۱۹٬۱۴۱
ویرایش
جز (added Category:مقالههای بینیاز از جعبه اطلاعات using HotCat) |
|||
(۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
'''شایعه'''، خبرها و مطالب غیر واقعی در راستای تخریب اشخاص حقیقی و حقوقی و [[جامعه]]. | '''شایعه'''، خبرها و مطالب غیر واقعی در راستای تخریب اشخاص حقیقی و حقوقی و [[جامعه]]. | ||
شایعه در گذشته، به هنگام بحرانهای عمومی رواج مییافت؛ اما با وقوع انقلاب صنعتی، به قلمرو مسائل سیاسی، اجتماعی و اقتصادی گام نهاد. در بعد فردی اهداف شایعهپراکنان بیشتر ایجاد یا سلب وجاهت اجتماعی یا حمایت عاطفی است. در بعد اجتماعی نیز آنان اهدافی مانند ایجاد بدبینی، [[ترور]] شخصیت و ایجاد فضای ناسالم اجتماعی را دنبال میکنند. | |||
در جریان [[انقلاب اسلامی ایران|انقلاب اسلامی]]، کارکرد شایعه پیش از پیروزی و پس از آن متفاوت بود. پیش از پیروزی انقلاب، بخش مهمی از گزارشهای [[ساواک]] حاوی شایعاتی دربارۀ [[امامخمینی]] بود که منشأ آن خود ساواک یا عوامل اجتماعی بود. امامخمینی همواره در برابر شایعات روشنگری میکرد و نسبت به پذیرش شایعات بدون تحقیق، هشدار میداد. | |||
پس از پیروزی انقلاب، شایعهسازی برای دولتمردان یا پخش اخبار غیرواقعی از جبهههای جنگ، از ترفندهای [[دشمن|دشمنان]] انقلاب اسلامی بود. امامخمینی بهترین راه مقابله با شایعهسازان را حضور [[مسئولان و کارگزاران|مسئولان]] در میان [[مردم]] و لزوم انتشار صادقانه تمامی اخبار میدانست. | |||
== معنی == | == معنی == | ||
شایعه از ریشه «شیع» است که در اصل به معنای پخششدن است<ref>جوهری، الصحاح، ۳/۱۲۴۰.</ref> و شایعه به معنای امر پخششده، است<ref>انوری، فرهنگ بزرگ سخن، ۵/۴۴۳۳.</ref>؛ چنانکه به خبر معروف و مشهوری گفته میشود که راست یا [[دروغ|دروغبودنِ]] آن معلوم نیست.<ref>دهخدا، لغتنامه، ۹/۱۲۴۳۵.</ref> در کاربرد خاص خود در جامعهشناسی، گزاره یا موضوعی حدسی و گمانآمیز است که منابع موثق و ملاکهای اطمینانبخشی برای احراز صحت و سقم آن وجود ندارد و به صورت شفاهی از فردی به فرد دیگر انتقال مییابد<ref>آلپرت و پستمن، روانشناسی شایعه، ۹.</ref> و در همین کاربرد پدیدهای جمعی است که با ایجاد تنش در [[جامعه]]، میتواند به شکل ابزار [[جنگ روانی]]، در دست یک طبقه یا قشر خاص اجتماعی یا دولتهای متخاصم در جهت تغییر و تخریب ذهنیت عمومی در مورد [[نظام سیاسی]] حاکم به کار گرفته شود.<ref>عباسزاده، شایعه و نقش آن در نیروهای نظامی، ۸۰.</ref> از نگاه روانشناختی فردی، شایعهپذیران ویژگیهایی دارند؛ مانند [[سادهلوحی]] و [[زودباوری]]، زودبرانگیختگی، ایستایی شخصیت و نداشتن [[اعتماد به نفس]].<ref>افروز، روانشناسی شایعه و روشهای مقابله، ۱۷–۲۳.</ref> | شایعه از ریشه «شیع» است که در اصل به معنای پخششدن است<ref>جوهری، الصحاح، ۳/۱۲۴۰.</ref> و شایعه به معنای امر پخششده، است<ref>انوری، فرهنگ بزرگ سخن، ۵/۴۴۳۳.</ref>؛ چنانکه به خبر معروف و مشهوری گفته میشود که راست یا [[دروغ|دروغبودنِ]] آن معلوم نیست.<ref>دهخدا، لغتنامه، ۹/۱۲۴۳۵.</ref> در کاربرد خاص خود در جامعهشناسی، گزاره یا موضوعی حدسی و گمانآمیز است که منابع موثق و ملاکهای اطمینانبخشی برای احراز صحت و سقم آن وجود ندارد و به صورت شفاهی از فردی به فرد دیگر انتقال مییابد<ref>آلپرت و پستمن، روانشناسی شایعه، ۹.</ref> و در همین کاربرد پدیدهای جمعی است که با ایجاد تنش در [[جامعه]]، میتواند به شکل ابزار [[جنگ روانی]]، در دست یک طبقه یا قشر خاص اجتماعی یا دولتهای متخاصم در جهت تغییر و تخریب ذهنیت عمومی در مورد [[نظام سیاسی]] حاکم به کار گرفته شود.<ref>عباسزاده، شایعه و نقش آن در نیروهای نظامی، ۸۰.</ref> از نگاه روانشناختی فردی، شایعهپذیران ویژگیهایی دارند؛ مانند [[سادهلوحی]] و [[زودباوری]]، زودبرانگیختگی، ایستایی شخصیت و نداشتن [[خودباوری|اعتماد به نفس]].<ref>افروز، روانشناسی شایعه و روشهای مقابله، ۱۷–۲۳.</ref> | ||
== پیشینه == | == پیشینه == | ||
خط ۸۹: | خط ۹۵: | ||
== پیوند به بیرون == | == پیوند به بیرون == | ||
*سمیه قربانی ـ راضیه مهرابی کوشکی، [https://books.khomeini.ir/books/10006/339/ شایعه]، دانشنامه | *سمیه قربانی ـ راضیه مهرابی کوشکی، [https://books.khomeini.ir/books/10006/339/ شایعه]، [[دانشنامه امامخمینی]]، ج۶، ص۳۳۹–۳۴۵. | ||
[[رده:مقالههای تأییدشده]] | [[رده:مقالههای تأییدشده]] | ||
[[رده:مقالههای جلد ششم دانشنامه]] | [[رده:مقالههای جلد ششم دانشنامه امامخمینی]] | ||
[[رده:مقالههای بینیاز از جعبه اطلاعات]] | [[رده:مقالههای بینیاز از جعبه اطلاعات]] | ||
[[رده:مقالههای دارای لینک دانشنامه]] | |||
[[رده:مفاهیم اجتماعی]] | |||
[[رده:مقالههای دارای شناسه]] |