اسلام ناب محمدی: تفاوت میان نسخه‌ها

ابرابزار
(ابرابزار)
خط ۱: خط ۱:
'''اسلام ناب محمدی'''، نگاه [[امام‌خمینی]] به اسلام اصیل، بی‌پیرایه، زنده و جامع‌نگر.
'''اسلام ناب محمدی'''، نگاه [[امام‌خمینی]] به اسلام اصیل، بی‌پیرایه، زنده و جامع‌نگر.
==معنای لغوی و اصطلاحی==
[[اسلام]] از ریشه «سلم» به معنای ایمنی از آفات ظاهری و باطنی، <ref>راغب، مفردات، ۱/۴۲۱.</ref> فرمان‌برداری، پذیرفتن حکم<ref>جوهری، الصحاح، ۵/۱۹۵۲؛ ابن‌فارس، معجم، ۳/۹۰.</ref> و دخول در سلامت<ref>راغب، مفردات، ۴۲۳.</ref> است. این اصطلاح به صورت عام بر شرایع همه [[انبیای الهی(ع)]] و «دین الله» اطلاق می‌شود<ref>رشید رضا، المنار، ۳/۳۶۱؛ طباطبایی، المیزان، ۳/۱۲۰-۱۲۱.</ref> و در معنای خاص، به آخرین شریعت آسمانی پیامبر خاتم، [[محمدبن‌عبدالله(ص)]]، گفته می‌شود<ref>مظفر، عقائد الامامیه، ۵۶.</ref> که بر پایه [[فطرت]] استوار است.<ref>طباطبایی، شیعه در اسلام، ۱۵۱.</ref>{{ببینید|متن=ببینید|اسلام}} «ناب» به معنای صاف ‌و پاک، خالص و بی‌غش آمده است<ref>دهخدا، لغتنامه دهخدا، ۱۳/۱۹۴۷۵؛ معین، ۴/۴۵۲۱.</ref> و منظور از اسلام ناب محمدی، همان اسلام حقیقی و اصیلی است که پیامبر اکرم(ص) برای مردم بیان کرده و بی‌هیچ پیرایه و آرایشی به [[امیرالمؤمنین علی‌بن‌ابی‌طالب(ع)]] و سپس از آن حضرت به سایر [[امامان معصوم(ع)]] منتقل شده و از آنان بر جای مانده است.<ref>فلاح‌پور، ابعاد و مرزهای اسلام ناب محمدی، ۳۷.</ref>


[[امام‌خمینی]] در بیان برخی ویژگی‌های اسلام ناب، آن را اسلام پابرهنگان زمین، اسلام مستضعفین، اسلام رنجدیدگان تاریخ، اسلام عارفان مبارزه‌جو و اسلام پاک‌طینتان عارف، معرفی کرده است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۱۱.</ref> در برابر آن، [[اسلام امریکایی]] است که به معنای اسلام غیر اصیل و تحریف‌شده است که از خطوط و موازین اسلام راستین عدول کرده است<ref>حسینی، درآمدی بر اسلام ناب، ۱۶۳.</ref> و امام‌خمینی در شرح برخی اوصاف آن، آن را اسلام سرمایه‌داری، اسلام مستکبرین، اسلام مرفهین بی‏درد، اسلام منافقین، اسلام راحت‌طلبان و اسلام فرصت‌طلبان شمرده است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۱۱.</ref>
== معنای لغوی و اصطلاحی ==
==پیشینه==
[[اسلام]] از ریشه «سلم» به معنای ایمنی از آفات ظاهری و باطنی،<ref>راغب، مفردات، ۱/۴۲۱.</ref> فرمان‌برداری، پذیرفتن حکم<ref>جوهری، الصحاح، ۵/۱۹۵۲؛ ابن‌فارس، معجم، ۳/۹۰.</ref> و دخول در سلامت<ref>راغب، مفردات، ۴۲۳.</ref> است. این اصطلاح به صورت عام بر شرایع همه [[انبیای الهی(ع)]] و «دین الله» اطلاق می‌شود<ref>رشید رضا، المنار، ۳/۳۶۱؛ طباطبایی، المیزان، ۳/۱۲۰–۱۲۱.</ref> و در معنای خاص، به آخرین شریعت آسمانی پیامبر خاتم، [[محمدبن‌عبدالله(ص)]]، گفته می‌شود<ref>مظفر، عقائد الامامیه، ۵۶.</ref> که بر پایه [[فطرت]] استوار است.<ref>طباطبایی، شیعه در اسلام، ۱۵۱.</ref>{{ببینید|متن=ببینید|اسلام}} «ناب» به معنای صاف و پاک، خالص و بی‌غش آمده است<ref>دهخدا، لغتنامه دهخدا، ۱۳/۱۹۴۷۵؛ معین، ۴/۴۵۲۱.</ref> و منظور از اسلام ناب محمدی، همان اسلام حقیقی و اصیلی است که پیامبر اکرم(ص) برای مردم بیان کرده و بی‌هیچ پیرایه و آرایشی به [[امیرالمؤمنین علی‌بن‌ابی‌طالب(ع)]] و سپس از آن حضرت به سایر [[امامان معصوم(ع)]] منتقل شده و از آنان بر جای مانده است.<ref>فلاح‌پور، ابعاد و مرزهای اسلام ناب محمدی، ۳۷.</ref>
اسلام اصیل و ناب از [[وحی الهی]] سرچشمه گرفته است<ref>بهشتی، ولایت، رهبری و روحانیت، ۷۳-۹۰؛ سبحانی، فرازهایی از تاریخ پیامبر اسلام، ۹۳.</ref> و طی ۲۳ سال از طریق پیامبر اکرم(ص) به مردم ابلاغ شده و آنان را از [[کفر]]، [[عصیان]]، [[نفاق]] و شقاق [[جاهلیت]] به [[ایمان]]، یگانگی، [[دوستی]] و [[برادری]] فراخوانده است.<ref>زرین‌کوب، بامداد اسلام، ۴۰.</ref> در این مدت، [[قرآن کریم]] در کنار سنت و [[سیره پیامبر اکرم(ص)]] بازگوکننده اسلامی بوده است که خداوند متعال برای بشر مقرر کرده بود<ref>← سروش محلاتی، دین و دولت، ۱۹۱-۲۴۰.</ref> و همین آیین، بهترین شرایط را در کوتاه‌ترین مدت برای مردم [[جزیرةالعرب]] رقم زد و نخستین محرک [[تمدن]] و یکی از عوامل اصلی [[تمدن اسلامی]] به شمار آمد<ref>میکل، اسلام و تمدن اسلامی، ۱/۲۲.</ref>؛ زیرا جامعه پیش از اسلام در این سرزمین، جامعه‌ای بدوی و زندگی ساده و قبیله‌ای داشت و از [[فرهنگ]] و تمدن بیگانه بود و اسلام جامعه را به سوی رشد، فرهنگ و تمدن سوق داد.<ref>قراملکی، دین و نبوت، ۶۶.</ref> به تعبیر امیرالمؤمنین ‌علی(ع) [[دوره جاهلی|عرب جاهلی]]، در زشت‌ترین مرام و بدترین وضع به سر می‌برد و غرق در [[فساد]] بود و [[خداوند]] به‌ دست پیامبر اکرم(ص) آنان را از آن همه انحرافات و گمراهی‏‌ها رهایی بخشید.<ref>نهج البلاغه، خ ۲۶، ۴۵ و خ۸۸، ۱۰۸-۱۰۹.</ref>


پیامبر اکرم(ص) پس از خود تبیین اسلام را به امامان معصوم(ع) سپرده، تاکید کرد «قرآن» و «[[اهل بیت(ع)]] » هرگز از هم جدا نمی‌شوند<ref>کلینی، الکافی، ۱/۲۹۴؛ بحرانی، الحدائق الناضره، ۲/۳۲۰-۳۶۷.</ref>؛ اما پس از رحلت ایشان، اسلام اصیل مورد هجوم قرار گرفته، هر دو بالی که پیامبر اکرم(ص) برای پیشرفت و گسترش اسلام در نظر گرفته بود، یعنی قرآن و اهل بیت تضعیف شد<ref>← آیینه‌وند، تاریخ سیاسی اسلام، ۹۰-۱۱۸.</ref> و حرکت قهقرایی آغاز و به‌تدریج اسلام اصیل در جامعه از جوهره اصلی خویش خالی شد و اسلام ظاهری با صدها پیرایه، جایگزین اسلام حقیقی گردید<ref>مزینانی، زمینه‌های حاکمیت، ۱۱۸.</ref>؛ چنان‌که در برخی روایات به این موضوع اشاره شده است که با همه آنچه خداوند و پیامبر(ص) از آن بازداشته، مخالفت شده است.<ref>اشعری، اللمع، ۱۰۳؛ کلینی، الکافی، ۵/۴۲۱.</ref> امیرالمؤمنین علی(ع) نیز با اشاره به این روند خبر داده است زمانی فرا می‌رسد که اسلام را چون پوستین وارونه بپوشند<ref>نهج البلاغه، خ۱۰۷، ۱۴۸.</ref>؛ چنان‌که به عنوان نمونه، [[امام‌صادق(ع)]]، توجه داده است که بنی‌امیه برای مردم تعلیم ایمان را آزاد گذارده، تعلیم [[شرک]] را ممنوع کرده بودند؛ برای آنکه وقتی مردم را بر شرک وادار کنند، آن را نشناسند.<ref>کلینی، الکافی، ۲/۴۱۵-۴۱۶.</ref>
[[امام‌خمینی]] در بیان برخی ویژگی‌های اسلام ناب، آن را اسلام پابرهنگان زمین، اسلام مستضعفین، اسلام رنجدیدگان تاریخ، اسلام عارفان مبارزه‌جو و اسلام پاک‌طینتان عارف، معرفی کرده است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۱۱.</ref> در برابر آن، [[اسلام آمریکایی]] است که به معنای اسلام غیر اصیل و تحریف‌شده است که از خطوط و موازین اسلام راستین عدول کرده است<ref>حسینی، درآمدی بر اسلام ناب، ۱۶۳.</ref> و امام‌خمینی در شرح برخی اوصاف آن، آن را اسلام سرمایه‌داری، اسلام مستکبرین، اسلام مرفهین بی‌درد، اسلام منافقین، اسلام راحت‌طلبان و اسلام فرصت‌طلبان شمرده است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۱۱.</ref>


[[امام‌خمینی]] با اشاره به وقایع تاریخی صدر اسلام، در [[وصیت‌نامه امام خمینی|وصیت‌نامه]] خود یادآور شده است پس از شهادت حضرت علی(ع)، خودخواهان و طاغوتیان، قرآن کریم را وسیله‏‌ای برای حکومت‌های ضد قرآنی خود کرده، مفسران حقیقی قرآن و آشنایان به حقایق را که سراسر قرآن را از پیامبر اکرم(ص) گرفته بودند، با بهانه‌‏های مختلف و توطئه‏‌های ازپیش‌تهیه‌شده، عقب زده، با قرآن، در حقیقت قرآن را از صحنه خارج کردند و بر حکومت عدل الهی خط بطلان کشیدند و انحراف از دین خدا و کتاب و سنت الهی را پایه‌گذاری کردند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۳۹۴-۳۹۵.</ref> ایشان خاطرنشان کرده است که این تباین و بنیان کج که از آغاز، میان اسلامِ پیغمبر خدا(ص) و اولیای او(ع) از یک سو و اسلام ساختگیِ امثال [[معاویه]] توسط سلاطین اموی و عباسی به وجود آمد<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲/۴۸۷.</ref> و در واقع تباین خدا و [[طاغوت]] بوده است<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۶/۱۰۵.</ref>، هرچه به جلو آمد، کجی‌ها و انحراف‌های آن افزون شد؛ تا آنجا که قرآن کریم را چنان از صحنه خارج کردند که گویی نقشی برای هدایت ندارد و کار به جایی رسید که نقش قرآن به دست حکومت‌های جائر و عالمان ناپاک، وسیله‏‌ای برای اقامه جور و فساد و توجیه ستمگران و معاندان حق‌تعالی شد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۳۹۵.</ref> از نظر ایشان، این روند تا زمان حاضر ادامه پیدا کرده، امروزه نیز قدرت‌های شیطانی بزرگ به وسیله حکومت‌های منحرفِ خارج از [[آموزه‌های اسلامی]]، برای محو قرآن و تثبیت مقاصد شیطانی ابرقدرت‌ها و با حیله‌های شیطانی در تلاش برای خارج‌کردن قرآن از صحنه زندگی بشری هستند<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۳۹۵-۳۹۶.</ref> و برخی از این انحرافات نیز به درون [[حوزه‌های علمیه شیعه]] نیز نفوذ کرده است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۲۷۸.</ref>{{ببینید|متن=ببینید|روحانیت}}
== پیشینه ==
اسلام اصیل و ناب از [[وحی الهی]] سرچشمه گرفته است<ref>بهشتی، ولایت، رهبری و روحانیت، ۷۳–۹۰؛ سبحانی، فرازهایی از تاریخ پیامبر اسلام، ۹۳.</ref> و طی ۲۳ سال از طریق پیامبر اکرم(ص) به مردم ابلاغ شده و آنان را از [[کفر]]، [[عصیان]]، [[نفاق]] و شقاق [[جاهلیت]] به [[ایمان]]، یگانگی، [[دوستی]] و [[برادری]] فراخوانده است.<ref>زرین‌کوب، بامداد اسلام، ۴۰.</ref> در این مدت، [[قرآن کریم]] در کنار سنت و [[سیره پیامبر اکرم(ص)]] بازگوکننده اسلامی بوده است که خداوند متعال برای بشر مقرر کرده بود<ref>← سروش محلاتی، دین و دولت، ۱۹۱–۲۴۰.</ref> و همین آیین، بهترین شرایط را در کوتاه‌ترین مدت برای مردم [[جزیرةالعرب]] رقم زد و نخستین محرک [[تمدن]] و یکی از عوامل اصلی [[تمدن اسلامی]] به‌شمار آمد<ref>میکل، اسلام و تمدن اسلامی، ۱/۲۲.</ref>؛ زیرا جامعه پیش از اسلام در این سرزمین، جامعه‌ای بدوی و زندگی ساده و قبیله‌ای داشت و از [[فرهنگ]] و تمدن بیگانه بود و اسلام جامعه را به سوی رشد، فرهنگ و تمدن سوق داد.<ref>قراملکی، دین و نبوت، ۶۶.</ref> به تعبیر امیرالمؤمنین علی(ع) [[دوره جاهلی|عرب جاهلی]]، در زشت‌ترین مرام و بدترین وضع به سر می‌برد و غرق در [[فساد]] بود و [[خداوند]] به دست پیامبر اکرم(ص) آنان را از آن همه انحرافات و گمراهی‌ها رهایی بخشید.<ref>نهج البلاغه، خ ۲۶، ۴۵ و خ۸۸، ۱۰۸–۱۰۹.</ref>


در برابر، اگرچه در طول تاریخ اسلام به‌ویژه در یکصد سال اخیر، بزرگانی احیای دین در حیات اجتماعی و سیاسی جامعه را وجهه همت خویش قرار داده‌اند، <ref>← موثقی، جنبش‌های اسلامی معاصر، ۱۰۲-۱۴۲.</ref> اما [[نهضت اسلامی]] به رهبری امام‌خمینی از حیث عمق، گستردگی و آثار با هیچ‌کدام از آنها قابل مقایسه نیست و از همگی برتر است. ایشان از آغاز روشنگری‌های خود در سال ۱۳۲۳ و نیز آغاز نهضت اسلامی از سال ۱۳۴۱ تلاش کرد با شناساندن اسلام اصیل به جامعه، اداره حکومت را بر اساس آن رقم بزند<ref>← امام‌خمینی، کشف اسرار، ۱۷۹-۱۸۵؛ ← امام‌خمینی، ولایت فقیه، ۱۰.</ref> و در نهایت نیز موفق شد [[حکومت اسلامی]] مورد نظر خود را برپا کند. برپایی [[نظام جمهوری اسلامی ایران]] فرصت مناسبی برای اجرای اسلام ناب محمدی ایجاد کرد؛ در عین حال برداشت‌های مختلف و گاه بیراهه از اسلام، منجر به طرح موضوع اسلام ناب محمدی در برابر اسلام امریکایی به دست امام‌خمینی شد.
پیامبر اکرم(ص) پس از خود تبیین اسلام را به امامان معصوم(ع) سپرده، تأکید کرد «قرآن» و «[[اهل بیت(ع)]]» هرگز از هم جدا نمی‌شوند<ref>کلینی، الکافی، ۱/۲۹۴؛ بحرانی، الحدائق الناضره، ۲/۳۲۰–۳۶۷.</ref>؛ اما پس از رحلت ایشان، اسلام اصیل مورد هجوم قرار گرفته، هر دو بالی که پیامبر اکرم(ص) برای پیشرفت و گسترش اسلام در نظر گرفته بود، یعنی قرآن و اهل بیت تضعیف شد<ref>← آیینه‌وند، تاریخ سیاسی اسلام، ۹۰–۱۱۸.</ref> و حرکت قهقرایی آغاز و به‌تدریج اسلام اصیل در جامعه از جوهره اصلی خویش خالی شد و اسلام ظاهری با صدها پیرایه، جایگزین اسلام حقیقی گردید<ref>مزینانی، زمینه‌های حاکمیت، ۱۱۸.</ref>؛ چنان‌که در برخی روایات به این موضوع اشاره شده است که با همه آنچه خداوند و پیامبر(ص) از آن بازداشته، مخالفت شده است.<ref>اشعری، اللمع، ۱۰۳؛ کلینی، الکافی، ۵/۴۲۱.</ref> امیرالمؤمنین علی(ع) نیز با اشاره به این روند خبر داده است زمانی فرا می‌رسد که اسلام را چون پوستین وارونه بپوشند<ref>نهج البلاغه، خ۱۰۷، ۱۴۸.</ref>؛ چنان‌که به عنوان نمونه، [[امام‌صادق(ع)]]، توجه داده است که بنی‌امیه برای مردم تعلیم ایمان را آزاد گذارده، تعلیم [[شرک]] را ممنوع کرده بودند؛ برای آنکه وقتی مردم را بر شرک وادار کنند، آن را نشناسند.<ref>کلینی، الکافی، ۲/۴۱۵–۴۱۶.</ref>


اصطلاح «اسلام ناب محمدی» از نوآوری‌های امام‌خمینی است که از اواخر دهه شصت در [[ادبیات سیاسی]] کشور رایج شده است. ایشان نخستین ‌بار در ۳۱/۶/۱۳۶۶ از اسلام اصیل با عنوان «اسلام ناب رسول گرامی‏‏» یاد کرد<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۰/۳۹۲.</ref> و در ۱۱/۱/۱۳۶۷ در پیام به ملت ایران به مناسبت انتخابات سومین دوره [[مجلس شورای اسلامی]]، اصطلاح «اسلام ناب محمدی‏» را‏ به کار برد و اسلام برابر آن را «اسلام امریکایی»، نام نهاد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۹-۱۱.</ref> ایشان در پیام‌ها و سخنرانی‌های بعد، ابعاد و زوایای اسلام ناب محمدی و اسلام امریکایی را تشریح کرد.
[[امام‌خمینی]] با اشاره به وقایع تاریخی صدر اسلام، در [[وصیت‌نامه امام خمینی|وصیت‌نامه]] خود یادآور شده است پس از شهادت حضرت علی(ع)، خودخواهان و طاغوتیان، قرآن کریم را وسیله‌ای برای حکومت‌های ضد قرآنی خود کرده، مفسران حقیقی قرآن و آشنایان به حقایق را که سراسر قرآن را از پیامبر اکرم(ص) گرفته بودند، با بهانه‌های مختلف و توطئه‌های ازپیش‌تهیه‌شده، عقب زده، با قرآن، در حقیقت قرآن را از صحنه خارج کردند و بر حکومت عدل الهی خط بطلان کشیدند و انحراف از دین خدا و کتاب و سنت الهی را پایه‌گذاری کردند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۳۹۴–۳۹۵.</ref> ایشان خاطرنشان کرده است که این تباین و بنیان کج که از آغاز، میان اسلامِ پیغمبر خدا(ص) و اولیای او(ع) از یک سو و اسلام ساختگیِ امثال [[معاویه]] توسط سلاطین اموی و عباسی به وجود آمد<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲/۴۸۷.</ref> و در واقع تباین خدا و [[طاغوت]] بوده است،<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۶/۱۰۵.</ref> هرچه به جلو آمد، کجی‌ها و انحراف‌های آن افزون شد؛ تا آنجا که قرآن کریم را چنان از صحنه خارج کردند که گویی نقشی برای هدایت ندارد و کار به جایی رسید که نقش قرآن به دست حکومت‌های جائر و عالمان ناپاک، وسیله‌ای برای اقامه جور و فساد و توجیه ستمگران و معاندان حق‌تعالی شد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۳۹۵.</ref> از نظر ایشان، این روند تا زمان حاضر ادامه پیدا کرده، امروزه نیز قدرت‌های شیطانی بزرگ به وسیله حکومت‌های منحرفِ خارج از [[آموزه‌های اسلامی]]، برای محو قرآن و تثبیت مقاصد شیطانی ابرقدرت‌ها و با حیله‌های شیطانی در تلاش برای خارج‌کردن قرآن از صحنه زندگی بشری هستند<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۳۹۵–۳۹۶.</ref> و برخی از این انحرافات نیز به درون [[حوزه‌های علمیه شیعه]] نیز نفوذ کرده است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۲۷۸.</ref>{{ببینید|متن=ببینید|روحانیت}}
==حقیقت اسلام==
از نگاه قرآن حقیقت [[ادیان الهی]] ازجمله اسلام، امر واحدی است<ref>شوری، ۱۳؛ آل عمران، ۱۹.</ref> و آن عبارت است از تسلیم‌شدن در برابر بیانی که از مقام ربوبی در باره عقائد و اعمال و یا معارف و احکام صادر می‏شود<ref>طباطبایی، المیزان، ۳/۱۲۰-۱۲۱.</ref> و اختلاف شرایع تنها به سبب تکامل و ترقی در قوانین<ref>ملاصدرا، ۲/۴۵۸.</ref> و از نظر مقدار و کیفیت و یا کمال و نقص<ref>طباطبایی، المیزان، ۳/۱۲۰-۱۲۱.</ref> می‌باشد.


