۲۷٬۲۷۱
ویرایش
سیدعلی‌اکبر غفاری قره‌باغ: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات عالمان شیعه | {{جعبه اطلاعات عالمان شیعه | ||
| عنوان =سیدعلی‌اکبر غفاری قره‌باغ | | عنوان =سیدعلی‌اکبر غفاری قره‌باغ | ||
| تصویر = | | تصویر =سیدعلی‌اکبر غفاری قره‌باغ.jpg | ||
| اندازه تصویر = | | اندازه تصویر = | ||
| توضیح تصویر = | | توضیح تصویر = | ||
| خط ۱۵: | خط ۱۴: | ||
| تاریخ شهادت = | | تاریخ شهادت = | ||
| محل شهادت = | | محل شهادت = | ||
|محل دفن =[[ | |محل دفن =[[حرم حضرت معصومه (س)]] | ||
|خویشاوند سرشناس= | |خویشاوند سرشناس= | ||
| استادان =[[امام‌خمینی]]• [[سیدحسین بروجردی]]• [[سیدمحمد محقق داماد]]• [[علامه طباطبایی]] | | استادان =[[امام‌خمینی]]• [[سیدحسین بروجردی]]• [[سیدمحمد محقق داماد]]• [[علامه طباطبایی]] | ||
| خط ۴۰: | خط ۳۹: | ||
قره‌باغی پس از دو سال تحصیل و تدریس در تبریز، رهسپار [[قم]] شد و در [[مدرسه حجتیه]] آن شهر مطول را نزد شیخ رحیم قراملکی، رسایل را نزد سیدجواد خطیبی، مکاسب را پیش شیخ باقر مرندی و کفایه‌الاصول را نزد میرزا محمد مجاهد تبریزی و سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی خواند. | قره‌باغی پس از دو سال تحصیل و تدریس در تبریز، رهسپار [[قم]] شد و در [[مدرسه حجتیه]] آن شهر مطول را نزد شیخ رحیم قراملکی، رسایل را نزد سیدجواد خطیبی، مکاسب را پیش شیخ باقر مرندی و کفایه‌الاصول را نزد میرزا محمد مجاهد تبریزی و سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی خواند. | ||
وی پس از تکمیل دروس سطح، وارد درس خارج فقه [[سیدحسین بروجردی|آیت‌الله سیدحسین طباطبایی بروجردی]] شد و در بحث خمس و طهارت ایشان (به مدت یک سال) شرکت کرد. با آغاز تدریس درس قضا و شهادات توسط ایشان، مدت کوتاهی در آن درس شرکت کرد و سپس درس آیت‌الله بروجردی را ترک کرد و به حلقه شاگردان درس خارج فقه (مکاسب) [[امام‌خمینی]] در [[مسجد سلماسی]] پیوست.<ref>خبرگان ملت، دفتر اول، ص۳۸۱-۳۸۴؛ الوانساز خویی، ج۲، ص۴۱۳-۴۱۴.</ref> و ۶-۵ سال از درس ایشان بهره برد.<ref>الوانساز خویی، ج۲، ص۴۱۴.</ref> | وی پس از تکمیل دروس سطح، وارد درس خارج فقه [[سیدحسین بروجردی|آیت‌الله سیدحسین طباطبایی بروجردی]] شد و در بحث خمس و طهارت ایشان (به مدت یک سال) شرکت کرد. با آغاز تدریس درس قضا و شهادات توسط ایشان، مدت کوتاهی در آن درس شرکت کرد و سپس درس آیت‌الله بروجردی را ترک کرد و به حلقه شاگردان درس خارج فقه (مکاسب) [[امام‌خمینی]] در [[مسجد سلماسی]] پیوست.<ref>خبرگان ملت، دفتر اول، ص۳۸۱-۳۸۴؛ الوانساز خویی، گلشن ابرار آذربایجان، ج۲، ص۴۱۳-۴۱۴.</ref> و ۶-۵ سال از درس ایشان بهره برد.<ref>الوانساز خویی، گلشن ابرار آذربایجان، ج۲، ص۴۱۴.</ref> | ||
