خلیل قبله‌ای: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی امام خمینی
(اصلاح ارقام)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۲ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات عالمان شیعه
{{جعبه اطلاعات عالمان شیعه
| عنوان            =
| عنوان            =خلیل قبله‌ای
| تصویر            =
| تصویر            =خلیل قبله‌ای.jpg
| توضیح تصویر      =
| توضیح تصویر      =
| اندازه تصویر      =
| اندازه تصویر      =
خط ۷: خط ۷:
| نام کامل          = خلیل قبله‌ای خویی
| نام کامل          = خلیل قبله‌ای خویی
| لقب              =
| لقب              =
| نسب              = پدرش کشاورز بود و جدش ابراهیم خویی از روحانیان صاحب اثر بود
| نسب              =  
| تاریخ تولد        = ۱ مرداد ۱۳۰۴ ش
| تاریخ تولد        = ۱ مرداد ۱۳۰۴ش
| زادگاه            = خوی
| زادگاه            = خوی
| تاریخ وفات        = ۱ مرداد ۱۳۹۵ ش
| تاریخ وفات        = ۱ مرداد ۱۳۹۵ش
| شهر وفات          = تهران
| شهر وفات          = تهران
| تاریخ شهادت      =
| تاریخ شهادت      =
| محل شهادت        =
| محل شهادت        =
| محل دفن          = حرم حضرت عبدالعظیم حسنی (ع)
| محل دفن          = حرم حضرت عبدالعظیم حسنی(ع)
| خویشاوندان سرشناس =
| خویشاوندان سرشناس = ابراهیم خویی (جد)
| استادان          = آیت‌الله سید حسین طباطبایی بروجردی، آیت‌الله سید محمد حجت کوه‌کمری، آیت‌الله سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی، آیت‌الله سید ابوالقاسم خویی، آیت‌الله سید محسن طباطبایی حکیم، آیت‌الله سید عبدالهادی شیرازی، آیت‌الله سید محمدباقر سلطانی طباطبایی
| استادان          = سیدحسین بروجردی، سیدمحمد حجت کوه‌کمری، سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی، سیدابوالقاسم خویی، سیدمحسن حکیم، سیدعبدالهادی شیرازی، سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی
| شاگردان          =
| شاگردان          =
| محل تحصیل        = مدرسه علمیه نمازی خوی، حوزه علمیه قم، حوزه علمیه نجف اشرف
| محل تحصیل        = مدرسه علمیه نمازی خوی، حوزه علمیه قم، حوزه علمیه نجف اشرف
| اجازه روایت از    = آیت‌الله سید صادق روحانی
| اجازه روایت از    = سیدصادق روحانی
| اجازه اجتهاد از  = آیت‌الله سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی
| اجازه اجتهاد از  = سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی
| اجازه روایت به    = میرزا خلیل کمره‌ای
| اجازه روایت به    = میرزا خلیل کمره‌ای
| اجازه اجتهاد به  =
| اجازه اجتهاد به  =
| تالیفات          = آراء علمین شریفین (آیت‌الله خویی و امام خمینی)، کتاب ارث، قواعد فقه (بخش جزا)، آیات‌الاحکام (حقوق مدنی و جزایی)، علم اصول در فقه و قوانین موضوعه، علی (ع) و نامه‌هایش (دو جلد)، تقریرات بحث اصول و بیع آیت‌الله خویی، تقریرات بحث خمس آیت‌الله بروجردی، تقریر بحث بیع آیت‌الله سید محمد حجت کوه‌کمری، حقوق جزای عمومی از دیدگاه فقه امامیه، مقالات فقهی و حقوقی در زمینه حمل جنین، اسقاط جنین، کودکان نامشروع، تعزیر کودکان بزهکار و دیگر مسائل فقهی
