محمد جعفری گیلانی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات عالمان شیعه | {{جعبه اطلاعات عالمان شیعه | ||
| عنوان = | | عنوان =محمد جعفری گیلانی | ||
| تصویر = | | تصویر =محمد جعفری گیلانی.webp | ||
| توضیح تصویر = | | توضیح تصویر = | ||
| اندازه تصویر = | | اندازه تصویر = | ||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
| لقب = | | لقب = | ||
| نسب = | | نسب = | ||
| تاریخ تولد = | | تاریخ تولد =۱۳۱۸ش | ||
| زادگاه = | | زادگاه =رودسر | ||
| تاریخ وفات = | | تاریخ وفات = | ||
| شهر وفات = | | شهر وفات = | ||
| خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
| محل دفن = | | محل دفن = | ||
| خویشاوندان سرشناس = | | خویشاوندان سرشناس = | ||
| استادان = | | استادان =امام‌خمینی، [[محمدتقی ستوده]] و [[محمدعلی امینیان]] و... | ||
| شاگردان = | | شاگردان = | ||
| محل تحصیل = | | محل تحصیل =[[حوزه علمیه قم]] و مشهد | ||
| اجازه روایت از = | | اجازه روایت از = | ||
| اجازه اجتهاد از = | | اجازه اجتهاد از = | ||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
| تالیفات = | | تالیفات = | ||
| سایر = | | سایر = | ||
| سیاسی = | | سیاسی =نماینده [[مجلس شورای اسلامی]] | ||
| اجتماعی = | | اجتماعی = ریاست هیئت‌مدیره [[دفتر تبلیغات اسلامی]] و عضو [[شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه]] | ||
| امضا = | | امضا = | ||
| وبگاه رسمی = | | وبگاه رسمی = | ||
}} | }} | ||
'''محمد جعفری'''، از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی. | '''محمد جعفری گیلانی'''، روحانی مبارز و از شاگردان [[تدریس امام‌خمینی|درس خارج]] فقه و اصول امام‌خمینی. | ||
== | == تحصل== | ||
محمد جعفری معروف به جعفری گیلانی در سال ۱۳۱۸ش در شهر رودسر در استان گیلان به دنیا آمد.<ref>کاظمینی، ج۱، ص۲۱۸.</ref> او پس از طی دوران ابتدایی،<ref>معرفی نمایندگان مجلس شورای اسلامی...، ص۴۰.</ref> به تحصیل دروس حوزوی پرداخت و در سال ۱۳۳۳ش به قم رفت و دروس مقدمات و سطح را در آن حوزه نزد برخی از استادان آن حوزه ازجمله [[محمدرضا آدینه‌وند]] آموخت. آنگاه به مشهد رفت و در حوزه علمیه آن شهر در درس ادیب نیشابوری حاضر شد. پس از مدتی دوباره به قم بازگشت و دروس سطح را نزد [[محمدتقی ستوده]] و [[محمدعلی | محمد جعفری معروف به جعفری گیلانی در سال ۱۳۱۸ش در شهر رودسر در استان گیلان به دنیا آمد.<ref>کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج۱، ص۲۱۸.</ref> او پس از طی دوران ابتدایی،<ref>معرفی نمایندگان مجلس شورای اسلامی...، ص۴۰.</ref> به تحصیل دروس حوزوی پرداخت و در سال ۱۳۳۳ش به [[قمی، سید حسن|قم]] رفت و دروس مقدمات و سطح را در آن حوزه نزد برخی از استادان آن حوزه ازجمله [[محمدرضا آدینه‌وند]] آموخت. آنگاه به مشهد رفت و در حوزه علمیه آن شهر در درس ادیب نیشابوری حاضر شد. پس از مدتی دوباره به قم بازگشت و دروس سطح را نزد [[محمدتقی ستوده]] و [[محمدعلی امینیان]] تکمیل کرد.<ref>کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج۱، ص۲۱۸.</ref> او در ۱۳۴۰ دوره سطح را به پایان رساند و از آن سال در درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی شرکت کرد.<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، ج۲۱، ص۹۱.</ref> و به نظر می‌رسد حضور او در درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی تا [[تبعید امام‌خمینی|تبعید امام‌خمینی به خارج از کشور]] ادامه داشته است. وی سپس از درس خارج [[مرتضی حائری یزدی|شیخ مرتضی حائری یزدی]] بهره‌مند شد.<ref>کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج۱، ص۲۱۸.</ref> | ||
==فعالیت مبارزاتی== | |||