اسلام به معنای خاص نیز که مکتبی جامع و واقع‌گراست و در آن به همه جوانب نیازهای انسانی توجه شده است، <ref>مطهری، مجموعه آثار، ۲/۶۵.</ref> از همین حقیقت پیروی می‌کند<ref>← طباطبایی، المیزان، ۳/۱۲۰-۱۲۱.</ref>؛ اما در اینکه بر چه کسانی اطلاق می‌شود، آرای گوناگونی ارائه شده است. برخی با استناد به بعضی آیات قرآن، <ref>حجرات، ۱۴.</ref> اسلام را اظهار [[شهادتین]] و امری صوری می‌دانند<ref>طبری، جامع البیان، ۲۶/۸۹؛ ابن‌عاشور، التحریر و التنویر، ۲۶/۲۲۰.</ref>؛ برخی دیگر آن را تسلیم عملی در برابر شریعت پیامبر(ص) دانسته<ref>رشید رضا، المنار، ۱۰/۱۷۰.</ref> و گروهی حقیقت اسلام را دارای مراتب می‌دانند که پایین‌ترین مرتبه آن، اظهار شهادتین و بالاترین مرتبه آن تسلیم محض در برابر خداوند متعال است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱/۳۰۱-۳۰۲.</ref>{{ببینید|متن=ببینید|اسلام}}
در برابر، اگرچه در طول تاریخ اسلام به‌ویژه در یکصد سال اخیر، بزرگانی احیای دین در حیات اجتماعی و سیاسی جامعه را وجهه همت خویش قرار داده‌اند،<ref>← موثقی، جنبش‌های اسلامی معاصر، ۱۰۲–۱۴۲.</ref> اما [[نهضت اسلامی]] به رهبری امام‌خمینی از حیث عمق، گستردگی و آثار با هیچ‌کدام از آنها قابل مقایسه نیست و از همگی برتر است. ایشان از آغاز روشنگری‌های خود در سال ۱۳۲۳ و نیز آغاز نهضت اسلامی از سال ۱۳۴۱ تلاش کرد با شناساندن اسلام اصیل به جامعه، اداره حکومت را بر اساس آن رقم بزند<ref>← امام‌خمینی، کشف اسرار، ۱۷۹–۱۸۵؛ ← امام‌خمینی، ولایت فقیه، ۱۰.</ref> و در نهایت نیز موفق شد [[حکومت اسلامی]] مورد نظر خود را برپا کند. برپایی [[نظام جمهوری اسلامی ایران]] فرصت مناسبی برای اجرای اسلام ناب محمدی ایجاد کرد؛ در عین حال برداشت‌های مختلف و گاه بیراهه از اسلام، منجر به طرح موضوع اسلام ناب محمدی در برابر اسلام آمریکایی به دست امام‌خمینی شد.


امام‌خمینی نیز ماهیت اسلام را [[انقیاد]] و تسلیم و [[خضوع]] در برابر حق برشمرده<ref>امام‌خمینی، الطهاره، ۳/۴۶۴ و ۴۶۹؛ امام‌خمینی، چهل حدیث، ۱۴۷.</ref> و آن را در ظاهر به معنای اظهار شهادتین می‌داند.<ref>امام‌خمینی، حدیث جنود، ۹۶.</ref> از نظر ایشان، تسلیم‌بودن در برابر حق، به انسان‌ها می‌آموزد تنها در برابر ذات حق باید تسلیم بود و از هیچ انسانی نباید اطاعت کرد؛ مگر اطاعت او اطاعت خداوند تعالی باشد. از این‌رو، از این اصل، [[آزادی بشر]] به دست می‌آید که هیچ فردی حق ندارد [[انسان]]، [[جامعه]] و [[ملت|ملتی]] را از آزادی محروم کند، برای او قانون وضع کند، رفتار و روابط او را بنا به درک، شناخت و خواسته‌های خود، تنظیم کند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۵/۳۸۷.</ref> چنین اسلامی از نگاه امام‌خمینی یک پدیده الهی است که با به‌کاربستن آن، سعادت دنیا و آخرت به بالاترین وجه تامین شده، قلم سرخ بر ستمگری‌ها و فسادها کشیده شده، انسان‌ها به کمال مطلوب خود می‌رسند<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ‏۲۱/۴۰۲.</ref>؛ اما از نظر ایشان، این اسلام حیات‌بخش با دسیسه‌های توطئه‌گران، مسخ شده<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۶/۲۸۶.</ref> و یا به سبب برداشت‌های مختلفی که از اسلام وجود داشته، <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۲/۴۲۰.</ref> از محتوای جامع خود تهی شده است. از این‌رو، ایشان راه‌حل مشکلات کنونی جهان اسلام را بازگشت به اسلام پیامبر اکرم(ص) و دوری از اسلام غیر اصیل می‌دانست و معتقد بود تا این برگشت صورت نگیرد، تمام مشکلات مسلمانان باقی خواهد ماند<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۳/۸۹.</ref> و راهکار آن نیز بیداری ملت<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۳/۸۵-۸۷.</ref> و تبیین مرز اسلام ناب محمدی و اسلام امریکایی<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۱۲۰.</ref> است.
اصطلاح «اسلام ناب محمدی» از نوآوری‌های امام‌خمینی است که از اواخر دهه شصت در [[ادبیات سیاسی]] کشور رایج شده است. ایشان نخستین بار در ۳۱/۶/۱۳۶۶ از اسلام اصیل با عنوان «اسلام ناب رسول گرامی‏» یاد کرد<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۰/۳۹۲.</ref> و در ۱۱/۱/۱۳۶۷ در پیام به ملت ایران به مناسبت انتخابات سومین دوره [[مجلس شورای اسلامی]]، اصطلاح «اسلام ناب محمدی‏» را به کار برد و اسلام برابر آن را «اسلام آمریکایی»، نام نهاد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۹–۱۱.</ref> ایشان در پیام‌ها و سخنرانی‌های بعد، ابعاد و زوایای اسلام ناب محمدی و اسلام آمریکایی را تشریح کرد.
==شاخصه‌ها==
اسلام اصیل مورد نظر پیامبر اکرم(ص) و به تعبیر امام‌خمینی اسلام ناب محمدی، دارای شاخصه‌ها و ویژگی‌هایی است که آن را از اسلام غیر اصیل، غیر ناب و از اسلام امریکایی متمایز می‌سازد. این ویژگی‌ها فراوان است؛ اما مهم‌ترین آنها این موارد است:
===جامعیت و توانمندی===
بر اساس نگاه حداقلی به [[دین]]، [[اسلام]] و [[قرآن]] تنها بیان‌کننده هر آن چیزی است که انسان در امور دین و سعادت اخروی نیاز دارد؛ مانند بیان احکام، ارزش‌های اخلاقی، موعظه‌ها، [[صفات خداوند]] و [[ثواب و عقاب]]<ref>سید مرتضی، رسائل الشریف المرتضی، ۲/۲۲۰؛ نخجوانی، الفواتح الالهیة، ۱/۴۳۵.</ref>؛ زیرا در غیر این موارد، انسان به رجوع به دین نیاز ندارد و در زمینه نظام‌های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی خود می‌تواند به شکل درستی این نظام‌ها را تدوین کند<ref>← مصباح یزدی، قرآن‌شناسی، ۲/۲۹۶-۲۹۷ و ۳۰۸.</ref>؛ اما در یک نگاه واقع‌بینانه، دین اسلام یگانه دینی است که به زوایای مختلف حیات فردی و اجتماعی، اعتقادی، اخلاقی و حقوقی انسان توجه داشته، به تعبیر قرآن بیان‌کننده همه چیز است<ref>نحل، ۸۶.</ref>؛ بدین‌معنا که دین در راستای هدف و رسالت خود که هدایت انسان به کمال واقعی است، از بیان هیچ نکته‌ای فروگذار نکرده است.<ref>حسینی، درآمدی بر اسلام ناب، ۴-۵.</ref>{{ببینید|متن=ببینید|جامعیت قرآن}}
از نظر [[امام‌خمینی]] نیز اسلام از بیان هیچ‌چیز فروگذار نکرده است<ref>امام‌خمینی، کشف اسرار، ۱۸۴.</ref> و برای همه ابعاد وجودی انسان برنامه دارد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۴/۹.</ref> ایشان تاکید دارد که اسلام مکتبی است که برخلاف مکتب‌های غیر توحیدی، در تمام شئون انسان دخالت و نظارت دارد و هیچ نکته‌ای را هرچند بسیار ناچیز که در تربیت انسان و جامعه و پیشرفت مادی و معنوی او نقش دارد، نادیده نگرفته است؛ چنان‌که موانع و مشکلات سر راه تکامل انسان را نیز گوشزد کرده، به رفع آنها کوشیده است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۴۰۲-۴۰۳.</ref> همچنین مکتب نجات‏بخش اسلام تامین‌کننده سعادت و خیر همه‌جانبه بشر در دنیا و آخرت و حافظ استقلال و آزادی ملت‌ها و راهنمای زندگی انسانی است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۳/۲۰۷.</ref>


در نگاه امام‌خمینی، باور به توانایی اسلام برای اداره جامعه نیز از ابعاد جامعیت دین است. از نظر ایشان اینکه گفته می‌شود احکام اسلام برای ۱۴۰۰ سال پیش وضع شده و نمی‏‌تواند در عصر حاضر کشورها را اداره کند، از توطئه‌های مهمی است که برای مایوس‌کردن ملت‌ها و ملت ایران از اسلام‏، طراحی شده است<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۴۰۵.</ref>؛ حال آنکه امروز اسلام به صورت یک مکتب مترقی می‌تواند تمامی نیازهای بشر را تامین و مشکلات او را حل کند<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۵/۲۳۱.</ref>؛ همچنین می‌تواند ابعاد واقعی و شان انسانی بشر را به وی بدهد و او را از نظر زندگی اجتماعی، شخصی و سیاسی متحول کند و به غنای روحی انسان یاری دهد؛ چنان‌که روش و رفتار هر فرد را در برابر جامعه، طی قوانین خاصی مدون و تنظیم کرده، از این نظر [[قوانین اسلام]] واقعاً پیشرو و پیشاهنگ است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۴/۲۴۲.</ref> از این‌رو، دین اصیل اسلام، تنها دینی است که می‌تواند انسان و جامعه انسانی را به منزل [[سعادت]] و [[کمال]] برساند<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۱/۱۷۸.</ref> و خداوند، چنان‌که [[امام‌علی(ع)]] تاکید کرده است، اسلام را به انسان‌ها ارزانی داشته و آنان را از قید و بند رها ساخته است؛ زیرا نام اسلام از سلامتی گرفته شده و سرفرازی و کرامت در آن نهفته است؛ نعمت‏ و چراغ روشنایی در آن وجود دارد و در آن برای کسی که شفا بطلبد، بهبودی است و برای کسی که بی‌نیازی پیشه کند، بی‌نیازی است.<ref>نهج البلاغه، خ۱۵۲، ۲۱۱-۲۱۲.</ref> در همین راستا امام‌خمینی خاطرنشان کرده است، دنیا اگر بخواهد از زیر بار هزاران مشکلی که امروز با آن دست به گریبان است، نجات پیدا کند و انسانی زندگی کند، باید به اسلام روی بیاورد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۵/۴۳۷.</ref> ایشان که همواره بر جامعیت اسلام تاکید داشت، بر ضرورت جامع‌نگری در شناخت اسلام و توجه به ابعاد مختلف آن نیز تاکید می‌کرد و از نگرش‌های تک‌بعدی به آن پرهیز می‌داد.<ref>← امام‌خمینی، صحیفه، ۳/۲۲۱-۲۲۸.</ref>
== حقیقت اسلام ==
===محوریت قرآن و سنت===
از نگاه قرآن حقیقت [[ادیان الهی]] ازجمله اسلام، امر واحدی است<ref>شوری، ۱۳؛ آل عمران، ۱۹.</ref> و آن عبارت است از تسلیم‌شدن در برابر بیانی که از مقام ربوبی درباره عقائد و اعمال یا معارف و احکام صادر می‌شود<ref>طباطبایی، المیزان، ۳/۱۲۰–۱۲۱.</ref> و اختلاف شرایع تنها به سبب تکامل و ترقی در قوانین<ref>ملاصدرا، ۲/۴۵۸.</ref> و از نظر مقدار و کیفیت یا کمال و نقص<ref>طباطبایی، المیزان، ۳/۱۲۰–۱۲۱.</ref> می‌باشد.
قرآن کریم سرچشمه همه آموزه‌های اسلام و پس از آن اهل بیت(ع) قرار دارد که مرجعیت آن تمام حوزه‌های علمی، معنوی، اجتماعی و سیاسی را دربر می‌گیرد و در جایگاه مفسر قرآن عمل می‌کند.<ref>ایزدپناه، درآمدی بر مبانی، ۳۳.</ref> به اعتقاد امام‌خمینی قرآن بزرگ‌ترین دستور زندگانی مادی و معنوی بشر است که برای رشد جهانیان و با عنوان نقطه جمع همه مسلمانان نازل شده است تا بشریت را به آنچه باید برسند برساند و آنان را از شرّ شیاطین و طاغوت‌ها رها سازد؛ چنان‌که حکومت عدل الهی یکی از آرمان‌های این کتاب مقدس است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۳۹۴-۳۹۵.</ref>{{ببینید|متن=ببینید|قرآن}}


امام‌خمینی بر پیروی از اهل‌ بیت پیامبر اکرم(ص) تاکید داشت و از ملت‌های مسلمان درخواست می‌کرد از ائمه اطهار(ع) و فرهنگ سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، نظامی آنان به طور شایسته و با جان و دل و حتی جانفشانی و نثار عزیزان خود پیروی کنند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۳۹۹.</ref>{{ببینید|متن=ببینید|اهل بیت(ع)}} از نظر ایشان، [[حدیث ثقلین|حدیث شریف ثقلین]] که در [[منابع روایی شیعه|منابع شیعه]] و [[اهل سنت]] به صورت متواتر نقل شده است، حجت قاطع بر همه بشر به‌ویژه مسلمانان مذاهب مختلف است و باید همه مسلمانان که حجت بر آنان تمام است، جوابگوی آن باشند<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۳۹۴.</ref> و انحراف از دین ناب نبوی از زمانی آغاز شد که بر اساس توطئه‏های ازپیش‌طراحی‌شده، قرآن و اهل بیت(ع) از هم جدا شده‌اند.<ref>← امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۳۹۴-۳۹۵.</ref>
اسلام به معنای خاص نیز که مکتبی جامع و واقع‌گراست و در آن به همه جوانب نیازهای انسانی توجه شده است،<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۲/۶۵.</ref> از همین حقیقت پیروی می‌کند<ref>← طباطبایی، المیزان، ۳/۱۲۰–۱۲۱.</ref>؛ اما در اینکه بر چه کسانی اطلاق می‌شود، آرای گوناگونی ارائه شده است. برخی با استناد به بعضی آیات قرآن،<ref>حجرات، ۱۴.</ref> اسلام را اظهار [[شهادتین]] و امری صوری می‌دانند<ref>طبری، جامع البیان، ۲۶/۸۹؛ ابن‌عاشور، التحریر و التنویر، ۲۶/۲۲۰.</ref>؛ برخی دیگر آن را تسلیم عملی در برابر شریعت پیامبر(ص) دانسته<ref>رشید رضا، المنار، ۱۰/۱۷۰.</ref> و گروهی حقیقت اسلام را دارای مراتب می‌دانند که پایین‌ترین مرتبه آن، اظهار شهادتین و بالاترین مرتبه آن تسلیم محض در برابر خداوند متعال است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱/۳۰۱–۳۰۲.</ref>{{ببینید|متن=ببینید|اسلام}}
===حیات‌بخشی===
قرآن یکی از ویژگی‌های اسلام اصیل را احیاگری و حیات‌بخشی می‌داند و به مؤمنان دستور می‌دهد دعوت خدا و پیامبر(ص) را هنگامی که آنان را به سوی چیزی می‏‌خواند که حیات می‌بخشد، اجابت کنند؛ زیرا آنان را حیات می‏‌بخشد.<ref>انفال، ۲۴.</ref> امیرالمؤمنین ‌علی(ع) نیز احیاگری را منصب [[پیامبران الهی(ع)]] دانسته، با اشاره به همین فلسفه [[بعثت]]، آنان را مامور یادآوری پیمان فطری انسان و استخراج گنجینه‌های خرد در وجود آدمی، زدودن خرافات و اوهام از آن و رساننده پیام حق به مردم دانسته است<ref>نهج البلاغه، خ۱، ۱۵.</ref>؛ چنان‌که آن حضرت(ع) نقش خود و امام حق در جامعه را نیز اصلاح اجتماعی و تلاش برای احیای نشانه‌های دین خدا و اصلاح شهرها شمرده، تا بندگان ستمدیده در امن و امان زندگی کنند و قوانین و مقررات فراموش‌شده دوباره احیا گردد.<ref>نهج البلاغه، خ۱۳۱، ۱۸۴.</ref>


امام‌خمینی با اشاره به حیات‌بخش‌بودن آموزه‌های اسلام، خاطرنشان کرده است اسلام در تاریک‌ترین ادوار تاریخ، مشعشع‌ترین و نورانی‌ترین تمدن‌ها را به وجود آورد و پیروان خود را به اوج عظمت و اقتدار و آقایی رسانید<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲/۱۷۷.</ref>؛ چنان‌که سربلندی و بزرگی نخستین مسلمانان نیز در گرو ایمان و اعتقاد واقعی به اسلام، [[شهادت‌طلبی]]، تن‌ندادن به زندگی ذلت‌آمیز، دلبسته‌نبودن به زندگی مادی<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۹/۳۸-۴۰.</ref> و [[وحدت کلمه]] مسلمانان، <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۹/۲۷۴.</ref> شکل گرفت. از نظر ایشان، افول بعدی مسلمانان نیز زمانی آغاز شد که پیروان اسلام از تعالیم حیات‌بخش آن چشم پوشیده، به روشی منحرف و قشری رو آوردند و عظمت و مجد دیرین خود را نیز از دست داده، به روز تیره‏ نشسته‌اند<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲/۱۷۷.</ref> و به‌ویژه در بعد فرهنگی، بیشتر مشکلات مسلمانان به دلیل فاصله‌گرفتن آنان از قرآن ایجاد شده است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲/۴۳۸ و ۹/۱۲۹.</ref> نتیجه آن از یک سو، ازدست‌دادن روح سخت‌کوشی، ایمان، برادری و علم‌دوستی و سیطره سستی و تن‌پروری و [[رفاه‌زدگی]] است و از سوی دیگر، رخنه اعتقادات خرافی و ظهور فرقه‌های گوناگون و توجه به بعدی از ابعاد اسلام و گرایش به [[رهبانیت]] و [[ریاضت]] و عرفان فاقد سیاست و اجتماع و اقتصاد است.<ref>رشیدی، امام‌خمینی و نهضت احیای تمدن اسلامی، ۲۴۲.</ref>
امام‌خمینی نیز ماهیت اسلام را [[انقیاد]] و تسلیم و [[خضوع]] در برابر حق برشمرده<ref>امام‌خمینی، الطهاره، ۳/۴۶۴ و ۴۶۹؛ امام‌خمینی، چهل حدیث، ۱۴۷.</ref> و آن را در ظاهر به معنای اظهار شهادتین می‌داند.<ref>امام‌خمینی، حدیث جنود، ۹۶.</ref> از نظر ایشان، تسلیم‌بودن در برابر حق، به انسان‌ها می‌آموزد تنها در برابر ذات حق باید تسلیم بود و از هیچ انسانی نباید اطاعت کرد؛ مگر اطاعت او اطاعت خداوند تعالی باشد. از این‌رو، از این اصل، [[آزادی بشر]] به دست می‌آید که هیچ فردی حق ندارد [[انسان]]، [[جامعه]] و [[ملت|ملتی]] را از آزادی محروم کند، برای او قانون وضع کند، رفتار و روابط او را بنا به درک، شناخت و خواسته‌های خود، تنظیم کند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۵/۳۸۷.</ref> چنین اسلامی از نگاه امام‌خمینی یک پدیده الهی است که با به‌کاربستن آن، سعادت دنیا و آخرت به بالاترین وجه تأمین شده، قلم سرخ بر ستمگری‌ها و فسادها کشیده شده، انسان‌ها به کمال مطلوب خود می‌رسند<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ‏۲۱/۴۰۲.</ref>؛ اما از نظر ایشان، این اسلام حیات‌بخش با دسیسه‌های توطئه‌گران، مسخ شده<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۶/۲۸۶.</ref> یا به سبب برداشت‌های مختلفی که از اسلام وجود داشته،<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۲/۴۲۰.</ref> از محتوای جامع خود تهی شده است. از این‌رو، ایشان راه‌حل مشکلات کنونی جهان اسلام را بازگشت به اسلام پیامبر اکرم(ص) و دوری از اسلام غیر اصیل می‌دانست و معتقد بود تا این برگشت صورت نگیرد، تمام مشکلات مسلمانان باقی خواهد ماند<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۳/۸۹.</ref> و راهکار آن نیز بیداری ملت<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۳/۸۵–۸۷.</ref> و تبیین مرز اسلام ناب محمدی و اسلام آمریکایی<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۱۲۰.</ref> است.
===اجتهاد پویا و زنده===
[[قرآن کریم]] با تاکید بر [[تفقه در دین]]<ref>توبه، ۱۲۲.</ref> و ائمه اطهار(ع) با فراخوانی به [[اجتهاد]] در [[فروع دین]]، <ref>حر عاملی، تفصیل وسائل الشیعه، ۲۷/۶۱-۶۲.</ref> راه پویایی اسلام ناب محمدی را باز گذاشته‌اند. [[فقه]] که در نگاه امام‌خمینی بیانگر مکتب رسالت و امامت و ضامن رشد و عظمت ملت‌هاست، <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۳۹۹.</ref> تمامی نیازهای بشر را در خود نهفته دارد<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۰/۴۰۹.</ref> و اجتهادی‌بودن آن، بدان معناست که با شیوه و اسلوب اجتهادی تحقیق شود و از روش‌های سطحی و انحرافی به دور باشد؛ از این‌رو اسلام نامنطبق با نیازهای زمان، از دین ناب جداست<ref>ایزدپناه، درآمدی بر مبانی، ۱۶۹.</ref> و اسلام ناب با هر گونه قشری‌گری و ظاهربینی مخالف است و هیچ‌گاه از پرسش و طرح مسائل روز و مشکلات فکری دوری نمی‌کند؛ در واقع مسائل جدید و مقتضیات زمان، از اصلی‌ترین مشغله‌های ذهنی پیروان اسلام ناب است.<ref>فلاح‌پور، ابعاد و مرزهای اسلام ناب محمدی، ۳۵-۳۹.</ref>


