیخ محمدحسن خضرلو توسط آنان کشته شد <ref>همان، ص ۲۰۴</ref>.

وی سپس به تهران رفت <ref>نصیری و عاشرزاده، ص ۴۰۰</ref> و به تدریس و تألیف مشغول شد. آثار علمی او از این قرار است: ۱ ـ دوره اصول من اول الی آخره از تقریرات و دراسات آیت‌الله سید محمد حجت کوه‌کمری. ۲- کتاب طهاره من اول الی آخره از تقریرات و دراسات آیت‌الله سید محمد حجت کوه‌کمری. ۳- کتاب صلوه من اول الی آخره از تقریرات و دراسات آیت‌الله سید محمد حجت کوه‌کمری. ۴- لباس مشکوک من اول الی آخره از تقریرات و دراسات آیت‌الله سید محمد حجت کوه‌کمری. ۵- کتاب صوم من اول الی آخره از تقریرات و دراسات آیت‌الله سید محمد حجت کوه‌کمری. ۶ ـ کتاب خمس من اول الی آخره از تقریرات و دراسات آیت‌الله سید محمد حجت کوه‌کمری <ref>همان، ص ۳۹۹</ref>، ۷ ـ المکاسب. ۸ ـ قاعده لاضرر <ref>جواهرکلام، ۱۳۸۲، ج ۲، ص ۸۱۳ ـ ۸۱۴</ref>.

* آیت‌الله‌العظمی سید محمدرضا گلپایگانی به روایت اسناد ساواک (۱۳۸۶)، ج ۲، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.

* امام به روایت دانشوران (۱۳۹۲)، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.