بنابراین می‌توان گفت که احتمالاً از سال ۱۳۳۸ش در درس خارج فقه امام‌خمینی حضور می‌یافته و تا تبعید ایشان به خارج از کشور (آبان ۱۳۴۳) از آن درس بهره می‌برده است. | بنابراین می‌توان گفت که احتمالاً از سال ۱۳۳۸ش در درس خارج فقه امام‌خمینی حضور می‌یافته و تا تبعید ایشان به خارج از کشور (آبان ۱۳۴۳) از آن درس بهره می‌برده است. | ||
===حضور در درس خارج امام‌خمینی=== | ===حضور در درس خارج امام‌خمینی=== | ||
سیدعلی‌اکبر قره‌باغی از شاگردان درس خارج اصول امام‌خمینی نیز بود. او در آن درس با [[سیدمحمدعلی علوی گرگانی]] هم‌مباحثه بود.<ref>الوانساز خویی، گلشن ابرار آذربایجان، ج۲، ص۴۱۴؛ خبرگان ملت، دفتر اول، ص۳۸۴.</ref> و آن درس را در دو جلد تقریر کرد؛ که جلد اول شامل بحث الفاظ تا بحث مطلق و مقید است و جلد دوم آن شامل مباحث قطع و سنّ و برائت و اشتغال.<ref>خبرگان ملت، دفتر اول، ص۳۸۴.</ref><br> | |||
سیدعلی‌اکبر قره‌باغی از شاگردان درس خارج اصول امام‌خمینی نیز بود. او در آن درس با [[سیدمحمدعلی علوی گرگانی]] هم‌مباحثه بود.<ref>الوانساز خویی، ج۲، ص۴۱۴؛ خبرگان ملت، دفتر اول، ص۳۸۴.</ref> و آن درس را در دو جلد تقریر کرد؛ که جلد اول شامل بحث الفاظ تا بحث مطلق و مقید است و جلد دوم آن شامل مباحث قطع و سنّ و برائت و اشتغال.<ref>خبرگان ملت، دفتر اول، ص۳۸۴.</ref><br> | |||
با استناد به این تقریرات می‌توان گفت که در دوره سوم درس خارج اصول امام‌خمینی که در مساجد [[سلماسی]] و سپس [[مسجد اعظم قم]] تشکیل می‌شد، شرکت داشته است. او درباره این درس می‌گوید:<blockquote>«نخست درس ایشان در مسجد سلماسی برگزار می‌شد و پس از فوت آیت‌الله بروجردی به مسجد اعظم انتقال یافت. درس ایشان بسیار گسترده و بسیار مفید بود. من به درس اصول ایشان اهمیت زیادی می‌دادم و در این راه تقریباً همه کتاب‌ها و تقریرات اصولی آن‌وقت را مطالعه و مورد دقت و بررسی قرار می‌دادم و با حضور ذهن و آمادگی لازم در درس ایشان شرکت می‌کردم... گاهی در درس اشکالاتی مطرح می‌کردم و ایشان مرا زیاد تشویق می‌فرمود».<ref>خبرگان ملت، دفتر اول، ص۳۸۴.