به اعتقاد امام‌خمینی با مقوله اجتهاد می‌توان قوانین اسلام را از توطئه و تهمت کهنگی و ناتوانایی اداره جامعه امروز نجات داد و به کمک روحانیان آشنا به فقه اسلام و قرآن کریم، احکام الهی را که برای همه دوران‌ها است، با اجتهاد صحیح از قرآن کریم، سنت نبی اکرم(ص) و اخبار سرشار از معارف الهی و فقه سنتی استخراج کرد و به عالم عرضه داشت.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۰/۴۴۱.</ref> از این‌رو، ایشان با اینکه فقه سنتی را ارث سلف صالح<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۴۲۵.</ref> و ضامن بقای اسلام، <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۵/۲۱۹.</ref> می‌دانست و [[اجتهاد]] به همان روش سنتی را صحیح می‌شمرد، معتقد بود این بدان معنا نیست که [[فقه پویا|فقه اسلام]] پویا نیست؛ بلکه زمان و مکان دو عنصر تعیین‏‌کننده در اجتهادند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۲۸۹.</ref>{{ببینید|متن=ببینید|اجتهاد|فقه}}
== شاخصه‌ها ==
===میانه‌روی===
اسلام اصیل مورد نظر پیامبر اکرم(ص) و به تعبیر امام‌خمینی اسلام ناب محمدی، دارای شاخصه‌ها و ویژگی‌هایی است که آن را از اسلام غیر اصیل، غیر ناب و از اسلام آمریکایی متمایز می‌سازد. این ویژگی‌ها فراوان است؛ اما مهم‌ترین آنها این موارد است:
قرآن [[امت اسلامی]] را [[امت وسط]] و میانه معرفی می‌کند<ref>بقره، ۱۴۳.</ref> و پیامبر اکرم(ص) نیز راه‌های چپ و راست را راه [[شیطان]] و راه خود را وسط و مستقیم شمرده است<ref>سیوطی، الدر المنثور، ۳/۵۶.</ref>؛ چنان‌که امیرالمؤمنین علی(ع) نیز چپ و راست را گمراهی و راه میانه را جاده حقیقت دانسته است<ref>نهج البلاغه، خ۱۶، ۳۴.</ref> و دیگر [[ائمه(ع)]] نیز خود را «امت وسط» معرفی کرده‌اند.<ref>حویزی، تفسیر نور الثقلین، ۱/۱۳۴.</ref> امام‌خمینی نیز اسلام را یک رژیم معتدل دانسته، <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۴۴۴.</ref> [[امام ‌زمان(ع)]] را نیز ذخیره خدا برای ایجاد اعتدال کامل در تمام مراتب انسانیت‏ و عالم شمرده است<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۲/۴۸۰-۴۸۱.</ref>؛ ‏ چنان‌که از نظر ایشان در حوزه اقتصادی هم، اسلام نه با [[سرمایه‌داری]] ظالمانه و بی‌حساب و محروم‌‏کننده توده‏‌های تحت ستم و مظلوم موافق است و نه با رژیمی مانند رژیم [[کمونیسم]] و [[مارکسیسم]] لنینیسم؛ بلکه اسلام یک رژیم معتدل با شناخت مالکیت و احترام به آن به شکل محدود در پیداشدن [[مالکیت]] و مصرف است، که اگر به حق به آن عمل شود، چرخ‌های اقتصاد سالم به راه می‏افتد و [[عدالت اجتماعی]]، که لازمه یک رژیم سالم است، تحقق می‌‏یابد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۴۴۴.</ref>
===عدالت‌خواهی===
قرآن نه تنها هدف اسلام، بلکه فلسفه فرستادن تمامی انبیا(ع) را اقامه [[عدالت]] به دست مردم می‌داند<ref>حدید، ۲۵.</ref> و [[امیرالمؤمنین(ع)]] نیز فلسفه تصدی حکومت را لزوم استقرار عدالت معرفی و تاکید کرده است اگر خداوند بر علما واجب نکرده بود تا بر شکم‌بارگی ستمکار و گرسنگی ستمدیده سکوت نکنند، ایشان افسار خلافت را بر شانه‌اش می‌افکند.<ref>نهج البلاغه، خ۳، ۲۴.</ref> امام‌خمینی نیز گسترش عدالت اجتماعی و رفع بیدادگری‌ها را در راس اهداف اسلام شمرده، <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۳/۲۶۷.</ref> اسلام را مبدا عدالت و [[آزادی]] و رشد فردی و اجتماعی و سیاسی‏، <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۳/۲۹۷.</ref> و پیامبران بزرگ(ع) را پایه‌گذاران عدالت و آزادی<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۳/۳۲۲.</ref> معرفی کرده است و [[شیعه]] را کسانی می‌داند که قرن‌هاست در انتظار امامی هستند که حکومت حق را برقرار و بر روی زمین عدالت را مستقر خواهد ساخت.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۳/۳۶۷.</ref> از نظر ایشان، تشکیل [[حکومت اسلامی]] پیش‌زمینه اجرای عدالت در جامعه<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۳/۴۸۸ و ۴/۶۵.</ref> و حکومت اسلامی همان حکومت عدالت، <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۳/۵۰۹ و ۴/۱۸۲.</ref> و تمام تشکیلات اسلام بر مبنای عدالت<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۴/۴۱۹.</ref>‏ و احکام اسلام به عنوان بخشی از شئون حکومت، برای اجرای حکومت و گسترش عدالت است.<ref>امام‌خمینی، البیع، ۲/۶۳۳.</ref>{{ببینید|متن=ببینید|عدالت اجتماعی}}
===پیوند با سیاست===
ریشه‌های [[نظریه جدایی دین از  سیاست|نظریه جدایی دین از دنیا و سیاست]] و حاکمیت اندیشه انسانی به جای کتاب و سنت در دوره حاکمان اموی نیز قابل پیگیری است<ref>ایزدپناه، درآمدی بر مبانی، ۱۲۴.</ref> و از نظر امام‌خمینی نیز این مسئله در زمان بنی‌امیه مطرح بوده است<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۶/۴۱۸.</ref>؛ اما این دیدگاه، از [[دوره رنسانس]] در اروپا به صورت روشن‌تری ترویج شد و بر افکار و عقاید دانشمندان غرب چیرگی یافت<ref>خلیلی، دین و دنیا، ۲۰۷.</ref> و پس از آشنایی روشنفکران [[جهان اسلام]] با مکتب‌های غربی و دامن‌زدن دنیای غرب به آن، در میان مسلمانان عصر کنونی نیز راه یافت<ref>سبحانی‌نیا، پیوند دین و سیاست، ۱/۱۲۹ـ ۱۳۰.</ref>؛ حال آنکه از نظر قرآن، انسان‌ها برای نخستین بار به کمک پیامبران(ع)، متوجه منافع اجتماعی خود شده، دین حافظ مصالح اجتماعی آنان و امری وحدت‌بخش بوده است.<ref>یونس، ۱۹؛ بقره، ۲۱۳؛ شوری، ۱۳؛ ← طباطبایی، المیزان، ۴/۹۳.</ref> پیامبر اکرم(ص) افزون بر بیان عقاید، احکام و نظام‌های اسلامی، خود حکومت تشکیل داد و به اجرای احکام ‌پرداخت و به فرمان خدا، برای دوران پس از خود نیز حاکم تعیین کرد.<ref>امام‌خمینی، ولایت فقیه، ۲۵-۲۶.</ref> در منابع روایی نیز هدف از [[بعثت پیامبر اسلام(ص)]] و وظیفه آن حضرت، تدبیر و سیاست امور مردم دانسته شده، <ref>کلینی، الکافی، ۱/۲۶۶.</ref> [[معصومان(ع)]] نیز سیاست‌مدار معرفی شده‌اند.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۹۹/۱۲۷.</ref>


از نظر [[امام‌خمینی]]، اسلام نه تنها با سیاست پیوند دارد، که تمامش سیاست است؛ احکام سیاسی اسلام بیشتر از احکام عبادی آن و کتاب‌های سیاسی در [[فقه]]، بیشتر از کتاب‌های عبادی است و پیامبر اکرم(ص) و امیرالمؤمنین علی(ع)، در زمان خود حکومت تشکیل دادند و هر کس منکر پیوند اسلام و سیاست شود، در واقع اسلام را نشناخته است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۳/۲۲۷.</ref> از نگاه ایشان، القای شعار جدایی دین از سیاست، از توطئه‌های [[استکبار]] است که پس از مایوس‌شدن از نابودی مطلق [[روحانیت]] و حوزه‏‌ها به جریان افتاد و این حربه در حوزه و روحانیت نیز تا‌ اندازه‏ای کارگر شده است؛ به ‌گونه‌ای که دخالت در سیاست دون شان [[فقیه]] و ورود در معرکه سیاسیون، تهمت وابستگی به اجانب را به همراه داشت.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۲۷۸.</ref>{{ببینید|متن=ببینید|دین و سیاست}}
=== جامعیت و توانمندی ===
===ظلم‌ستیزی===
بر اساس نگاه حداقلی به [[دین]]، [[اسلام]] و [[قرآن]] تنها بیان‌کننده هر آن چیزی است که انسان در امور دین و سعادت اخروی نیاز دارد؛ مانند بیان احکام، ارزش‌های اخلاقی، موعظه‌ها، [[صفات خداوند]] و [[ثواب و عقاب]]<ref>سید مرتضی، رسائل الشریف المرتضی، ۲/۲۲۰؛ نخجوانی، الفواتح الالهیة، ۱/۴۳۵.</ref>؛ زیرا در غیر این موارد، انسان به رجوع به دین نیاز ندارد و در زمینه نظام‌های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی خود می‌تواند به شکل درستی این نظام‌ها را تدوین کند<ref>← مصباح یزدی، قرآن‌شناسی، ۲/۲۹۶–۲۹۷ و ۳۰۸.</ref>؛ اما در یک نگاه واقع‌بینانه، دین اسلام یگانه دینی است که به زوایای مختلف حیات فردی و اجتماعی، اعتقادی، اخلاقی و حقوقی انسان توجه داشته، به تعبیر قرآن بیان‌کننده همه چیز است<ref>نحل، ۸۶.</ref>؛ بدین‌معنا که دین در راستای هدف و رسالت خود که هدایت انسان به کمال واقعی است، از بیان هیچ نکته‌ای فروگذار نکرده است.<ref>حسینی، درآمدی بر اسلام ناب، ۴–۵.</ref>{{ببینید|متن=ببینید|جامعیت قرآن}}
در اسلام، [[جهاد]] و مبارزه با زورمندان ظالم، تا رفع [[فتنه]] در عالم واجب شده، <ref>بقره، ۱۹۳.</ref> پیامبر اکرم(ص)، ترک جهاد را مایه [[ذلت]]، [[فقر]] و بی‌دینی شمرد<ref>حر عاملی، تفصیل وسائل الشیعه، ۱۵/۱۰.</ref>؛ چنان‌که امیرالمؤمنین(ع) نیز جهاد را راهی شمرده است که برای یاران و بندگان مخصوص خدا فراهم شده، پوشش [[تقوا]] و اطاعت و زره محکم به شمار می‌آورد؛ هر کس آن را کنار بگذارد، لباس ذلت و گرفتاری و بلا را خواهد پوشید و بر دلش پرده‌ها خواهد افتاد<ref>حر عاملی، تفصیل وسائل الشیعه، ۱۵/۱۴.</ref>؛ همچنین پیامبر اکرم(ص) در لزوم یاری مظلوم و ستمدیده تاکید کرده است که اگر کسی به امور مسلمانان اهتمام نداشته باشد و یا به ندای یاری فریادخواهی پاسخ ندهد، مسلمان نیست.<ref>کلینی، الکافی، ۲/۱۶۴.</ref>
از نظر [[امام‌خمینی]] نیز اسلام از بیان هیچ‌چیز فروگذار نکرده است<ref>امام‌خمینی، کشف اسرار، ۱۸۴.</ref> و برای همه ابعاد وجودی انسان برنامه دارد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۴/۹.</ref> ایشان تأکید دارد که اسلام مکتبی است که برخلاف مکتب‌های غیر توحیدی، در تمام شئون انسان دخالت و نظارت دارد و هیچ نکته‌ای را هرچند بسیار ناچیز که در تربیت انسان و جامعه و پیشرفت مادی و معنوی او نقش دارد، نادیده نگرفته است؛ چنان‌که موانع و مشکلات سر راه تکامل انسان را نیز گوشزد کرده، به رفع آنها کوشیده است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۴۰۲–۴۰۳.</ref> همچنین مکتب نجات‌بخش اسلام تامین‌کننده سعادت و خیر همه‌جانبه بشر در دنیا و آخرت و حافظ استقلال و آزادی ملت‌ها و راهنمای زندگی انسانی است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۳/۲۰۷.</ref>


از نگاه امام‌خمینی اسلام یکتا مکتب الهی مبارزه و قرآن کریم تنها کتاب آسمانی محرک بر ضد [[استعمار]] و [[ظلم]] است<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۳/۲۵۴.</ref> و سیره رسول خدا(ص)، ائمه اطهار(ع) و اصحاب آنان نیز مبارزه و خراب‌کردن کاخ‌های ظلم بوده است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲/۳۲۶ و ۱۴/۵۲۱.</ref> در این مکتب، شهادت در راه حق افتخار است<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۵/۷۸.</ref> و با سنجش‌های بشری و انگیزه‏های عادی نیز قابل ارزیابی نیست؛ بلکه پی‏بردن به ارزش آن، معیاری الهی و نگاهی ربوبی لازم دارد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۸/۷۴.</ref> ملت ایران نیز به حکم مسلمان‌بودن خواهان اسلامی است که در پناه آن [[آزادی]] و [[استقلال]]، رفع ایادی اجانب، خراب‌کردن پایگاه‌های ظلم و فساد و قطع دست‌های خیانتکاران و جنایتکاران وجود دارد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۳/۲۶۲.</ref>
در نگاه امام‌خمینی، باور به توانایی اسلام برای اداره جامعه نیز از ابعاد جامعیت دین است. از نظر ایشان اینکه گفته می‌شود احکام اسلام برای ۱۴۰۰ سال پیش وضع شده و نمی‌تواند در عصر حاضر کشورها را اداره کند، از توطئه‌های مهمی است که برای مایوس‌کردن ملت‌ها و ملت ایران از اسلام‏، طراحی شده است<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۴۰۵.</ref>؛ حال آنکه امروز اسلام به صورت یک مکتب مترقی می‌تواند تمامی نیازهای بشر را تأمین و مشکلات او را حل کند<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۵/۲۳۱.</ref>؛ همچنین می‌تواند ابعاد واقعی و شان انسانی بشر را به وی بدهد و او را از نظر زندگی اجتماعی، شخصی و سیاسی متحول کند و به غنای روحی انسان یاری دهد؛ چنان‌که روش و رفتار هر فرد را در برابر جامعه، طی قوانین خاصی مدون و تنظیم کرده، از این نظر [[قوانین اسلام]] واقعاً پیشرو و پیشاهنگ است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۴/۲۴۲.</ref> از این‌رو، دین اصیل اسلام، تنها دینی است که می‌تواند انسان و جامعه انسانی را به منزل [[سعادت]] و [[کمال]] برساند<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۱/۱۷۸.</ref> و خداوند، چنان‌که [[امام‌علی(ع)]] تأکید کرده است، اسلام را به انسان‌ها ارزانی داشته و آنان را از قید و بند رها ساخته است؛ زیرا نام اسلام از سلامتی گرفته شده و سرفرازی و کرامت در آن نهفته است؛ نعمت و چراغ روشنایی در آن وجود دارد و در آن برای کسی که شفا بطلبد، بهبودی است و برای کسی که بی‌نیازی پیشه کند، بی‌نیازی است.<ref>نهج البلاغه، خ۱۵۲، ۲۱۱–۲۱۲.</ref> در همین راستا امام‌خمینی خاطرنشان کرده است، دنیا اگر بخواهد از زیر بار هزاران مشکلی که امروز با آن دست به گریبان است، نجات پیدا کند و انسانی زندگی کند، باید به اسلام روی بیاورد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۵/۴۳۷.</ref> ایشان که همواره بر جامعیت اسلام تأکید داشت، بر ضرورت جامع‌نگری در شناخت اسلام و توجه به ابعاد مختلف آن نیز تأکید می‌کرد و از نگرش‌های تک‌بعدی به آن پرهیز می‌داد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۳/۲۲۱–۲۲۸.</ref>


از سوی دیگر، قرآن کریم ستم‌پذیری را همانند ستمگری، نکوهش کرده، از تحمل ظلم بازداشته است<ref>بقره، ۲۷۹؛ جوادی آملی، اسلام و محیط زیست، ۲۸۲.</ref>؛ چنان‌که برای مظلوم نیز حق دفاع و مقابله قائل شده است<ref>حج، ۳۹.</ref>؛ از این‌رو بر مسلمانان لازم است برای از میان‌بردن زمینه‌های ظلم، از تکیه‌کردن بر ستمکاران و یاری‌خواستن از آنان بپرهیزند<ref>هود، ۱۱۳.</ref>؛ همان ‌گونه که حق همنشینی و ارتباط با ظالمان را ندارند.<ref>انعام، ۶۸.</ref> پیامبر اکرم(ص) نیز بهترین جهاد را بیان سخن عدل، نزد حاکم ستمگر دانسته است<ref>کلینی، الکافی، ۵/۶۰.</ref> و [[امام‌علی(ع)]] در وصیت‌نامه خود، به دشمنی با ظالم و یاری مظلوم سفارش کرده است<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۴۲/۲۴۵.</ref> و زندگی همه [[امامان معصوم(ع)]] همراه با مبارزه در برابر دستگاه جور و ستم زمانه بوده است.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۸/۹۷-۹۸.</ref>{{ببینید|متن=ببینید|ظلم}}
=== محوریت قرآن و سنت ===
قرآن کریم سرچشمه همه آموزه‌های اسلام و پس از آن اهل بیت(ع) قرار دارد که مرجعیت آن تمام حوزه‌های علمی، معنوی، اجتماعی و سیاسی را دربر می‌گیرد و در جایگاه مفسر قرآن عمل می‌کند.<ref>ایزدپناه، درآمدی بر مبانی، ۳۳.</ref> به اعتقاد امام‌خمینی قرآن بزرگ‌ترین دستور زندگانی مادی و معنوی بشر است که برای رشد جهانیان و با عنوان نقطه جمع همه مسلمانان نازل شده است تا بشریت را به آنچه باید برسند برساند و آنان را از شرّ شیاطین و طاغوت‌ها رها سازد؛ چنان‌که حکومت عدل الهی یکی از آرمان‌های این کتاب مقدس است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۳۹۴–۳۹۵.</ref>{{ببینید|متن=ببینید|قرآن}}


