ابوالفضل علمایی سرابی: تفاوت میان نسخه‌ها

او در ۱۳۱۰ش در هریس در استان آذربایجان شرقی زاده شد. پدرش میرزا محمد از عالمان منطقه بود. ابوالفضل علمایی در کودکی پدرش را از دست داد و تحت تکفل مادرش بزرگ شد. خواندن و نوشتن را در مکتب‌خانه دایی‌اش میرزا رضا قلی در شهر سراب آموخت و سپس به تحصیل دروس حوزوی پرداخت و صمدیه را در آن شهر و نزد میرزا حسین محدث خواند.<ref>الوانساز خویی، ص۲۳۲.</ref> او در شانزده‌سالگی (سال ۱۳۲۶ش) به تبریز رفت.<ref>«حضرت آیت‌الله میرزا...»، ص۱۶.</ref> و در مدرسه طالبیه آن شهر به تحصیل ادامه داد و بار دیگر صمدیه را نزد میرزا علی‌اصغر باغمیشه‌ای خواند. معالم‌الاصول و سیوطی را هم نزد میرزا محمود انصاری و میرزا ابوالفضل صدیق سرابی فراگرفت و بخشی از مطول را هم نزد میرزا علی قاری آموخت. سپس در شرح لمعه سیدابراهیم دروازه‌ای و سیدمهدی انگجی شرکت کرد و در حالی که در سنین جوانی بود، از آیات سیدمهدی انگجی، سیدجواد سلطان‌القرایی، سیدهادی خسروشاهی، سیدکاظم شریعتمداری و میرزا محمود دوزدوزانی اجازاتی در امور حسبیه دریافت کرد.<ref>الوانساز خویی، ص۲۳۲.</ref> او که کتاب صمدیه را حفظ کرده بود، هم‌زمان با تحصیل در تبریز، به تدریس صمدیه می‌پرداخت. پس از دو سال تحصیل و تدریس در تبریز راهی قم شد.<ref>«حضرت آیت‌الله میرزا...»، ص۱۶.</ref> و به تکمیل تحصیلات حوزوی در حوزه علمیه آن شهر پرداخت.

علمایی سرابی پس از استقرار در قم، در مدرسه حجتیه رسایل و مکاسب را نزد سیدحسین قاضی طباطبایی خواند و کفایه‌الاصول را هم نزد میرزا محمد مجاهدی تبریزی و آیت‌الله سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی آموخت.<ref>الوانساز خویی، ص۲۳۳.</ref> آنگاه در درس خارج فقه و اصول آیت‌الله سیدحسین طباطبایی بروجردی حاضر شد و درس خارج فقه ایشان را تقریر کرد و مورد تشویق استادش قرار گرفت.<ref>«حضرت آیت‌الله میرزا...»، ص۱۶.</ref> او در درس آیت‌الله بروجردی اشکال می‌کرد و یک بار وقتی اشکالی را مطرح کرد، آیت‌الله بروجردی نتوانست جواب دهد و پاسخ را به مطالعه بیشتر موکول کرد و به همین علت او را مورد تشویق قرار داد (همان). علمایی سرابی هم‌زمان با حضور در درس آیت‌الله بروجردی، در درس خارج امام‌خمینی.<ref>باقری بیدهندی، ص۱۳۳.</ref> و آیت‌الله سیدکاظم شریعتمداری و شیخ عباسعلی شاهرودی هم حاضر می‌شد (همان). ولی درباره سال‌های حضور او در درس خارج فقه یا اصول یا هر دو درس امام‌خمینی گزارشی در دست نیست. می‌توان احتمال داد که او در دهه ۱۳۳۰ ش در آن درس‌ها شرکت می‌کرده است. وی هم‌زمان با تحصیل به تدریس نیز می‌پرداخت و ابتدا مطول و سپس کتاب مکاسب شیخ انصاری را تدریس نمود و مدتی هم رسایل شیخ انصاری را تدریس کرد. آنگاه به تدریس خارج فقه و اصول پرداخت و تقریر درس او با عنوان دراسات فی فقه شیعه توسط یکی از شاگردانش منتشر شده است.<ref>«حضرت آیت‌الله میرزا...»، ص۱۶.</ref>

علمایی سرابی در سال‌های ۱۳۴۱-۱۳۴۳ ش به حمایت از نهضت امام‌خمینی می‌پرداخت و همراه با جمعی از مدرسان حوزه علمیه قم اعلامیه‌هایی در حمایت از امام‌خمینی و در مخالفت با حکومت پهلوی امضا می‌کرد.<ref>روحانی، ج ۱، ص۶۴۲.</ref>;.<ref>سیر مبارزات یاران امام‌خمینی در آینه اسناد ساواک، ج ۲، ص۲۱۴-۲۱۵.</ref>;.<ref>مدرسه فیضیه به روایت اسناد ساواک، ص۸۶-۸۸.</ref>;.<ref>دوانی، ج ۴، ص۵۴۱-۵۴۲.</ref>;.<ref>اسناد انقلاب اسلامی، ج ۳، ص۱۰۹-۱۱۰، ۱۳۲-۱۳۳، ۱۶۳، ۱۶۴.</ref>;.<ref>خسروشاهی، ج ۳، ص۱۰۲.</ref>;.<ref>دوانی، ج ۵، ص۲۰۷.</ref>;.<ref>اسناد انقلاب اسلامی، ج ۳، ص۱۶۸-۱۷۱، ۱۸۵ ـ ۱۹۱.</ref>;.<ref>سیر مبارزات امام‌خمینی در آیینه اسناد شهربانی، ج ۳، ص۳۲۵ ـ ۳۲۹.</ref>;.<ref>مدرسه فیضیه به روایت اسناد ساواک، ص۱۷۲.</ref>

علمایی سرابی پس از پیروزی انقلاب اسلامی به تدریس در حوزه علمیه قم ادامه داد و از فقیهان صاحب‌نام حوزه علمیه قم به شمار می‌رفت.<ref>الوانساز، ج ۲، ص۲۳۵.</ref> از تألیفات او می‌توان به منهاج الهدایه فی مباحث الاجاره (تقریرات درس آیت‌الله شریعتمداری)، دراسات فی فقه الامامیه (تقریر درس ایشان توسط شیخ حمید اصلی‌نژاد)، تقریرات درس فقه آیت‌الله بروجردی، تقریرات درس اصول امام‌خمینی و تقریرات درس فقه آیت‌الله شریعتمداری اشاره کرد.

ابوالفضل علمایی در ۲۷ شهریور ۱۳۹۹ بر اثر ابتلا به بیماری کرونا در قم درگذشت و پیکرش پس از اقامه نماز توسط آیت‌الله یدالله دوزدوزانی در گلزار شهدای حضرت علی بن جعفر قم به خاک سپرده شد.<ref>انصاری، ص۳۲۷.</ref>