confirmed، مدیران
۱۲۰
ویرایش
عملیات بیت‌المقدس: تفاوت میان نسخه‌ها
عدد انگلیسی، اصلاح ارقام
Qavaami.54 (بحث | مشارکتها) (ثبت مقاله) |
Qavaami.54 (بحث | مشارکتها) (عدد انگلیسی، اصلاح ارقام) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
= عملیات بیت‌المقدس = | = عملیات بیت‌المقدس = | ||
پس از پیروزی در عملیات فتح‌المبین، عملیات بزرگ بیت‌المقدس (الی بیت‌المقدس) در | پس از پیروزی در عملیات فتح‌المبین، عملیات بزرگ بیت‌المقدس (الی بیت‌المقدس) در ۱۰اردیبهشت۱۳۶۱ آغاز شد. این عملیات با رمز «یا علی بن ابی‌طالب(ع)»، در چهار مرحله و در منطقه‌ای با وسعت ۵۴۰۰ کیلومتر برنامه‌ریزی گردید (هاشمی رفسنجانی، پس از بحران، ص۸۴؛ سمیعی، کارنامه توصیفی عملیات هشت سال دفاع مقدس، ص۹۷). | ||
== نیروهای درگیر در عملیات == | == نیروهای درگیر در عملیات == | ||
در این عملیات که به فرماندهی علی صیاد شیرازی (ارتش) و محسن رضایی (سپاه) اجرا شد، ۱۱۲گردان از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و ۴۵گردان از ارتش -که در چهار قرارگاه سازماندهی شده بودند- حضور داشتند. نیروهای عراق در این عملیات | در این عملیات که به فرماندهی علی صیاد شیرازی (ارتش) و محسن رضایی (سپاه) اجرا شد، ۱۱۲گردان از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و ۴۵گردان از ارتش -که در چهار قرارگاه سازماندهی شده بودند- حضور داشتند. نیروهای عراق در این عملیات ۲۰۰گردان بودند (جبوری، نقد جنگ، ص۲۸ـ۲۹؛ حبیببی، خوزستان در جنگ، ص۴۶). | ||
== اهداف عملیات == | == اهداف عملیات == | ||
انهدام حداقل بیش از دو لشكر از نیروی دشمن، آزادسازی حدود | انهدام حداقل بیش از دو لشكر از نیروی دشمن، آزادسازی حدود ۵۴۰۰كیلومتر مربع از خاك ایران، از جمله شهرهای خرمشهر، هویزه و پادگان حمید، خارج كردن شهرهای اهواز، حمیدیه و سوسنگرد از برد توپخانه دشمن، تأمین مرز بین‌المللی (حدفاصل پاسگاه طلائیه تا شلمچه)، آزادسازی جاده اهواز-خرمشهر و خارج شدن جاده اهواز ـ آبادان از برد توپخانه دشمن از مهم‌ترین اهداف عملیات بیت‌المقدس بود (پرتال امام‌خمینی، شرح کامل عملیات الی بیت المقدس). | ||
== اجرای عملیات == | == اجرای عملیات == | ||
| خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
'''مرحلۀ اول:''' حمله از غرب کارون آغاز شد و ابتدا بخشی از نیروهای ایران توانستند از مواضع عراق عبور کنند و مناطقی از جنوب کرخه را تصرف کنند. پس از شکست لشکر ۳ زرهی عراق، عملیات پل‌گذاری بر کارون شروع شد و راه رسیدن به جادۀ اهواز خرمشهر هموار گردید. سرانجام پس از پنج روز، نیروهای ایران موفق شدند جادۀ اهواز ـ خرمشهر را از کیلومتر ۶۸ تا ۱۰۳ تصرف و تثبیت کنند (جبوری، نقد جنگ، ص۲۸ـ۲۹؛ حبیببی، خوزستان در جنگ، ص۴۶). | '''مرحلۀ اول:''' حمله از غرب کارون آغاز شد و ابتدا بخشی از نیروهای ایران توانستند از مواضع عراق عبور کنند و مناطقی از جنوب کرخه را تصرف کنند. پس از شکست لشکر ۳ زرهی عراق، عملیات پل‌گذاری بر کارون شروع شد و راه رسیدن به جادۀ اهواز خرمشهر هموار گردید. سرانجام پس از پنج روز، نیروهای ایران موفق شدند جادۀ اهواز ـ خرمشهر را از کیلومتر ۶۸ تا ۱۰۳ تصرف و تثبیت کنند (جبوری، نقد جنگ، ص۲۸ـ۲۹؛ حبیببی، خوزستان در جنگ، ص۴۶). | ||