محمد جعفری گیلانی از سال ۱۳۴۱ش به مبارزه با [[حکومت پهلوی]] پرداخت. در سال ۱۳۴۲ ش به جرم فعالیت علیه حکومت پهلوی دستگیر و زندانی شد.<ref>انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان گیلان، ج۱، ص۱۴۱.</ref> و مدت یک ماه در زندان بود.<ref>انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان گیلان، ج۲، ص۲۵۲.</ref> پس از آزادی به مبارزات خود ادامه داد و در سال ۱۳۴۳ش به جرم توزیع اعلامیه علیه حکومت پهلوی تحت تعقیب قرار گرفت.<ref>انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان گیلان، ج۱، ص۱۴۱.</ref> جعفری گیلانی ازجمله افرادی بود که در لیله الضرب (کتک خوردن طرفداران امام‌خمینی در [[مسجد اعظم قم]] به بهانه طرح نام ایشان) حضور داشت و در آن روز مورد ضرب و شتم قرار گرفت.<ref>«لیله الضرب: اولین چماق‌داری علیه طرفداران امام»، ص۱۰۱-۱۰۲.</ref> او در سال ۱۳۴۴ش نیز به جرم اهانت به [[محمدرضا پهلوی|محمدرضاشاه]] دستگیر شد.<ref>انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان گیلان، ج۱، ص۱۴۱.</ref> و این بار سه ماه در زندان به سر برد.<ref>انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان گیلان، ج۲، ص۲۵۲.</ref> در ۳۰ آبان ۱۳۴۴ و در اولین سالگرد تبعید امام‌خمینی به خارج از کشور، همراه با جمعی از روحانیان، با ارسال نامه‌ای به [[امیرعباس هویدا]] نخست‌وزیر، به [[تبعید امام‌خمینی]] اعتراض کرد.<ref>دوانی، نهضت روحانیون ایران، ج۵، ص۱۵۰-۱۵۴.</ref> پس از استقرار امام‌خمینی در نجف اشرف هم همراه با محصلان و مدرسان حوزه علمیه قم در نامه‌ای به امام‌خمینی، ادامه تبعید «آن مرجع عالی‌قدر که به خاطر دفاع از قرآن و حقوق ملت اسلام و حمایت از استقلال و تمامیت ارضی کشور اسلامی ایران صورت گرفته است» را غیرقانونی اعلام کرد و بر پیروی مردم ایران و حوزه علمیه قم «از منویات مقدس آن قائد عظیم‌الشأن » تأکید نمود و خواستار رفع موانع بازگشت ایشان به کشور شد «تا... با تدبیرات خردمندانه و رهبری‌های ارزنده آن زعیم عالی‌قدر، مصالح عالیه اسلام و ایران و حقوق از دست رفته ملت تأمین گردد».<ref>اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۱۷۸-۱۷۳؛ خسروشاهی، اسناد نهضت اسلامی، ج۳، ص۹۵؛ سیر مبارزات امام‌خمینی در آینه اسناد ساواک، ج۵، ص۳۷۲-۳۶۹.</ref> | |||
وی از | وی در محرم و صفر همان سال ازجمله واعظانی بود که از طرف [[شهاب‌الدین اشراقی]]، داماد امام‌خمینی مأموریت یافت در سخنرانی‌هایش به افشاگری علیه حکومت پهلوی و اطلاع‌رسانی درباره تبعید امام‌خمینی به خارج از کشور بپردازد.<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، ج ۳۶، ص۵۵.</ref> این اقدامات باعث شد تا اداره کل سوم [[ساواک]] در نامه‌ای به ساواک قم، از وی به‌عنوان یکی از طرفداران جدی امام‌خمینی در قم نام ببرد و خواستار تبعید او از قم شود.<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، ج۴۶، ص۹۵، ج۲۱، ص۹۰.</ref> این درخواست در اردیبهشت ۱۳۴۵ توسط رئیس ساواک قم تکرار شد.<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، ج۲۱، ص۱۰۲.</ref> پیرو این پیشنهاد، کمیسیون امنیت اجتماعی قم در سوم اردیبهشت آن سال وی را به چهار ماه اقامت اجباری (تبعید) در شهر فردوس محکوم کرد.<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، ج۲۱، ص۱۱۶.</ref> جعفری در ۲۰ دی همان سال پس از سخنرانی در چینی‌جان رودسر و تجلیل از امام‌خمینی، به شهربانی احضار و به ساواک گیلان تحویل داده شد و در نهایت با قرار وثیقه آزاد گردید.<ref>انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان گیلان، ج۱، ص۱۴۲.</ref> در گزارش ساواک درباره فعالیت‌های او، از وی به‌عنوان یکی از [[شاگردان امام‌خمینی]] نام برده شده است که هر جا، هر فرصتی پیش می‌آید برای امام‌خمینی تبلیغ می‌کند.<ref>انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان گیلان، ج ۱، ص۱۴۲؛ سیر مبارزات یاران امام‌خمینی در آینه اسناد، ج۴، ص۲۸۲-۲۸۳.</ref> او سپس محاکمه و به حبس محکوم شد و در ۷ خرداد ۱۳۴۷ از زندان آزاد شد.<ref>انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان گیلان، ج۲، ص۳۲۷.</ref> با وجود این، اداره کل سوم ساواک در نامه‌ای به ساواک گیلان، خواستار کنترل رفتار و تماس‌های او شد. | ||