</ref></blockquote>هم‌زمان در درس خارج فقه [[سیدمحمد محقق داماد|آیت‌الله سیدمحمد محقق داماد]] نیز شرکت می‌جست و چهار سال از درس ایشان نیز بهره‌مند شد. | با استناد به این تقریرات می‌توان گفت که در دوره سوم درس خارج اصول امام‌خمینی که در مساجد [[سلماسی]] و سپس [[مسجد اعظم قم]] تشکیل می‌شد، شرکت داشته است. او درباره این درس می‌گوید:<blockquote>«نخست درس ایشان در مسجد سلماسی برگزار می‌شد و پس از فوت آیت‌الله بروجردی به مسجد اعظم انتقال یافت. درس ایشان بسیار گسترده و بسیار مفید بود. من به درس اصول ایشان اهمیت زیادی می‌دادم و در این راه تقریباً همه کتاب‌ها و تقریرات اصولی آن‌وقت را مطالعه و مورد دقت و بررسی قرار می‌دادم و با حضور ذهن و آمادگی لازم در درس ایشان شرکت می‌کردم... گاهی در درس اشکالاتی مطرح می‌کردم و ایشان مرا زیاد تشویق می‌فرمود».<ref>خبرگان ملت، دفتر اول، ص۳۸۴.</ref></blockquote>هم‌زمان در درس خارج فقه [[سیدمحمد محقق داماد|آیت‌الله سیدمحمد محقق داماد]] نیز شرکت می‌جست و چهار سال از درس ایشان نیز بهره‌مند شد. | ||
| خط ۵۷: | خط ۵۵: | ||
قره‌باغی پس از استقرار در ارومیه، به اقامه نماز در مساجد شهر ارومیه پرداخت و هم‌زمان در جلسات علمی روحانیان ارومیه که درخصوص [[قرآن]] و [[نهج‌البلاغه]] (با حضور افرادی چون [[محمد فوزی]]، [[سیدعلی‌اکبر قرشی]]، [[محمدتقی صاحب‌الزمانی]] و...) برگزار می‌شد، شرکت می‌کرد و نتیجه بحث‌های فوق را در سخنرانی‌هایش در مساجد ارومیه تشریح می‌کرد.<br> | قره‌باغی پس از استقرار در ارومیه، به اقامه نماز در مساجد شهر ارومیه پرداخت و هم‌زمان در جلسات علمی روحانیان ارومیه که درخصوص [[قرآن]] و [[نهج‌البلاغه]] (با حضور افرادی چون [[محمد فوزی]]، [[سیدعلی‌اکبر قرشی]]، [[محمدتقی صاحب‌الزمانی]] و...) برگزار می‌شد، شرکت می‌کرد و نتیجه بحث‌های فوق را در سخنرانی‌هایش در مساجد ارومیه تشریح می‌کرد.<br> | ||
یکی از مهم‌ترین بحث‌هایی که در آن جلسات مطرح می‌شد، تأکید بر آیات جهاد و مبارزه و همچنین قسمت‌های سیاسی و اندیشه‌ای نهج‌البلاغه بود و تبیین این موارد در مساجد ارومیه، نقش زیادی در آگاهی مردم آن شهر داشت. در کنار بحث‌های فوق، به برگزاری درس‌های [[تفسیر قرآن]] در مسجد جواد آن شهر می‌پرداخت.<ref>قاسم‌پور، ج۱، ص۳۷۰.</ref> | یکی از مهم‌ترین بحث‌هایی که در آن جلسات مطرح می‌شد، تأکید بر آیات جهاد و مبارزه و همچنین قسمت‌های سیاسی و اندیشه‌ای نهج‌البلاغه بود و تبیین این موارد در مساجد ارومیه، نقش زیادی در آگاهی مردم آن شهر داشت. در کنار بحث‌های فوق، به برگزاری درس‌های [[تفسیر قرآن]] در مسجد جواد آن شهر می‌پرداخت.<ref>قاسم‌پور، «فوزی، محمد»، ج۱، ص۳۷۰.</ref> | ||