| تالیفات          = آراء علمین شریفین (آیت‌الله خویی و امام‌خمینی)، کتاب ارث، قواعد فقه، آیات‌الاحکام، علم اصول در فقه و قوانین موضوعه، علی(ع) و نامه‌هایش (دو جلد)، تقریرات دروس استادان، حقوق جزای عمومی از دیدگاه فقه امامیه، مقالات فقهی و حقوقی در زمینه حمل جنین، اسقاط جنین، کودکان نامشروع، تعزیر کودکان بزهکار و دیگر مسائل فقهی
| سایر              =
| سایر              =
| سیاسی            = از مروجان مرجعیت امام خمینی و آیت‌الله سید ابوالقاسم موسوی خویی، حضور فعال در اعتراضات سیاسی علیه حکومت پهلوی، حمله به مدرسه فیضیه در ۱۳۴۲ ش
| سیاسی            = مبارزه با [[رژیم پهلوی]] و حمایت از [[نهضت امام‌خمینی]]
| اجتماعی          = تدریس در حوزه‌های علمیه و دانشگاه‌های مختلف، فعالیت‌های اجتماعی و علمی در زمینه‌های فقهی و حقوقی
| اجتماعی          = تدریس در حوزه‌های علمیه و دانشگاه‌های مختلف، فعالیت‌های اجتماعی و علمی در زمینه‌های فقهی و حقوقی
| امضا              =
| امضا              =
| وبگاه رسمی        =
| وبگاه رسمی        =
}}
}}
'''خلیل قبله‌ای'''، از شاگردان درس خارج اصول امام‌خمینی.


قبله‌ای، خلیل؛ از شاگردان درس خارج اصول امام خمینی. خلیل قبله‌ای خویی در اول مرداد ۱۳۰۴ ش در محله قاضي شهرستان خوي به دنيا آمد. پدرش پیشه کشاورزی داشت و جدش ابراهيم خويي از روحانیان صاحب اثر بود و کتاب رياض المسائل از او بر جای مانده است. خلیل قبله‌ای دوران ابتدایی را در دبستان فردوسي و شاهپور خوی طی کرد. پس از بازگشایی مدرسه علمیه نمازی خوی در سال ۱۳۲۰ ش (پس از تبعید رضاشاه از کشور)، به تحصیل دروس حوزوی پرداخت و مقدمات را نزد ديلمقاني، از مدرسان آن مدرسه، ملا غلامعلي خادم حسيني و شيخ حبيب فراعيني خواند. شرح لمعه را هم نزد سید علی‌اصغر خويي و شيخ جابر فاضلي خواند. در سال ۱۳۲۵ ش برای تکمیل تحصیلات حوزوی راهی قم شد. در حوزه علمیه قم رسایل را نزد سید محمدباقر سلطاني طباطبایی و مكاسب را نزد میرزا محمد مجاهدي تبریزی و شيخ صادق فراحي خویی خواند و سپس در درس کفایه آیت‌الله سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی حضور یافت. آنگاه در درس خارج فقه آیت‌الله سید محمد حجت کوه‌کمری حاضر شد و هم‌زمان از درس خارج اصول آیت‌الله سید حسین طباطبایی بروجردی استفاده می‌کرد. او سپس در درس خارج اصول امام خمینی حاضر شد و بخشی از آن درس ـ بحث طلب و اراده ـ را تقریر کرد. مدتی هم در درس خارج فقه آیت‌الله سید محمد محقق داماد حاضر شد.<ref>«گفتگو: بایسته‌های فقه و حقوق»، ص۵-۱۲.</ref> مدتی هم در تفسیر قرآن و بخشی از درس اسفار علامه سید محمدحسین طباطبایی شرکت می‌کرد و از درس منظومه ملاهادی سبزواری میرزا اسحاق آستارایی استفاده می‌نمود.<ref>انصاری، ص۱۵۸.</ref> او هم‌زمان به تدریس شرح لمعه، رسایل و مکاسب در حوزه علمیه قم می‌پرداخت. وی در ۱۳۳۳ ش به نجف اشرف رفت، بنابراین می‌توان گفت که در آغازین سال‌های دهه ۱۳۳۰ ش، از شاگردان دوره دوم درس خارج اصول امام خمینی بوده و به مدت ۲-۳ سال از درس ایشان بهره می‌برده است.<ref>«گفتگو: بایسته‌های فقه و حقوق»، ص۷-۹.</ref>