وی در | وی پس از آزادی به فعالیت‌های سیاسی ادامه داد و در روستاهای املش جلساتی را با حضور طرفداران امام‌خمینی برگزار می‌کرد و به بحث و سخنرانی در آن جلسات می‌پرداخت.<ref>انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان گیلان، ج۲، ص۱۵۰-۱۵۱.</ref> وی همچنین با برگزاری جلساتی در روستای چینی‌جان<ref>انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان گیلان، ج۲، ص۱۵۳.</ref> و دیگر روستاهای رودسر، در ترویج مرجعیت امام‌خمینی می‌کوشید.<ref>انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان گیلان، ج۲، ص۱۵۹.</ref> این فعالیت‌ها باعث شد تا ساواک او را تحت نظر قرار دهد.<ref>انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان گیلان، ج۲، ص۱۸۵.</ref> جعفری گیلانی در سال ۱۳۴۹ش در توزیع تلگراف مدرسان حوزه علمیه قم به امام‌خمینی در جریان رحلت [[سیدمحسن حکیم|آیت‌الله سیدمحسن طباطبایی]] حکیم نقش داشت. ساواک در گزارشی دراین‌باره نوشت: «محمد جعفری گیلانی در حالی که تعدادی از همین اعلامیه مدرسین و گیلانی‌ها را در دست داشت به حبیب‌الهی خمینی داد و همچنین عامل توزیع‌کننده سالاری یزدی و جعفری گیلانی و مصطفی شربیانی می‌باشند».<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۴۰، ص۱۶۵.</ref> در ۱۳ دی ۱۳۵۰ پس از سخنرانی محمدعلی علامه وحیدی، سناتور انتصابی شاه در [[مجلس سنا]] علیه [[امام‌خمینی]]، تظاهراتی علیه حکومت پهلوی در قم شکل گرفت که جعفری گیلانی هم در آن نقش داشت. به همین دلیل در قم دستگیر و زندانی شد.<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۴۰، ص۲۷۳.</ref> وی در آن سال‌ها در گروه «بیت اعظم» که با هدف «ترویج و تبلیغ دین مبین اسلام و نشر افکار و عقاید قائد اعظم آیت‌الله خمینی و پیروی از برنامه‌های مبارزاتی ایشان» تشکیل شده بود، عضویت داشت.<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۴۰، ص۳۳۸.</ref> ساواک در گزارشی از فعالیت‌های جعفری گیلانی، وی را «یکی از روحانیون ناراحت و اخلالگر و طرفدار [امام] خمینی در شهرستان قم... که در فعالیت‌های ضدامنیتی و تحریک طلاب علوم حوزوی و متعصبین مذهبی به شورش و بلوا دخالت داشته» نامید و کمیسیون امنیت اجتماعی قم در ۲۲ مرداد ۱۳۵۲ او را به سه سال تبعید در نیریز در استان فارس محکوم کرد. وی در آن زمان متواری بود، به همین سبب ساواک خواستار شناسایی، بازداشت و اعزام او به نیریز شد.<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۴۰، ص۳۵۱؛ سیر مبارزات یاران امام‌خمینی در آینه اسناد، ج۶، ص۴۹۱.</ref>او در دی همان سال ممنوع‌المنبر شد. گویا وی تبعید نشده بود، چراکه در اسناد ساواک، محل اقامت او در آن تاریخ، قم قید شده است.<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، ج۴۳، ص۷۸-۷۹.</ref> کمیسیون امنیت اجتماعی قم در شهریور ۱۳۵۳ رأی به تبعید او به کاشمر در استان خراسان داد.<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، ج۲۱، ۱۸۶.</ref> او در آستانه ماه محرم (دی) ۱۳۵۴ از طرف ساواک ممنوع‌المنبر شد و در آن سند هم محل اقامت او قم قید شده است.<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، ج۴۳، ص۱۹۷.</ref> | ||
جعفری گیلانی در سال ۱۳۵۷ش از عوامل اصلی حرکت مردم و انجام تظاهرات و سخنرانی علیه رژیم پهلوی در گیلان بود. بر اساس اسناد ساواک، وی در دهه سوم تیر آن سال، به سخنرانی در مسجد جامع املش می‌پرداخت و در تشویق مردم به تظاهرات نقش داشت. به همین علت رئیس ساواک لاهیجان در نامه‌ای به ریاست ساواک گیلان، خواستار دستگیری او به اتهام «تحریک و اخلال نظم و سوق دادن مردم به‌سوی اقدامات اخلالگرانه» شد.<ref>انقلاب اسلامی به...، استان گیلان، ج۲، ص۲۴.</ref> در پی این دستور، او در ۲۸ تیر ۱۳۵۷ پس از سخنرانی در مسجد جامع املش دستگیر و زندانی شد.<ref>انقلاب اسلامی به...، استان گیلان، ج۲، ص۳۲۷.</ref> | |||
