۱٬۲۹۷
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:حوزه‌های علمیه.jpg|بندانگشتی]] | [[پرونده:حوزه‌های علمیه.jpg|بندانگشتی]] | ||
'''حوزه‌های علمیه'''، مراکز آموزشی، تربیتی و پژوهشی علوم دینی در میان [[شیعیان]]. | '''حوزه‌های علمیه'''، مراکز آموزشی، تربیتی و پژوهشی علوم دینی در میان [[شیعیان]]. | ||
ریشۀ شکل‌گیری حوزه‌های علمیه به صدر [[اسلام]] بازمی‌گردد. حلقه‌های درسی در زمان [[امامان معصوم(ع)]] و مراکز علمی که در عصر غیبت برای حفظ میراث ائمه(ع) تشکیل می‌شد، هستۀ اصلی حوزه‌های علمیه در دوره‌های جدید است. این حوزه‌ها در طول تاریخ با فراز و نشیب‌های فراوانی روبه‌رو بوده‌اند و تنها عواملی مانند پایداری علما و حمایت‌های مردمی، مانعِ از میان رفتن آنها شده است. | ریشۀ شکل‌گیری حوزه‌های علمیه به صدر [[اسلام]] بازمی‌گردد. حلقه‌های درسی در زمان [[امامان معصوم(ع)]] و مراکز علمی که در عصر غیبت برای حفظ میراث ائمه(ع) تشکیل می‌شد، هستۀ اصلی حوزه‌های علمیه در دوره‌های جدید است. این حوزه‌ها در طول تاریخ با فراز و نشیب‌های فراوانی روبه‌رو بوده‌اند و تنها عواملی مانند پایداری علما و حمایت‌های مردمی، مانعِ از میان رفتن آنها شده است. | ||
| خط ۷: | خط ۶: | ||
[[امام‌خمینی]] حوزه‌های علمیه را مایه حیات اسلام و دژ مدافع اسلام و مذهب می‌دانست و حرکت اصلاحی خود را نیز از حوزه علمیه آغاز کرد. ایشان با اعتقاد بر ضرورت حفظ میراث گذشتگان در [[فقه]] سنتی، بر این باور بود که اصلاح حوزه در دورۀ جدید، به معنای تدوین برنامه‌هایی متناسب با نیاز کشور، در ضمن وفاداری به طریقه مشایخ گذشته است. | [[امام‌خمینی]] حوزه‌های علمیه را مایه حیات اسلام و دژ مدافع اسلام و مذهب می‌دانست و حرکت اصلاحی خود را نیز از حوزه علمیه آغاز کرد. ایشان با اعتقاد بر ضرورت حفظ میراث گذشتگان در [[فقه]] سنتی، بر این باور بود که اصلاح حوزه در دورۀ جدید، به معنای تدوین برنامه‌هایی متناسب با نیاز کشور، در ضمن وفاداری به طریقه مشایخ گذشته است. | ||
از نظر امام‌خمینی مهم‌ترین خطرهایی که حوزه‌های علمیه را تهدید می‌کند، رواج تفکر و روحیه انزواطلبی، گسترش تشریفات و تجملات و [[تحجر|تحجرگرایی]] است. | از نظر امام‌خمینی مهم‌ترین خطرهایی که حوزه‌های علمیه را تهدید می‌کند، رواج تفکر و روحیه انزواطلبی، گسترش تشریفات و [[اشرافیت|تجملات]] و [[تحجر|تحجرگرایی]] است. | ||
==مفهوم حوزه== | ==مفهوم حوزه== | ||
| خط ۸۱: | خط ۸۰: | ||
پس از پیروزی انقلاب اسلامی که استقبال بیشتری از حوزه‌های علمیه شد، بار دیگر به صورت جدی به تفکر اصلاح حوزه و نظم‌بخشیدن به آن توجه شد<ref>صالح، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم از آغاز تا اکنون، ۲/۴۶۳.</ref> به همین منظور [[حسینعلی منتظری]] در دیدار با امام‌خمینی، پیشنهاد تشکیل [[شورای مدیریت حوزه علمیه قم|شورای مدیریت حوزه]] با عضویت سه نماینده از سوی امام‌خمینی و سه نماینده از جانب مرجع تقلید وقت، [[سیدمحمدرضا گلپایگانی]] را ارائه کرد که ایشان آن را پذیرفت<ref>صالح، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم از آغاز تا اکنون، ۲/۴۶۴.</ref> و فرمان تشکیل شورای شش‌نفره مدیریت را در ۸ اسفند ۱۳۵۹، صادر کرد<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱۴/۱۶۰.</ref> {{ببینید | شورای مدیریت حوزه علمیه قم}} با توجه به اهمیت موضوع، امام‌خمینی یک سال پس از فعالیت شورا، در پیام ۲۲ بهمن ۱۳۶۰ دوباره بر اصلاح حوزه تأکید کرد و از همه به‌ویژه علما و مدرسان خواست درباره این موضوع همت ویژه‌ای به خرج دهند<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱۶/۴۵ ـ ۴۶.</ref> ایشان نظام‌دادن به امور حوزه را از ضروریات به شمار می‌آورد و از بزرگان حوزه می‌خواست با برنامه‌ریزی دقیق و صحیح، مانع آسیب‌دیدن حوزه‌ها شوند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۲۱/۴۲۵.