۳۹۲
ویرایش
خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
==فعالیتهای سیاسی== | ==فعالیتهای سیاسی== | ||
آغاز آشنایی حجتی کرمانی با فعالیتهای سیاسی در سال ۱۳۲۵ و در آشنایی با سیدمحمدخلیل قوام شهدادی، عضو «کانون قیام» در کرمان رخ داد که در جلسات گفتگوی سیاسی این کانون شرکت میکرد. اعضای این کانون، به جز او و قوام، محمدجواد باهنر، علی ایرانمنش، عباس شیخالرئیس و سیدابوالقاسم صمدانی بودند <ref>حجتی کرمانی، عشق و تلاش، ۱۴۷ ـ ۱۴۸.</ref>. او همچنین در دوران [[نهضت ملیشدن نفت]]، ازجمله روحانیان جوانی بود که در صحبت با مردم، آنان را از حوادث پیشآمده در [[تهران]] آگاه میکرد و در گردهمآییهای سیاسی، بهویژه مسائل مربوط به [[فدائیان اسلام]]، حضور داشت <ref>حجتی کرمانی، عشق و تلاش، ۱۴۸ ـ ۱۴۹.</ref>. او پیش از رفتن به قم در سال ۱۳۳۱، مدتی در تهران اقامت داشت. دلیل علاقه او و برادرش برای سفر به قم و تهران، بیش از تحصیل، اشتیاق دیدار با [[سیدمجتبی نواب صفوی]] بود و در جلسات سخنرانی نواب صفوی شرکت میکرد <ref>حجتی کرمانی، عشق و تلاش، ۶۵.</ref>؛ چنانکه پس از زندانیشدن نواب صفوی، دریافت نامهای دوصفحهای از نواب ارادت و ارتباط حجتی کرمانی با وی را بیشتر کرد <ref>حجتی کرمانی، آموزگار من نواب، ۱۶ ـ ۱۷.</ref>. ارتباط او با نواب صفوی، در دورهای که مرجعیت و فضای عمومی روحانیت، مخالف فعالیت سیاسی روحانیان بود، سرزنش او از سوی بزرگان حوزه را در پی داشت <ref>حجتی کرمانی، عشق و تلاش، ۸۰ ـ ۸۱.</ref>. | آغاز آشنایی حجتی کرمانی با فعالیتهای سیاسی در سال ۱۳۲۵ و در آشنایی با سیدمحمدخلیل قوام شهدادی، عضو «کانون قیام» در کرمان رخ داد که در جلسات گفتگوی سیاسی این کانون شرکت میکرد. اعضای این کانون، به جز او و قوام، محمدجواد باهنر، علی ایرانمنش، عباس شیخالرئیس و سیدابوالقاسم صمدانی بودند <ref>حجتی کرمانی، عشق و تلاش، ۱۴۷ ـ ۱۴۸.</ref>. او همچنین در دوران [[نهضت ملیشدن نفت]]، ازجمله روحانیان جوانی بود که در صحبت با مردم، آنان را از حوادث پیشآمده در [[تهران]] آگاه میکرد و در گردهمآییهای سیاسی، بهویژه مسائل مربوط به [[فدائیان اسلام]]، حضور داشت <ref>حجتی کرمانی، عشق و تلاش، ۱۴۸ ـ ۱۴۹.</ref>. او پیش از رفتن به قم در سال ۱۳۳۱، مدتی در تهران اقامت داشت. دلیل علاقه او و برادرش برای سفر به قم و تهران، بیش از تحصیل، اشتیاق دیدار با [[سیدمجتبی نواب صفوی]] بود و در جلسات سخنرانی نواب صفوی شرکت میکرد <ref>حجتی کرمانی، عشق و تلاش، ۶۵.</ref>؛ چنانکه پس از زندانیشدن نواب صفوی، دریافت نامهای دوصفحهای از نواب ارادت و ارتباط حجتی کرمانی با وی را بیشتر کرد <ref>حجتی کرمانی، آموزگار من نواب، ۱۶ ـ ۱۷.</ref>. ارتباط او با نواب صفوی، در دورهای که مرجعیت و فضای عمومی روحانیت، مخالف فعالیت سیاسی روحانیان بود، سرزنش او از سوی بزرگان حوزه را در پی داشت <ref>حجتی کرمانی، عشق و تلاش، ۸۰ ـ ۸۱.</ref>. | ||