==مسئولیت‌ها پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران== | |||
جعفری گیلانی در سال | وی پس از [[انقلاب اسلامی ایران|پیروزی انقلاب اسلامی]] به حمایت از [[جمهوری اسلامی|نظام اسلامی]] پرداخت. در ۹ مهر ۱۳۵۸ با حکم امام‌خمینی به شهرهای لنگرود، رودسر و لاهیجان رفت تا به سازمان‌دهی اوضاع آن شهرها بپردازد.<ref>امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۱۰، ص۱۹۳.</ref> سپس در تأسیس [[دفتر تبلیغات اسلامی|دفتر تبلیغات اسلامی در قم]] نقش داشت.<ref>خاطرات آیت‌الله سیدحسین موسوی تبریزی، ج۱، ص۵۱۹.</ref> او در سال ۱۳۶۱ش و انتخابات میان‌دوره‌ای اولین دوره [[مجلس شورای اسلامی]] از حوزه انتخابیه لنگرود به نمایندگی مجلس شورای اسلامی برگزیده شد.<ref>معرفی نمایندگان مجلس شورای اسلامی...، ص۴۰.</ref> پس از پایان دوره اول مجلس شورای اسلامی مسئولیت اعزام طلاب به جبهه‌های [[جنگ عراق علیه ایران|جنگ]] را بر عهده گرفت و سپس به ریاست هیئت‌مدیره دفتر تبلیغات اسلامی قم منصوب گردید. آنگاه به عضویت [[شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه]] درآمد.<ref>کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج۱، ص۲۱۹.</ref>و در سال۱۳۹۶ش نیز عضویت او در آن شورا تمدید شد.<ref>«با حکم رهبر معظم انقلاب اسلامی، حجت‌الاسلام حاج‌علی‌اکبری، رئیس شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه شد»، ص۱.</ref> | ||
وی پس از [[انقلاب اسلامی ایران|پیروزی انقلاب اسلامی]] به حمایت از [[جمهوری اسلامی|نظام اسلامی]] پرداخت. در ۹ مهر ۱۳۵۸ با حکم امام‌خمینی به شهرهای لنگرود، رودسر و لاهیجان رفت تا به سازمان‌دهی اوضاع آن شهرها بپردازد.<ref>صحیفه امام، | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
| خط ۵۳: | خط ۵۳: | ||
* اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی. | * اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی. | ||
* انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان گیلان (۱۳۸۹)، ج۱ و ۲، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات. | * انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان گیلان (۱۳۸۹)، ج۱ و ۲، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات. | ||
* «با حکم رهبر معظم انقلاب اسلامی، حجت‌الاسلام | * «با حکم رهبر معظم انقلاب اسلامی، حجت‌الاسلام حاج‌علی‌اکبری، رئیس شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه شد» (۱۳۹۶)، روزنامه رسالت، شماره ۹۱۲۴، ۱۷ دی. | ||
* خاطرات آیت‌الله سیدحسین موسوی تبریزی (۱۳۸۴)، ج۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی. | * خاطرات آیت‌الله سیدحسین موسوی تبریزی (۱۳۸۴)، ج۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی. | ||
* خسروشاهی، سیدهادی (۱۳۹۰)، اسناد نهضت اسلامی، ج۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی. | * خسروشاهی، سیدهادی (۱۳۹۰)، اسناد نهضت اسلامی، ج۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی. | ||
* دوانی، علی (۱۳۷۷)، نهضت روحانیون ایران، ج۵، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی. | * دوانی، علی (۱۳۷۷)، نهضت روحانیون ایران، ج۵، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی. | ||
* سیر مبارزات امام‌خمینی در آینه اسناد ساواک (۱۳۸۶)، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی. | * سیر مبارزات امام‌خمینی در آینه اسناد ساواک (۱۳۸۶)، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی. | ||