همچنین از حضور در برخی از مراسم حکومتی ازجمله استقبال از [[محمدرضا پهلوی|محمدرضاشاه]] به ارومیه (در سال ۱۳۵۶ش) خودداری کرد و سپس با برگزاری جلسه‌ای، از روحانیان حاضر در مراسم استقبال فوق انتقاد کرد.<ref>خبرگان ملت، دفتر اول، ص۳۸۷-۳۸۸.</ref> وی به سبب طرح این مسائل بارها ممنوع‌المنبر شد.<ref>خبرگان ملت، دفتر اول، ص ۳۸۷.</ref> | همچنین از حضور در برخی از مراسم حکومتی ازجمله استقبال از [[محمدرضا پهلوی|محمدرضاشاه]] به ارومیه (در سال ۱۳۵۶ش) خودداری کرد و سپس با برگزاری جلسه‌ای، از روحانیان حاضر در مراسم استقبال فوق انتقاد کرد.<ref>خبرگان ملت، دفتر اول، ص۳۸۷-۳۸۸.</ref> وی به سبب طرح این مسائل بارها ممنوع‌المنبر شد.<ref>خبرگان ملت، دفتر اول، ص ۳۸۷.</ref> | ||
پس از انتشار کتاب «نهضت پانزده‌ساله» و تعریض‌هایی که در آن به [[سیدکاظم شریعتمداری|آیت‌الله شریعتمداری]] شده بود، همراه با محمد فوزی در نامه‌ای به امام‌خمینی، ضمن ارائه گزارشی از آن تعریض‌ها، خواستار وحدت و توجه هرچه بیشتر به این مسئله شد.<ref>الوانساز خویی، ج۲، ص۳۴۵-۳۴۶.</ref> | پس از انتشار کتاب «نهضت پانزده‌ساله» و تعریض‌هایی که در آن به [[سیدکاظم شریعتمداری|آیت‌الله شریعتمداری]] شده بود، همراه با محمد فوزی در نامه‌ای به امام‌خمینی، ضمن ارائه گزارشی از آن تعریض‌ها، خواستار وحدت و توجه هرچه بیشتر به این مسئله شد.<ref>الوانساز خویی، گلشن ابرار آذربایجان، ج۲، ص۳۴۵-۳۴۶.</ref> | ||
===تحریم جشن نیمه شعبان=== | ===تحریم جشن نیمه شعبان=== | ||
او در نیمه شعبان سال ۱۳۵۷ش و پس از اطلاع از تحریم آن عید توسط امام‌خمینی، اطلاعیه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای در تحریم جشن عید [[نیمه شعبان]] نوشت و آن را بهطور محرمانه منتشر کرد و از مردم برای شرکت در مجلسی به آن مناسبت در مسجد جواد ارومیه دعوت کرد. او در آن روز در اجتماع عظیم مردم ارومیه، به‌شدت از محمدرضاشاه انتقاد کرد و با استناد به قانون اساسی، اعمال او را مغایر قانون دانست و سپس به تجلیل از امام‌خمینی پرداخت که با صلوات‌های مکرر مردم همراه بود. پس از آن سخنرانی بلافاصله دستگیر شد؛ ولی مدت کوتاهی بعد آزاد گردید.<ref>خبرگان ملت، دفتر اول، ص۳۸۸ ـ ۳۹۰.</ref> | او در نیمه شعبان سال ۱۳۵۷ش و پس از اطلاع از تحریم آن عید توسط امام‌خمینی، اطلاعیه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای در تحریم جشن عید [[نیمه شعبان]] نوشت و آن را بهطور محرمانه منتشر کرد و از مردم برای شرکت در مجلسی به آن مناسبت در مسجد جواد ارومیه دعوت کرد. او در آن روز در اجتماع عظیم مردم ارومیه، به‌شدت از محمدرضاشاه انتقاد کرد و با استناد به قانون اساسی، اعمال او را مغایر قانون دانست و سپس به تجلیل از امام‌خمینی پرداخت که با صلوات‌های مکرر مردم همراه بود. پس از آن سخنرانی بلافاصله دستگیر شد؛ ولی مدت کوتاهی بعد آزاد گردید.<ref>خبرگان ملت، دفتر اول، ص۳۸۸ ـ ۳۹۰.</ref> | ||
