۲۸٬۴۴۸
ویرایش
علی‌اصغر معصومی شاهرودی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
| تاریخ تولد = ۱۳۰۵ش | | تاریخ تولد = ۱۳۰۵ش | ||
| زادگاه = ابرسج، بسطام، استان سمنان | | زادگاه = ابرسج، بسطام، استان سمنان | ||
| تاریخ وفات = ۲۶ شهریور | | تاریخ وفات = ۲۶ شهریور ۱۳۹۶ش | ||
| شهر وفات = مشهد | | شهر وفات = مشهد | ||
| تاریخ شهادت = | | تاریخ شهادت = | ||
| خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
'''علی‌اصغر معصومی'''، از شاگردان درس خارج فقه امام‌خمینی. | '''علی‌اصغر معصومی'''، از شاگردان درس خارج فقه امام‌خمینی. | ||
== زادگاه | == زادگاه == | ||
علی‌اصغر معصومی فرزند حاج ملّاعباس در سال ۱۳۰۵ش در روستای ابرسج از توابع بسطام در استان سمنان به دنیا آمد.<ref>کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج۲، ص۷۸۵.</ref> | علی‌اصغر معصومی فرزند حاج ملّاعباس در سال ۱۳۰۵ش در روستای ابرسج از توابع بسطام در استان سمنان به دنیا آمد.<ref>کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج۲، ص۷۸۵.</ref> | ||
== فعالیت علمی == | |||
او پس از طی دوران ابتدایی، به تحصیل دروس حوزوی پرداخت و مقدمات را در ابرسج و نزد عالمان آن سامان فراگرفت. در سال ۱۳۲۰ش به شاهرود رفت و در حوزه علمیه قلعه شاهرود و نیز مدرسه بازار آن شهر بخشی از دروس سطح را نزد شیخ علی واعظی، شیخ علی‌اصغر دانش‌پژوه، اشرفی و سجودی خواند. پس از سه سال تحصیل در شاهرود به [[مشهد]] رفت و در درس ادبیات محمدتقی ادیب نیشابوری و حاشیه شیخ محمد استاد میرزایی شرکت کرد. آنگاه به فراگیری دروس عالی سطح نزد عبدالعلی نوری، رضا معنوی، مصطفی اشرفی، جلال مدرس و مرتضی خرقانی شاهرودی پرداخت. مدتی هم در درس رسایل، مکاسب و کفایتین میرزا هاشم قزوینی شرکت کرد. هم‌زمان در درس اخلاق میرزا جواد آقا تهرانی حضور یافت و از بحث‌های معارف قرآن شیخ مجتبی قزوینی نیز استفاده کرد.<ref>خبرگان ملت، ج۲، ص۵۲۱.</ref> با ورود [[سیدمحمدهادی میلانی|آیت‌الله سیدمحمدهادی حسینی میلانی]] به مشهد، در درس خارج فقه و اصول ایشان حضور یافت و آن دروس را تقریر کرد.<ref>خبرگان ملت، ج۲، ص۵۲۳.</ref> | او پس از طی دوران ابتدایی، به تحصیل دروس حوزوی پرداخت و مقدمات را در ابرسج و نزد عالمان آن سامان فراگرفت. در سال ۱۳۲۰ش به شاهرود رفت و در حوزه علمیه قلعه شاهرود و نیز مدرسه بازار آن شهر بخشی از دروس سطح را نزد شیخ علی واعظی، شیخ علی‌اصغر دانش‌پژوه، اشرفی و سجودی خواند. پس از سه سال تحصیل در شاهرود به [[مشهد]] رفت و در درس ادبیات محمدتقی ادیب نیشابوری و حاشیه شیخ محمد استاد میرزایی شرکت کرد. آنگاه به فراگیری دروس عالی سطح نزد عبدالعلی نوری، رضا معنوی، مصطفی اشرفی، جلال مدرس و مرتضی خرقانی شاهرودی پرداخت. مدتی هم در درس رسایل، مکاسب و کفایتین میرزا هاشم قزوینی شرکت کرد. هم‌زمان در درس اخلاق میرزا جواد آقا تهرانی حضور یافت و از بحث‌های معارف قرآن شیخ مجتبی قزوینی نیز استفاده کرد.<ref>خبرگان ملت، ج۲، ص۵۲۱.</ref> با ورود [[سیدمحمدهادی میلانی|آیت‌الله سیدمحمدهادی حسینی میلانی]] به مشهد، در درس خارج فقه و اصول ایشان حضور یافت و آن دروس را تقریر کرد.<ref>خبرگان ملت، ج۲، ص۵۲۳.</ref> | ||