از این‌رو امام‌خمینی خاطرنشان کرده است که سیره انبیا(ع) از آغاز این بوده است که در برابر قدرت‌های ظالم، ایستادگی<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۵/۵۰۷.</ref> و حق محرومان و مستضعفان را احیا<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۴۰۷.</ref> کنند. ایشان به فرزندان جهادی‌ خود سفارش کرده است به استواری پایه‌های اسلام ناب محمدی فکر کنند؛ اسلامی که پرچمداران آن پابرهنگان و مظلومان و فقرای جهان و دشمنان آن کافران و پول‌پرستانند و [[امریکا]] و [[شوروی]] را به خاک مذلّت خواهد نشاند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۲۰۴.</ref> ایشان با تقسیم روحانیون به روحانیون مبارز و غیر مبارز، بزرگ‌ترین فرق روحانیت و علمای متعهد اسلام با روحانی‏‌نماها را در این می‌داند که علمای مبارز اسلام همیشه هدف تیرهای زهرآگین جهانخواران بوده‏اند و اولین تیرهای حادثه، قلب آنان را نشانه رفته است؛ ولی روحانی‏‌نماها در کنف حمایت زرپرستان دنیاطلب، مروّج باطل یا ثناگوی ظالم‌ها و مؤید آنان بوده‏‌اند. ایشان خاطرنشان کرده است تا به حال دیده نشده یک [[آخوند درباری]] یا یک روحانی وهابی در برابر ظلم، [[شرک]] و [[کفر]]، به‌ویژه در برابر شوروی متجاوز و امریکای جهانخوار ایستاده باشد؛ همان‌ گونه که دیده نشده یک روحانی وارسته عاشق خدمت به خدا و خلق خدا، برای یاری پابرهنگان زمین لحظه‌‏ای قرار داشته باشد و تا سرمنزل جانان علیه کفر و شرک مبارزه نکرده باشد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۱۲۰.</ref>
امام‌خمینی بر پیروی از اهل بیت پیامبر اکرم(ص) تأکید داشت و از ملت‌های مسلمان درخواست می‌کرد از ائمه اطهار(ع) و فرهنگ سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، نظامی آنان به‌طور شایسته و با جان و دل و حتی جانفشانی و نثار عزیزان خود پیروی کنند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۳۹۹.</ref>{{ببینید|متن=ببینید|اهل بیت(ع)}} از نظر ایشان، [[حدیث ثقلین|حدیث شریف ثقلین]] که در [[منابع روایی شیعه|منابع شیعه]] و [[اهل سنت]] به صورت متواتر نقل شده است، حجت قاطع بر همه بشر به‌ویژه مسلمانان مذاهب مختلف است و باید همه مسلمانان که حجت بر آنان تمام است، جوابگوی آن باشند<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۳۹۴.</ref> و انحراف از دین ناب نبوی از زمانی آغاز شد که بر اساس توطئه‌های ازپیش‌طراحی‌شده، قرآن و اهل بیت(ع) از هم جدا شده‌اند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۳۹۴–۳۹۵.</ref>
===حمایت از محرومان و مستضعفان===
مستضعفان توده‌های مردمی هستند که مستکبران ایشان را ضعیف و ناتوان کرده، به زنجیر اسارت درآورده‌اند.<ref>حسینی، درآمدی بر اسلام ناب، ۱۲۷.</ref>{{ببینید|متن=ببینید|مستضعفان}} خداوند متعال در قرآن به صراحت بر تلاش برای رهایی مستضعفان از مستکبران تاکید کرده، <ref>نساء، ۷۵.</ref> بر اراده حتمی خود مبنی بر حاکمیت و رهبری آنان در مقدرات خود خبر داده است.<ref>قصص، ۴-۵.</ref> امام‌خمینی بر حمایت و طرفداری اسلام از مستضعفان تاکید کرده است<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۰/۱۲۱.</ref> و یک هدف اساسی آن را این شمرده است که مستکبران نتوانند مستضعفان را [[استعمار و استثمار]] کنند<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۷/۱۱۷.</ref> و ستمگران را به جای خود بنشانند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۷/۴۴۴.</ref> اراده خداوند نیز بر آن است که با رهبری حکیمانه انبیا(ع) و وارثان آنان، مستضعفان را از قید حکومت طاغوتی آزاد و سرنوشت آنان را به دست خودشان بسپارد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۳/۴۳۷.</ref> از نگاه ایشان، تمام [[ادیان آسمانی]] از میان توده‏‌ها برخاسته‌اند و با کمک مستضعفان، بر مستکبران حمله برده و آنان را به جای خود نشانده‌‏اند. در اسلام نیز پیغمبر اکرم(ص) از میان مستضعفان برخاست و با کمک آنان، مستکبران زمان خود را آگاه ساخت یا شکست داد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۶/۱۵۹ و ۷/۳۲۷.</ref>


در نگاه امام‌خمینی [[انقلاب اسلامی ایران]] نیز رهین کوشش‌های طبقه محروم و گودنشین است<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۴/۲۶۱.</ref> و هیچ‌گاه نباید سیاست جمهوری اسلامی پشت‌کردن به دفاع از محرومان و روآوردن به حمایت از سرمایه‌دارها گردد و اغنیا و ثروتمندان از اعتبار و عنایت بیشتری برخوردار شوند و این با سیره و روش انبیا(ع) و امیرالمؤمنین(ع) و دیگر امامان معصوم(ع) سازگار نیست و دامن حرمت و پاک روحانیت نیز از آن منزه است<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۰/۳۴۱.</ref> و تنها کسانی تا آخر خط با مبارزه همراه‌اند که درد فقر و محرومیت را چشیده باشند و فقرا و متدینان بی‏بضاعت برپادارندگان واقعی انقلاب‌ها هستند و باید تمام‏ تلاش بدین‌سو معطوف باشد که به هر صورت ممکن، خط اصولی دفاع از مستضعفان حفظ شود.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۸۶-۸۷.</ref>
=== حیات‌بخشی ===
==حامیان و مبلغان اسلام ناب محمدی==
قرآن یکی از ویژگی‌های اسلام اصیل را احیاگری و حیات‌بخشی می‌داند و به مؤمنان دستور می‌دهد دعوت خدا و پیامبر(ص) را هنگامی که آنان را به سوی چیزی می‌خواند که حیات می‌بخشد، اجابت کنند؛ زیرا آنان را حیات می‌بخشد.<ref>انفال، ۲۴.</ref> امیرالمؤمنین علی(ع) نیز احیاگری را منصب [[پیامبران الهی(ع)]] دانسته، با اشاره به همین فلسفه [[بعثت]]، آنان را مأمور یادآوری پیمان فطری انسان و استخراج گنجینه‌های خرد در وجود آدمی، زدودن خرافات و اوهام از آن و رساننده پیام حق به مردم دانسته است<ref>نهج البلاغه، خ۱، ۱۵.</ref>؛ چنان‌که آن حضرت(ع) نقش خود و امام حق در جامعه را نیز اصلاح اجتماعی و تلاش برای احیای نشانه‌های دین خدا و اصلاح شهرها شمرده، تا بندگان ستمدیده در امن و امان زندگی کنند و قوانین و مقررات فراموش‌شده دوباره احیا گردد.<ref>نهج البلاغه، خ۱۳۱، ۱۸۴.</ref>
امام‌خمینی ترویج و دفاع از اسلام ناب محمدی را در عصر کنونی لازم شمرده و تاکید کرده است باید تلاش شود [[زهد]] و قدس اسلام ناب محمدی از زنگارهای مقدس‌مآبی و [[تحجرگرایی]] اسلام امریکایی جدا گردد و به مردم مستضعف نشان داده شود و اگر نظامی بر پایه‌‏های نه شرقی نه غربی واقعی و اسلام پاک منزه از [[ریا]] و [[خدعه]] و فریب معرفی گردد، در واقع انقلاب اسلامی ایران پیروز شده است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ‏۲۱/۱۴۳.</ref> ایشان تاکید داشت که سعی شود حصارهای [[جهل]] و [[خرافه]] شکسته شود تا بتوان به سرچشمه زلال اسلام ناب محمدی نایل آمد؛ زیرا غریب‌ترین چیزها در دنیای امروز اسلام است و نجات آن قربانی می‌‏خواهد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ‏۲۱/۱۶۰.</ref> ایشان با اذعان به اینکه امروز جهان تشنه فرهنگ اسلام ناب محمدی است و مسلمانان در یک تشکیلات بزرگ اسلامی زرق و برق کاخ‌های سفید و سرخ را از میان خواهند برد، اعلام کرد «خمینی آغوش خود را برای تیرهای بلا و حوادث سخت باز کرده است و همچون همه عاشقان شهادت، برای درک شهادت روزشماری می‏کند».<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۸۷.</ref>


از سوی دیگر، [[امام‌خمینی]] خود بزرگ‌ترین مدافع اسلام اصیل در عصر کنونی بود و آن را تکلیف شرعی و الهی برای همه مسلمانان می‌دانست<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲/۲۸۸ و ۱۲/۱۵۹.</ref> و در این‌ راستا نیز از ملت انقلابی ایران، <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۷/۱۷.</ref> [[حوزه‌های علمیه]]، <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱/۱۵۸.</ref> جوانان تحصیل‌کرده، <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲/۲۸۸.</ref> علما، روشنفکران و دانشگاهیان، <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۳/۲۶۲.</ref> سربازان اسلام، <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۶/۱۳۱.</ref> قوای مسلح اعم از [[ارتش]]، [[سپاه پاسداران]]، [[ژاندارمری]] و [[بسیجیان]]<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۲/۱۵۹ و ۱۳/۲۳۱، ۳۹۲.</ref> به عنوان حامیان و مدافعان اسلام ناب نام برده است؛ در عین حال، در تشریح مدافعان و مبلغان اسلام ناب محمدی، از برخی گروه‌ها به‌ویژه یاد کرده است.
امام‌خمینی با اشاره به حیات‌بخش‌بودن آموزه‌های اسلام، خاطرنشان کرده است اسلام در تاریک‌ترین ادوار تاریخ، مشعشع‌ترین و نورانی‌ترین تمدن‌ها را به وجود آورد و پیروان خود را به اوج عظمت و اقتدار و آقایی رسانید<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲/۱۷۷.</ref>؛ چنان‌که سربلندی و بزرگی نخستین مسلمانان نیز در گرو ایمان و اعتقاد واقعی به اسلام، [[شهادت‌طلبی]]، تن‌ندادن به زندگی ذلت‌آمیز، دلبسته‌نبودن به زندگی مادی<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۹/۳۸–۴۰.</ref> و [[وحدت کلمه]] مسلمانان،<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۹/۲۷۴.</ref> شکل گرفت. از نظر ایشان، افول بعدی مسلمانان نیز زمانی آغاز شد که پیروان اسلام از تعالیم حیات‌بخش آن چشم پوشیده، به روشی منحرف و قشری رو آوردند و عظمت و مجد دیرین خود را نیز از دست داده، به روز تیره نشسته‌اند<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲/۱۷۷.</ref> و به‌ویژه در بعد فرهنگی، بیشتر مشکلات مسلمانان به دلیل فاصله‌گرفتن آنان از قرآن ایجاد شده است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲/۴۳۸ و ۹/۱۲۹.</ref> نتیجه آن از یک سو، ازدست‌دادن روح سخت‌کوشی، ایمان، برادری و علم‌دوستی و سیطره سستی و تن‌پروری و [[رفاه‌زدگی]] است و از سوی دیگر، رخنه اعتقادات خرافی و ظهور فرقه‌های گوناگون و توجه به بعدی از ابعاد اسلام و گرایش به [[رهبانیت]] و [[ریاضت]] و عرفان فاقد سیاست و اجتماع و اقتصاد است.<ref>رشیدی، امام‌خمینی و نهضت احیای تمدن اسلامی، ۲۴۲.</ref>
امام‌خمینی وظیفه دفاع از اسلام ناب محمدی را در درجه نخست از آنِ [[روحانیت]] می‌دانست و با تاکید بر اینکه ترویج اسلام ناب محمدی برای روحانیت بالاترین عزت است، خاطرنشان ساخته است روحانیت با کمی امکانات، تفکر اسلام ناب را بر افکار و‌ اندیشه مسلمانان جاری و نهال فقاهت را بارور ساخت.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۲۷۷.</ref> ایشان با اشاره به نقش علمای راستین در دفاع از اسلام ناب، تاکید کرده است باید برای طلاب جوان ترسیم شود چگونه در دوران وانفسای نفوذ مقدسین نافهم، عده‏ای کمر همت بسته‏ و برای نجات اسلام، [[حوزه علمیه|حوزه]] و روحانیت از جان و آبرو سرمایه گذاشته‌اند؛ به ‌گونه‌ای که علما و روحانیت متعهد خود را برای ایثار خون نیز آماده کرده بودند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۲۷۹-۲۸۱.</ref> ایشان با اشاره به وظیفه خطیر مورخان در این زمینه، تاکید کرده است باید روشن شود چگونه مردم، علیه ظلم، بیداد، [[تحجر]] و واپسگرایی قیام کردند و فکر اسلام ناب محمدی را جایگزین تفکر [[اسلام امریکایی]] کردند و در جمود حوزه‏‌های علمیه، تنی چند از عالمان دین‌باور دست در دست مردم، خود را به آتش و خون زدند و از آن پیروز بیرون آمدند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۲۴۰.</ref>


امام‌خمینی خاطرنشان کرده است امروز نیز همچون گذشته شکارچیان استعمار در سرتاسر جهان به سراغ شیردلان روحانیت مخالف شرق و غرب و متکی به اصول اسلام ناب محمدی رفته‏‌اند و از این پس نیز جهان اسلام هر از چند گاه، شاهد انفجار خشم جهانخواران علیه یک روحانی پاکباخته خواهد بود.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ‏۲۱/۲۷۶.</ref> ایشان برای نمونه از سیدروح‌الله خاتمی با عنوان روشنفکری متدین و مجتهدی بزرگوار یاد کرده که یکی از طرفداران بی‏بدیل اسلام ناب محمدی در عصر فریب و خودپرستی بود<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ‏۲۱/۱۷۰.</ref>{{ببینید|متن=ببینید|سیدروح‌الله خاتمی}}؛ چنان‌که به مناسبت شهادت سیدعارف حسین حسینی، {{ببینید|متن=ببینید|سیدعارف حسین حسینی}} روحانیون مدافع اسلام ناب محمدی را هدف [[توطئه]] و [[ترور]] دشمن دانسته، وظیفه همه علما را روشن‌کردن تضاد اسلام ناب محمدی و اسلام امریکایی برای نجات اسلام از ایادی شرق و غرب برشمرد و خطاب به ملت [[پاکستان]] نیز تاکید کرد نگذارند شیطان‌زادگان جلوی رشد اسلام ناب محمدی را بگیرند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ‏۲۱/۱۲۰.</ref>
=== اجتهاد پویا و زنده ===
[[قرآن کریم]] با تأکید بر [[تفقه در دین]]<ref>توبه، ۱۲۲.</ref> و ائمه اطهار(ع) با فراخوانی به [[اجتهاد]] در [[فروع دین]]،<ref>حر عاملی، تفصیل وسائل الشیعه، ۲۷/۶۱–۶۲.</ref> راه پویایی اسلام ناب محمدی را باز گذاشته‌اند. [[فقه]] که در نگاه امام‌خمینی بیانگر مکتب رسالت و امامت و ضامن رشد و عظمت ملت‌هاست،<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۳۹۹.</ref> تمامی نیازهای بشر را در خود نهفته دارد<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۰/۴۰۹.</ref> و اجتهادی‌بودن آن، بدان معناست که با شیوه و اسلوب اجتهادی تحقیق شود و از روش‌های سطحی و انحرافی به دور باشد؛ از این‌رو اسلام نامنطبق با نیازهای زمان، از دین ناب جداست<ref>ایزدپناه، درآمدی بر مبانی، ۱۶۹.</ref> و اسلام ناب با هر گونه قشری‌گری و ظاهربینی مخالف است و هیچ‌گاه از پرسش و طرح مسائل روز و مشکلات فکری دوری نمی‌کند؛ در واقع مسائل جدید و مقتضیات زمان، از اصلی‌ترین مشغله‌های ذهنی پیروان اسلام ناب است.<ref>فلاح‌پور، ابعاد و مرزهای اسلام ناب محمدی، ۳۵–۳۹.</ref>


امام‌خمینی از دانشگاهیان نیز با عنوان مدافعان اسلام ناب محمدی نام می‌برد و از آنان می‌خواهد چارچوب‌های اصیل اسلام ناب محمدی را در اختیار تمامی اعضای بسیج قرار دهند و بسیجیان جهان اسلام نیز در فکر ایجاد حکومت بزرگ اسلامی باشند<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱//۱۹۵.</ref>؛ چنان‌که ایشان از پیش از انقلاب اسلامی ایران نیز از دانشجویان خواسته بود اسلام واقعی را شناخته، ملت مسلمان را آگاه سازند و تباین اسلامِ پیغمبر خدا و اولیای او با اسلام ساختگیِ امثال [[معاویه]] را به آنان برسانند و به دنیا بفهمانند اسلامی که دولت‌های دست‌نشانده از آن دم می‏زنند، اسلامِ ساخته و پرداخته سلاطین اموی و عباسی است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲/۴۸۷.</ref>
به اعتقاد امام‌خمینی با مقوله اجتهاد می‌توان قوانین اسلام را از توطئه و تهمت کهنگی و ناتوانایی اداره جامعه امروز نجات داد و به کمک روحانیان آشنا به فقه اسلام و قرآن کریم، احکام الهی را که برای همه دوران‌ها است، با اجتهاد صحیح از قرآن کریم، سنت نبی اکرم(ص) و اخبار سرشار از معارف الهی و فقه سنتی استخراج کرد و به عالم عرضه داشت.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۰/۴۴۱.</ref> از این‌رو، ایشان با اینکه فقه سنتی را ارث سلف صالح<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۴۲۵.</ref> و ضامن بقای اسلام،<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۵/۲۱۹.</ref> می‌دانست و [[اجتهاد]] به همان روش سنتی را صحیح می‌شمرد، معتقد بود این بدان معنا نیست که [[فقه پویا|فقه اسلام]] پویا نیست؛ بلکه زمان و مکان دو عنصر تعیین‌کننده در اجتهادند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۲۸۹.</ref>{{ببینید|متن=ببینید|اجتهاد|فقه}}
امام‌خمینی به‌صورت کلی، وظیفه نهاد تبلیغاتی کشور را روشن‌کردن چارچوب اسلام ناب محمدی می‌دانست که همان ترسیم قهر و خشم و کینه مقدس و انقلابی علیه [[سرمایه‌داری غرب]] و [[کمونیسم شرق]] است، و از آنان خواست راه مبارزه علیه ریا و حیله و خدعه را به مردم به‌خصوص جوانان نشان دهند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۳۳۹.</ref> ایشان در این‌ راستا هنرمندان متعهد را نیز جزو مدافعان اسلام ناب محمدی دانسته، تنها هنری را مورد قبول قرآن شمرده که صیقل‌دهنده اسلام ناب محمدی و کوبنده «اسلام امریکایی» باشد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ‏۲۱/۱۴۵.</ref>{{ببینید|متن=ببینید|هنر}} ایشان در مجموع نظام جمهوری اسلامی و مردم ایران را نیز مدافع اسلام ناب محمدی و متعهد به آن شمرده که باید کشور را برای دفاع از ارزش‌های اسلام ناب و محرومان و مستضعفان جهان در آمادگی کامل نگه دارند، <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۳۵۸.</ref> و هشدار داده است جمهوری اسلامی ایران نباید تحت هیچ شرایطی از اصول و آرمان‌های مقدس و الهی خود دست بردارد؛ چنان‌که مردم سلحشور ایران نیز کینه و خشم انقلابی خویش را در سینه‏‌ها نگه داشته، شعله‏‌های ستم‏‌سوز آن را علیه شوروی و امریکا و اذناب آنان به کار خواهند گرفت تا پرچم اسلام ناب محمدی بر بام همه عالم قد برافرازد و پابرهنگان و صالحان، وارثان زمین گردند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۱۵۵.</ref>
==اسلام امریکایی==
امام‌خمینی فارغ از اختلافات اعتقادی و یا فقهی مذاهب اسلامی و در یک نگاه کلی، اسلام ناب محمدی را در برابر اسلام امریکایی می‌دانست که برای همیشه در تقابل با اسلام ناب بوده است. این نگاه یادآور سخن [[امام‌حسین(ع)]] است که تقابل میان [[اهل بیت(ع)]] و [[بنی‌امیه]] درباره خداوند تعالی است. پرچم حق بر دوش اهل بیت(ع) و پرچم باطل بر دوش بنی‌امیه است و این وضع تا [[روز قیامت]] ادامه دارد<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۳۱/۳۰۸.</ref>؛ چنان‌که [[امام‌صادق(ع)]] نیز بر تقابل تاریخی اهل بیت(ع) و آل ابی‌سفیان و مبارزه دایمی آن دو تاکید کرده، نقطه مرکزی آن را نیز [[ایمان]] و [[کفر]] به خداوند و پایبندی به الزامات آن دانسته است.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۳۳/۱۶۵.</ref>