'''مرحلۀ دوم:''' این مرحله در روز | '''مرحلۀ دوم:''' این مرحله در روز ۱۶اردیبهشت۱۳۶۱ آغاز شد و نیروهای ایرانی توانستند افزون بر بخش دیگری از جاده اهواز ـ خرمشهر، مناطق جفیر و پادگان حمید و هویزه را آزاد کنند (پایگاه اینترنتی مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، عملیات بیت‌المقدس). | ||
'''مرحلۀ سوم:''' مرحلۀ سوم عملیات بیت‌المقدس که در روز | '''مرحلۀ سوم:''' مرحلۀ سوم عملیات بیت‌المقدس که در روز ۱۹اردیبهشت۱۳۶۱ آغاز شد، به دلیل هوشیاری نیروهای عراقی و تمرکز نیرو در خطوط پدافندی چندان موفقیت‌آمیز نبود. تکرار این عملیات در روز بعد نیز به شکست نیروهای ایرانی انجامید. به همین علت فرماندهان ایرانی تصمیم گرفتند برای انجام عملیات نهایی، فرصت بیشتری به یگان‌ها بدهند (پرتال امام‌خمینی، شرح کامل عملیات الی بیت المقدس). | ||
'''مرحلۀ چهارم:''' آخرین مرحلۀ عملیات در | '''مرحلۀ چهارم:''' آخرین مرحلۀ عملیات در ۱ خرداد ۱۳۶۱ آغاز شد. ارتش عراق نتوانست در برابر شروع غافلگیرانه نیروهای ایرانی مقاومتی از خود نشان دهد و ارتباط یگان‌های دشمن با یکدیگر کاملاً قطع شد. قرارگاه کربلا توانست در روز دوم خرداد کاملاً خرمشهر را محاصره کند. حملات تا روز سوم خرداد ماه ادامه داشت و در نهایت ساعت ۲ بعد از ظهر روز سوم خرداد، خرمشهر به طور کامل آزاد شد و پرچم ایران بر فراز مسجد جامع خرمشهر به اهتزاز درآمد (خدری، خرمشهر از اسارت تا آزادی، ص۱۷۷). | ||
== نتایج عملیات == | == نتایج عملیات == | ||
عملیات بیت‌المقدس به عنوان یکی از مهم‌ترین و حیثیتی‌ترین عملیات نیروهای ایرانی در طول دفاع مقدس، نتایج بسیار مهمی به همراه داشت. کشته و زخمی شدن بیش از | عملیات بیت‌المقدس به عنوان یکی از مهم‌ترین و حیثیتی‌ترین عملیات نیروهای ایرانی در طول دفاع مقدس، نتایج بسیار مهمی به همراه داشت. کشته و زخمی شدن بیش از ۱۶هزار عراقی، اسارت ۱۹هزار تن از نیروهای دشمن، آزادسازی ۵۰۳۸ کیلومتر مربع از اراضی اشغال‌شدۀ ایران، شامل شهرهای هویزه، خرمشهر، جاده اهواز-خرمشهر و پادگان حمید. همچنین شهرهای مهم حمیدیه، اهواز و سوسنگرد از تیررس توپخانۀ دشمن خارج شدند و ۱۸۰کیلومتر از خط مرزی تأمین شد. با فتح خرمشهر، برتری نظامی ایران بر عراق مورد تأیید كارشناسان و تحلیل‌گران نظامی قرار گرفت (پایگاه اینترنتی مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، عملیات بیت‌المقدس). | ||
== پیامدهای مهم عملیات == | == پیامدهای مهم عملیات == | ||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
== واکنش امام‌خمینی == | == واکنش امام‌خمینی == | ||