معصومی شاهرودی در سال‌های ملی شدن صنعت نفت، به حمایت از [[ملی شدن صنعت نفت]] پرداخت و به‌ویژه از [[سیدابوالقاسم کاشانی|آیت‌الله سیدابوالقاسم کاشانی]] طرفداری می‌کرد. مدتی هم با کانون نشر حقایق اسلامی همکاری داشت.<ref>خبرگان ملت، ج۲، ص۵۲۴.</ref> | معصومی شاهرودی در سال‌های ملی شدن صنعت نفت، به حمایت از [[ملی شدن صنعت نفت]] پرداخت و به‌ویژه از [[سیدابوالقاسم کاشانی|آیت‌الله سیدابوالقاسم کاشانی]] طرفداری می‌کرد. مدتی هم با کانون نشر حقایق اسلامی همکاری داشت.<ref>خبرگان ملت، ج۲، ص۵۲۴.</ref> | ||
او سپس با دریافت معرفی‌نامه از میرزا عبدالله چهل‌ستونی و [[میرزااحمد آشتیانی|شیخ احمد آشتیانی]]، از علمای [[تهران]]، به [[عراق]] رفت و در [[حوزه علمیه نجف|حوزه علمیه نجف اشرف]] به تحصیل پرداخت. در آن حوزه از درس خارج فقه آیات سیدمحمود حسینی شاهرودی، [[سیدمحسن حکیم|سیدمحسن طباطبایی حکیم]]، میرزا آقا زنجانی و شیخ حسین حلّی سود برد. آنگاه در درس خارج اصول [[سیدابوالقاسم خویی|آیت‌الله سیدابوالقاسم موسوی خویی]] شرکت کرد و دو دوره از درس‌های او را تقریر نمود. با توجه به وجود تقریراتی از درس آیت‌الله سیدحسن بجنوردی، می‌توان احتمال داد که در درس ایشان نیز حضور یافته بود.<ref>کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج۲، ص۷۸۶؛ خبرگان ملت، ص۵۲۶-۵۲۷؛ «آیت‌الله معصومی...»، ص۱۱ | او سپس با دریافت معرفی‌نامه از میرزا عبدالله چهل‌ستونی و [[میرزااحمد آشتیانی|شیخ احمد آشتیانی]]، از علمای [[تهران]]، به [[عراق]] رفت و در [[حوزه علمیه نجف|حوزه علمیه نجف اشرف]] به تحصیل پرداخت. در آن حوزه از درس خارج فقه آیات سیدمحمود حسینی شاهرودی، [[سیدمحسن حکیم|سیدمحسن طباطبایی حکیم]]، میرزا آقا زنجانی و شیخ حسین حلّی سود برد. آنگاه در درس خارج اصول [[سیدابوالقاسم خویی|آیت‌الله سیدابوالقاسم موسوی خویی]] شرکت کرد و دو دوره از درس‌های او را تقریر نمود. با توجه به وجود تقریراتی از درس آیت‌الله سیدحسن بجنوردی، می‌توان احتمال داد که در درس ایشان نیز حضور یافته بود.<ref>کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج۲، ص۷۸۶؛ خبرگان ملت، ص۵۲۶-۵۲۷؛ «آیت‌الله معصومی...»، ص۱۱.</ref> | ||
وی هم‌زمان با تحصیل، به تدریس کتاب‌های قوانین، رسایل، مکاسب و کفایه در حوزه علمیه نجف هم می‌پرداخت.<ref>کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج۲، ص۸۷۶؛ خبرگان ملت، ص۵۲۶.</ref> | |||
== فعالیت سیاسی و اجتماعی قبل از پیروزی انقلاب == | |||
