میرزامحمدحسن شیرازی: تفاوت میان نسخه‌ها

شرح‌حال‌نگاران اخلاص و ریاست‌گریزی میرزای شیرازی، تیزبینی و دوراندیشی، نفوذ کلام و اطاعت مردم از وی، [[شجاعت]] و حق‌پذیری، رسیدگی به محرومان، خوش‌برخوردی، خردمندی، تدبیر، ابهت معنوی و نکته‌سنجی‌های او را ستوده و به آن پرداخته‌اند.<ref>آقابزرگ، میرزای شیرازی، ۳۷؛ جرفادقانی، علمای بزرگ شیعه از کلینی تا خمینی، ۳۰۰–۳۰۱.</ref>

[[امام‌خمینی]] نیز بارها از میرزای شیرازی با احترام و تکریم با عنوان «میرزای بزرگ» یادکرده<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱/۱۱۴؛ ۳/۲۴۱؛ ۱۱/۴۵۵ و ۱۳/۳۵۷–۳۵۸.</ref> و او را عقل بزرگ و متفکری خوانده که [[استقلال]] را به ایران برگرداند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱/۱۱۴.</ref> روش تدریس میرزای شیرازی اعجاب امام‌خمینی را برانگیخته و ایشان وی را در زمره علمای برجسته‌ای معرفی کرده‌است، به گونه‌ای که دو درس او پنج ساعت زمان می‌برده‌است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۹/۱۰؛ شیرازی، مصاحبه، ۳۸–۳۹.</ref>

از نگاه امام‌خمینی چنین قدرتی از میرزا و امثال او منجر به متحمل‌شدن صدماتی بر استعمارگران شد و آنان را در دوره‌های بعدی بر آن داشت تا در وهله اول به [[روحانیت]] حمله کنند و در وهله دوم مردم را از علمای بزرگ جدا کنند. همچنین به سست‌کردن بنیان رهبری مذهبی و نفوذ اجتماعی آنان و نیز متزلزل‌کردن پایگاه مذهبی مردم روی آوردند و رضاخان پهلوی یکی از مجریان چنین سیاست مخرّبی بود.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۱/۴۵۵؛ ۱۳/۵۱۹ و ۱۶/۱۹۳.</ref> به باور ایشان این اتفاق باعث شد گروه‌های توطئه‌گر داخلی و خارجی، از قشر روحانی واهمه داشته باشند و در صدد دشمنی و ضدیت با این قشر برآیند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۳/۳۵۷–۳۵۸.</ref> ایشان در [[نقد]] یکی از روزنامه‌های مربوط به گروه جبهه ملی که میرزای شیرازی را متهم به دروغگویی کرده بود، از این قضیه اظهار ناراحتی و او را خادم اسلام معرفی کرد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۴/۴۶۴.</ref>

میرزای شیرازی در ۲۴ شعبان ۱۳۱۲ق/ ۱۲۷۳ش در ۸۲سالگی و بر اثر بیماری برونشیت در [[سامرا]] درگذشت؛ البته شایعه مسموم‌شدن وی نیز نقل شده‌است.<ref>شیرازی، مصاحبه، ۵۱–۵۲.</ref> پیکر وی پس از تشییع باشکوه در سامرا، [[کربلا]] و [[نجف]]، بنابر وصیتش،<ref>شیرازی، مصاحبه، ۵۲–۵۳.</ref> در کنار [[مرقد امیرالمؤمنین علی(ع)]] در نجف و در کنار درِ مدرسه‌ای که خود او ساخته بود، دفن شد.<ref>دزفولی، ابعاد شخصیتی میرزای شیرازی، ۱۶۳؛ جرفادقانی، علمای بزرگ شیعه از کلینی تا خمینی، ۳۰۱.</ref>

میرزای شیرازی علی‌رغم مشغله بسیار آموزشی و تربیت طلاب و نیز پرداختن به امور اجتماعی و سیاسی، تألیفاتی به یادگار گذاشته‌است: کتاب طهارت (تا مبحث وضو)، کتاب الصلاة، رساله‌ای در رضاع، کتابی در [[فقه]] (از اول مکاسب تا آخر معاملات)، رساله عملیّه، حاشیه بر نجاة العباد، تعلیقه بر کتاب معاملات [[وحید بهبهانی]]، تعلیقه بر شرح لمعه و رساله‌ای در اجتماع امر و نهی، تقریرات درس اصول [[شیخ انصاری]]، تعلیقات بر [[فرائد الاصول]] شیخ انصاری. تقریرات درس میرزای شیرازی نیز به قلم شاگردان او ثبت شده‌است.<ref>انصاری، زندگانی و شخصیت شیخ انصاری، ۲۷۴؛ آقابزرگ، میرزای شیرازی، ۲۱۷–۲۱۸.</ref>