پرش به محتوا

علی‌اصغر معصومی شاهرودی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۳: خط ۳۳:
'''علی‌اصغر معصومی'''، از شاگردان درس خارج فقه امام‌خمینی.  
'''علی‌اصغر معصومی'''، از شاگردان درس خارج فقه امام‌خمینی.  


== زادگاه و تحصیل ==
علی‌اصغر معصومی فرزند حاج ملّا عباس در سال ۱۳۰۵ش در روستای ابرسج از توابع بسطام در استان سمنان به دنیا آمد <ref>(کاظمینی، ج۲، ص۷۸۵).</ref>  
علی‌اصغر معصومی فرزند حاج ملّا عباس در سال ۱۳۰۵ش در روستای ابرسج از توابع بسطام در استان سمنان به دنیا آمد <ref>(کاظمینی، ج۲، ص۷۸۵).</ref>  


او پس از طی دوران ابتدایی، به تحصیل دروس حوزوی پرداخت و مقدمات را در ابرسج و نزد عالمان آن سامان فراگرفت. در سال ۱۳۲۰ش به شاهرود رفت و در حوزه علمیه قلعه شاهرود و نیز مدرسه بازار آن شهر بخشی از دروس سطح را نزد شیخ علی واعظی، شیخ علی‌اصغر دانش‌پژوه، اشرفی و سجودی خواند. پس از سه سال تحصیل در شاهرود به مشهد رفت و در درس ادبیات محمدتقی ادیب نیشابوری و حاشیه شیخ محمد استاد میرزایی شرکت کرد. آنگاه به فراگیری دروس عالی سطح نزد عبدالعلی نوری، رضا معنوی، مصطفی اشرفی، جلال مدرس و مرتضی خرقانی شاهرودی پرداخت. مدتی هم در درس رسایل، مکاسب و کفایتین میرزا هاشم قزوینی شرکت کرد. هم‌زمان در درس اخلاق میرزا جواد آقا تهرانی حضور یافت و از بحث‌های معارف قرآن شیخ مجتبی قزوینی نیز استفاده کرد <ref>(خبرگان ملت، ج۲، ص۵۲۱).</ref> با ورود آیت‌الله سیدمحمدهادی حسینی میلانی به مشهد، در درس خارج فقه و اصول ایشان حضور یافت و آن دروس را تقریر کرد <ref>(خبرگان ملت، ج۲، ص۵۲۳).</ref> معصومی شاهرودی در سال‌های ملی شدن صنعت نفت، به حمایت از ملی شدن صنعت نفت پرداخت و به‌ویژه از آیت‌الله سیدابوالقاسم کاشانی طرفداری می‌کرد. مدتی هم با کانون نشر حقایق اسلامی همکاری داشت <ref>(خبرگان ملت، ج۲، ص۵۲۴).</ref>
او پس از طی دوران ابتدایی، به تحصیل دروس حوزوی پرداخت و مقدمات را در ابرسج و نزد عالمان آن سامان فراگرفت. در سال ۱۳۲۰ش به شاهرود رفت و در حوزه علمیه قلعه شاهرود و نیز مدرسه بازار آن شهر بخشی از دروس سطح را نزد شیخ علی واعظی، شیخ علی‌اصغر دانش‌پژوه، اشرفی و سجودی خواند. پس از سه سال تحصیل در شاهرود به [[مشهد]] رفت و در درس ادبیات محمدتقی ادیب نیشابوری و حاشیه شیخ محمد استاد میرزایی شرکت کرد. آنگاه به فراگیری دروس عالی سطح نزد عبدالعلی نوری، رضا معنوی، مصطفی اشرفی، جلال مدرس و مرتضی خرقانی شاهرودی پرداخت. مدتی هم در درس رسایل، مکاسب و کفایتین میرزا هاشم قزوینی شرکت کرد. هم‌زمان در درس اخلاق میرزا جواد آقا تهرانی حضور یافت و از بحث‌های معارف قرآن شیخ مجتبی قزوینی نیز استفاده کرد <ref>(خبرگان ملت، ج۲، ص۵۲۱).</ref> با ورود [[سیدمحمدهادی میلانی|آیت‌الله سیدمحمدهادی حسینی میلانی]] به مشهد، در درس خارج فقه و اصول ایشان حضور یافت و آن دروس را تقریر کرد <ref>(خبرگان ملت، ج۲، ص۵۲۳).</ref>  