از نظر امام‌خمینی نیز اسلامِ [[پیغمبر اکرم(ص)]] و اولیای ایشان با اسلام ساختگیِ امثال معاویه و حکومت‌های غاصب و جائر دولت‌های دست‌نشانده استعمار، در تباین دایمی است، و اساساً اسلامِ ساخته و پرداخته سلاطین اموی و عباسی در برابر قرآن و آیین مقدس پیامبر بزرگ اسلام(ص) درست شده است تا اغراض شوم استعمارگران تامین گردد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲/۴۸۶.</ref> از نگاه ایشان از صدر اسلام تا کنون این دو خط موازی در میان مسلمانان وجود داشته است؛ یک خط [[راحت‌طلبی]] که تلاش کرده است در عین عبادت خدا، طعمه خود را یافته، راحت و بی‌دغدغه زندگی کند و به تعبیر امیرالمؤمنین ‌علی(ع) افرادی که همّشان، علفشان است، <ref>نهج البلاغه، ن۴۵، ۴۴۱.</ref> و خط دیگر خط انبیا(ع) و اولیای بزرگ بوده است که تمام عمرشان را صرف مبارزه با ظلم و بیدادگری کرده‌اند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۴/۵۲۰-۵۲۱.</ref> جنگ حق و باطل، جنگ فقر و غنا، جنگ استضعاف و استکبار، و جنگ پابرهنه‌‏ها و مرفهان بی‏درد، <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۸۵.</ref> در طول تاریخ اسلام وجود داشته است.
=== میانه‌روی ===
قرآن [[امت اسلامی]] را [[امت وسط]] و میانه معرفی می‌کند<ref>بقره، ۱۴۳.</ref> و پیامبر اکرم(ص) نیز راه‌های چپ و راست را راه [[شیطان]] و راه خود را وسط و مستقیم شمرده است<ref>سیوطی، الدر المنثور، ۳/۵۶.</ref>؛ چنان‌که امیرالمؤمنین علی(ع) نیز چپ و راست را گمراهی و راه میانه را جاده حقیقت دانسته است<ref>نهج البلاغه، خ۱۶، ۳۴.</ref> و دیگر [[ائمه(ع)]] نیز خود را «امت وسط» معرفی کرده‌اند.<ref>حویزی، تفسیر نور الثقلین، ۱/۱۳۴.</ref> امام‌خمینی نیز اسلام را یک رژیم معتدل دانسته،<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۴۴۴.</ref> [[امام زمان(ع)]] را نیز ذخیره خدا برای ایجاد اعتدال کامل در تمام مراتب انسانیت و عالم شمرده است<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۲/۴۸۰–۴۸۱.</ref>؛ ‏ چنان‌که از نظر ایشان در حوزه اقتصادی هم، اسلام نه با [[سرمایه‌داری]] ظالمانه و بی‌حساب و محروم‌کننده توده‌های تحت ستم و مظلوم موافق است و نه با رژیمی مانند رژیم [[کمونیسم]] و [[مارکسیسم]] لنینیسم؛ بلکه اسلام یک رژیم معتدل با شناخت مالکیت و احترام به آن به شکل محدود در پیداشدن [[مالکیت]] و مصرف است، که اگر به حق به آن عمل شود، چرخ‌های اقتصاد سالم به راه می‌افتد و [[عدالت اجتماعی]]، که لازمه یک رژیم سالم است، تحقق می‌یابد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۴۴۴.</ref>


امام‌خمینی، اسلام امریکایی را اسلام سرمایه‌داری، اسلام مستکبرین، اسلام مرفهین بی‏درد، اسلام منافقین، اسلام راحت‌طلبان، اسلام فرصت‌طلبان، <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۱۱.</ref> اسلام اشرافیت، اسلام ابوسفیان، اسلام روحانیان درباری، اسلام مقدس‏‌نماهای حوزه‏‌های علمی و دانشگاهی، اسلام ذلت و نکبت، اسلام پول و زور، اسلام فریب و سازش و اسارت، اسلام حاکمیت سرمایه و سرمایه‌داران بر مظلومین و پابرهنه‏‌ها، <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۸۰.</ref> اسلام سرمایه‌داری مدرن و کمونیسم خون‏آشام، اسلام رفاه و تجمل، اسلام التقاط و اسلام سازش و فرومایگی<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۱۴۵.</ref> شمرده است. ایشان با یادآوری اینکه هنوز برای بسیاری از ملت‌های اسلامی مرز «اسلام امریکایی» و «اسلام ناب محمدی» درست مشخص نشده است، تاکید کرده است راه مبارزه با اسلام امریکایی از پیچیدگی خاصی برخوردار است و باید تمامی زوایای آن برای مسلمانان پابرهنه روشن گردد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ‏۲۱/۱۲۰-۱۲۱.</ref>
=== عدالت‌خواهی ===
==ویژگی‌های اسلام امریکایی==
قرآن نه تنها هدف اسلام، بلکه فلسفه فرستادن تمامی انبیا(ع) را اقامه [[عدالت]] به دست مردم می‌داند<ref>حدید، ۲۵.</ref> و [[امیرالمؤمنین(ع)]] نیز فلسفه تصدی حکومت را لزوم استقرار عدالت معرفی و تأکید کرده است اگر خداوند بر علما واجب نکرده بود تا بر شکم‌بارگی ستمکار و گرسنگی ستمدیده سکوت نکنند، ایشان افسار خلافت را بر شانه‌اش می‌افکند.<ref>نهج البلاغه، خ۳، ۲۴.</ref> امام‌خمینی نیز گسترش عدالت اجتماعی و رفع بیدادگری‌ها را در راس اهداف اسلام شمرده،<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۳/۲۶۷.</ref> اسلام را مبدأ عدالت و [[آزادی]] و رشد فردی و اجتماعی و سیاسی‏،<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۳/۲۹۷.</ref> و پیامبران بزرگ(ع) را پایه‌گذاران عدالت و آزادی<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۳/۳۲۲.</ref> معرفی کرده است و [[شیعه]] را کسانی می‌داند که قرن‌هاست در انتظار امامی هستند که حکومت حق را برقرار و بر روی زمین عدالت را مستقر خواهد ساخت.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۳/۳۶۷.</ref> از نظر ایشان، تشکیل [[حکومت اسلامی]] پیش‌زمینه اجرای عدالت در جامعه<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۳/۴۸۸ و ۴/۶۵.</ref> و حکومت اسلامی همان حکومت عدالت،<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۳/۵۰۹ و ۴/۱۸۲.</ref> و تمام تشکیلات اسلام بر مبنای عدالت<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۴/۴۱۹.</ref>‏ و احکام اسلام به عنوان بخشی از شئون حکومت، برای اجرای حکومت و گسترش عدالت است.<ref>امام‌خمینی، البیع، ۲/۶۳۳.</ref>{{ببینید|متن=ببینید|عدالت اجتماعی}}
با توجه به ویژگی‌های یادشده برای اسلام ناب محمدی، معیارهای اسلام امریکایی نیز مشخص می‌گردد؛ اما امام‌خمینی تلاش کرده است با نشان‌دادن نشانه‌های عینی اسلام امریکایی، آن را در عصر کنونی هرچه بیشتر بازشناسی کند و برخی از این ویژگی‌ها چنین است:
===راحت‌طلبی===
در منطق [[قرآن]] دین‌داری الزامات خود را دارد و انسان نباید فکر کند بی‏‌هدف رها شده<ref>قیامت، ۳۶.</ref> و یا همین که به زبان اعلان ایمان کند، به حال خود رها شده، آزمایش نمی‌شود.<ref>عنکبوت، ۲.</ref> راحت‌طلبی حالتی در انسان ایجاد می‌کند که اندک‌اندک همه مفاهیم اعتقادی او را دگرگون می‌سازد. انسان راحت‌طلب مفاهیم [[دین]] را به گونه‌ای توجیه و تفسیر می‌کند که با هواهای او در تزاحم نباشد و تکلیفی برایش ایجاد نکند.<ref>مزینانی، زمینه‌های حاکمیت، ۱۲۳.</ref> از نگاه امام‌خمینی، اسلام واقعی ظلم‌ستیز است<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۱/۲۶۴.</ref> و راحت‌طلبی یکی از ویژگی‌های اسلام امریکایی است<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۱۱ و ۸۶.</ref> و از صدر [[اسلام]] تاکنون برای عده‌ای از [[مسلمانان]] راحت‌طلبی مقدم بر هر چیز بوده است<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۴/۵۱۹.</ref>؛ حال آنکه [[مذهب تشیع]]، مذهب خون و شمشیر است و همه انبیا(ع) و اولیای بزرگ، تمام عمرشان را صرف مبارزه با بیدادگری کردند و اگر بنا بر راحت‌طلبی بود، [[قیام امام‌حسین(ع)]] پدید نمی‌آمد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۴/۵۲۰-۵۲۱.</ref> ایشان تاکید دارد که بحث قیام و راحت‌طلبی دو مقوله‌‏ای است که هرگز با هم جمع نمی‌‏شوند<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۸۶.</ref> و ملتی که می‏‌خواهد مستقل و آزاد باشد و وابسته و تحت سلطه نباشد، باید برای همه چیز مهیا باشد و راحت‌طلبی را کنار بگذارد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۴/۵۲۲.</ref> اساساً خاصیت حکومت رفاه‌طلبان این است که در برابر سفارتخانه‏‌های خارجی ذلیل باشند و در برابر رعیت خود و قشر محروم با کمال قلدری رفتار نمایند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۸/۳۰.</ref>


امام‌خمینی روی دیگر راحت‌طلبی را سازش با ستمکاران می‌داند و به همین‌سبب اسلام امریکایی را اسلام ذلت، نکبت، فریب و سازش و اسارت<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۸۰.</ref> و فرومایگی<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۱۴۵.</ref> می‌نامد و در این ‌راستا، از ملی‌گرایانی سخن می‌گوید که به‌راحتی در مشکلات و سختی‌ها و تنگناها دست ذلت و سازش به طرف دشمنان دراز می‌‏کنند و برای اینکه خود را از فشارهای روزمره سیاسی برهانند، همه کاسه‌‏های [[صبر]] و [[مقاومت]] را یکجا می‏‌شکنند و به همه میثاق‌ها و تعهدات ملی و میهنی ادعایی خود پشت پا می‏‌زنند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۹۸.</ref> ایشان در برابر، از مردم ایران به‌ویژه خانواده‏‌های ایثارگران یاد می‌کند که با استقامت و پایمردی خویش به بنیانی مرصوص مبدل گشته‏، در برابر مشکلات و ناملایمات خم به ابرو نمی‏‌آورند و به راه اسلام شرف و انسانیت ادامه می‏‌دهند و زندگی باعزت را بر حضور در کاخ‌های ذلت و نوکری ابرقدرت‌ها و سازش و صلح تحمیلی ترجیح می‏‌دهند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۰/۱۹۷.</ref> از نگاه ایشان، ملت ایران که مبارزان حقیقی و راستین ارزش‌های اسلامی هستند، به‌خوبی دریافته‏اند که مبارزه با رفاه‌طلبی سازگار نیست و آنان که تصور می‌کنند مبارزه در راه [[استقلال]] و [[آزادی]] مستضعفان و محرومان جهان با رفاه‌طلبی منافات ندارد، با الفبای مبارزه بیگانه‏‌اند؛ چنان‌که آنانی هم که تصور می‏‌کنند مرفهان بی‏درد با نصیحت و پند متنبه می‏‌شوند و به مبارزان راه آزادی می‌پیوندند، آب در‌ هاون می‌‏کوبند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۸۶-۸۷.</ref>
=== پیوند با سیاست ===
===سرمایه‌داری ظالمانه===
ریشه‌های [[نظریه جدایی دین از  سیاست|نظریه جدایی دین از دنیا و سیاست]] و حاکمیت اندیشه انسانی به جای کتاب و سنت در دوره حاکمان اموی نیز قابل پیگیری است<ref>ایزدپناه، درآمدی بر مبانی، ۱۲۴.</ref> و از نظر امام‌خمینی نیز این مسئله در زمان بنی‌امیه مطرح بوده است<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۶/۴۱۸.</ref>؛ اما این دیدگاه، از [[دوره رنسانس]] در اروپا به صورت روشن‌تری ترویج شد و بر افکار و عقاید دانشمندان غرب چیرگی یافت<ref>خلیلی، دین و دنیا، ۲۰۷.</ref> و پس از آشنایی روشنفکران [[جهان اسلام]] با مکتب‌های غربی و دامن‌زدن دنیای غرب به آن، در میان مسلمانان عصر کنونی نیز راه یافت<ref>سبحانی‌نیا، پیوند دین و سیاست، ۱/۱۲۹–۱۳۰.</ref>؛ حال آنکه از نظر قرآن، انسان‌ها برای نخستین بار به کمک پیامبران(ع)، متوجه منافع اجتماعی خود شده، دین حافظ مصالح اجتماعی آنان و امری وحدت‌بخش بوده است.<ref>یونس، ۱۹؛ بقره، ۲۱۳؛ شوری، ۱۳؛ ← طباطبایی، المیزان، ۴/۹۳.</ref> پیامبر اکرم(ص) افزون بر بیان عقاید، احکام و نظام‌های اسلامی، خود حکومت تشکیل داد و به اجرای احکام پرداخت و به فرمان خدا، برای دوران پس از خود نیز حاکم تعیین کرد.<ref>امام‌خمینی، ولایت فقیه، ۲۵–۲۶.</ref> در منابع روایی نیز هدف از [[بعثت پیامبر اسلام(ص)]] و وظیفه آن حضرت، تدبیر و سیاست امور مردم دانسته شده،<ref>کلینی، الکافی، ۱/۲۶۶.</ref> [[معصومان(ع)]] نیز سیاست‌مدار معرفی شده‌اند.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۹۹/۱۲۷.</ref>
[[امام‌خمینی]] همانند فقهای دیگر، [[اصل مالکیت سرمایه]] در اسلام را پذیرفته است؛ اما آن را دارای شرایطی می‌داند که [[نظام اقتصادی اسلام]] را از [[نظام اقتصادی سرمایه‌داری]] امروز دنیا که واجد برخی نابرابری‌هاست، جدا می‌کند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۵/۴۳۷.</ref> ایشان بر آن بود با توجه به قوانین اسلامی، به‌ دست‌ آوردن سرمایه‌های کلان از راه مشروع، اساساً تحقق‌پذیر نیست<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۵/۲۹۱ و ۱۰/۴۸۰.</ref> و اسلام نه تنها با سرمایه‌‏داری ظالمانه و بی‌حساب و محروم‏‌کننده توده‏‌های تحت ستم و مظلوم موافق نیست، بلکه آن را به ‌طور جدی در کتاب و سنت محکوم و مخالف [[عدالت اجتماعی]] می‌‏داند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۴۴۴.</ref> از نظر ایشان، ویژگی اشرافیت این است که چون همیشه ترس از مقام و موقعیت در آن وجود دارد، به زیردست‏ها، ظلم و به بالادست‏ها، ازجمله قدرت‌های خارجی، توسری‌خوری وجود دارد؛ چنان‌که اشراف به سبب زندگی اشرافی هیچ وقت نمی‌توانند مشکلات طبقه محروم را درک کنند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۸/۲۹.</ref>


از نگاه امام‌خمینی حاکمان اموی و عباسی مانع تحقق اسلام واقعی پیامبر اکرم(ص) و اهل بیت(ع) بودند؛ چون با اشرافی‌گری و سرمایه‌داری بی‌حساب آنان منافات داشت.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۰/۱۱۷.</ref> ایشان یکی از مشخصه‌های اسلام امریکایی را اسلام اشرافیت، اسلام پول و زور و اسلام حاکمیت سرمایه و سرمایه‌داران بر مظلومان و پابرهنه‏‌ها برشمرده، <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۸۰.</ref> معتقد بود هیچ‌یک از [[انبیا(ع)]] از اشراف نبودند که طرفدار اشراف باشند<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۵/۲۱۶.</ref>؛ بلکه تمام پیامبران الهی(ع) ازجمله [[پیغمبر اکرم(ص)]] پیوسته در ستیز با سرمایه‌داران، اشراف و ستمکاران بوده‌اند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۴/۱۸-۲۰.</ref>{{ببینید|متن=ببینید|سرمایه‌داری|اشرافیت}} به اعتقاد ایشان، علمای اصیل اسلام نیز هرگز زیر بار سرمایه‌داران و پول‏پرستان و خوانین نرفته‌‏اند و همواره این شرافت را برای خود حفظ کرده‌‏اند و این ظلم فاحشی است که کسی بگوید دست روحانیت اصیل طرفدار اسلام ناب محمدی با سرمایه‌داران در یک کاسه است؛ بلکه روحانیت متعهد، به خون سرمایه‌داران زالوصفت تشنه است و هرگز با آنان سر آشتی نداشته و نخواهد داشت.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ‏۲۱/۲۷۶.</ref>
از نظر [[امام‌خمینی]]، اسلام نه تنها با سیاست پیوند دارد، که تمامش سیاست است؛ احکام سیاسی اسلام بیشتر از احکام عبادی آن و کتاب‌های سیاسی در [[فقه]]، بیشتر از کتاب‌های عبادی است و پیامبر اکرم(ص) و امیرالمؤمنین علی(ع)، در زمان خود حکومت تشکیل دادند و هر کس منکر پیوند اسلام و سیاست شود، در واقع اسلام را نشناخته است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۳/۲۲۷.</ref> از نگاه ایشان، القای شعار جدایی دین از سیاست، از توطئه‌های [[استکبار]] است که پس از مایوس‌شدن از نابودی مطلق [[روحانیت]] و حوزه‌ها به جریان افتاد و این حربه در حوزه و روحانیت نیز تا اندازه‌ای کارگر شده است؛ به گونه‌ای که دخالت در سیاست دون شان [[فقیه]] و ورود در معرکه سیاسیون، تهمت وابستگی به اجانب را به همراه داشت.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۲۷۸.</ref>{{ببینید|متن=ببینید|دین و سیاست}}
===تحجرگرایی===
[[تحجر|تحجّر]] به بسته‌بودن ذهن، تنگ‌نظری و داشتن اندیشه ساکن و راکد گفته می‌شود<ref>اسفندیاری، خمود و جمود، ۶۵.</ref> و فرد متحجر دارای ‌اندیشه و خصوصیاتی است که پذیرای مسائل و موضوعات فرهنگی و فکری جدید نیست.<ref>انوری، فرهنگ بزرگ سخن، ۳/۱۶۳۰.</ref> امام‌خمینی تحجرگرایی در حوزه دین را برداشت ناقص و سطحی از دین، گرایش‌های همراه با جهل، [[جمود]]، ظاهرگرایی دینی، [[مقدس‌مآبی]] و درک صحیح نداشتن از مصالح دینی و اجتماعی و باورنداشتن به نقش زمان و مکان در [[اجتهاد]] دانسته است<ref>← امام‌خمینی، صحیفه، ۱۱/۲۱۶؛ ۱۹/۲۰ و ۲۱/۱۳.</ref>؛ حال آنکه آموزه‌های اسلامی از انعطاف و تحرک لازم برای هماهنگی با تغییرات شرایط و مقتضیات زمان و مکان برخوردار بوده، قابلیت جاویدماندن دارد.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۳/۱۹۰-۱۹۱.</ref> امام‌خمینی در تبیین اسلام امریکایی در دوره معاصر از یک سو از مراکز [[وهابیت]] در جهان نام می‌برد که به کانون‌های [[فتنه]] و [[جاسوسی]] مبدل شده‏‌اند و اسلام مقدس‌‏نماهای حوزه‌‏های علمی را ترویج می‌کنند و در عین حال سر بر آستان امریکای جهانخوار دارند<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۸۰-۸۱.</ref> و از سوی دیگر، از داخل جبهه خودی‏ یاد می‌کند که در دوران مبارزه، گلوله حیله و مقدس‌مآبی و تحجر آنان، هزار بار بیشتر از باروت و سرب، جگر و جان را می‏‌درید و مانع مبارزه با طاغوت می‌شد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۲۸۰.</ref>{{ببینید|متن=ببینید|تحجر}}
===تفکر التقاطی===
[[التقاط]] به معنای دستچین‌کردن خودسرانه عقاید و ‌اندیشه‌های ناهمگون، بدون پایداری روی اصول معین و مشخص است<ref>آقابخشی و افشاری‌راد، فرهنگ علوم سیاسی، ۲۰۳.</ref> که در نتیجه آن، جوهره دین اصیل، تجزیه می‌شود و معیار سنجش دین تغییر می‌کند.<ref>نوایی، التقاط، ۳.</ref> التقاط در حقیقت برآمده از پایبندنبودن به اسلام است. در ‌اندیشه انسان التقاطی، اسلام دینی نیست که به ‌طور کامل پاسخگوی نیازهای مادی و معنوی بشر باشد؛ از این‌رو کسانی که دارای این اندیشه و طرز فکرند با سلیقه خود بخشی از اسلام اصیل و بخشی از مکتب‌های دیگر را گرفته، با هم ضمیمه کرده، مجموع آن را به نام اسلام به [[جامعه اسلامی]] عرضه می‌کنند.<ref>مزینانی، زمینه‌های حاکمیت، ۱۳۵.</ref>