او در ششم مرداد آن سال نیز در سخنانی در مسجد اعظم ارومیه، از امام‌خمینی نام برد که این اقدام با استقبال مردم و صلوات‌های آنان مواجه شد و پس از آن تظاهراتی در ارومیه شکل گرفت و مردم برای نخستین بار شعار مرگ بر شاه در آن شهر سر دادند.<ref>قاسم‌پور، ج۲، ص۳۵.</ref> | او در ششم مرداد آن سال نیز در سخنانی در مسجد اعظم ارومیه، از امام‌خمینی نام برد که این اقدام با استقبال مردم و صلوات‌های آنان مواجه شد و پس از آن تظاهراتی در ارومیه شکل گرفت و مردم برای نخستین بار شعار مرگ بر شاه در آن شهر سر دادند.<ref>قاسم‌پور، «فوزی، محمد»، ج۲، ص۳۵.</ref> | ||
===نهضت اسلامی=== | ===نهضت اسلامی=== | ||
یکی از مهم‌ترین اقدامات روحانیان ارومیه در آستانه ماه رمضان ۱۳۵۷ش، هماهنگی برای طرح مسائل مربوط به [[نهضت اسلامی]] و امام‌خمینی بود. آنان پیش از حضور در مساجد محل سخنرانی، در جلسه‌ای مشترک شرکت می‌کردند و درباره موضوعات برای طرح در منابر تصمیم می‌گرفتند و قره‌باغی از اعضای این جلسات بود. یکی از مهم‌ترین تصمیم‌های آنان، حضور در مسجد اعظم بود؛ به این صورت که پس از پایان سخنرانی‌هایشان در مساجد شهر، به مسجد اعظم می‌رفتند و در سخنرانی سخنران اصلی شرکت می‌کردند.<br> | یکی از مهم‌ترین اقدامات روحانیان ارومیه در آستانه ماه رمضان ۱۳۵۷ش، هماهنگی برای طرح مسائل مربوط به [[نهضت اسلامی]] و امام‌خمینی بود. آنان پیش از حضور در مساجد محل سخنرانی، در جلسه‌ای مشترک شرکت می‌کردند و درباره موضوعات برای طرح در منابر تصمیم می‌گرفتند و قره‌باغی از اعضای این جلسات بود. یکی از مهم‌ترین تصمیم‌های آنان، حضور در مسجد اعظم بود؛ به این صورت که پس از پایان سخنرانی‌هایشان در مساجد شهر، به مسجد اعظم می‌رفتند و در سخنرانی سخنران اصلی شرکت می‌کردند.<br> | ||
با این اقدام آنان، مردم از سراسر شهر ارومیه در مسجد اعظم حضور می‌یافتند و به سخنان انتقادی که مطرح می‌شد گوش فرا می‌دادند. این تصمیم نقش زیادی در اطلاع‌رسانی به مردم درباره نهضت اسلامی و اتحاد روحانیان شهر و گسترش نهضت در ارومیه داشت.<ref>قاسم‌پور، ج۲، ص۴۳-۴۴.</ref> | با این اقدام آنان، مردم از سراسر شهر ارومیه در مسجد اعظم حضور می‌یافتند و به سخنان انتقادی که مطرح می‌شد گوش فرا می‌دادند. این تصمیم نقش زیادی در اطلاع‌رسانی به مردم درباره نهضت اسلامی و اتحاد روحانیان شهر و گسترش نهضت در ارومیه داشت.<ref>قاسم‌پور، «فوزی، محمد»، ج۲، ص۴۳-۴۴.</ref> | ||
