خلیل قدسی مهر

خلیل قدسی مهر

اطلاعات فردی
اطلاعات علمی

خلیل قدسی مهر، از شاگردان درس خارج فقه امام‌خمینی.

خلیل قدسی مهر در سال ۱۳۱۹ در محله منجم تبریز به دنیا آمد. او دوران ابتدایی را در تبریز گذراند. سپس به تحصیل دروس حوزوی روی آورد و به همین منظور راهی مدرسه طالبیه تبریز شد و در آنجا مقدمات را نزد میرزا عمران علیزاده خواند. هم‌زمان از درس اخلاق سیدمحمد بادکوبه‌ای و سیداحمد خسروشاهی هم بهره می‌برد. قدسی مهر پس از چهار سال تحصیل در تبریز راهی قم شد و در حوزه علمیه آنجا شرح تجرید و بخشی از لمعه را نزد شیخ محمدتقی ستوده خواند. رسائل، مکاسب و قسمتی از شرح لمعه را هم پیش احمد پایانی اردبیلی فراگرفت و در درس کفایةالاصول از شاگردان آقایان سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی، میرزاعلی مشکینی و میرزا محمد مجاهدی تبریزی بود. آنگاه وارد درس خارج فقه (صلاة) آیت‌الله سیدمحمد محقق داماد شد. او هم‌زمان در بحث خارج فقه (طهارت) آیتالله سیدمحمدرضا موسوی گلپایگانی هم شرکت می‌کرد و درس خارج اصول را هم نزد آیتالله میرزا هاشم آملی میخواند. مدتی بعد راهی عراق شد و در حوزه علمیه نجف اشرف به تحصیل ادامه داد. او در آنجا مدت چند ماه در درس خارج اصول آیت‌الله میرزا باقر زنجانی شرکت داشت. سپس به مدت چهار سال از درس خارج فقه (بحث صلاة و اصول) آیت‌الله سیدابوالقاسم موسوی خویی بهره برد. الوانساز خویی در زندگینامه قدسی مهر و در ادامه تحصیل او در حوزه علمیه نجف، از حضور یکساله او در درس خارج اصول امام‌خمینی سخن گفته است در حالی که امام‌خمینی در نجف اشرف درس خارج اصول را تدریس نکرده است، بلکه از سال ۱۳۴۴ تا ۱۳۵۷ به تدریس خارج فقه اشتغال داشتند. در صورت حضور او در درس امام‌خمینی در نجف اشرف، می‌توان گفت که از درس خارج فقه (بیع مکاسب) ایشان در مسجد انصاری نجف اشرف سخن گفته است، مگر آنکه در درس خارج اصول امام‌خمینی در حوزه علمیه قم و پیش از تبعید امام‌خمینی به خارج از کشور (۱۳ آبان ۱۳۴۳) شرکت کرده باشد. وی در حوزه علمیه نجف اشرف به تدریس دروس متوسط و عالی سطح هم اشتغال داشت.

قدسی مهر در سال ۱۳۵۱ و در جریان اخراج ایرانیان از عراق به کشور بازگشت و در قم مقیم شد و در حوزه علمیه به تدریس دروس حوزوی پرداخت. وی در قم مدت ۵ سال در درس خارج صلاة آیت‌الله سیدکاظم شریعتمداری شرکت کرد و ده سال نیز از درس‌های آیتالله گلپایگانی بهره برد. او که از سیدمهدی اخوان مرعشی اجازه اجتهاد و از سیدمحمدباقر ابطحی اجازه روایی دریافت کرده بود، مدتی در مسجد بیدهندی قم به اقامه نماز میپرداخت. سپس تدریس خارج فقه و اصول را در قم آغاز کرد و در روزهای تعطیل دروس حدیثی را تدریس نمود.

بعضی از تألیفات او عبارت‌اند از: الفروق المهمه فی الاصول الفقهیه در ۶ جلد، النکت الفقهیه، التفهیم فی شتی المعارف و المعانی با مقدمه ناصر باقری بیدهندی، بحوث فی العروةالوثقی، نکتههای علمی از معارف دین، منتخب التوضیح، توضیح المسائل، شرح رسائل و شرح مکاسب