* سیر مبارزات یاران امام‌خمینی در آینه اسناد به روایت اسناد ساواک (۱۳۹۳)، ج۴ و ۶، تدوین: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار | * سیر مبارزات یاران امام‌خمینی در آینه اسناد به روایت اسناد ساواک (۱۳۹۳)، ج۴ و ۶، تدوین: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی. | ||
* صحیفه امام (۱۳۷۸)، ج۱۲، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی. | |||
* کاظمینی، میرزا محمد (۱۳۸۴)، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج۱، تهران، برگ رضوان. | * کاظمینی، میرزا محمد (۱۳۸۴)، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج۱، تهران، برگ رضوان. | ||
* معرفی نمایندگان مجلس شورای اسلامی از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی تا پایان دوره پنجم قانون‌گذاری (۱۳۷۸)، تهران، اداره کل امور فرهنگی و روابط عمومی مجلس شورای اسلامی. | * معرفی نمایندگان مجلس شورای اسلامی از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی تا پایان دوره پنجم قانون‌گذاری (۱۳۷۸)، تهران، اداره کل امور فرهنگی و روابط عمومی مجلس شورای اسلامی. | ||
| خط ۶۵: | خط ۶۶: | ||
* یاران امام به روایت اسناد ساواک، ج۳۶: آیت‌الله محمدصادق خلخالی (۱۳۸۴)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات. | * یاران امام به روایت اسناد ساواک، ج۳۶: آیت‌الله محمدصادق خلخالی (۱۳۸۴)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات. | ||
* یاران امام به روایت اسناد ساواک، ج۴۳: عالم مبارز حجت‌الاسلام حاج شیخ محمد تعمیرکاری (۱۳۹۰)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات. | * یاران امام به روایت اسناد ساواک، ج۴۳: عالم مبارز حجت‌الاسلام حاج شیخ محمد تعمیرکاری (۱۳۹۰)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات. | ||
* یاران امام به روایت اسناد ساواک: کتاب ۴۰: معلم اخلاق آیت‌الله حاج | * یاران امام به روایت اسناد ساواک: کتاب ۴۰: معلم اخلاق آیت‌الله حاج میرزاعلی فیض مشکینی اردبیلی (۱۳۸۸)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات. | ||
* یاران امام به روایت اسناد ساواک، ج۴۶: آیت‌الله شیخ شهاب‌الدین اشراقی (۱۳۹۲)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات. | * یاران امام به روایت اسناد ساواک، ج۴۶: آیت‌الله شیخ شهاب‌الدین اشراقی (۱۳۹۲)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
[[رده:شاگردان درس خارج اصول امام‌خمینی]] | |||
[[رده:پروژه شاگردان]] | [[رده:مقاله‌های ارزیابی‌شده/پروژه شاگردان]] | ||
[[رده:شاگردان درس خارج فقه امام‌خمینی]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲۰ شهریور ۱۴۰۳، ساعت ۲۱:۳۳
 | |
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| تاریخ تولد | ۱۳۱۸ش |
| زادگاه | رودسر |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | امام‌خمینی، محمدتقی ستوده و محمدعلی امینیان و... |
| محل تحصیل | حوزه علمیه قم و مشهد |
| فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی | |
| سیاسی | نماینده مجلس شورای اسلامی |
| اجتماعی | ریاست هیئت‌مدیره دفتر تبلیغات اسلامی و عضو شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه |
محمد جعفری گیلانی، روحانی مبارز و از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی.
تحصل
محمد جعفری معروف به جعفری گیلانی در سال ۱۳۱۸ش در شهر رودسر در استان گیلان به دنیا آمد.[۱] او پس از طی دوران ابتدایی،[۲] به تحصیل دروس حوزوی پرداخت و در سال ۱۳۳۳ش به قم رفت و دروس مقدمات و سطح را در آن حوزه نزد برخی از استادان آن حوزه ازجمله محمدرضا آدینه‌وند آموخت. آنگاه به مشهد رفت و در حوزه علمیه آن شهر در درس ادیب نیشابوری حاضر شد. پس از مدتی دوباره به قم بازگشت و دروس سطح را نزد محمدتقی ستوده و محمدعلی امینیان تکمیل کرد.[۳] او در ۱۳۴۰ دوره سطح را به پایان رساند و از آن سال در درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی شرکت کرد.[۴] و به نظر می‌رسد حضور او در درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی تا تبعید امام‌خمینی به خارج از کشور ادامه داشته است. وی سپس از درس خارج شیخ مرتضی حائری یزدی بهره‌مند شد.[۵]