او سپس با دریافت معرفی‌نامه از میرزا عبدالله چهل‌ستونی و شیخ احمد آشتیانی، از علمای تهران، به عراق رفت و در حوزه علمیه نجف اشرف به تحصیل پرداخت. در آن حوزه از درس خارج فقه آیات سیدمحمود حسینی شاهرودی، سیدمحسن طباطبایی حکیم، میرزا آقا زنجانی و شیخ حسین حلّی سود برد. آنگاه در درس خارج اصول آیت‌الله سیدابوالقاسم موسوی خویی شرکت کرد و دو دوره از درس‌های او را تقریر نمود. با توجه به وجود تقریراتی از درس آیت‌الله سیدحسن بجنوردی، می‌توان احتمال داد که در درس ایشان نیز حضور یافته بود <ref>(کاظمینی، ج۲، ص۷۸۶؛ خبرگان ملت، ص۵۲۶-۵۲۷؛ «آیت‌الله معصومی...»، ص۱۱).</ref> وی هم‌زمان با تحصیل، به تدریس کتاب‌های قوانین، رسایل، مکاسب و کفایه در حوزه علمیه نجف هم می‌پرداخت <ref>(کاظمینی، ج۲، ص۸۷۶؛ خبرگان ملت، ص۵۲۶).</ref> معصومی شاهرودی در ۱۲ تیر ۱۳۴۰ از امام‌خمینی اجازه شرعیه دریافت کرد <ref>(صحیفه امام، ج۱، ص۶۴)</ref>؛ بنابراین از نخستین افرادی بود که چنین اجازه‌نامه‌ای را دریافت نمود. او در جریان دستگیری امام‌خمینی در ۱۵ خرداد ۱۳۴۲، همراه با برخی از طلاب حوزه علمیه نجف، در اعتراض به اقدام حکومت پهلوی، درس‌های خود را تعطیل کرد <ref>(خبرگان ملت، ص۵۲۸)</ref> و سپس با حضور در بیت آیت‌الله شاهرودی، آن مرجع تقلید را به صدور اعلامیه‌ای در محکومیت اقدام حکومت پهلوی ترغیب کرد که در نهایت آن اعلامیه منتشر شد <ref>(«اگر درایت...»، ص۱۹-۲۰؛ «آیت‌الله معصومی...»، ص۱۱).</ref>
معصومی شاهرودی در سال‌های ملی شدن صنعت نفت، به حمایت از [[ملی شدن صنعت نفت]] پرداخت و به‌ویژه از [[سیدابوالقاسم کاشانی|آیت‌الله سیدابوالقاسم کاشانی]] طرفداری می‌کرد. مدتی هم با کانون نشر حقایق اسلامی همکاری داشت <ref>(خبرگان ملت، ج۲، ص۵۲۴).</ref>
 
او سپس با دریافت معرفی‌نامه از میرزا عبدالله چهل‌ستونی و [[میرزااحمد آشتیانی|شیخ احمد آشتیانی]]، از علمای [[تهران]]، به [[عراق]] رفت و در [[حوزه علمیه نجف|حوزه علمیه نجف اشرف]] به تحصیل پرداخت. در آن حوزه از درس خارج فقه آیات سیدمحمود حسینی شاهرودی، [[سیدمحسن حکیم|سیدمحسن طباطبایی حکیم]]، میرزا آقا زنجانی و شیخ حسین حلّی سود برد. آنگاه در درس خارج اصول [[سیدابوالقاسم خویی|آیت‌الله سیدابوالقاسم موسوی خویی]] شرکت کرد و دو دوره از درس‌های او را تقریر نمود. با توجه به وجود تقریراتی از درس آیت‌الله سیدحسن بجنوردی، می‌توان احتمال داد که در درس ایشان نیز حضور یافته بود <ref>(کاظمینی، ج۲، ص۷۸۶؛ خبرگان ملت، ص۵۲۶-۵۲۷؛ «آیت‌الله معصومی...»، ص۱۱).</ref> وی هم‌زمان با تحصیل، به تدریس کتاب‌های قوانین، رسایل، مکاسب و کفایه در حوزه علمیه نجف هم می‌پرداخت <ref>(کاظمینی، ج۲، ص۸۷۶؛ خبرگان ملت، ص۵۲۶).</ref>  
 
