خیر و شر: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۷۶۳ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۷ مرداد ۱۴۰۲
جز
 
(۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''خیر و شر'''، حقیقت کلامی و فلسفی خیرات و شرور در عالم.
'''خیر و شر'''، حقیقت کلامی و فلسفی خیرات و شرور در عالم.
بشر از دیرباز حوادثی از قبیل مرگ، سیل و غیره را دیده است؛ اما چگونگی وجود این نقص‌ها و آفت‌ها و حل مسئله [[شرور]] برای او دشوار است. [[حکما|فیلسوفان اسلامی]] در آثار خود به معرفی جایگاه شرور در عالم طبیعت و بیان خصوصیات شرور پرداخته‌اند. بعدها [[میرداماد]] با ارائه تحلیلی جدید درباره چگونگی دخول شرور در قضای الهی، سهم مهمی در حل این مسئله داشت.
[[امام‌خمینی]] نیز به تحلیل نظریه [[افلاطون]] که بر مبنای برهان و نظریه اعتباری [[ارسطو]] که مشتمل بر احتمالات پنج‌گانه است پرداخته و به مباحث مربوط به حقیقت خیر و شر، راه‌حل مسئله شر و فواید شرور در عالم اشاره کرده ‌است. ایشان شر را امری نسبی می‌داند و معتقد است شر بودن یک چیز در مقایسه با چیز دیگر ممکن است، اما بدون این لحاظ، هیچ شری نخواهد بود، از این ‌رو، شر مطلق در جهان هستی راه ندارد.
امام‌خمینی همسو با [[حکما]] و با نگاهی دقیق و جامع که مبتنی بر مبانی فلسفی و عرفانی است در مسئله شرور سه راه‌حل عمده ارائه می‌دهد که عبارتند از: ۱-نظریه منسوب به ارسطو ۲-نظریه عدمی بودن شرور ۳-نظریه میانه


== مفهوم‌شناسی ==
== مفهوم‌شناسی ==
خط ۳۹: خط ۴۵:


== نظام احسن در عالم ==
== نظام احسن در عالم ==
[[حکما]] نظام موجود عالم را در عین وجود شرور، بهترین نظام ممکن دانسته‌اند.<ref>ابن‌سینا، التعلیقات، ۸۲ و ۱۴۹؛ شیخ اشراق، مجموعه مصنفات شیخ اشراق، ۶۶/۴؛ ملاصدرا، الحکمة المتعالیه، ۹۱/۷.</ref> از نخستین کسانی که بر این نظام احسن برهان اقامه کرده‌اند، [[غزالی]] است.{{ببینید|خدیو جم، پاورقی کتاب کیمیای سعادت، ۵۴۰/۲.}} پس از غزالی برخی از حکما<ref>ملاصدرا، الحکمة المتعالیه، ۹۱/۷–۹۲.</ref> و [[عرفا]]<ref>ابن‌عربی، الفتوحات المکیه، ۳۴۵/۲.</ref> سخن او را پذیرفتند. [[امام‌خمینی]] نیز نظام عالم را نظامی متقن می‌داند که هر چیز در جای خود قرار گرفته‌است. ایشان به برهان‌های عارف، حکیم و متکلم در این زمینه اشاره می‌کند و معتقد است هر یک از آنان به اندازه گستره علمشان به بیان آن پرداخته‌اند؛ اما اعتقاد به اینکه تقدیر و نظام عالم بهترین نقشه و نظام است، تا به مرحله [[قلب]] و [[ایمان]] نرسد ممکن است شخص در [[قضا و قدر|تقدیرات الهی]] لب به اعتراض گشوده و در عمل، برهان خود را تکذیب کند.<ref>امام‌خمینی، چهل حدیث، ۱۱۲–۱۱۳.</ref>
[[حکما]] نظام موجود عالم را در عین وجود شرور، بهترین نظام ممکن دانسته‌اند.<ref>ابن‌سینا، التعلیقات، ۸۲ و ۱۴۹؛ شیخ اشراق، مجموعه مصنفات شیخ اشراق، ۶۶/۴؛ ملاصدرا، الحکمة المتعالیه، ۹۱/۷.</ref> از نخستین کسانی که بر این نظام احسن برهان اقامه کرده‌اند، [[غزالی]] است.<ref>خدیو جم، پاورقی کتاب کیمیای سعادت، ۵۴۰/۲.</ref> پس از غزالی برخی از حکما<ref>ملاصدرا، الحکمة المتعالیه، ۹۱/۷–۹۲.</ref> و [[عرفا]]<ref>ابن‌عربی، الفتوحات المکیه، ۳۴۵/۲.</ref> سخن او را پذیرفتند. [[امام‌خمینی]] نیز نظام عالم را نظامی متقن می‌داند که هر چیز در جای خود قرار گرفته‌است. ایشان به برهان‌های عارف، حکیم و متکلم در این زمینه اشاره می‌کند و معتقد است هر یک از آنان به اندازه گستره علمشان به بیان آن پرداخته‌اند؛ اما اعتقاد به اینکه تقدیر و نظام عالم بهترین نقشه و نظام است، تا به مرحله [[قلب]] و [[ایمان]] نرسد ممکن است شخص در [[قضا و قدر|تقدیرات الهی]] لب به اعتراض گشوده و در عمل، برهان خود را تکذیب کند.<ref>امام‌خمینی، چهل حدیث، ۱۱۲–۱۱۳.</ref>


== فواید شرور ==
== فواید شرور ==
خط ۱۰۳: خط ۱۰۹:
باقر صاحبی، [https://books.khomeini.ir/books/10005/300/ خیر و شر]، [[دانشنامه امام‌خمینی]]، ج۵، ص۳۰۰–۳۰۶.
باقر صاحبی، [https://books.khomeini.ir/books/10005/300/ خیر و شر]، [[دانشنامه امام‌خمینی]]، ج۵، ص۳۰۰–۳۰۶.


[[رده:مقاله‌های نیازمند بازنگری]]
[[رده:مقاله‌های تأییدشده]]
[[رده:مقاله‌های جلد پنجم دانشنامه امام‌خمینی]]
[[رده:مقاله‌های دارای لینک دانشنامه]]
[[رده:مقاله‌های بی‌نیاز از جعبه اطلاعات]]
[[رده:مقاله‌های بی‌نیاز از جعبه اطلاعات]]
[[رده:مقاله‌های جلد پنجم دانشنامه]]
[[رده:کلام]]
[[رده:مقاله‌های دارای لینک دانشنامه]]
[[رده:مقاله‌های دارای شناسه]]
۱۵٬۶۵۰

ویرایش