فعالیت مبارزاتی
محمد جعفری گیلانی از سال ۱۳۴۱ش به مبارزه با حکومت پهلوی پرداخت. در سال ۱۳۴۲ ش به جرم فعالیت علیه حکومت پهلوی دستگیر و زندانی شد.[۶] و مدت یک ماه در زندان بود.[۷] پس از آزادی به مبارزات خود ادامه داد و در سال ۱۳۴۳ش به جرم توزیع اعلامیه علیه حکومت پهلوی تحت تعقیب قرار گرفت.[۸] جعفری گیلانی ازجمله افرادی بود که در لیله الضرب (کتک خوردن طرفداران امام‌خمینی در مسجد اعظم قم به بهانه طرح نام ایشان) حضور داشت و در آن روز مورد ضرب و شتم قرار گرفت.[۹] او در سال ۱۳۴۴ش نیز به جرم اهانت به محمدرضاشاه دستگیر شد.[۱۰] و این بار سه ماه در زندان به سر برد.[۱۱] در ۳۰ آبان ۱۳۴۴ و در اولین سالگرد تبعید امام‌خمینی به خارج از کشور، همراه با جمعی از روحانیان، با ارسال نامه‌ای به امیرعباس هویدا نخست‌وزیر، به تبعید امام‌خمینی اعتراض کرد.[۱۲] پس از استقرار امام‌خمینی در نجف اشرف هم همراه با محصلان و مدرسان حوزه علمیه قم در نامه‌ای به امام‌خمینی، ادامه تبعید «آن مرجع عالی‌قدر که به خاطر دفاع از قرآن و حقوق ملت اسلام و حمایت از استقلال و تمامیت ارضی کشور اسلامی ایران صورت گرفته است» را غیرقانونی اعلام کرد و بر پیروی مردم ایران و حوزه علمیه قم «از منویات مقدس آن قائد عظیم‌الشأن » تأکید نمود و خواستار رفع موانع بازگشت ایشان به کشور شد «تا... با تدبیرات خردمندانه و رهبری‌های ارزنده آن زعیم عالی‌قدر، مصالح عالیه اسلام و ایران و حقوق از دست رفته ملت تأمین گردد».[۱۳]
وی در محرم و صفر همان سال ازجمله واعظانی بود که از طرف شهاب‌الدین اشراقی، داماد امام‌خمینی مأموریت یافت در سخنرانی‌هایش به افشاگری علیه حکومت پهلوی و اطلاع‌رسانی درباره تبعید امام‌خمینی به خارج از کشور بپردازد.[۱۴] این اقدامات باعث شد تا اداره کل سوم ساواک در نامه‌ای به ساواک قم، از وی به‌عنوان یکی از طرفداران جدی امام‌خمینی در قم نام ببرد و خواستار تبعید او از قم شود.[۱۵] این درخواست در اردیبهشت ۱۳۴۵ توسط رئیس ساواک قم تکرار شد.[۱۶] پیرو این پیشنهاد، کمیسیون امنیت اجتماعی قم در سوم اردیبهشت آن سال وی را به چهار ماه اقامت اجباری (تبعید) در شهر فردوس محکوم کرد.[۱۷] جعفری در ۲۰ دی همان سال پس از سخنرانی در چینی‌جان رودسر و تجلیل از امام‌خمینی، به شهربانی احضار و به ساواک گیلان تحویل داده شد و در نهایت با قرار وثیقه آزاد گردید.[۱۸] در گزارش ساواک درباره فعالیت‌های او، از وی به‌عنوان یکی از شاگردان امام‌خمینی نام برده شده است که هر جا، هر فرصتی پیش می‌آید برای امام‌خمینی تبلیغ می‌کند.[۱۹] او سپس محاکمه و به حبس محکوم شد و در ۷ خرداد ۱۳۴۷ از زندان آزاد شد.[۲۰] با وجود این، اداره کل سوم ساواک در نامه‌ای به ساواک گیلان، خواستار کنترل رفتار و تماس‌های او شد.
وی پس از آزادی به فعالیت‌های سیاسی ادامه داد و در روستاهای املش جلساتی را با حضور طرفداران امام‌خمینی برگزار می‌کرد و به بحث و سخنرانی در آن جلسات می‌پرداخت.[۲۱] وی همچنین با برگزاری جلساتی در روستای چینی‌جان[۲۲] و دیگر روستاهای رودسر، در ترویج مرجعیت امام‌خمینی می‌کوشید.[۲۳] این فعالیت‌ها باعث شد تا ساواک او را تحت نظر قرار دهد.[۲۴] جعفری گیلانی در سال ۱۳۴۹ش در توزیع تلگراف مدرسان حوزه علمیه قم به امام‌خمینی در جریان رحلت آیت‌الله سیدمحسن طباطبایی حکیم نقش داشت. ساواک در گزارشی دراین‌باره نوشت: «محمد جعفری گیلانی در حالی که تعدادی از همین اعلامیه مدرسین و گیلانی‌ها را در دست داشت به حبیب‌الهی خمینی داد و همچنین عامل توزیع‌کننده سالاری یزدی و جعفری گیلانی و مصطفی شربیانی می‌باشند».