حجتی کرمانی در حدود سال ۱۳۴۰ به همراه گروهی از جوانان کرمان، جلسات جوانان را در مدرسه معصومیه کرمان تشکیل داد که محور فعالیتهای آن، بیشتر فرهنگی بود <ref>حجتی کرمانی، عشق و تلاش، ۱۵۰ ـ ۱۵۲.</ref>. این جوانان که در آغاز از موضعگیری اصلی روحانیت برابر اقدامهای رژیم، بیخبر بودند، در مواردی از لوایح ششگانه [[محمدرضا پهلوی]]، که آن را انقلاب سفید مینامیدند، حمایت کردند و آن را موجب حل مشکلات مردم ارزیابی کردند؛ اما مخالفتهای علنی امامخمینی، این رویه را تغییر داد <ref>حجتی کرمانی، عشق و تلاش، ۱۵۲ ـ ۱۵۳.</ref>؛ چنانکه پس از فاجعه حمله به [[مدرسه فیضیه]]، در ۲ فروردین ۱۳۴۲ اعلامیههای امامخمینی در کرمان را چاپ و منتشر کردند <ref>حجتی کرمانی، عشق و تلاش، ۱۵۷.</ref> و به همراه شماری از علمای کرمان، پس از حمله یاد شده، در تلگرامی به امامخمینی، حمایت خود را از مبارزات ایشان اعلام کردند <ref>مؤسسه تنظیم، ۱/۲۵۲.</ref>؛ نیز در سفر محمدرضا پهلوی به کرمان در ششم خرداد ۱۳۴۲، حجتی کرمانی و برخی دیگر از روحانیان جوان، با حضور علما در مراسم استقبال از او مخالفت کردند <ref>حجتی کرمانی، عشق و تلاش، ۱۵۵.</ref>. | |||
حجتی کرمانی در حدود سال ۱۳۴۰ به همراه گروهی از جوانان کرمان، جلسات جوانان را در مدرسه معصومیه کرمان تشکیل داد که محور فعالیتهای آن، بیشتر فرهنگی بود <ref>حجتی کرمانی، عشق و تلاش، ۱۵۰ ـ ۱۵۲.</ref>. این جوانان که در آغاز از موضعگیری اصلی روحانیت برابر اقدامهای رژیم، بیخبر بودند، در مواردی از لوایح ششگانه [[محمدرضا پهلوی]]، که آن را [[انقلاب سفید]] مینامیدند، حمایت کردند و آن را موجب حل مشکلات مردم ارزیابی کردند؛ اما مخالفتهای علنی امامخمینی، این رویه را تغییر داد <ref>حجتی کرمانی، عشق و تلاش، ۱۵۲ ـ ۱۵۳.</ref>؛ چنانکه پس از فاجعه حمله به [[مدرسه فیضیه]]، در ۲ فروردین ۱۳۴۲ اعلامیههای امامخمینی در کرمان را چاپ و منتشر کردند <ref>حجتی کرمانی، عشق و تلاش، ۱۵۷.</ref> و به همراه شماری از علمای کرمان، پس از حمله یاد شده، در تلگرامی به امامخمینی، حمایت خود را از مبارزات ایشان اعلام کردند <ref>مؤسسه تنظیم، ۱/۲۵۲.</ref>؛ نیز در سفر محمدرضا پهلوی به کرمان در ششم خرداد ۱۳۴۲، حجتی کرمانی و برخی دیگر از روحانیان جوان، با حضور علما در مراسم استقبال از او مخالفت کردند <ref>حجتی کرمانی، عشق و تلاش، ۱۵۵.</ref>. | |||
در زمان دستگیری امامخمینی در ۱۴ خرداد ۱۳۴۲ و هجرت علما به تهران برای تأیید مرجعیت ایشان، حجتی کرمانی نیز به همراه علیاصغر صالحی کرمانی به تهران سفر کرد و در جلسات و اجتماعات روحانیان که در اعتراض به این دستگیری برگزار میشد، شرکت داشت <ref>حجتی کرمانی، عشق و تلاش، ۱۳۴ ـ ۱۳۶ و ۱۵۶.</ref>. از همین سال، به همراه [[اکبر هاشمی رفسنجانی]]، [[سیدمحمود دعایی]]، عبدالرحیم ربانی شیرازی، [[سیدهادی خسروشاهی]]، [[محمدتقی مصباح یزدی]] و برادر خود علی حجتی، نشریه بعثت را در قم منتشر کردند <ref>زریری، فرهنگنامه رجال روحانی، ۱۱۸.