امام‌خمینی به این اعتبار که مکتب اسلام غنی است و هرگز به ضمیمه‌کردن مکاتب دیگر نیاز ندارد، التقاطی‌فکرکردن را خیانتی بزرگ به اسلام و مسلمانان می‌دانست<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۲/۲۰۸.</ref>؛ خیانتی که به شکست مکتب می‌انجامد و شکست در مکتب خطرناک‌تر از شکست در برابر دشمن است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۱/۶۷-۶۸.</ref> از نظر ایشان، برخی جریان‌ها در صددند با نام اسلام پایه‏های آن را سست کنند و جوانان را به دام اندازند و در حالی‌که هیچ اطلاعی از اسلام و اهداف قوانین آن ندارند، با تفسیرهای جاهلانه و غلط، خود را اسلام‏‌شناس جلوه دهند. این کار در حقیقت تمسک به [[قرآن]] و [[نهج البلاغه]] برای کوبیدن اسلام و قرآن است تا راه برای رهبران غربی و شرقی آنان باز گردد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۵/۲۴۶.</ref> ایشان چنین اسلامی را اسلام منافقین‏، <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۱۱.</ref> اسلام التقاطی<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۱۴۵.</ref> و در یک کلمه، اسلام امریکایی<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۲۴۰.</ref> می‌نامد.{{ببینید|متن=ببینید|التقاط}}
=== ظلم‌ستیزی ===
==دشمنان و مخالفان اسلام ناب محمدی==
در اسلام، [[جهاد]] و مبارزه با زورمندان ظالم، تا رفع [[فتنه]] در عالم واجب شده،<ref>بقره، ۱۹۳.</ref> پیامبر اکرم(ص)، ترک جهاد را مایه [[ذلت]]، [[فقر]] و بی‌دینی شمرد<ref>حر عاملی، تفصیل وسائل الشیعه، ۱۵/۱۰.</ref>؛ چنان‌که امیرالمؤمنین(ع) نیز جهاد را راهی شمرده است که برای یاران و بندگان مخصوص خدا فراهم شده، پوشش [[تقوا]] و اطاعت و زره محکم به‌شمار می‌آورد؛ هر کس آن را کنار بگذارد، لباس ذلت و گرفتاری و بلا را خواهد پوشید و بر دلش پرده‌ها خواهد افتاد<ref>حر عاملی، تفصیل وسائل الشیعه، ۱۵/۱۴.</ref>؛ همچنین پیامبر اکرم(ص) در لزوم یاری مظلوم و ستمدیده تأکید کرده است که اگر کسی به امور مسلمانان اهتمام نداشته باشد یا به ندای یاری فریادخواهی پاسخ ندهد، مسلمان نیست.<ref>کلینی، الکافی، ۲/۱۶۴.</ref>
امام‌خمینی به موازات طرح و تبیین اسلام امریکایی، به معرفی و ارزیابی دشمنان و مخالفان اسلام ناب محمدی و حامیان اسلام امریکایی نیز پرداخته است. در یک ارزیابی کلی، تمامی کسانی که در برابر جبهه اسلام ناب محمدی هستند، در شمار دشمنان و مخالفان قرار دارند؛ اما امام‌خمینی خود به برخی جریان‌ها در این زمینه اشاره کرده است. ایشان عالمان غیر مهذب و روحانی‌نماها را در صف نخست دشمنان داخلی اسلام ناب محمدی می‌بیند؛ زیرا در طول تاریخ اسلام این عالمان غیر مهذب بودند که تیشه به ریشه اسلام ناب زده‌اند. آنان با ایجاد مذاهب و مکتب‌های انحرافی به [[مکتب‌های توحیدی]] ضرر زدند و آن قدری که مکتب‌های توحیدی از عالمان غیر مهذب ضربه خورده است، از هیچ گروهی نخورده است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۵/۵۰۴.</ref> ایشان از وجود افرادی در [[حوزه‌های علمیه]] خبر داده است که علیه اسلام ناب محمدی فعالیت دارند و با چهره مقدس‌مآبی چنان تیشه به ریشه اسلام می‌زنند و گویی غیر از این وظیفه‌ای ندارند. ایشان به طلاب هشدار داده است لحظه‌‏ای از فکر این مارهای خوش خط و خال کوتاهی نکنند؛ زیرا آنان مروّج اسلام امریکایی‏ و دشمن رسول اللَّه(ص) هستند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۲۷۸.</ref>


امام‌خمینی با تاکید بر اینکه بارها خطر مقدس‌نماها در حوزه‏‌ها و دانشگاه‌ها را گوشزد کرده‏، خاطرنشان کرده است که اینان با تزویرشان از درون محتوای انقلاب و اسلام را نابود می‏کنند و با قیافه‏ای حق‌به‌جانب و طرفدار دین و ولایت، همه را بی‏دین معرفی می‏کنند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۸۷.</ref>{{ببینید|متن=ببینید|تحجر}} ایشان در پاسخ نامه‌ای از [[جامعه مدرسین حوزه علمیه قم‏]]، ضمن توصیه به دوستان روحانی خود مبنی بر اینکه به صورتی حرکت نکنند که متهم به طرفداری از فئودال‌ها و سرمایه‏‌دارها شوند، هشدار داد بدون جذب جوانان دلسوخته نمی‏‌شود اسلام ناب محمدی را در جهان مستضعفان و پابرهنگان پی‏ریزی کرد و اگر دیر جنبیده شود، اسلام امریکایی چنان زیبا برای جهان پابرهنگان تشنه عدالت ترسیم می‏گردد که همه محکوم به فنا خواهند بود.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۶۸۳-۶۸۵.</ref> ‏ایشان در عین حال، خاطرنشان کرده است کسانی که بدون استثنا به هر چه روحانی و عالِم حمله و اسلام آنان را [[اسلام امریکایی]] معرفی می‌کنند، راهی بس خطرناک می‌روند که خدای ناکرده به شکست اسلام ناب محمدی می‌انجامد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۸۷.</ref>
از نگاه امام‌خمینی اسلام یکتا مکتب الهی مبارزه و قرآن کریم تنها کتاب آسمانی محرک بر ضد [[استعمار]] و [[ظلم]] است<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۳/۲۵۴.</ref> و سیره رسول خدا(ص)، ائمه اطهار(ع) و اصحاب آنان نیز مبارزه و خراب‌کردن کاخ‌های ظلم بوده است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲/۳۲۶ و ۱۴/۵۲۱.</ref> در این مکتب، شهادت در راه حق افتخار است<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۵/۷۸.</ref> و با سنجش‌های بشری و انگیزه‌های عادی نیز قابل ارزیابی نیست؛ بلکه پی‌بردن به ارزش آن، معیاری الهی و نگاهی ربوبی لازم دارد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۸/۷۴.</ref> ملت ایران نیز به حکم مسلمان‌بودن خواهان اسلامی است که در پناه آن [[آزادی]] و [[استقلال]]، رفع ایادی اجانب، خراب‌کردن پایگاه‌های ظلم و فساد و قطع دست‌های خیانتکاران و جنایتکاران وجود دارد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۳/۲۶۲.</ref>


از نگاه امام‌خمینی برخی جریان‌های داخلی مانند [[نهضت آزادی]]، به اعتبار تظاهر به اسلام و دخالت بی‌مورد در تفسیر [[قرآن کریم]] و احادیث و تاویل‌های جاهلانه و نیز بی‌اطلاعی از اسلام و [[فقه اسلامی]]، <ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۰/۴۸۱.</ref> در راستای ترویج اسلام امریکایی قرار دارند. از این‌رو ایشان با صراحت اعتراف کرد بعضی تصمیمات اول انقلاب در سپردن پست‌ها و امور مهمه کشور به گروهی که به اسلام ناب محمدی عقیده خالص و واقعی نداشته‌‏اند، اشتباهی بوده است که تلخی آثار آن به‌راحتی از میان نمی‏‌رود.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۲۸۵.</ref>
از سوی دیگر، قرآن کریم ستم‌پذیری را همانند ستمگری، نکوهش کرده، از تحمل ظلم بازداشته است<ref>بقره، ۲۷۹؛ جوادی آملی، اسلام و محیط زیست، ۲۸۲.</ref>؛ چنان‌که برای مظلوم نیز حق دفاع و مقابله قائل شده است<ref>حج، ۳۹.</ref>؛ از این‌رو بر مسلمانان لازم است برای از میان‌بردن زمینه‌های ظلم، از تکیه‌کردن بر ستمکاران و یاری‌خواستن از آنان بپرهیزند<ref>هود، ۱۱۳.</ref>؛ همان گونه که حق همنشینی و ارتباط با ظالمان را ندارند.<ref>انعام، ۶۸.</ref> پیامبر اکرم(ص) نیز بهترین جهاد را بیان سخن عدل، نزد حاکم ستمگر دانسته است<ref>کلینی، الکافی، ۵/۶۰.</ref> و [[امام‌علی(ع)]] در وصیت‌نامه خود، به دشمنی با ظالم و یاری مظلوم سفارش کرده است<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۴۲/۲۴۵.</ref> و زندگی همه [[امامان معصوم(ع)]] همراه با مبارزه در برابر دستگاه جور و ستم زمانه بوده است.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۸/۹۷–۹۸.</ref>{{ببینید|متن=ببینید|ظلم}}


از سوی دیگر، [[استکبار جهانی]] به‌ویژه [[امریکا]] نیز در نگاه امام‌خمینی از دشمنان خارجی اسلام ناب محمدی و مروج اسلام امریکایی است. به اعتقاد ایشان، امروز بیشتر از هر زمانی کینه و دشمنی استکبار علیه اسلام ناب محمدی برملا شده است و دنیای استکبار خطر رشد اسلام ناب را علیه منافع نامشروع خود درک کرده، به‌خوبی می‏‌داند تنها نیرویی که می‏تواند آنان را از صحنه خارج کند، اسلام است؛ زیرا آنان پس از [[انقلاب اسلامی ایران]] ضربات سختی از اسلام خورده‌‏اند و تصمیم گرفته‌‏اند به هر وسیله ممکن آن را در ایران که مرکز اسلام ناب محمدی است، نابود کنند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۳۲۶-۳۲۸.</ref> ایشان با اشاره به شیوه مقابله با اسلام از سوی آنان توجه می‌دهد که آنان تلاش می‌کنند اگر بتوانند با نیروی نظامی، اگر نشد، با نشر فرهنگ مبتذل خود و بیگانه‌کردن ملت از [[اسلام]] و [[فرهنگ ملی]] خویش و اگر هیچ کدام از اینها نشد، از راه نفوذ عوامل خودفروخته خود، به مقاصد خود برسند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۳۲۶-۳۲۸.</ref> ایشان دلیل فشار بر روحانیت را نیز به واسطه حضور اسلام ناب ارزیابی کرده، معتقد است امریکا به همین دلیل [[روحانیت]] را خار راه استعمارگری می‌داند<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱/۴۱۱.</ref>؛ چنان‌که قصد استعمارگران از طرح [[اسلام منهای سیاست]] و [[اسلام منهای روحانیت|روحانیت]] نیز، انزوای اسلام بوده است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۸/۵۲.</ref> ایشان به همگان اعلام کرد بزرگ‌ترین ساده‏اندیشی آن است که تصور کنند جهانخواران‏ از آنان و اسلام دست برداشته‏اند؛ حال آنکه در نهاد و سرشت امریکا و شوروی کینه و دشمنی با اسلام ناب محمدی موج می‏‌زند. به اعتقاد ایشان، باید برای شکستن امواج طوفان‌ها، به صبر و ایمان مسلح شد و ملتی که در خط اسلام ناب محمدی و مخالف اسلام امریکایی است، باید بسیجی باشد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۱۹۵.</ref>{{ببینید|متن=ببینید|استکبار|امریکا}}
از این‌رو امام‌خمینی خاطرنشان کرده است که سیره انبیا(ع) از آغاز این بوده است که در برابر قدرت‌های ظالم، ایستادگی<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۵/۵۰۷.</ref> و حق محرومان و مستضعفان را احیا<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۴۰۷.</ref> کنند. ایشان به فرزندان جهادی خود سفارش کرده است به استواری پایه‌های اسلام ناب محمدی فکر کنند؛ اسلامی که پرچمداران آن پابرهنگان و مظلومان و فقرای جهان و دشمنان آن کافران و پول‌پرستانند و [[آمریکا]] و [[شوروی]] را به خاک مذلّت خواهد نشاند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۲۰۴.</ref> ایشان با تقسیم روحانیون به روحانیون مبارز و غیر مبارز، بزرگ‌ترین فرق روحانیت و علمای متعهد اسلام با روحانی‌نماها را در این می‌داند که علمای مبارز اسلام همیشه هدف تیرهای زهرآگین جهانخواران بوده‌اند و اولین تیرهای حادثه، قلب آنان را نشانه رفته است؛ ولی روحانی‌نماها در کنف حمایت زرپرستان دنیاطلب، مروّج باطل یا ثناگوی ظالم‌ها و مؤید آنان بوده‌اند. ایشان خاطرنشان کرده است تا به حال دیده نشده یک [[آخوند درباری]] یا یک روحانی وهابی در برابر ظلم، [[شرک]] و [[کفر]]، به‌ویژه در برابر شوروی متجاوز و آمریکای جهانخوار ایستاده باشد؛ همان گونه که دیده نشده یک روحانی وارسته عاشق خدمت به خدا و خلق خدا، برای یاری پابرهنگان زمین لحظه‌ای قرار داشته باشد و تا سرمنزل جانان علیه کفر و شرک مبارزه نکرده باشد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۱۲۰.</ref>
[[امام‌خمینی]] همچنین [[کشورهای اسلامی]] وابسته را از مروجان اسلام امریکایی و مخالفان اسلام ناب محمدی برشمرده، با اشاره به کشتار زائران خانه خدا به دست [[رژیم آل سعود]]، آن را نمود بارز اسلام امریکایی دانسته و خاطرنشان کرده است اگر از صدها وسیله تبلیغاتی استفاده می‏‌شد تا مرز واقعی میان اسلام راستین و اسلام امریکایی و فرق حکومت عدل و حکومت سرسپردگان مدعی حمایت از اسلام را مشخص کنند، به صورتی چنین زیبا نمی‏‌توانستند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۰/۳۵۰.</ref>{{ببینید|متن=ببینید|کشتار حجاج ایرانی}} ایشان همچنین آن فاجعه را توطئه‏‌ای برای حفظ سیاست‌های استکبار و جلوگیری از نفوذ اسلام ناب محمدی قلمداد کرده و خاطرنشان کرده است کارنامه سیاه حاکمان بی‏‌درد کشورهای اسلامی حکایت از افزودن درد و مصیبت بر پیکر نیمه‌جان اسلام و مسلمین دارد، امروز مراکز [[وهابیت]] در جهان، مروجان «[[اسلام امریکایی]]» ‌اند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۸۰-۸۱.</ref> ایشان اسلام مورد نظر امریکا که در زمان [[رژیم پهلوی]] پیگیری می‌شد را نیز اسلام امریکایی می‌نامید و مشخصه آن را در ترویج این فکر می‌دانست که کار روحانیت باید [[عبادت]] و تحصیل باشد و در مسائل سیاسی جامعه حق دخالت نداشته باشد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۷/۵۳۳.</ref>
 
==پانویس ==
=== حمایت از محرومان و مستضعفان ===
{{پانویس}}
مستضعفان توده‌های مردمی هستند که مستکبران ایشان را ضعیف و ناتوان کرده، به زنجیر اسارت درآورده‌اند.<ref>حسینی، درآمدی بر اسلام ناب، ۱۲۷.</ref>{{ببینید|متن=ببینید|مستضعفان}} خداوند متعال در قرآن به صراحت بر تلاش برای رهایی مستضعفان از مستکبران تأکید کرده،<ref>نساء، ۷۵.</ref> بر اراده حتمی خود مبنی بر حاکمیت و رهبری آنان در مقدرات خود خبر داده است.<ref>قصص، ۴–۵.</ref> امام‌خمینی بر حمایت و طرفداری اسلام از مستضعفان تأکید کرده است<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۰/۱۲۱.</ref> و یک هدف اساسی آن را این شمرده است که مستکبران نتوانند مستضعفان را [[استعمار و استثمار]] کنند<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۷/۱۱۷.</ref> و ستمگران را به جای خود بنشانند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۷/۴۴۴.</ref> اراده خداوند نیز بر آن است که با رهبری حکیمانه انبیا(ع) و وارثان آنان، مستضعفان را از قید حکومت طاغوتی آزاد و سرنوشت آنان را به دست خودشان بسپارد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۳/۴۳۷.</ref> از نگاه ایشان، تمام [[ادیان آسمانی]] از میان توده‌ها برخاسته‌اند و با کمک مستضعفان، بر مستکبران حمله برده و آنان را به جای خود نشانده‌اند. در اسلام نیز پیغمبر اکرم(ص) از میان مستضعفان برخاست و با کمک آنان، مستکبران زمان خود را آگاه ساخت یا شکست داد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۶/۱۵۹ و ۷/۳۲۷.</ref>
==منابع==
 
در نگاه امام‌خمینی [[انقلاب اسلامی ایران]] نیز رهین کوشش‌های طبقه محروم و گودنشین است<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۴/۲۶۱.</ref> و هیچ‌گاه نباید سیاست جمهوری اسلامی پشت‌کردن به دفاع از محرومان و روآوردن به حمایت از سرمایه‌دارها گردد و اغنیا و ثروتمندان از اعتبار و عنایت بیشتری برخوردار شوند و این با سیره و روش انبیا(ع) و امیرالمؤمنین(ع) و دیگر امامان معصوم(ع) سازگار نیست و دامن حرمت و پاک روحانیت نیز از آن منزه است<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۰/۳۴۱.</ref> و تنها کسانی تا آخر خط با مبارزه همراه‌اند که درد فقر و محرومیت را چشیده باشند و فقرا و متدینان بی‌بضاعت برپادارندگان واقعی انقلاب‌ها هستند و باید تمام تلاش بدین‌سو معطوف باشد که به هر صورت ممکن، خط اصولی دفاع از مستضعفان حفظ شود.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۸۶–۸۷.</ref>
 
== حامیان و مبلغان اسلام ناب محمدی ==
امام‌خمینی ترویج و دفاع از اسلام ناب محمدی را در عصر کنونی لازم شمرده و تأکید کرده است باید تلاش شود [[زهد]] و قدس اسلام ناب محمدی از زنگارهای مقدس‌مآبی و [[تحجرگرایی]] اسلام آمریکایی جدا گردد و به مردم مستضعف نشان داده شود و اگر نظامی بر پایه‌های نه شرقی نه غربی واقعی و اسلام پاک منزه از [[ریا]] و [[خدعه]] و فریب معرفی گردد، در واقع انقلاب اسلامی ایران پیروز شده است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ‏۲۱/۱۴۳.</ref> ایشان تأکید داشت که سعی شود حصارهای [[جهل]] و [[خرافه]] شکسته شود تا بتوان به سرچشمه زلال اسلام ناب محمدی نایل آمد؛ زیرا غریب‌ترین چیزها در دنیای امروز اسلام است و نجات آن قربانی می‌خواهد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ‏۲۱/۱۶۰.</ref> ایشان با اذعان به اینکه امروز جهان تشنه فرهنگ اسلام ناب محمدی است و مسلمانان در یک تشکیلات بزرگ اسلامی زرق و برق کاخ‌های سفید و سرخ را از میان خواهند برد، اعلام کرد «خمینی آغوش خود را برای تیرهای بلا و حوادث سخت باز کرده است و همچون همه عاشقان شهادت، برای درک شهادت روزشماری می‌کند».<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۸۷.</ref>
 
از سوی دیگر، [[امام‌خمینی]] خود بزرگ‌ترین مدافع اسلام اصیل در عصر کنونی بود و آن را تکلیف شرعی و الهی برای همه مسلمانان می‌دانست<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲/۲۸۸ و ۱۲/۱۵۹.</ref> و در این راستا نیز از ملت انقلابی ایران،<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۷/۱۷.</ref> [[حوزه‌های علمیه]]،<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱/۱۵۸.</ref> جوانان تحصیل‌کرده،<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲/۲۸۸.</ref> علما، روشنفکران و دانشگاهیان،<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۳/۲۶۲.</ref> سربازان اسلام،<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۶/۱۳۱.</ref> قوای مسلح اعم از [[ارتش]]، [[سپاه پاسداران]]، [[ژاندارمری]] و [[بسیجیان]]<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۲/۱۵۹ و ۱۳/۲۳۱، ۳۹۲.</ref> به عنوان حامیان و مدافعان اسلام ناب نام برده است؛ در عین حال، در تشریح مدافعان و مبلغان اسلام ناب محمدی، از برخی گروه‌ها به‌ویژه یاد کرده است.
امام‌خمینی وظیفه دفاع از اسلام ناب محمدی را در درجه نخست از آنِ [[روحانیت]] می‌دانست و با تأکید بر اینکه ترویج اسلام ناب محمدی برای روحانیت بالاترین عزت است، خاطرنشان ساخته است روحانیت با کمی امکانات، تفکر اسلام ناب را بر افکار و اندیشه مسلمانان جاری و نهال فقاهت را بارور ساخت.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۲۷۷.</ref> ایشان با اشاره به نقش علمای راستین در دفاع از اسلام ناب، تأکید کرده است باید برای طلاب جوان ترسیم شود چگونه در دوران وانفسای نفوذ مقدسین نافهم، عده‌ای کمر همت بسته و برای نجات اسلام، [[حوزه علمیه|حوزه]] و روحانیت از جان و آبرو سرمایه گذاشته‌اند؛ به گونه‌ای که علما و روحانیت متعهد خود را برای ایثار خون نیز آماده کرده بودند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۲۷۹–۲۸۱.</ref> ایشان با اشاره به وظیفه خطیر مورخان در این زمینه، تأکید کرده است باید روشن شود چگونه مردم، علیه ظلم، بیداد، [[تحجر]] و واپسگرایی قیام کردند و فکر اسلام ناب محمدی را جایگزین تفکر [[اسلام آمریکایی]] کردند و در جمود حوزه‌های علمیه، تنی چند از عالمان دین‌باور دست در دست مردم، خود را به آتش و خون زدند و از آن پیروز بیرون آمدند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۲۴۰.</ref>
 
امام‌خمینی خاطرنشان کرده است امروز نیز همچون گذشته شکارچیان استعمار در سرتاسر جهان به سراغ شیردلان روحانیت مخالف شرق و غرب و متکی به اصول اسلام ناب محمدی رفته‌اند و از این پس نیز جهان اسلام هر از چند گاه، شاهد انفجار خشم جهانخواران علیه یک روحانی پاکباخته خواهد بود.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ‏۲۱/۲۷۶.</ref> ایشان برای نمونه از سیدروح‌الله خاتمی با عنوان روشنفکری متدین و مجتهدی بزرگوار یاد کرده که یکی از طرفداران بی‌بدیل اسلام ناب محمدی در عصر فریب و خودپرستی بود<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ‏۲۱/۱۷۰.</ref>{{ببینید|متن=ببینید|سیدروح‌الله خاتمی}}؛ چنان‌که به مناسبت شهادت سیدعارف حسین حسینی، {{ببینید|متن=ببینید|سیدعارف حسین حسینی}} روحانیون مدافع اسلام ناب محمدی را هدف [[توطئه]] و [[ترور]] دشمن دانسته، وظیفه همه علما را روشن‌کردن تضاد اسلام ناب محمدی و اسلام آمریکایی برای نجات اسلام از ایادی شرق و غرب برشمرد و خطاب به ملت [[پاکستان]] نیز تأکید کرد نگذارند شیطان‌زادگان جلوی رشد اسلام ناب محمدی را بگیرند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ‏۲۱/۱۲۰.</ref>
 
