سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی: تفاوت میان نسخه‌ها

کتابخانه آیت‌­الله مرعشی ­‌نجفی که به همت او تأسیس گردید. مورد توجه امام‌­خمینی بود و ایشان در سال ۱۳۶۷ دولت را موظف کرد بنایی درخور این کتابخانه احداث کند.

== تولد و خاندان ==

== تحصیلات ==

مرعشی نجفی دروس مقدماتی را نزد پدر و مادر و جده پدری خود فرا گرفت<ref>رفیعی، شهاب شریعت، ۱۳۳.</ref> و پس از آن به‌مدت پنج سال به مدارس جدید فرستاده شد که با علوم ریاضی، هندسه، طب و جغرافیا آشنا گردید.<ref>رفیعی، شهاب شریعت، ۱۳۴–۱۳۹؛ مرعشی نجفی، سیدشهاب‌الدین، به روایت اسناد، ۱/یازده ـ دوازده.</ref> سیدمحمدرضا موسوی بحرانی، [[محمدحسین شیرازی]] و [[سیدهبةالدین شهرستانی]]، استادان او در علم انساب و [[تفسیر قرآن]] بوده‌اند.<ref>رفیعی، شهاب شریعت، ۱۴۳–۱۴۵.</ref> مرعشی به علم انساب علاقه زیادی داشت و بعدها تألیفاتی در این علم از خود به یادگار گذاشت<ref>حافظیان، مصاحبه، مجله حریم امام، ۱۴.</ref> وی در درس خارج فقه، شاگرد [[آقاضیاءالدین عراقی]] و [[محمدحسین کاشف‌الغطاء]] بود و در [[علم کلام]]، از حوزه درسی [[محمدجواد بلاغی]] و [[محمداسماعیل محلاتی]] بهره گرفت. وی نزد استادان [[زیدیه]] و [[اهل سنت]] نیز [[علم‌الحدیث]] را فرا گرفت.<ref>رفیعی، شهاب شریعت، ۱۵۹، ۱۶۵–۱۶۶ و ۱۷۲–۱۷۳.</ref>

== فعالیت‌های سیاسی ==

همگامی مرعشی نجفی با قیام امام‌خمینی از مخالفت با تصویب [[لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی]] آغاز شد. مرعشی در این مسئله با صدور اطلاعیه‌های مشترک و گاه مستقل، نظر خویش را بیان می‌کرد و با تلگرام‌های متعدد به [[محمدرضا پهلوی]] و [[اسدالله علم]]، نخست‌وزیر وقت، اعتراض خود را اعلام می‌کرد.<ref>مرکز اسناد، اسناد انقلاب اسلامی، ۱/۲۹، ۴۷ و ۵۱.</ref> اعلامیه‌ها و تلگرام‌های اعتراض‌آمیز وی در کنار دیگر علما و مراجع، تصویب لایحه یادشده را خنثی کرد و پس از عقب‌نشینی دولت، وی با صدور اطلاعیه‌ای از عموم طبقات که در این حرکت بزرگ نقش داشتند، تشکر کرد.<ref>دوانی، نهضت دوماهه روحانیون ایران به منظور دفاع از اصول مقدس اسلام، ۱۶۳–۱۶۴؛ فلسفی، یاران امام به روایت اسناد ساواک، زبان گویای اسلام، ۱۵۲–۱۵۸.</ref> در بهمن ۱۳۴۱ نیز که پهلوی قصد برگزاری همه‌پرسی [[انقلاب سفید]] را داشت، مرعشی در کنار امام‌خمینی و دیگر مراجع مبارز، اعتراض خود را دربارهٔ غیرشرعی‌بودن این عمل اعلام کرد و از رژیم خواست از اجرای آن صرف نظر کند<ref>مرکز اسناد، اسناد انقلاب اسلامی، ۱/۷۱.</ref> در ادامه این سیاست، امام‌خمینی با اعلام عزا در [[نوروز]] از مراجع تقلید خواست که به این موضوع توجه کنند، تا اینکه رژیم پهلوی [[فاجعه حمله مدرسه فیضیه]] را به وجود آورد. به دنبال آن مرعشی در اطلاعیه‌ای به افشاگری علیه حکومت پرداخت<ref>بدوی، مرزبان حماسه‌ها، ۷۱–۷۴؛ مرکز اسناد، اسناد انقلاب اسلامی، ۱/۹۳ و ۹۹.</ref> {{ببینید|حمله به مدرسه فیضیه}}