معصومی شاهرودی در ۱۲ تیر ۱۳۴۰ از [[امام‌خمینی]] اجازه شرعیه دریافت کرد؛<ref>(صحیفه امام، ج۱، ص۶۴)</ref> بنابراین از نخستین افرادی بود که چنین اجازه‌نامه‌ای را دریافت نمود. او در جریان دستگیری امام‌خمینی در ۱۵ خرداد ۱۳۴۲، همراه با برخی از طلاب حوزه علمیه نجف، در اعتراض به اقدام [[حکومت پهلوی]]، درس‌های خود را تعطیل کرد <ref>(خبرگان ملت، ص۵۲۸)</ref> و سپس با حضور در بیت آیت‌الله شاهرودی، آن مرجع تقلید را به صدور اعلامیه‌ای در محکومیت اقدام حکومت پهلوی ترغیب کرد که در نهایت آن اعلامیه منتشر شد <ref>(«اگر درایت...»، ص۱۹-۲۰؛ «آیت‌الله معصومی...»، ص۱۱).</ref>


معصومی پس از ورود امام‌خمینی به عراق در مهر ۱۳۴۴، در درس خارج فقه ایشان حضور یافت <ref>(همان)</ref> و از درس خارج بیع ایشان بهره‌مند شد (کاظمینی، ج۲، ص۷۸۶). درباره مدت حضور او در درس امام‌خمینی اطلاعی در دست نیست ولی به نظر می‌رسد این حضور کوتاه بوده است. او سپس به کشور بازگشت و در حوزه علمیه مشهد به تدریس پرداخت <ref>(خبرگان ملت، ص۵۲۹).</ref> در مشهد به مبارزات سیاسی خود ادامه داد و در اثر این فعالیت‌ها دستگیر و به علی‌آباد کتول در استان گلستان تبعید شد <ref>(«اگر درایت...»، ص۲۰).</ref> او در آن شهر در بزرگداشت شهدای ۱۹ دی ۱۳۵۶ قم و ۲۹ بهمن ۱۳۵۶ تبریز سخنرانی کرد و از حکومت پهلوی انتقاد نمود. ساواک در گزارشی معصومی شاهرودی را یکی از عوامل تحرکات روحانیان در علی‌آباد کتول معرفی کرد <ref>(انقلاب اسلامی به...، ج۶، ص۲۸)</ref>، به همین دلیل خانه او را در آن شهر بارها مورد هجوم قرار داد. تداوم این فعالیت‌ها در نهایت به دستگیری و انتقال علی‌اصغر معصومی به هنگ گرگان انجامید <ref>(«اگر درایت...»، ص۲۰).</ref> کمیسیون امنیت اجتماعی گرگان در ۲ خرداد ۱۳۵۷ اعلام کرد که او یکی از محرکان اصلی مردم علیه حکومت پهلوی است <ref>(انقلاب اسلامی به...، ج۶، ص۲۸؛ خاطرات آیت‌الله...، ص۳۵۱).</ref> به همین علت در ۱۷ تیر ۱۳۵۷ از گرگان به شهر سمیرم در استان اصفهان تبعید شد (انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، ج۶، ص۲۹؛ خاطرات آیت‌الله نورمفیدی، ص۲۴۶). در آنجا به اقامه نماز جماعت در مسجد قائم پرداخت و با اقبال مردم مواجه شد. ساواک در گزارشی از فعالیت‌های معصومی در سمیرم، از نفوذ او خبر داد <ref>(انقلاب اسلامی به...، استان اصفهان، ج۳، ص ۴)</ref> و به همین دلیل این بار به شهرضا تبعید گردید و پس از یک هفته اقامت در آن شهر، به بندر لنگه تبعید شد <ref>(خبرگان ملت، ص۵۳۰؛ خاطرات آیت‌الله نورمفیدی، ص۲۵۷).</ref> وی در آن شهر در برگزاری تظاهرات علیه رژیم پهلوی فعال بود <ref>(صادقی گیوی، ص۲۳۴-۲۳۶)</ref> و در مرداد ۱۳۵۷ همراه با برخی از روحانیان تبعیدی در بندرلنگه، اعلامیه‌ای علیه حکومت پهلوی صادر و از اقدامات سرکوبگرانه رژیم انتقاد کردند <ref>(اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۳۸۴).</ref> او همچنین در اقامه نماز جمعه در آن شهر نقش داشت و همراه با دیگر روحانیان تبعیدی، به‌نوبت امامت جمعه را بر عهده می‌گرفت <ref>(خاطرات آیت‌الله نورمفیدی، ص۲۶۱).</ref>