امام‌خمینی از دانشگاهیان نیز با عنوان مدافعان اسلام ناب محمدی نام می‌برد و از آنان می‌خواهد چارچوب‌های اصیل اسلام ناب محمدی را در اختیار تمامی اعضای بسیج قرار دهند و بسیجیان جهان اسلام نیز در فکر ایجاد حکومت بزرگ اسلامی باشند<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱//۱۹۵.</ref>؛ چنان‌که ایشان از پیش از انقلاب اسلامی ایران نیز از دانشجویان خواسته بود اسلام واقعی را شناخته، ملت مسلمان را آگاه سازند و تباین اسلامِ پیغمبر خدا و اولیای او با اسلام ساختگیِ امثال [[معاویه]] را به آنان برسانند و به دنیا بفهمانند اسلامی که دولت‌های دست‌نشانده از آن دم می‌زنند، اسلامِ ساخته و پرداخته سلاطین اموی و عباسی است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲/۴۸۷.</ref>
امام‌خمینی به‌صورت کلی، وظیفه نهاد تبلیغاتی کشور را روشن‌کردن چارچوب اسلام ناب محمدی می‌دانست که همان ترسیم قهر و خشم و کینه مقدس و انقلابی علیه [[سرمایه‌داری غرب]] و [[کمونیسم شرق]] است، و از آنان خواست راه مبارزه علیه ریا و حیله و خدعه را به مردم به‌خصوص جوانان نشان دهند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۳۳۹.</ref> ایشان در این راستا هنرمندان متعهد را نیز جزو مدافعان اسلام ناب محمدی دانسته، تنها هنری را مورد قبول قرآن شمرده که صیقل‌دهنده اسلام ناب محمدی و کوبنده «اسلام آمریکایی» باشد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ‏۲۱/۱۴۵.</ref>{{ببینید|متن=ببینید|هنر}} ایشان در مجموع نظام جمهوری اسلامی و مردم ایران را نیز مدافع اسلام ناب محمدی و متعهد به آن شمرده که باید کشور را برای دفاع از ارزش‌های اسلام ناب و محرومان و مستضعفان جهان در آمادگی کامل نگه دارند،<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۳۵۸.</ref> و هشدار داده است جمهوری اسلامی ایران نباید تحت هیچ شرایطی از اصول و آرمان‌های مقدس و الهی خود دست بردارد؛ چنان‌که مردم سلحشور ایران نیز کینه و خشم انقلابی خویش را در سینه‌ها نگه داشته، شعله‌های ستم‌سوز آن را علیه شوروی و آمریکا و اذناب آنان به کار خواهند گرفت تا پرچم اسلام ناب محمدی بر بام همه عالم قد برافرازد و پابرهنگان و صالحان، وارثان زمین گردند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۱۵۵.</ref>
 
== اسلام امریکایی ==
امام‌خمینی فارغ از اختلافات اعتقادی یا فقهی مذاهب اسلامی و در یک نگاه کلی، اسلام ناب محمدی را در برابر اسلام آمریکایی می‌دانست که برای همیشه در تقابل با اسلام ناب بوده است. این نگاه یادآور سخن [[امام‌حسین(ع)]] است که تقابل میان [[اهل بیت(ع)]] و [[بنی‌امیه]] دربارهٔ خداوند تعالی است. پرچم حق بر دوش اهل بیت(ع) و پرچم باطل بر دوش بنی‌امیه است و این وضع تا [[روز قیامت]] ادامه دارد<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۳۱/۳۰۸.</ref>؛ چنان‌که [[امام‌صادق(ع)]] نیز بر تقابل تاریخی اهل بیت(ع) و آل ابی‌سفیان و مبارزه دایمی آن دو تأکید کرده، نقطه مرکزی آن را نیز [[ایمان]] و [[کفر]] به خداوند و پایبندی به الزامات آن دانسته است.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۳۳/۱۶۵.</ref>
 
از نظر امام‌خمینی نیز اسلامِ [[پیغمبر اکرم(ص)]] و اولیای ایشان با اسلام ساختگیِ امثال معاویه و حکومت‌های غاصب و جائر دولت‌های دست‌نشانده استعمار، در تباین دایمی است، و اساساً اسلامِ ساخته و پرداخته سلاطین اموی و عباسی در برابر قرآن و آیین مقدس پیامبر بزرگ اسلام(ص) درست شده است تا اغراض شوم استعمارگران تأمین گردد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲/۴۸۶.</ref> از نگاه ایشان از صدر اسلام تا کنون این دو خط موازی در میان مسلمانان وجود داشته است؛ یک خط [[راحت‌طلبی]] که تلاش کرده است در عین عبادت خدا، طعمه خود را یافته، راحت و بی‌دغدغه زندگی کند و به تعبیر امیرالمؤمنین علی(ع) افرادی که همّشان، علفشان است،<ref>نهج البلاغه، ن۴۵، ۴۴۱.</ref> ‏ و خط دیگر خط انبیا(ع) و اولیای بزرگ بوده است که تمام عمرشان را صرف مبارزه با ظلم و بیدادگری کرده‌اند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۴/۵۲۰–۵۲۱.</ref> جنگ حق و باطل، جنگ فقر و غنا، جنگ استضعاف و استکبار، و جنگ پابرهنه‌ها و مرفهان بی‌درد،<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۸۵.</ref> در طول تاریخ اسلام وجود داشته است.
 
امام‌خمینی، اسلام آمریکایی را اسلام سرمایه‌داری، اسلام مستکبرین، اسلام مرفهین بی‌درد، اسلام منافقین، اسلام راحت‌طلبان، اسلام فرصت‌طلبان،<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۱۱.</ref> اسلام اشرافیت، اسلام ابوسفیان، اسلام روحانیان درباری، اسلام مقدس‌نماهای حوزه‌های علمی و دانشگاهی، اسلام ذلت و نکبت، اسلام پول و زور، اسلام فریب و سازش و اسارت، اسلام حاکمیت سرمایه و سرمایه‌داران بر مظلومین و پابرهنه‌ها،<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۸۰.</ref> اسلام سرمایه‌داری مدرن و کمونیسم خون‌آشام، اسلام رفاه و تجمل، اسلام التقاط و اسلام سازش و فرومایگی<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۱۴۵.</ref> شمرده است. ایشان با یادآوری اینکه هنوز برای بسیاری از ملت‌های اسلامی مرز «اسلام آمریکایی» و «اسلام ناب محمدی» درست مشخص نشده است، تأکید کرده است راه مبارزه با اسلام آمریکایی از پیچیدگی خاصی برخوردار است و باید تمامی زوایای آن برای مسلمانان پابرهنه روشن گردد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ‏۲۱/۱۲۰–۱۲۱.</ref>
 
== ویژگی‌های اسلام امریکایی ==
با توجه به ویژگی‌های یادشده برای اسلام ناب محمدی، معیارهای اسلام آمریکایی نیز مشخص می‌گردد؛ اما امام‌خمینی تلاش کرده است با نشان‌دادن نشانه‌های عینی اسلام آمریکایی، آن را در عصر کنونی هرچه بیشتر بازشناسی کند و برخی از این ویژگی‌ها چنین است:
 
=== راحت‌طلبی ===
در منطق [[قرآن]] دین‌داری الزامات خود را دارد و انسان نباید فکر کند بی‌هدف رها شده<ref>قیامت، ۳۶.</ref> یا همین که به زبان اعلان ایمان کند، به حال خود رها شده، آزمایش نمی‌شود.<ref>عنکبوت، ۲.</ref> راحت‌طلبی حالتی در انسان ایجاد می‌کند که اندک‌اندک همه مفاهیم اعتقادی او را دگرگون می‌سازد. انسان راحت‌طلب مفاهیم [[دین]] را به گونه‌ای توجیه و تفسیر می‌کند که با هواهای او در تزاحم نباشد و تکلیفی برایش ایجاد نکند.<ref>مزینانی، زمینه‌های حاکمیت، ۱۲۳.</ref> از نگاه امام‌خمینی، اسلام واقعی ظلم‌ستیز است<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۱/۲۶۴.</ref> و راحت‌طلبی یکی از ویژگی‌های اسلام آمریکایی است<ref>← امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۱۱ و ۸۶.</ref> و از صدر [[اسلام]] تاکنون برای عده‌ای از [[مسلمانان]] راحت‌طلبی مقدم بر هر چیز بوده است<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۴/۵۱۹.</ref>؛ حال آنکه [[مذهب تشیع]]، مذهب خون و شمشیر است و همه انبیا(ع) و اولیای بزرگ، تمام عمرشان را صرف مبارزه با بیدادگری کردند و اگر بنا بر راحت‌طلبی بود، [[قیام امام‌حسین(ع)]] پدید نمی‌آمد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۴/۵۲۰–۵۲۱.</ref> ایشان تأکید دارد که بحث قیام و راحت‌طلبی دو مقوله‌ای است که هرگز با هم جمع نمی‌شوند<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۸۶.</ref> و ملتی که می‌خواهد مستقل و آزاد باشد و وابسته و تحت سلطه نباشد، باید برای همه چیز مهیا باشد و راحت‌طلبی را کنار بگذارد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۴/۵۲۲.</ref> اساساً خاصیت حکومت رفاه‌طلبان این است که در برابر سفارتخانه‌های خارجی ذلیل باشند و در برابر رعیت خود و قشر محروم با کمال قلدری رفتار نمایند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۸/۳۰.</ref>
 
امام‌خمینی روی دیگر راحت‌طلبی را سازش با ستمکاران می‌داند و به همین‌سبب اسلام آمریکایی را اسلام ذلت، نکبت، فریب و سازش و اسارت<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۸۰.</ref> و فرومایگی<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۱۴۵.</ref> می‌نامد و در این راستا، از ملی‌گرایانی سخن می‌گوید که به‌راحتی در مشکلات و سختی‌ها و تنگناها دست ذلت و سازش به طرف دشمنان دراز می‌کنند و برای اینکه خود را از فشارهای روزمره سیاسی برهانند، همه کاسه‌های [[صبر]] و [[مقاومت]] را یکجا می‌شکنند و به همه میثاق‌ها و تعهدات ملی و میهنی ادعایی خود پشت پا می‌زنند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۹۸.</ref> ایشان در برابر، از مردم ایران به‌ویژه خانواده‌های ایثارگران یاد می‌کند که با استقامت و پایمردی خویش به بنیانی مرصوص مبدل گشته‏، در برابر مشکلات و ناملایمات خم به ابرو نمی‌آورند و به راه اسلام شرف و انسانیت ادامه می‌دهند و زندگی باعزت را بر حضور در کاخ‌های ذلت و نوکری ابرقدرت‌ها و سازش و صلح تحمیلی ترجیح می‌دهند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۰/۱۹۷.</ref> از نگاه ایشان، ملت ایران که مبارزان حقیقی و راستین ارزش‌های اسلامی هستند، به‌خوبی دریافته‌اند که مبارزه با رفاه‌طلبی سازگار نیست و آنان که تصور می‌کنند مبارزه در راه [[استقلال]] و [[آزادی]] مستضعفان و محرومان جهان با رفاه‌طلبی منافات ندارد، با الفبای مبارزه بیگانه‌اند؛ چنان‌که آنانی هم که تصور می‌کنند مرفهان بی‌درد با نصیحت و پند متنبه می‌شوند و به مبارزان راه آزادی می‌پیوندند، آب در هاون می‌کوبند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۸۶–۸۷.</ref>
 
=== سرمایه‌داری ظالمانه ===
[[امام‌خمینی]] همانند فقهای دیگر، [[اصل مالکیت سرمایه]] در اسلام را پذیرفته است؛ اما آن را دارای شرایطی می‌داند که [[نظام اقتصادی اسلام]] را از [[نظام اقتصادی سرمایه‌داری]] امروز دنیا که واجد برخی نابرابری‌هاست، جدا می‌کند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۵/۴۳۷.</ref> ایشان بر آن بود با توجه به قوانین اسلامی، به دست آوردن سرمایه‌های کلان از راه مشروع، اساساً تحقق‌پذیر نیست<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۵/۲۹۱ و ۱۰/۴۸۰.</ref> و اسلام نه تنها با سرمایه‌داری ظالمانه و بی‌حساب و محروم‌کننده توده‌های تحت ستم و مظلوم موافق نیست، بلکه آن را به‌طور جدی در کتاب و سنت محکوم و مخالف [[عدالت اجتماعی]] می‌داند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۴۴۴.</ref> از نظر ایشان، ویژگی اشرافیت این است که چون همیشه ترس از مقام و موقعیت در آن وجود دارد، به زیردست‌ها، ظلم و به بالادست‌ها، ازجمله قدرت‌های خارجی، توسری‌خوری وجود دارد؛ چنان‌که اشراف به سبب زندگی اشرافی هیچ وقت نمی‌توانند مشکلات طبقه محروم را درک کنند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۸/۲۹.</ref>
 
از نگاه امام‌خمینی حاکمان اموی و عباسی مانع تحقق اسلام واقعی پیامبر اکرم(ص) و اهل بیت(ع) بودند؛ چون با اشرافی‌گری و سرمایه‌داری بی‌حساب آنان منافات داشت.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۰/۱۱۷.</ref> ایشان یکی از مشخصه‌های اسلام آمریکایی را اسلام اشرافیت، اسلام پول و زور و اسلام حاکمیت سرمایه و سرمایه‌داران بر مظلومان و پابرهنه‌ها برشمرده،<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۸۰.</ref> معتقد بود هیچ‌یک از [[انبیا(ع)]] از اشراف نبودند که طرفدار اشراف باشند<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۵/۲۱۶.</ref>؛ بلکه تمام پیامبران الهی(ع) ازجمله [[پیغمبر اکرم(ص)]] پیوسته در ستیز با سرمایه‌داران، اشراف و ستمکاران بوده‌اند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۴/۱۸–۲۰.</ref>{{ببینید|متن=ببینید|سرمایه‌داری|اشرافیت}} به اعتقاد ایشان، علمای اصیل اسلام نیز هرگز زیر بار سرمایه‌داران و پول‌پرستان و خوانین نرفته‌اند و همواره این شرافت را برای خود حفظ کرده‌اند و این ظلم فاحشی است که کسی بگوید دست روحانیت اصیل طرفدار اسلام ناب محمدی با سرمایه‌داران در یک کاسه است؛ بلکه روحانیت متعهد، به خون سرمایه‌داران زالوصفت تشنه است و هرگز با آنان سر آشتی نداشته و نخواهد داشت.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ‏۲۱/۲۷۶.</ref>
 
=== تحجرگرایی ===
[[تحجر|تحجّر]] به بسته‌بودن ذهن، تنگ‌نظری و داشتن اندیشه ساکن و راکد گفته می‌شود<ref>اسفندیاری، خمود و جمود، ۶۵.</ref> و فرد متحجر دارای اندیشه و خصوصیاتی است که پذیرای مسائل و موضوعات فرهنگی و فکری جدید نیست.<ref>انوری، فرهنگ بزرگ سخن، ۳/۱۶۳۰.</ref> امام‌خمینی تحجرگرایی در حوزه دین را برداشت ناقص و سطحی از دین، گرایش‌های همراه با جهل، [[جمود]]، ظاهرگرایی دینی، [[مقدس‌مآبی]] و درک صحیح نداشتن از مصالح دینی و اجتماعی و باورنداشتن به نقش زمان و مکان در [[اجتهاد]] دانسته است<ref>← امام‌خمینی، صحیفه، ۱۱/۲۱۶؛ ۱۹/۲۰ و ۲۱/۱۳.</ref>؛ حال آنکه آموزه‌های اسلامی از انعطاف و تحرک لازم برای هماهنگی با تغییرات شرایط و مقتضیات زمان و مکان برخوردار بوده، قابلیت جاویدماندن دارد.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۳/۱۹۰–۱۹۱.</ref> امام‌خمینی در تبیین اسلام آمریکایی در دوره معاصر از یک سو از مراکز [[وهابیت]] در جهان نام می‌برد که به کانون‌های [[فتنه]] و [[جاسوسی]] مبدل شده‌اند و اسلام مقدس‌نماهای حوزه‌های علمی را ترویج می‌کنند و در عین حال سر بر آستان آمریکای جهانخوار دارند<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۸۰–۸۱.</ref> و از سوی دیگر، از داخل جبهه خودی یاد می‌کند که در دوران مبارزه، گلوله حیله و مقدس‌مآبی و تحجر آنان، هزار بار بیشتر از باروت و سرب، جگر و جان را می‌درید و مانع مبارزه با طاغوت می‌شد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۲۸۰.</ref>{{ببینید|متن=ببینید|تحجر}}
 
=== تفکر التقاطی ===
[[التقاط]] به معنای دستچین‌کردن خودسرانه عقاید و اندیشه‌های ناهمگون، بدون پایداری روی اصول معین و مشخص است<ref>آقابخشی و افشاری‌راد، فرهنگ علوم سیاسی، ۲۰۳.</ref> که در نتیجه آن، جوهره دین اصیل، تجزیه می‌شود و معیار سنجش دین تغییر می‌کند.<ref>نوایی، التقاط، ۳.</ref> التقاط در حقیقت برآمده از پایبندنبودن به اسلام است. در اندیشه انسان التقاطی، اسلام دینی نیست که به‌طور کامل پاسخگوی نیازهای مادی و معنوی بشر باشد؛ از این‌رو کسانی که دارای این اندیشه و طرز فکرند با سلیقه خود بخشی از اسلام اصیل و بخشی از مکتب‌های دیگر را گرفته، با هم ضمیمه کرده، مجموع آن را به نام اسلام به [[جامعه اسلامی]] عرضه می‌کنند.<ref>مزینانی، زمینه‌های حاکمیت، ۱۳۵.</ref>
 
امام‌خمینی به این اعتبار که مکتب اسلام غنی است و هرگز به ضمیمه‌کردن مکاتب دیگر نیاز ندارد، التقاطی‌فکرکردن را خیانتی بزرگ به اسلام و مسلمانان می‌دانست<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۲/۲۰۸.</ref>؛ خیانتی که به شکست مکتب می‌انجامد و شکست در مکتب خطرناک‌تر از شکست در برابر دشمن است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۱/۶۷–۶۸.</ref> از نظر ایشان، برخی جریان‌ها در صددند با نام اسلام پایه‌های آن را سست کنند و جوانان را به دام اندازند و در حالی‌که هیچ اطلاعی از اسلام و اهداف قوانین آن ندارند، با تفسیرهای جاهلانه و غلط، خود را اسلام‌شناس جلوه دهند. این کار در حقیقت تمسک به [[قرآن]] و [[نهج البلاغه]] برای کوبیدن اسلام و قرآن است تا راه برای رهبران غربی و شرقی آنان بازگردد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۵/۲۴۶.</ref> ایشان چنین اسلامی را اسلام منافقین‏،<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۱۱.</ref> اسلام التقاطی<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۱۴۵.</ref> و در یک کلمه، اسلام آمریکایی<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۲۴۰.</ref> می‌نامد.{{ببینید|متن=ببینید|التقاط}}
 
== دشمنان و مخالفان اسلام ناب محمدی ==
امام‌خمینی به موازات طرح و تبیین اسلام آمریکایی، به معرفی و ارزیابی دشمنان و مخالفان اسلام ناب محمدی و حامیان اسلام آمریکایی نیز پرداخته است. در یک ارزیابی کلی، تمامی کسانی که در برابر جبهه اسلام ناب محمدی هستند، در شمار دشمنان و مخالفان قرار دارند؛ اما امام‌خمینی خود به برخی جریان‌ها در این زمینه اشاره کرده است. ایشان عالمان غیر مهذب و روحانی‌نماها را در صف نخست دشمنان داخلی اسلام ناب محمدی می‌بیند؛ زیرا در طول تاریخ اسلام این عالمان غیر مهذب بودند که تیشه به ریشه اسلام ناب زده‌اند. آنان با ایجاد مذاهب و مکتب‌های انحرافی به [[مکتب‌های توحیدی]] ضرر زدند و آن قدری که مکتب‌های توحیدی از عالمان غیر مهذب ضربه خورده است، از هیچ گروهی نخورده است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۵/۵۰۴.</ref> ایشان از وجود افرادی در [[حوزه‌های علمیه]] خبر داده است که علیه اسلام ناب محمدی فعالیت دارند و با چهره مقدس‌مآبی چنان تیشه به ریشه اسلام می‌زنند و گویی غیر از این وظیفه‌ای ندارند. ایشان به طلاب هشدار داده است لحظه‌ای از فکر این مارهای خوش خط و خال کوتاهی نکنند؛ زیرا آنان مروّج اسلام آمریکایی و دشمن رسول اللَّه(ص) هستند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۲۷۸.</ref>
 
امام‌خمینی با تأکید بر اینکه بارها خطر مقدس‌نماها در حوزه‌ها و دانشگاه‌ها را گوشزد کرده‏، خاطرنشان کرده است که اینان با تزویرشان از درون محتوای انقلاب و اسلام را نابود می‌کنند و با قیافه‌ای حق‌به‌جانب و طرفدار دین و ولایت، همه را بی‌دین معرفی می‌کنند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۸۷.</ref>{{ببینید|متن=ببینید|تحجر}} ایشان در پاسخ نامه‌ای از [[جامعه مدرسین حوزه علمیه قم‏]]، ضمن توصیه به دوستان روحانی خود مبنی بر اینکه به صورتی حرکت نکنند که متهم به طرفداری از فئودال‌ها و سرمایه‌دارها شوند، هشدار داد بدون جذب جوانان دلسوخته نمی‌شود اسلام ناب محمدی را در جهان مستضعفان و پابرهنگان پی‌ریزی کرد و اگر دیر جنبیده شود، اسلام آمریکایی چنان زیبا برای جهان پابرهنگان تشنه عدالت ترسیم می‌گردد که همه محکوم به فنا خواهند بود.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۶۸۳–۶۸۵.</ref> ‏ایشان در عین حال، خاطرنشان کرده است کسانی که بدون استثنا به هر چه روحانی و عالِم حمله و اسلام آنان را [[اسلام آمریکایی]] معرفی می‌کنند، راهی بس خطرناک می‌روند که خدای ناکرده به شکست اسلام ناب محمدی می‌انجامد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۸۷.</ref>
 