مرعشی نجفی در پاسخ به پرسش برخی از اصناف و تاجران و طلاب دربارهٔ مقام علمی و تقوای امام‌خمینی، شأن ایشان را والاتر از چنین پرسش‌هایی دانست و بر مقام بالای علمی و اخلاقی و تأثیر ایشان بر تحکیم مبانی اسلام تأکید و از مجاهدت‌های خداپسندانه ایشان ستایش کرد.<ref>مرکز اسناد، اسناد انقلاب اسلامی، ۱/۱۴۷ و ۱۵۷.</ref> وی که دوست بسیار صمیمی امام‌خمینی بود<ref>غیاثی، مصاحبه، مجله حریم امام، ۱۰.</ref> و به ایشان علاقه خاصی داشت، در دهه چهل در پاسخ به نامه گروهی از [[طلاب]] اظهار کرد، بارها عقیده خود را به ایشان اظهار کرده و باز هم تأکید می‌کند که ایشان یکی از مراجع تقلید عالم تشیع، از استوانه‌های [[روحانیت]] اسلام و از مفاخر عالم تشیع است<ref>ناظم‌زاده قمی، مصاحبه، مجله حریم امام، ۴.</ref> وی که ازجمله امضاکنندگان [[مرجعیت امام‌خمینی]] در سال ۱۳۴۲ برای مصونیت ایشان از احتمال [[اعدام]] به دست [[رژیم پهلوی]] بود، در تیر همین سال همراه با دیگر علمای مبارز، برای آزادی امام‌خمینی، به تهران مهاجرت کرد و پس از آزادی ایشان در مجالس جشنی که در [[قم]] به همین مناسبت تشکیل شد، شرکت فعال داشت.<ref>مرعشی نجفی، سیدمحمود، مصاحبه، مجله حریم امام، ۱۹۵/۸؛ مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات امام‌خمینی در آینه اسناد به روایت ساواک، ۲/۱۲۶–۱۲۷ و ۳/۲۱۹.</ref> مرعشی همچنین در فروردین ۱۳۴۳ در پاسخ به استفتای گروهی از اهالی آذربایجان، دربارهٔ تکلیف شرعی مردم برای ادامه مقابله با رژیم فاسد، تأکید کرد چنان‌که در اعلامیه‌های پیشین نیز گوشزد کرده، وظیفه شرعی قاطبه مسلمین، [[استقامت]] و [[امر به معروف و نهی از منکر|نهی از منکرات]] است و این وظیفه تا حصول نتیجه قطعی ادامه خواهد داشت. وی با اشاره به مطلب چاپ‌شده در روزنامه اطلاعات ۱۸/۱/۱۳۴۳ که علیه روحانیت بود، دستگاه اطلاعات را دروغ‌پرداز و مطلب چاپ‌شده را دروغ محض خواند و از مقامات خواست تا در مقام تکذیب و توبه برآمده و خود را در معرض قضاوت [[افکار عمومی]] قرار ندهند.<ref>مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات امام‌خمینی در آینه اسناد به روایت ساواک، ۹/۱۲۷.</ref>