وقتی در ۶ شهریور آن سال [[غلامرضا حسنی]] از روحانیان ارومیه توسط مأموران حکومت پهلوی و به بهانه تحریک مردم برای تظاهرات دستگیر شد، همراه با دیگر روحانیان ارومیه، اعلامیه‌ای در این زمینه صادر کرد و خواستار آزادی او شد.<ref>قاسم‌پور، ج۲، ص۵۲.</ref> | وقتی در ۶ شهریور آن سال [[غلامرضا حسنی]] از روحانیان ارومیه توسط مأموران حکومت پهلوی و به بهانه تحریک مردم برای تظاهرات دستگیر شد، همراه با دیگر روحانیان ارومیه، اعلامیه‌ای در این زمینه صادر کرد و خواستار آزادی او شد.<ref>قاسم‌پور، «فوزی، محمد»، ج۲، ص۵۲.</ref> | ||
در پاییز ۱۳۵۷ش دانش‌آموزان و فرهنگیان در تظاهرات و راهپیمایی‌های اعتراضی علیه حکومت پهلوی شرکت می‌کردند و بر اساس گزارش [[ساواک]] از تظاهرات دانش‌آموزان در آن شهر، قره‌باغی یکی از روحانیان ارومیه بود که در تحریک مردم علیه حکومت پهلوی نقش داشت.<ref>قاسم‌پور، ج۲، ص۴۰۴.</ref> | در پاییز ۱۳۵۷ش دانش‌آموزان و فرهنگیان در تظاهرات و راهپیمایی‌های اعتراضی علیه حکومت پهلوی شرکت می‌کردند و بر اساس گزارش [[ساواک]] از تظاهرات دانش‌آموزان در آن شهر، قره‌باغی یکی از روحانیان ارومیه بود که در تحریک مردم علیه حکومت پهلوی نقش داشت.<ref>قاسم‌پور، «فوزی، محمد»، ج۲، ص۴۰۴.</ref> | ||
او در ششم آذر ۱۳۵۷ در مسجد اعظم سخنرانی کرد و بر اساس گزارش ساواک «آشکارا به کد ۶۶ اهانت و جوانان را علیه حکومت تحریک نمود».<ref>قاسم‌پور، ج۲، ص۴۱۴.</ref> | |||
او در ششم آذر ۱۳۵۷ در مسجد اعظم سخنرانی کرد و بر اساس گزارش ساواک «آشکارا به کد ۶۶ اهانت و جوانان را علیه حکومت تحریک نمود».<ref>قاسم‌پور، «فوزی، محمد»، ج۲، ص۴۱۴.</ref> | |||
تداوم این فعالیت‌ها سبب شد ساواک در گزارشی دیگر، او را یکی از روحانیان افراطی طرفدار امام‌خمینی بنامد که «جداً به نفع» امام‌خمینی فعالیت می‌کند.<ref>سیر مبارزات یاران...، ج۱۴، ص۴۷۶.</ref> | تداوم این فعالیت‌ها سبب شد ساواک در گزارشی دیگر، او را یکی از روحانیان افراطی طرفدار امام‌خمینی بنامد که «جداً به نفع» امام‌خمینی فعالیت می‌کند.<ref>سیر مبارزات یاران...، ج۱۴، ص۴۷۶.</ref> | ||
| خط ۹۱: | خط ۹۰: | ||
==درگذشت== | ==درگذشت== | ||
سیدعلی‌اکبر قره‌باغی در ۸ فروردین ۱۳۹۱ در قم درگذشت و پیکرش پس از اقامه نماز توسط [[جعفر سبحانی]]، در حرم حضرت معصومه (س) به خاک سپرده شد.<ref>الوانساز خویی، گلشن ابرار آذربایجان، ج۲، ص۴۱۷.</ref> | |||
سیدعلی‌اکبر قره‌باغی در ۸ فروردین ۱۳۹۱ در قم درگذشت و پیکرش پس از اقامه نماز توسط [[جعفر سبحانی]]، در حرم حضرت معصومه (س) به خاک سپرده شد.<ref>الوانساز خویی، ج۲، ص۴۱۷.</ref> | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||