معصومی شاهرودی در ۱۲ تیر ۱۳۴۰ از [[امام‌خمینی]] اجازه شرعیه دریافت کرد؛<ref>(صحیفه امام، ج۱، ص۶۴.</ref> بنابراین از نخستین افرادی بود که چنین اجازه‌نامه‌ای را دریافت نمود. او در جریان دستگیری امام‌خمینی در ۱۵ خرداد ۱۳۴۲، همراه با برخی از طلاب حوزه علمیه نجف، در اعتراض به اقدام [[حکومت پهلوی]]، درس‌های خود را تعطیل کرد.<ref>خبرگان ملت، ص۵۲۸.</ref> و سپس با حضور در بیت آیت‌الله شاهرودی، آن مرجع تقلید را به صدور اعلامیه‌ای در محکومیت اقدام حکومت پهلوی ترغیب کرد که در نهایت آن اعلامیه منتشر شد.<ref>«اگر درایت...»، ص۱۹-۲۰؛ «آیت‌الله معصومی...»، ص۱۱.</ref> | معصومی شاهرودی در ۱۲ تیر ۱۳۴۰ از [[امام‌خمینی]] اجازه شرعیه دریافت کرد؛<ref>(صحیفه امام، ج۱، ص۶۴.</ref> بنابراین از نخستین افرادی بود که چنین اجازه‌نامه‌ای را دریافت نمود. او در جریان دستگیری امام‌خمینی در ۱۵ خرداد ۱۳۴۲، همراه با برخی از طلاب حوزه علمیه نجف، در اعتراض به اقدام [[حکومت پهلوی]]، درس‌های خود را تعطیل کرد.<ref>خبرگان ملت، ص۵۲۸.</ref> و سپس با حضور در بیت آیت‌الله شاهرودی، آن مرجع تقلید را به صدور اعلامیه‌ای در محکومیت اقدام حکومت پهلوی ترغیب کرد که در نهایت آن اعلامیه منتشر شد.<ref>«اگر درایت...»، ص۱۹-۲۰؛ «آیت‌الله معصومی...»، ص۱۱.</ref> | ||
معصومی پس از ورود امام‌خمینی به عراق در مهر ۱۳۴۴، در درس خارج فقه ایشان حضور یافت.<ref> | معصومی پس از ورود امام‌خمینی به عراق در مهر ۱۳۴۴، در درس خارج فقه ایشان حضور یافت.<ref>«آیت‌الله معصومی...»، ص۱۱.</ref> و از درس خارج بیع ایشان بهره‌مند شد.<ref>کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج۲، ص۷۸۶.</ref> درباره مدت حضور او در درس امام‌خمینی اطلاعی در دست نیست ولی به نظر می‌رسد این حضور کوتاه بوده است. او سپس به کشور بازگشت و در حوزه علمیه مشهد به تدریس پرداخت.<ref>خبرگان ملت، ص۵۲۹.</ref> در مشهد به مبارزات سیاسی خود ادامه داد و در اثر این فعالیت‌ها دستگیر و به علی‌آباد کتول در استان گلستان تبعید شد.<ref>«اگر درایت...»، ص۲۰.</ref> او در آن شهر در بزرگداشت شهدای ۱۹ دی ۱۳۵۶ قم و ۲۹ بهمن ۱۳۵۶ تبریز سخنرانی کرد و از حکومت پهلوی انتقاد نمود. ساواک در گزارشی معصومی شاهرودی را یکی از عوامل تحرکات روحانیان در علی‌آباد کتول معرفی کرد.<ref>انقلاب اسلامی به...، ج۶، ص۲۸.</ref>، به همین دلیل خانه او را در آن شهر بارها مورد هجوم قرار داد. تداوم این فعالیت‌ها در نهایت به دستگیری و انتقال علی‌اصغر معصومی به هنگ گرگان انجامید.<ref>«اگر درایت...»، ص۲۰.</ref> کمیسیون امنیت اجتماعی گرگان در ۲ خرداد ۱۳۵۷ اعلام کرد که او یکی از محرکان اصلی مردم علیه حکومت پهلوی است.<ref>انقلاب اسلامی به...، ج۶، ص۲۸؛ خاطرات آیت‌الله...، ص۳۵۱.</ref> به همین علت در ۱۷ تیر ۱۳۵۷ از گرگان به شهر سمیرم در استان اصفهان تبعید شد.<ref>انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، ج۶، ص۲۹؛ خاطرات آیت‌الله نورمفیدی، ص۲۴۶.</ref> در آنجا به اقامه نماز جماعت در مسجد قائم پرداخت و با اقبال مردم مواجه شد. ساواک در گزارشی از فعالیت‌های معصومی در سمیرم، از نفوذ او خبر داد.<ref>انقلاب اسلامی به...، استان اصفهان، ج۳، ص۴.</ref> و به همین دلیل این بار به شهرضا تبعید گردید و پس از یک هفته اقامت در آن شهر، به بندر لنگه تبعید شد.<ref>خبرگان ملت، ص۵۳۰؛ خاطرات آیت‌الله نورمفیدی، ص۲۵۷.