</ref>. امامخمینی در شهریور ۱۳۴۳ در نامهای خطاب به حجتی کرمانی، با تشکر از نامه محبتآمیز او، از مشکلاتی که برای علمای کرمان در جریان سفر به تهران پیش آمده بود ابراز تأسف و از زحمتهایی که او و برادرش علی حجتی کرمانی در این سفر کشیدند، قدردانی کرد <ref>امامخمینی، صحیفه، ۱/۳۶۸.</ref>. پس از انتقال امامخمینی به خانهای در داوودیه تهران {{ببینید| دستگیری امامخمینی }}، حجتی کرمانی به همراه هاشمی رفسنجانی و محمدجواد باهنر به دیدار ایشان رفت <ref>حجتی کرمانی، عشق و تلاش، ۱۳۶ ـ ۱۳۷.</ref> و پس از آزادی امامخمینی، در جشنی که به همین مناسبت در کرمان برپا شد، سخنرانی کرد <ref>مؤسسه تنظیم، ۲۰/۵۰۲.</ref>. | در زمان دستگیری امامخمینی در ۱۴ خرداد ۱۳۴۲ و هجرت علما به تهران برای تأیید مرجعیت ایشان، حجتی کرمانی نیز به همراه علیاصغر صالحی کرمانی به تهران سفر کرد و در جلسات و اجتماعات روحانیان که در اعتراض به این دستگیری برگزار میشد، شرکت داشت <ref>حجتی کرمانی، عشق و تلاش، ۱۳۴ ـ ۱۳۶ و ۱۵۶.</ref>. از همین سال، به همراه [[اکبر هاشمی رفسنجانی]]، [[سیدمحمود دعایی]]، عبدالرحیم ربانی شیرازی، [[سیدهادی خسروشاهی]]، [[محمدتقی مصباح یزدی]] و برادر خود علی حجتی، نشریه بعثت را در قم منتشر کردند <ref>زریری، فرهنگنامه رجال روحانی، ۱۱۸.</ref>. امامخمینی در شهریور ۱۳۴۳ در نامهای خطاب به حجتی کرمانی، با تشکر از نامه محبتآمیز او، از مشکلاتی که برای علمای کرمان در جریان سفر به تهران پیش آمده بود ابراز تأسف و از زحمتهایی که او و برادرش علی حجتی کرمانی در این سفر کشیدند، قدردانی کرد <ref>امامخمینی، صحیفه، ۱/۳۶۸.</ref>. پس از انتقال امامخمینی به خانهای در داوودیه تهران {{ببینید| دستگیری امامخمینی }}، حجتی کرمانی به همراه هاشمی رفسنجانی و محمدجواد باهنر به دیدار ایشان رفت <ref>حجتی کرمانی، عشق و تلاش، ۱۳۶ ـ ۱۳۷.</ref> و پس از آزادی امامخمینی، در جشنی که به همین مناسبت در کرمان برپا شد، سخنرانی کرد <ref>مؤسسه تنظیم، ۲۰/۵۰۲.</ref>. | ||
قتل جوانی به دست مأمور سازمان اطلاعات و امنیت کشور ([[ساواک]]) در مهر ۱۳۴۳و واکنش رژیم پس از آن، دستاویز سخنرانی و اجتماعات مختلف در کرمان شد که حجتی کرمانی، نقش فعالی در آن داشت. او پس از این حادثه، برای دیدار با امامخمینی و نیز فرار از دستگیری، به قم رفت <ref>حجتی کرمانی، عشق و تلاش، ۱۵۸ ـ ۱۵۹.</ref> و امامخمینی از او خواست به کرمان برگردد و در پیامی به مردم کرمان، با اظهار تأسف از اعمال خلاف مأموران رژیم که موجب مزاحمت برای «خطیب محترم»، حجتی کرمانی شده بود، از آنان خواست با قدردانی از تلاشهای حجتی کرمانی و زیر نظر علمای شهر، در برابر اعمال خلاف رژیم سکوت نکنند و به مأموران رژیم اجازه تعقیب رفتار ناشایست ندهند <ref>امامخمینی، صحیفه، ۱/۴۰۳.