از نگاه امام‌خمینی برخی جریان‌های داخلی مانند [[نهضت آزادی]]، به اعتبار تظاهر به اسلام و دخالت بی‌مورد در تفسیر [[قرآن کریم]] و احادیث و تاویل‌های جاهلانه و نیز بی‌اطلاعی از اسلام و [[فقه اسلامی]]،<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۰/۴۸۱.</ref> در راستای ترویج اسلام آمریکایی قرار دارند. از این‌رو ایشان با صراحت اعتراف کرد بعضی تصمیمات اول انقلاب در سپردن پست‌ها و امور مهمه کشور به گروهی که به اسلام ناب محمدی عقیده خالص و واقعی نداشته‌اند، اشتباهی بوده است که تلخی آثار آن به‌راحتی از میان نمی‌رود.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۲۸۵.</ref>
 
از سوی دیگر، [[استکبار جهانی]] به‌ویژه [[آمریکا]] نیز در نگاه امام‌خمینی از دشمنان خارجی اسلام ناب محمدی و مروج اسلام آمریکایی است. به اعتقاد ایشان، امروز بیشتر از هر زمانی کینه و دشمنی استکبار علیه اسلام ناب محمدی برملا شده است و دنیای استکبار خطر رشد اسلام ناب را علیه منافع نامشروع خود درک کرده، به‌خوبی می‌داند تنها نیرویی که می‌تواند آنان را از صحنه خارج کند، اسلام است؛ زیرا آنان پس از [[انقلاب اسلامی ایران]] ضربات سختی از اسلام خورده‌اند و تصمیم گرفته‌اند به هر وسیله ممکن آن را در ایران که مرکز اسلام ناب محمدی است، نابود کنند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۳۲۶–۳۲۸.</ref> ایشان با اشاره به شیوه مقابله با اسلام از سوی آنان توجه می‌دهد که آنان تلاش می‌کنند اگر بتوانند با نیروی نظامی، اگر نشد، با نشر فرهنگ مبتذل خود و بیگانه‌کردن ملت از [[اسلام]] و [[فرهنگ ملی]] خویش و اگر هیچ‌کدام از اینها نشد، از راه نفوذ عوامل خودفروخته خود، به مقاصد خود برسند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۳۲۶–۳۲۸.</ref> ایشان دلیل فشار بر روحانیت را نیز به واسطه حضور اسلام ناب ارزیابی کرده، معتقد است آمریکا به همین دلیل [[روحانیت]] را خار راه استعمارگری می‌داند<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱/۴۱۱.</ref>؛ چنان‌که قصد استعمارگران از طرح [[اسلام منهای سیاست]] و [[اسلام منهای روحانیت|روحانیت]] نیز، انزوای اسلام بوده است.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۸/۵۲.</ref> ایشان به همگان اعلام کرد بزرگ‌ترین ساده‌اندیشی آن است که تصور کنند جهانخواران از آنان و اسلام دست برداشته‌اند؛ حال آنکه در نهاد و سرشت آمریکا و شوروی کینه و دشمنی با اسلام ناب محمدی موج می‌زند. به اعتقاد ایشان، باید برای شکستن امواج طوفان‌ها، به صبر و ایمان مسلح شد و ملتی که در خط اسلام ناب محمدی و مخالف اسلام آمریکایی است، باید بسیجی باشد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۱۹۵.</ref>{{ببینید|متن=ببینید|استکبار|امریکا}}
[[امام‌خمینی]] همچنین [[کشورهای اسلامی]] وابسته را از مروجان اسلام آمریکایی و مخالفان اسلام ناب محمدی برشمرده، با اشاره به کشتار زائران خانه خدا به دست [[رژیم آل سعود]]، آن را نمود بارز اسلام آمریکایی دانسته و خاطرنشان کرده است اگر از صدها وسیله تبلیغاتی استفاده می‌شد تا مرز واقعی میان اسلام راستین و اسلام آمریکایی و فرق حکومت عدل و حکومت سرسپردگان مدعی حمایت از اسلام را مشخص کنند، به صورتی چنین زیبا نمی‌توانستند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۰/۳۵۰.</ref>{{ببینید|متن=ببینید|کشتار حجاج ایرانی}} ایشان همچنین آن فاجعه را توطئه‌ای برای حفظ سیاست‌های استکبار و جلوگیری از نفوذ اسلام ناب محمدی قلمداد کرده و خاطرنشان کرده است کارنامه سیاه حاکمان بی‌درد کشورهای اسلامی حکایت از افزودن درد و مصیبت بر پیکر نیمه‌جان اسلام و مسلمین دارد، امروز مراکز [[وهابیت]] در جهان، مروجان «[[اسلام آمریکایی]]» اند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۲۱/۸۰–۸۱.</ref> ایشان اسلام مورد نظر آمریکا که در زمان [[رژیم پهلوی]] پیگیری می‌شد را نیز اسلام آمریکایی می‌نامید و مشخصه آن را در ترویج این فکر می‌دانست که کار روحانیت باید [[عبادت]] و تحصیل باشد و در مسائل سیاسی جامعه حق دخالت نداشته باشد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه، ۱۷/۵۳۳.</ref>
 
== پانویس ==
{{پانویس}}
 
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
* قرآن کریم.
* قرآن کریم.
* آقابخشی، علی و مینو افشاری‌راد، فرهنگ علوم سیاسی، تهران، چاپار، چاپ اول، ۱۳۸۳ش.
* آقابخشی، علی و مینو افشاری‌راد، فرهنگ علوم سیاسی، تهران، چاپار، چاپ اول، ۱۳۸۳ش.
* آیینه‌وند، صادق، تاریخ سیاسی اسلام، تهران، رجا، چاپ پنجم، ۱۳۷۱ش.
* آیینه‌وند، صادق، تاریخ سیاسی اسلام، تهران، رجا، چاپ پنجم، ۱۳۷۱ش.
* ابن‌عاشور، محمدطاهر، التحریر و التنویر، تفسیر ابن‌عاشور، بیروت، مؤسسه التاریخ العربی، چاپ اول، ۱۴۲۰ق.
* ابن‌عاشور، محمدطاهر، التحریر و التنویر، تفسیر ابن‌عاشور، بیروت، مؤسسه التاریخ العربی، چاپ اول، ۱۴۲۰ق.
* ابن‌فارس، احمد، معجم مقاییس اللغه، تصحیح عبدالسلام محمد‌هارون، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ اول، ۱۴۰۴ق.
* ابن‌فارس، احمد، معجم مقاییس اللغه، تصحیح عبدالسلام محمدهارون، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ اول، ۱۴۰۴ق.
* اسفندیاری، محمد، خمود و جمود: تحقیقی درباره تحجر فکری و تحجر عملی، قم، صحیفه خرد، چاپ اول، ۱۳۷۶ش.
* اسفندیاری، محمد، خمود و جمود: تحقیقی دربارهٔ تحجر فکری و تحجر عملی، قم، صحیفه خرد، چاپ اول، ۱۳۷۶ش.
* اشعری قمی، احمدبن‌محمد، کتاب النوادر، قم، مدرسة الامام‌المهدی (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) ‌، چاپ اول، ۱۴۰۸ق.
* اشعری قمی، احمدبن‌محمد، کتاب النوادر، قم، مدرسة الامام‌المهدی (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف)، چاپ اول، ۱۴۰۸ق.
* امام‌خمینی، سیدروح‌الله، شرح چهل حدیث، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ چهارم، ۱۳۸۸ش.
* امام‌خمینی، سیدروح‌الله، شرح چهل حدیث، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ چهارم، ۱۳۸۸ش.
* امام‌خمینی، سیدروح‌الله، شرح حدیث جنود عقل و جهل، تهران، مؤسسه تنظیم...، چاپ دوازدهم، ۱۳۸۷ش.
* امام‌خمینی، سیدروح‌الله، شرح حدیث جنود عقل و جهل، تهران، مؤسسه تنظیم…، چاپ دوازدهم، ۱۳۸۷ش.
* امام‌خمینی، سیدروح‌الله، صحیفه امام، تهران، مؤسسه تنظیم...، چاپ پنجم، ۱۳۸۹ش.
* امام‌خمینی، سیدروح‌الله، صحیفه امام، تهران، مؤسسه تنظیم…، چاپ پنجم، ۱۳۸۹ش.
* امام‌خمینی، سیدروح‌الله، کتاب البیع، تهران، مؤسسه تنظیم...، چاپ اول، ۱۳۷۹ش.
* امام‌خمینی، سیدروح‌الله، کتاب البیع، تهران، مؤسسه تنظیم…، چاپ اول، ۱۳۷۹ش.
* امام‌خمینی، سیدروح‌الله، کتاب الطهاره، تهران، مؤسسه تنظیم...، چاپ دوم، ۱۳۸۵ش.
* امام‌خمینی، سیدروح‌الله، کتاب الطهاره، تهران، مؤسسه تنظیم…، چاپ دوم، ۱۳۸۵ش.
* امام‌خمینی، سیدروح‌الله، کشف اسرار، تهران، محمد، بی‌تا.
* امام‌خمینی، سیدروح‌الله، کشف اسرار، تهران، محمد، بی‌تا.
* امام‌خمینی، سیدروح‌الله، ولایت فقیه، حکومت اسلامی، تهران، مؤسسه تنظیم...، چاپ بیستم، ۱۳۸۸ش.
* امام‌خمینی، سیدروح‌الله، ولایت فقیه، حکومت اسلامی، تهران، مؤسسه تنظیم…، چاپ بیستم، ۱۳۸۸ش.
* انوری، فرهنگ بزرگ سخن، حسن، فرهنگ بزرگ سخن، تهران، سخن، چاپ دوم، ۱۳۸۲ش.
* انوری، فرهنگ بزرگ سخن، حسن، فرهنگ بزرگ سخن، تهران، سخن، چاپ دوم، ۱۳۸۲ش.
* ایزدپناه، عباس، درآمدی بر مبانی آثار و ‌اندیشه‌های امام‌خمینی، تهران، عروج، چاپ اول، ۱۳۷۵ش.
* ایزدپناه، عباس، درآمدی بر مبانی آثار و اندیشه‌های امام‌خمینی، تهران، عروج، چاپ اول، ۱۳۷۵ش.
* بحرانی، سیدهاشم، غایة المرام و حجة الخصام، تحقیق سیدعلی عاشور، بیروت، مؤسسه التاریخ العربی، چاپ اول، ۱۴۲۲ق.
* بحرانی، سیدهاشم، غایة المرام و حجة الخصام، تحقیق سیدعلی عاشور، بیروت، مؤسسه التاریخ العربی، چاپ اول، ۱۴۲۲ق.
* جوادی آملی، عبدالله، اسلام و محیط زیست، تحقیق عباس رحیمیان، قم، اسرا، چاپ پنجم، ۱۳۸۸ش.
* جوادی آملی، عبدالله، اسلام و محیط زیست، تحقیق عباس رحیمیان، قم، اسرا، چاپ پنجم، ۱۳۸۸ش.
خط ۱۲۸: خط ۱۵۰:
* حسینی، سیدمحمدصادق، درآمدی بر اسلام ناب با نگاهی به‌اندیشه‌های امام‌خمینی، تهران، عروج، چاپ اول، ۱۳۸۹ش.
* حسینی، سیدمحمدصادق، درآمدی بر اسلام ناب با نگاهی به‌اندیشه‌های امام‌خمینی، تهران، عروج، چاپ اول، ۱۳۸۹ش.
* حویزی، عبدعلی‌بن‌جمعه، تفسیر نور الثقلین، تصحیح سیدهاشم رسولی محلاتی، قم، اسماعیلیان، چاپ چهارم، ۱۴۱۵ق.
* حویزی، عبدعلی‌بن‌جمعه، تفسیر نور الثقلین، تصحیح سیدهاشم رسولی محلاتی، قم، اسماعیلیان، چاپ چهارم، ۱۴۱۵ق.
* خلیلی، مصطفی، دین و دنیا در ‌اندیشه امام‌خمینی، مجله نامه مفید، شماره ۲۰، ۱۳۷۸ش.
* خلیلی، مصطفی، دین و دنیا در اندیشه امام‌خمینی، مجله نامه مفید، شماره ۲۰، ۱۳۷۸ش.
* دهخدا، علی‌اکبر، لغتنامه دهخدا، لغتنامه دهخدا، تهران، دانشگاه تهران، چاپ اول، ۱۳۷۳ش.
* دهخدا، علی‌اکبر، لغتنامه دهخدا، لغتنامه دهخدا، تهران، دانشگاه تهران، چاپ اول، ۱۳۷۳ش.
* راغب اصفهانی، حسین‌بن‌محمد، مفردات الفاظ القرآن، تحقیق صفوان عدنان، بیروت-دمشق، دارالقلم-دارالشامیه، چاپ اول، ۱۴۱۲ق.
* راغب اصفهانی، حسین‌بن‌محمد، مفردات الفاظ القرآن، تحقیق صفوان عدنان، بیروت-دمشق، دارالقلم-دارالشامیه، چاپ اول، ۱۴۱۲ق.
* رشید رضا، محمد، تفسیر القرآن الحکیم (المنار)، بیروت، دارالمعرفه، چاپ اول، ۱۴۱۴ق.
* رشید رضا، محمد، تفسیر القرآن الحکیم (المنار)، بیروت، دارالمعرفه، چاپ اول، ۱۴۱۴ق.
* رشیدی، بهروز، امام‌خمینی و نهضت احیای تمدن اسلامی، تهران، مؤسسه تنظیم...، چاپ اول، ۱۳۹۲ش.
* رشیدی، بهروز، امام‌خمینی و نهضت احیای تمدن اسلامی، تهران، مؤسسه تنظیم…، چاپ اول، ۱۳۹۲ش.
* زرین‌کوب، عبدالحسین، بامداد اسلام، تهران، امیرکبیر، ۱۳۷۷ش.
* زرین‌کوب، عبدالحسین، بامداد اسلام، تهران، امیرکبیر، ۱۳۷۷ش.
* سبحانی، جعفر، فرازهایی از تاریخ پیامبر اسلام(ص)، تهران، مشعر، چاپ دوازدهم، ۱۳۷۹ش.
* سبحانی، جعفر، فرازهایی از تاریخ پیامبر اسلام(ص)، تهران، مشعر، چاپ دوازدهم، ۱۳۷۹ش.
* سبحانی‌نیا، محمدتقی، پیوند دین و سیاست از منظر امام‌خمینی، چاپ‌شده در مجموعه آثار کنگره امام‌خمینی و ‌اندیشه حکومت اسلامی، قم، مؤسسه تنظیم...، چاپ اول، ۱۳۷۸ش.
* سبحانی‌نیا، محمدتقی، پیوند دین و سیاست از منظر امام‌خمینی، چاپ‌شده در مجموعه آثار کنگره امام‌خمینی و اندیشه حکومت اسلامی، قم، مؤسسه تنظیم…، چاپ اول، ۱۳۷۸ش.
* سروش محلاتی، محمد، دین و دولت در ‌اندیشه اسلامی، قم، بوستان کتاب، چاپ اول، ۱۳۷۸ش.
* سروش محلاتی، محمد، دین و دولت در اندیشه اسلامی، قم، بوستان کتاب، چاپ اول، ۱۳۷۸ش.
* سید مرتضی، علم‌الهدی، علی‌بن‌حسین، رسائل الشریف المرتضی، تحقیق سیدمهدی رجایی، قم، دارالقرآن الکریم، چاپ اول، ۱۴۰۵ق.
* سید مرتضی، علم‌الهدی، علی‌بن‌حسین، رسائل الشریف المرتضی، تحقیق سیدمهدی رجایی، قم، دارالقرآن الکریم، چاپ اول، ۱۴۰۵ق.
* سیوطی، جلال‌الدین، الدر المنثور فی التفسیر بالماثور، قم، کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی، چاپ اول، ۱۴۰۴ق.
* سیوطی، جلال‌الدین، الدر المنثور فی التفسیر بالماثور، قم، کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی، چاپ اول، ۱۴۰۴ق.
خط ۱۴۵: خط ۱۶۷:
* فلاح‌پور، مجید، ابعاد و مرزهای اسلام ناب محمدی(ص) از دیدگاه امام‌خمینی، مجله مصباح، شماره ۴۱، ۱۳۸۱ش.
* فلاح‌پور، مجید، ابعاد و مرزهای اسلام ناب محمدی(ص) از دیدگاه امام‌خمینی، مجله مصباح، شماره ۴۱، ۱۳۸۱ش.
* فیض کاشانی، ملامحسن، تفسیر الصافی، تحقیق حسین اعلمی، تهران، صدر، چاپ دوم، ۱۴۱۵ق.
* فیض کاشانی، ملامحسن، تفسیر الصافی، تحقیق حسین اعلمی، تهران، صدر، چاپ دوم، ۱۴۱۵ق.
* قراملکی، محمدحسن، دین و نبوت، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و‌اندیشه اسلامی، چاپ اول، ۱۳۸۷ش.
* قراملکی، محمدحسن، دین و نبوت، تهران، پژوهشگاه فرهنگ واندیشه اسلامی، چاپ اول، ۱۳۸۷ش.
* کلینی، محمدبن‌یعقوب، الکافی، تصحیح علی‌اکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق.
* کلینی، محمدبن‌یعقوب، الکافی، تصحیح علی‌اکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق.
* مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار(ع)، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.
* مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار(ع)، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.
* مزینانی، محمدصادق، زمینه‌های حاکمیت و رشد اسلام امریکایی، مجله حوزه، شماره ۴۵، ۱۳۷۰ش.
* مزینانی، محمدصادق، زمینه‌های حاکمیت و رشد اسلام آمریکایی، مجله حوزه، شماره ۴۵، ۱۳۷۰ش.
* مصباح یزدی، محمدتقی، قرآن‌شناسی، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام‌خمینی، چاپ دوم، ۱۳۸۰ش.
* مصباح یزدی، محمدتقی، قرآن‌شناسی، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام‌خمینی، چاپ دوم، ۱۳۸۰ش.
* مطهری، مرتضی، مجموعه آثار استاد شهید مطهری، ج۲، تهران، صدرا، چاپ نهم، ۱۳۷۹ش.
* مطهری، مرتضی، مجموعه آثار استاد شهید مطهری، ج۲، تهران، صدرا، چاپ نهم، ۱۳۷۹ش.
* مطهری، مرتضی، مجموعه آثار استاد شهید مطهری، ج۳، تهران، صدرا، چاپ دهم، ۱۳۸۲ش.
* مطهری، مرتضی، مجموعه آثار استاد شهید مطهری، ج۳، تهران، صدرا، چاپ دهم، ۱۳۸۲ش.
* مطهری، مرتضی، مجموعه آثار استاد شهید مطهری، ج۱۸، تهران، صدرا، چاپ دوم، ۱۳۷۹ش.
* مطهری، مرتضی، مجموعه آثار استاد شهید مطهری، ج۱۸، تهران، صدرا، چاپ دوم، ۱۳۷۹ش.
* مظفر، محمدرضا، عقائد الامامیه، تحقیق حامد نجفی، قم، انصاریان‏‏، چاپ دوازدهم، ۱۳۸۷ش‏.
* مظفر، محمدرضا، عقائد الامامیه، تحقیق حامد نجفی، قم، انصاریان‏، چاپ دوازدهم، ۱۳۸۷ش‏.
* معین، محمد، فرهنگ فارسی، تهران، امیرکبیر، چاپ چهارم، ۱۳۶۰ش.
* معین، محمد، فرهنگ فارسی، تهران، امیرکبیر، چاپ چهارم، ۱۳۶۰ش.
* ملاصدرا، محمدبن‌ابراهیم، شرح اصول الکافی، تحقیق محمد خواجوی، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، چاپ اول، ۱۳۸۳ش.
* ملاصدرا، محمدبن‌ابراهیم، شرح اصول الکافی، تحقیق محمد خواجوی، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، چاپ اول، ۱۳۸۳ش.
خط ۱۶۲: خط ۱۸۴:
* نهج البلاغه، ترجمه سیدجمال‌الدین دین‌پرور، تهران، بنیاد نهج البلاغه، چاپ اول، ۱۳۷۹ش.
* نهج البلاغه، ترجمه سیدجمال‌الدین دین‌پرور، تهران، بنیاد نهج البلاغه، چاپ اول، ۱۳۷۹ش.
{{پایان}}
{{پایان}}
==پیوند به بیرون==
 
مهدی پورحسین، مقاله «[https://books.khomeini.ir/books/10001/736/ اسلام ناب محمدی]»، دانشنامه امام‌خمینی(ره)، ج۱، ص۷۳۶-۷۵۲.
== پیوند به بیرون ==
* مهدی پورحسین، مقاله «[https://books.khomeini.ir/books/10001/736/ اسلام ناب محمدی]»، [[دانشنامه امام‌خمینی]]، ج۱، ص۷۳۶–۷۵۲.


[[رده:مقاله‌های آماده ارزیابی]]
[[رده:مقاله‌های آماده ارزیابی]]
[[رده:مقاله‌های جلد اول دانشنامه]]
[[رده:مقاله‌های جلد اول دانشنامه]]
۲۱٬۳۲۴

ویرایش