پیروزی در عملیات بیت‌المقدس و آزادسازی خرمشهر، امام‌خمینی را بسیار خوشحال کرد (هاشمی رفسنجانی، پس از بحران، ص۱۱۵). ایشان در پیامی این پیروزی را «نصر عظیم» و افتخاری ابدی برای اسلام خواند و ارتش اسلام را مفتخر به نشان «وَ ما رَمَیتَ إِذْ رَمَیتَ وَ لکنَّ اللَّهَ رَمی» (انفال: | پیروزی در عملیات بیت‌المقدس و آزادسازی خرمشهر، امام‌خمینی را بسیار خوشحال کرد (هاشمی رفسنجانی، پس از بحران، ص۱۱۵). ایشان در پیامی این پیروزی را «نصر عظیم» و افتخاری ابدی برای اسلام خواند و ارتش اسلام را مفتخر به نشان «وَ ما رَمَیتَ إِذْ رَمَیتَ وَ لکنَّ اللَّهَ رَمی» (انفال: ۱۷) و مورد قدردانی امام زمان(عج) شمرد (امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۱۶، ص۲۵۷). ایشان عملیات بیت‌المقدس را از شاهکارهای عظیم و کم‌نظیر جنگ (امام‌خمینی، صحیفه، ج۱۶، ص۲۶۳) و افتخارآفرین خوانده است که همۀ نیروهای نظامی از ارتش گرفته تا سپاه و بسیج دوشادوش هم توانستند به پیروزی‌های بزرگ دست یابند (امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۲۱، ص۳۵۷). | ||
== منابع == | == منابع == | ||
امام‌خمینی، سیدروح‌الله، صحیفه امام، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، | امام‌خمینی، سیدروح‌الله، صحیفه امام، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، ۱۳۸۹. | ||
پرتال امام‌خمینی (پایگاه اینترنتی)، شرح کامل عملیات الی بیت المقدس. تاریخ مشاهده: | پرتال امام‌خمینی (پایگاه اینترنتی)، شرح کامل عملیات الی بیت المقدس. تاریخ مشاهده: ۶/۱۲/۱۴۰۳. | ||
پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس، جنگ ایران و عراق از نگاه مطبوعات جهان، تهران، شکیب، چاپ اول، ۱۳۸۷. | پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس، جنگ ایران و عراق از نگاه مطبوعات جهان، تهران، شکیب، چاپ اول، ۱۳۸۷. | ||
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
صیاد شیرازی، علی، ناگفته‌های جنگ، خاطرات سپهبد شهید صیاد شیرازی، تدوین احمد دهقان، تهران، حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ اول، ۱۳۷۸. | صیاد شیرازی، علی، ناگفته‌های جنگ، خاطرات سپهبد شهید صیاد شیرازی، تدوین احمد دهقان، تهران، حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ اول، ۱۳۷۸. | ||
مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس (پایگاه اینترنتی)، عملیات بیت‌المقدس. تاریخ مشاهده: | مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس (پایگاه اینترنتی)، عملیات بیت‌المقدس. تاریخ مشاهده: ۶/۱۲/۱۴۰۳. | ||
ولایتی، علی‌اکبر و دیگران، تاریخ سیاسی جنگ تحمیلی عراق علیه جمهوری اسلامی ایران، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، چاپ اول، ۱۳۷۶. | ولایتی، علی‌اکبر و دیگران، تاریخ سیاسی جنگ تحمیلی عراق علیه جمهوری اسلامی ایران، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، چاپ اول، ۱۳۷۶. | ||
هاشمی رفسنجانی، اکبر، کارنامه و خاطرات، سال ۱۳۶۱، پس از بحران، به اهتمام فاطمه هاشمی، تهران، معارف انقلاب، ۱۳۸۰. | هاشمی رفسنجانی، اکبر، کارنامه و خاطرات، سال ۱۳۶۱، پس از بحران، به اهتمام فاطمه هاشمی، تهران، معارف انقلاب، ۱۳۸۰. | ||