</ref>. | قتل جوانی به دست مأمور سازمان اطلاعات و امنیت کشور ([[ساواک]]) در مهر ۱۳۴۳و واکنش رژیم پس از آن، دستاویز سخنرانی و اجتماعات مختلف در کرمان شد که حجتی کرمانی، نقش فعالی در آن داشت. او پس از این حادثه، برای دیدار با امامخمینی و نیز فرار از دستگیری، به قم رفت <ref>حجتی کرمانی، عشق و تلاش، ۱۵۸ ـ ۱۵۹.</ref> و امامخمینی از او خواست به کرمان برگردد و در پیامی به مردم کرمان، با اظهار تأسف از اعمال خلاف مأموران رژیم که موجب مزاحمت برای «خطیب محترم»، حجتی کرمانی شده بود، از آنان خواست با قدردانی از تلاشهای حجتی کرمانی و زیر نظر علمای شهر، در برابر اعمال خلاف رژیم سکوت نکنند و به مأموران رژیم اجازه تعقیب رفتار ناشایست ندهند <ref>امامخمینی، صحیفه، ۱/۴۰۳.</ref>. | ||
==دستگیری و زندانی== | |||
پس از [[تبعید امامخمینی]] در ۱۳ آبان ۱۳۴۳، حجتی کرمانی در بهمن ۱۳۴۳ و روز ترور [[حسنعلی منصور]]، به دعوت باهنر در مسجد جامع تهران سخنرانی کرد که به نخستین دستگیری او منجر شد <ref>حجتی کرمانی، عشق و تلاش، ۱۵۶.</ref>. در این دوره از زندان که چهار ماه به طول انجامید، با بسیاری از روحانیان مبارز، اعضای نهضت آزادی، همچنین برخی افراد [[حزب توده]] همبند بود <ref>حجتی کرمانی، عشق و تلاش، ۱۸۳ ـ ۱۸۶.</ref>. او پس از آزادی از زندان و در ادامه دیدارهایش با سیدکاظم (سیدمحمدکاظم) موسوی بجنوردی، که از اوایل سال ۱۳۴۳ آغاز شده بود، در حزب ملل اسلامی که موسوی بجنوردی تأسیس کرده بود، عضو شد <ref>حجتی کرمانی، عشق و تلاش، ۱۶۷ ـ ۱۶۸.</ref>. او چند روز پس از افشای فعالیت حزب و دستگیری همه اعضای آن، شناسایی و دستگیر شد و در حالیکه در دادگاه اول به چهار سال زندان محکوم شده بود، دادگاه تجدید نظر، حکم او را به ده سال افزایش داد <ref>حجتی کرمانی، عشق و تلاش، ۱۷۶ ـ ۱۷۷ و ۲۰۰ ـ ۲۰۱.</ref>. | پس از [[تبعید امامخمینی]] در ۱۳ آبان ۱۳۴۳، حجتی کرمانی در بهمن ۱۳۴۳ و روز ترور [[حسنعلی منصور]]، به دعوت باهنر در مسجد جامع تهران سخنرانی کرد که به نخستین دستگیری او منجر شد <ref>حجتی کرمانی، عشق و تلاش، ۱۵۶.</ref>. در این دوره از زندان که چهار ماه به طول انجامید، با بسیاری از روحانیان مبارز، اعضای نهضت آزادی، همچنین برخی افراد [[حزب توده]] همبند بود <ref>حجتی کرمانی، عشق و تلاش، ۱۸۳ ـ ۱۸۶.</ref>. او پس از آزادی از زندان و در ادامه دیدارهایش با سیدکاظم (سیدمحمدکاظم) موسوی بجنوردی، که از اوایل سال ۱۳۴۳ آغاز شده بود، در حزب ملل اسلامی که موسوی بجنوردی تأسیس کرده بود، عضو شد <ref>حجتی کرمانی، عشق و تلاش، ۱۶۷ ـ ۱۶۸.</ref>. او چند روز پس از افشای فعالیت حزب و دستگیری همه اعضای آن، شناسایی و دستگیر شد و در حالیکه در دادگاه اول به چهار سال زندان محکوم شده بود، دادگاه تجدید نظر، حکم او را به ده سال افزایش داد <ref>حجتی کرمانی، عشق و تلاش، ۱۷۶ ـ ۱۷۷ و ۲۰۰ ـ ۲۰۱.</ref>. | ||
ویرایش