[۲۵] در ۱۳ دی ۱۳۵۰ پس از سخنرانی محمدعلی علامه وحیدی، سناتور انتصابی شاه در مجلس سنا علیه امام‌خمینی، تظاهراتی علیه حکومت پهلوی در قم شکل گرفت که جعفری گیلانی هم در آن نقش داشت. به همین دلیل در قم دستگیر و زندانی شد.[۲۶] وی در آن سال‌ها در گروه «بیت اعظم» که با هدف «ترویج و تبلیغ دین مبین اسلام و نشر افکار و عقاید قائد اعظم آیت‌الله خمینی و پیروی از برنامه‌های مبارزاتی ایشان» تشکیل شده بود، عضویت داشت.[۲۷] ساواک در گزارشی از فعالیت‌های جعفری گیلانی، وی را «یکی از روحانیون ناراحت و اخلالگر و طرفدار [امام] خمینی در شهرستان قم... که در فعالیت‌های ضدامنیتی و تحریک طلاب علوم حوزوی و متعصبین مذهبی به شورش و بلوا دخالت داشته» نامید و کمیسیون امنیت اجتماعی قم در ۲۲ مرداد ۱۳۵۲ او را به سه سال تبعید در نیریز در استان فارس محکوم کرد. وی در آن زمان متواری بود، به همین سبب ساواک خواستار شناسایی، بازداشت و اعزام او به نیریز شد.[۲۸]او در دی همان سال ممنوع‌المنبر شد. گویا وی تبعید نشده بود، چراکه در اسناد ساواک، محل اقامت او در آن تاریخ، قم قید شده است.[۲۹] کمیسیون امنیت اجتماعی قم در شهریور ۱۳۵۳ رأی به تبعید او به کاشمر در استان خراسان داد.[۳۰] او در آستانه ماه محرم (دی) ۱۳۵۴ از طرف ساواک ممنوع‌المنبر شد و در آن سند هم محل اقامت او قم قید شده است.[۳۱]
جعفری گیلانی در سال ۱۳۵۷ش از عوامل اصلی حرکت مردم و انجام تظاهرات و سخنرانی علیه رژیم پهلوی در گیلان بود. بر اساس اسناد ساواک، وی در دهه سوم تیر آن سال، به سخنرانی در مسجد جامع املش می‌پرداخت و در تشویق مردم به تظاهرات نقش داشت. به همین علت رئیس ساواک لاهیجان در نامه‌ای به ریاست ساواک گیلان، خواستار دستگیری او به اتهام «تحریک و اخلال نظم و سوق دادن مردم به‌سوی اقدامات اخلالگرانه» شد.[۳۲] در پی این دستور، او در ۲۸ تیر ۱۳۵۷ پس از سخنرانی در مسجد جامع املش دستگیر و زندانی شد.[۳۳]
مسئولیت‌ها پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران
وی پس از پیروزی انقلاب اسلامی به حمایت از نظام اسلامی پرداخت. در ۹ مهر ۱۳۵۸ با حکم امام‌خمینی به شهرهای لنگرود، رودسر و لاهیجان رفت تا به سازمان‌دهی اوضاع آن شهرها بپردازد.[۳۴] سپس در تأسیس دفتر تبلیغات اسلامی در قم نقش داشت.[۳۵] او در سال ۱۳۶۱ش و انتخابات میان‌دوره‌ای اولین دوره مجلس شورای اسلامی از حوزه انتخابیه لنگرود به نمایندگی مجلس شورای اسلامی برگزیده شد.[۳۶] پس از پایان دوره اول مجلس شورای اسلامی مسئولیت اعزام طلاب به جبهه‌های جنگ را بر عهده گرفت و سپس به ریاست هیئت‌مدیره دفتر تبلیغات اسلامی قم منصوب گردید. آنگاه به عضویت شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه درآمد.[۳۷]و در سال۱۳۹۶ش نیز عضویت او در آن شورا تمدید شد.[۳۸]
پانویس
- ↑ کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج۱، ص۲۱۸.
- ↑ معرفی نمایندگان مجلس شورای اسلامی...، ص۴۰.
- ↑ کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج۱، ص۲۱۸.
- ↑ یاران امام به روایت اسناد ساواک، ج۲۱، ص۹۱.
- ↑ کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج۱، ص۲۱۸.
- ↑ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان گیلان، ج۱، ص۱۴۱.
- ↑ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان گیلان، ج۲، ص۲۵۲.
- ↑ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان گیلان، ج۱، ص۱۴۱.
- ↑ «لیله الضرب: اولین چماق‌داری علیه طرفداران امام»، ص۱۰۱-۱۰۲.
- ↑ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان گیلان، ج۱، ص۱۴۱.
- ↑ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان گیلان، ج۲، ص۲۵۲.
- ↑ دوانی، نهضت روحانیون ایران، ج۵، ص۱۵۰-۱۵۴.
- ↑ اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۱۷۸-۱۷۳؛ خسروشاهی، اسناد نهضت اسلامی، ج۳، ص۹۵؛ سیر مبارزات امام‌خمینی در آینه اسناد ساواک، ج۵، ص۳۷۲-۳۶۹.