معصومی پس از ورود امام‌خمینی به عراق در مهر ۱۳۴۴، در درس خارج فقه ایشان حضور یافت <ref>(همان)</ref> و از درس خارج بیع ایشان بهره‌مند شد (کاظمینی، ج۲، ص۷۸۶). درباره مدت حضور او در درس امام‌خمینی اطلاعی در دست نیست ولی به نظر می‌رسد این حضور کوتاه بوده است. او سپس به کشور بازگشت و در حوزه علمیه مشهد به تدریس پرداخت <ref>(خبرگان ملت، ص۵۲۹).</ref> در مشهد به مبارزات سیاسی خود ادامه داد و در اثر این فعالیت‌ها دستگیر و به علی‌آباد کتول در استان گلستان تبعید شد <ref>(«اگر درایت...»، ص۲۰).</ref> او در آن شهر در بزرگداشت شهدای ۱۹ دی ۱۳۵۶ قم و ۲۹ بهمن ۱۳۵۶ تبریز سخنرانی کرد و از حکومت پهلوی انتقاد نمود. ساواک در گزارشی معصومی شاهرودی را یکی از عوامل تحرکات روحانیان در علی‌آباد کتول معرفی کرد <ref>(انقلاب اسلامی به...، ج۶، ص۲۸)</ref>، به همین دلیل خانه او را در آن شهر بارها مورد هجوم قرار داد. تداوم این فعالیت‌ها در نهایت به دستگیری و انتقال علی‌اصغر معصومی به هنگ گرگان انجامید <ref>(«اگر درایت...»، ص۲۰).</ref> کمیسیون امنیت اجتماعی گرگان در ۲ خرداد ۱۳۵۷ اعلام کرد که او یکی از محرکان اصلی مردم علیه حکومت پهلوی است <ref>(انقلاب اسلامی به...، ج۶، ص۲۸؛ خاطرات آیت‌الله...، ص۳۵۱).</ref> به همین علت در ۱۷ تیر ۱۳۵۷ از گرگان به شهر سمیرم در استان اصفهان تبعید شد (انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، ج۶، ص۲۹؛ خاطرات آیت‌الله نورمفیدی، ص۲۴۶). در آنجا به اقامه نماز جماعت در مسجد قائم پرداخت و با اقبال مردم مواجه شد. ساواک در گزارشی از فعالیت‌های معصومی در سمیرم، از نفوذ او خبر داد <ref>(انقلاب اسلامی به...، استان اصفهان، ج۳، ص ۴)</ref> و به همین دلیل این بار به شهرضا تبعید گردید و پس از یک هفته اقامت در آن شهر، به بندر لنگه تبعید شد <ref>(خبرگان ملت، ص۵۳۰؛ خاطرات آیت‌الله نورمفیدی، ص۲۵۷).</ref> وی در آن شهر در برگزاری تظاهرات علیه رژیم پهلوی فعال بود <ref>(صادقی گیوی، ص۲۳۴-۲۳۶)</ref> و در مرداد ۱۳۵۷ همراه با برخی از روحانیان تبعیدی در بندرلنگه، اعلامیه‌ای علیه حکومت پهلوی صادر و از اقدامات سرکوبگرانه رژیم انتقاد کردند <ref>(اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۳۸۴).</ref> او همچنین در اقامه نماز جمعه در آن شهر نقش داشت و همراه با دیگر روحانیان تبعیدی، به‌نوبت امامت جمعه را بر عهده می‌گرفت <ref>(خاطرات آیت‌الله نورمفیدی، ص۲۶۱).</ref>
۲۸٬۳۸۹

ویرایش