</ref> وی در آن شهر در برگزاری تظاهرات علیه رژیم پهلوی فعال بود.<ref>صادقی گیوی، خاطرات آیت‌الله خلخالی، ص۲۳۴-۲۳۶.</ref> و در مرداد ۱۳۵۷ همراه با برخی از روحانیان تبعیدی در بندرلنگه، اعلامیه‌ای علیه حکومت پهلوی صادر و از اقدامات سرکوبگرانه رژیم انتقاد کردند.<ref>اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۳۸۴.</ref> او همچنین در اقامه نماز جمعه در آن شهر نقش داشت و همراه با دیگر روحانیان تبعیدی، به‌نوبت امامت جمعه را بر عهده می‌گرفت.<ref>خاطرات آیت‌الله نورمفیدی، ص۲۶۱.</ref> | ||
معصومی شاهرودی در آستانه [[پیروزی انقلاب اسلامی]] به گرگان بازگشت و مورد استقبال مردم علی‌آباد کتول و گرگان قرار گرفت. سپس به مشهد رفت و به مبارزات سیاسی در آن شهر ادامه داد.<ref>«اگر درایت...»، ص۲۰-۲۱.</ref> وقتی دولت [[شاپور بختیار]] برای جلوگیری از ورود امام‌خمینی به کشور، فرودگاه‌ها را به روی پروازهای خارجی بست، در اعتراض به آن تصمیم به تهران رفت و در [[تحصن روحانیان در دانشگاه تهران|تحصن روحانیان مبارز در مسجد دانشگاه تهران]] شرکت کرد. | |||
== فعالیت‌ها پس از پیروزی انقلاب اسلامی == | |||
پس از پیروزی انقلاب اسلامی به علی‌آباد کتول بازگشت و مسئولیت [[کمیته انقلاب اسلامی]] آن شهر را بر عهده گرفت. سپس به استان کرمان رفت و به فرماندهی کمیته انقلاب اسلامی شهر زرند منصوب شد. مدتی بعد ریاست [[بنیاد شهید]] شهرهای گنبد و علی‌آباد کتول را بر عهده گرفت. او در ۲۶ آبان ۱۳۶۱ به امامت جمعه شهرستان تربت حیدریه در استان خراسان رضوی منصوب شد و تا سال ۱۳۸۱ش در آن سمت بود.<ref>کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ص۷۸۶.</ref> | |||
معصومی در اولین دوره انتخابات [[مجلس خبرگان رهبری]] از استان خراسان به نمایندگی برگزیده شد و در دوره‌های دوم و سوم آن مجلس نیز نمایندگی مردم استان خراسان را بر عهده داشت و در دوره چهارم نیز نماینده مردم استان خراسان رضوی در آن مجلس بود. هم‌زمان ریاست نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری را در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تربت حیدریه بر عهده داشت. | |||
تقریرات درس آیت‌الله میلانی، تقریرات درس خارج آیت‌الله شاهرودی (به عربی)، تقریرات درس خارج آیت‌الله بجنوردی و تقریرات درس فقه و اصول آیت‌الله خویی ازجمله تألیفات اوست.<ref>خبرگان ملت، ص۵۲۷.</ref> | |||
برخی از فعالیت‌های اجتماعی او نیز عبارت است از: نظارت بر بازسازی مسجد جامع تربت حیدریه و تأسیس دانشگاه آزاد اسلامی در تربت حیدریه، تأسیس پادگان نظامی در تربت حیدریه، تأسیس حسینیه در شاهرود و احداث مدارس غیرانتفاعی و خوابگاه دخترانه دانشگاه آزاد اسلامی در تربت حیدریه.<ref>خبرگان ملت، ص۵۳۰.</ref> | |||
معصومی | == درگذشت == | ||
معصومی شاهرودی سرانجام در ۲۶ شهریور ۱۳۹۶ در [[مشهد|مشهد مقدس]] درگذشت و پیکرش پس از تشییع در حرم امام رضا(ع) به خاک سپرده شد.<ref>«آیت‌الله معصومی...، ص۱۱.</ref> | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||