- ↑ یاران امام به روایت اسناد ساواک، ج ۳۶، ص۵۵.
- ↑ یاران امام به روایت اسناد ساواک، ج۴۶، ص۹۵، ج۲۱، ص۹۰.
- ↑ یاران امام به روایت اسناد ساواک، ج۲۱، ص۱۰۲.
- ↑ یاران امام به روایت اسناد ساواک، ج۲۱، ص۱۱۶.
- ↑ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان گیلان، ج۱، ص۱۴۲.
- ↑ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان گیلان، ج ۱، ص۱۴۲؛ سیر مبارزات یاران امام‌خمینی در آینه اسناد، ج۴، ص۲۸۲-۲۸۳.
- ↑ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان گیلان، ج۲، ص۳۲۷.
- ↑ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان گیلان، ج۲، ص۱۵۰-۱۵۱.
- ↑ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان گیلان، ج۲، ص۱۵۳.
- ↑ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان گیلان، ج۲، ص۱۵۹.
- ↑ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان گیلان، ج۲، ص۱۸۵.
- ↑ یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۴۰، ص۱۶۵.
- ↑ یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۴۰، ص۲۷۳.
- ↑ یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۴۰، ص۳۳۸.
- ↑ یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۴۰، ص۳۵۱؛ سیر مبارزات یاران امام‌خمینی در آینه اسناد، ج۶، ص۴۹۱.
- ↑ یاران امام به روایت اسناد ساواک، ج۴۳، ص۷۸-۷۹.
- ↑ یاران امام به روایت اسناد ساواک، ج۲۱، ۱۸۶.
- ↑ یاران امام به روایت اسناد ساواک، ج۴۳، ص۱۹۷.
- ↑ انقلاب اسلامی به...، استان گیلان، ج۲، ص۲۴.
- ↑ انقلاب اسلامی به...، استان گیلان، ج۲، ص۳۲۷.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۱۰، ص۱۹۳.
- ↑ خاطرات آیت‌الله سیدحسین موسوی تبریزی، ج۱، ص۵۱۹.
- ↑ معرفی نمایندگان مجلس شورای اسلامی...، ص۴۰.
- ↑ کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج۱، ص۲۱۹.
- ↑ «با حکم رهبر معظم انقلاب اسلامی، حجت‌الاسلام حاج‌علی‌اکبری، رئیس شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه شد»، ص۱.
منابع
- اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان گیلان (۱۳۸۹)، ج۱ و ۲، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.
- «با حکم رهبر معظم انقلاب اسلامی، حجت‌الاسلام حاج‌علی‌اکبری، رئیس شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه شد» (۱۳۹۶)، روزنامه رسالت، شماره ۹۱۲۴، ۱۷ دی.
- خاطرات آیت‌الله سیدحسین موسوی تبریزی (۱۳۸۴)، ج۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی.
- خسروشاهی، سیدهادی (۱۳۹۰)، اسناد نهضت اسلامی، ج۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- دوانی، علی (۱۳۷۷)، نهضت روحانیون ایران، ج۵، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- سیر مبارزات امام‌خمینی در آینه اسناد ساواک (۱۳۸۶)، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی.
- سیر مبارزات یاران امام‌خمینی در آینه اسناد به روایت اسناد ساواک (۱۳۹۳)، ج۴ و ۶، تدوین: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی.
- صحیفه امام (۱۳۷۸)، ج۱۲، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی.
- کاظمینی، میرزا محمد (۱۳۸۴)، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج۱، تهران، برگ رضوان.
- معرفی نمایندگان مجلس شورای اسلامی از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی تا پایان دوره پنجم قانون‌گذاری (۱۳۷۸)، تهران، اداره کل امور فرهنگی و روابط عمومی مجلس شورای اسلامی.
- «لیله الضرب: اولین چماق‌داری علیه طرفداران امام» (۱۳۷۱-۱۳۷۲)، فصلنامه یاد، شماره ۲۹ و ۳۰، زمستان و بهار.
- یاران امام به روایت اسناد ساواک، ج۲۱: آیت‌الله حاج شیخ محمدمهدی ربانی املشی (۱۳۸۰)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.
- یاران امام به روایت اسناد ساواک، ج۳۶: آیت‌الله محمدصادق خلخالی (۱۳۸۴)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.
- یاران امام به روایت اسناد ساواک، ج۴۳: عالم مبارز حجت‌الاسلام حاج شیخ محمد تعمیرکاری (۱۳۹۰)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.
- یاران امام به روایت اسناد ساواک: کتاب ۴۰: معلم اخلاق آیت‌الله حاج میرزاعلی فیض مشکینی اردبیلی (۱۳۸۸)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.
- یاران امام به روایت اسناد ساواک، ج۴۶: آیت‌الله شیخ شهاب‌الدین اشراقی (۱۳۹۲)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.