پس از [[بازداشت امام‌خمینی]] و تبعید ایشان به ترکیه در ۱۳ آبان ۱۳۴۳، [[سیدمصطفی خمینی]] برای انجام مذاکره به خانه مرعشی نجفی رفت؛ ولی مأموران [[رژیم پهلوی]] از همراهی وی با امام‌خمینی مطلع شدند و به خانه او هجوم بردند و پس از اهانت به او، سیدمصطفی خمینی را بازداشت و به ترکیه تبعید کردند.<ref>مرعشی نجفی، سیدشهاب‌الدین، به روایت اسناد، ۱/پنجاه و شش.</ref> مرعشی طی تلگرامی به امام‌خمینی، تبعید ایشان را موجب تأثر عمیق خود دانست.<ref>مرکز اسناد، اسناد انقلاب اسلامی، ۱/۲۷۱.</ref> امام‌خمینی نیز در پاسخ، ضمن تشکر از وی صلاح را در تقدیر الهی دانست و از خداوند تعالی توفیق رضا به [[قضا و قدر|قضای الهی]] را خواستار شد.<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱/۴۳۳</ref> وی پس از [[تبعید امام‌خمینی|تبعید امام‌خمینی به ترکیه]] و سپس نجف نامه‌ها و تلگرام‌های بسیاری به ایشان نوشته‌است؛ حتی برای امام‌خمینی شیرینی فرستاده‌است و امام‌خمینی نیز به وی پاسخ داده و از محبت و تفقد وی سپاسگزاری کرده‌است.<ref>امام خمینی، صحیفه، ۲۱/۵۴۱، ۵۴۶، ۵۴۷، ۵۵۰، ۵۵۹، ۵۶۰، ۵۶۲، ۵۶۴، ۵۶۹، ۵۷۱.</ref> چنان‌که فرزند بزرگ وی [[سیدمحمود مرعشی]] نیز جداگانه به ایشان نامه نوشته و پاسخ دریافت کرده‌است.<ref>امام خمینی، صحیفه، ۲۱/۵۶۳ و ۵۷۰.</ref>

== دیدگاه امام خمینی ==

امام‌خمینی نیز برای مرعشی نجفی احترام زیادی قائل بود.<ref>موسیانی، مصاحبه، مجله حریم امام، ۱۹۵/۱۲.</ref> ایشان پیش از تبعید در نماز جماعت مرعشی نجفی که در حرم فاطمه معصومه (س) برگزار می‌شد، حضور می‌یافت و به وی اقتدا می‌کرد<ref>بدوی، مرزبان حماسه‌ها، ۴۲.</ref> و در برخی موارد، صمیمانه او را در جریان مسائل حساس قرار می‌داد؛ ازجمله در سال ۱۳۴۱ برای جلوگیری از انتشار تلگرام نخست‌وزیر وقت دربارهٔ لغو [[لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی]]، پیش از لغو رسمی مصوبه در هیئت دولت‏، خطاب به وی اظهار کرد انتشار تلگرام نخست‌وزیر بر خلاف صلاح اسلام و [[حوزه علمیه]] است و به ایشان پیشنهاد کرد از طبع و انتشار آن خودداری کند تا خود دولت، رسماً خبر لغو آن را انتشار دهد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ‏۱/۱۰۰؛ روحانی، نهضت امام‌خمینی، ۱/۲۱۵.</ref>

== کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی ==

{{جعبه گفتاورد

جنابعالی موظف می‌باشید آنچه را که آن کتابخانه احتیاج دارد به بهترین وجه فراهم آورید. جناب حجت‌الاسلام آقای حاج سید محمود مرعشی نجفی که خود از خبرگان و شایستگان در امر کتابشناسی و کتاب و شناخت محیطی مناسب برای حفظ کتاب است بهترین فردی است که می‌تواند شما را در این امر یاری دهد. ان‌شاءالله هر چه زودتر با ساخته شدن بنایی در خور اسلام و انقلاب و حوزه علمیه قم، قدمی مفید در راه رشد تعالیم اسلام برداشته شود. روشن است آنچه در این زمینه ساخته می‌شود اختیارش با حضرت آیت‌الله آقای نجفی مرعشی و یا فردی است که ایشان تعیین نمایند.