</ref> | پس از پیروزی انقلاب اسلامی که استقبال بیشتری از حوزه‌های علمیه شد، بار دیگر به صورت جدی به تفکر اصلاح حوزه و نظم‌بخشیدن به آن توجه شد<ref>صالح، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم از آغاز تا اکنون، ۲/۴۶۳.</ref> به همین منظور [[حسینعلی منتظری]] در دیدار با امام‌خمینی، پیشنهاد تشکیل [[شورای مدیریت حوزه علمیه قم|شورای مدیریت حوزه]] با عضویت سه نماینده از سوی امام‌خمینی و سه نماینده از جانب مرجع تقلید وقت، [[سیدمحمدرضا گلپایگانی]] را ارائه کرد که ایشان آن را پذیرفت<ref>صالح، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم از آغاز تا اکنون، ۲/۴۶۴.</ref> و فرمان تشکیل شورای شش‌نفره مدیریت را در ۸ اسفند ۱۳۵۹، صادر کرد<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱۴/۱۶۰.</ref> {{ببینید | شورای مدیریت حوزه علمیه قم}} با توجه به اهمیت موضوع، امام‌خمینی یک سال پس از فعالیت شورا، در پیام ۲۲ بهمن ۱۳۶۰ دوباره بر اصلاح حوزه تأکید کرد و از همه به‌ویژه علما و مدرسان خواست درباره این موضوع همت ویژه‌ای به خرج دهند<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱۶/۴۵ ـ ۴۶.</ref> ایشان نظام‌دادن به امور حوزه را از ضروریات به شمار می‌آورد و از بزرگان حوزه می‌خواست با برنامه‌ریزی دقیق و صحیح، مانع آسیب‌دیدن حوزه‌ها شوند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۲۱/۴۲۵.</ref> | ||
اصلاح حوزه‌های علمیه از نظر امام‌خمینی، به معنای نادیده‌انگاشتن میراث گذشتگان در فقه سنتی نبود؛ بلکه ایشان این اصلاح را در تدوین برنامه‌ها و تحقیقات جدید | اصلاح حوزه‌های علمیه از نظر امام‌خمینی، به معنای نادیده‌انگاشتن میراث گذشتگان در فقه سنتی نبود؛ بلکه ایشان این اصلاح را در تدوین برنامه‌ها و تحقیقات جدید متناسب با نیاز کشور، ضمن وفاداری به طریقه مشایخ گذشته می‌دید<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۲۱/۴۲۵ ـ ۴۲۶.</ref> علاوه بر این، از نظر ایشان ایجاد تحول درونی و از میان‌بردن آثار فکری و اخلاقی [[استعمار و استثمار|استعمار]] را که مانع اصلاحات است، بُعد دیگر اصلاح حوزه به شمار می‌رفت<ref>امام‌خمینی، ولایت فقیه، ۱۳۷ ـ ۱۳۸.</ref> | ||
امام‌خمینی اصلاح حوزه را اصلاح [[جامعه]] و فساد آن را فساد جامعه می‌دانست و به مسئولان هشدار می‌داد که دشمنان همواره در صدد نفوذ در حوزه‌های علمیه برای فاسدکردن جامعه هستند<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۲۰/۱۹۰.</ref>؛ از این‌رو ایشان با اشاره به نقش و خدمات حوزه‌های علمیه در گرفتاری‌های مختلف کشور به‌ویژه جنگ تحمیلی و تشکر از خدمات علما و فضلا از آنان می‌خواست تا به دلیل حساسیت امر تبلیغ، از این موضوع غافل نشوند و اهتمام بیشتری در این زمینه داشته باشند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱۶/۳۷۱.</ref> | امام‌خمینی اصلاح حوزه را اصلاح [[جامعه]] و فساد آن را فساد جامعه می‌دانست و به مسئولان هشدار می‌داد که دشمنان همواره در صدد نفوذ در حوزه‌های علمیه برای فاسدکردن جامعه هستند<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۲۰/۱۹۰.</ref>؛ از این‌رو ایشان با اشاره به نقش و خدمات حوزه‌های علمیه در گرفتاری‌های مختلف کشور به‌ویژه جنگ تحمیلی و تشکر از خدمات علما و فضلا از آنان می‌خواست تا به دلیل حساسیت امر تبلیغ، از این موضوع غافل نشوند و اهتمام بیشتری در این زمینه داشته باشند.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱۶/۳۷۱.</ref> | ||
| خط ۱۴۲: | خط ۱۴۲: | ||
[[رده:مقاله‌های جلد پنجم دانشنامه امام‌خمینی]] | [[رده:مقاله‌های جلد پنجم دانشنامه امام‌خمینی]] | ||
[[رده:نهادهای حوزوی]] | [[رده:نهادهای حوزوی]] | ||
[[رده: | [[رده:مقاله‌های دارای شناسه]] | ||