خلیل قبله‌ای خویی در اول مرداد ۱۳۰۴ ش در محله قاضي شهرستان خوي به دنيا آمد. پدرش پیشه کشاورزی داشت و جدش ابراهيم خويي از روحانیان صاحب اثر بود و کتاب رياض المسائل از او بر جای مانده است. خلیل قبله‌ای دوران ابتدایی را در دبستان فردوسي و شاهپور خوی طی کرد. پس از بازگشایی مدرسه علمیه نمازی خوی در سال ۱۳۲۰ ش (پس از تبعید رضاشاه از کشور)، به تحصیل دروس حوزوی پرداخت و مقدمات را نزد ديلمقاني، از مدرسان آن مدرسه، ملا غلامعلي خادم حسيني و شيخ حبيب فراعيني خواند. شرح لمعه را هم نزد سیدعلی‌اصغر خويي و شيخ جابر فاضلي خواند. در سال ۱۳۲۵ ش برای تکمیل تحصیلات حوزوی راهی قم شد. در حوزه علمیه قم رسایل را نزد سیدمحمدباقر سلطاني طباطبایی و مكاسب را نزد میرزا محمد مجاهدي تبریزی و شيخ صادق فراحي خویی خواند و سپس در درس کفایه آیت‌الله سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی حضور یافت. آنگاه در درس خارج فقه آیت‌الله سیدمحمد حجت کوه‌کمری حاضر شد و هم‌زمان از درس خارج اصول آیت‌الله سیدحسین طباطبایی بروجردی استفاده می‌کرد. او سپس در درس خارج اصول امام‌خمینی حاضر شد و بخشی از آن درس ـ بحث طلب و اراده ـ را تقریر کرد. مدتی هم در درس خارج فقه آیت‌الله سیدمحمد محقق داماد حاضر شد.<ref>«گفتگو: بایسته‌های فقه و حقوق»، ص۵-۱۲.</ref> مدتی هم در تفسیر قرآن و بخشی از درس اسفار علامه سیدمحمدحسین طباطبایی شرکت می‌کرد و از درس منظومه ملاهادی سبزواری میرزا اسحاق آستارایی استفاده می‌نمود.<ref>انصاری، ص۱۵۸.</ref> او هم‌زمان به تدریس شرح لمعه، رسایل و مکاسب در حوزه علمیه قم می‌پرداخت. وی در ۱۳۳۳ ش به نجف اشرف رفت، بنابراین می‌توان گفت که در آغازین سال‌های دهه ۱۳۳۰ ش، از شاگردان دوره دوم درس خارج اصول امام‌خمینی بوده و به مدت ۲-۳ سال از درس ایشان بهره می‌برده است.<ref>«گفتگو: بایسته‌های فقه و حقوق»، ص۷-۹.</ref>


قبله‌ای در حوزه علمیه نجف اشرف از درس خارج فقه و اصول آیت‌الله سید ابوالقاسم خويي و درس خارج فقه آیت‌الله سید محسن طباطبایی حکیم و آیت‌الله سید عبدالهادی شیرازی بهره‌مند می‌شد. او در سال ۱۳۳۶ ش به کشور بازگشت و دوباره در قم مقیم شد و در درس خارج فقه و اصول آیات سید محمدرضا موسوی گلپایگانی و سید کاظم شریعتمداری و خارج اصول امام خمینی حضور یافت.<ref>همان</ref> و از آیت‌الله سید صادق روحانی اجازه اجتهاد دریافت کرد. میرزا خلیل کمره‌ای هم به او اجازه روایت داد که این اجازه به تأیید آیت‌الله سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی هم رسید.<ref>الوانساز خویی، ج ۲، ص۴۰۰.</ref> وی در دوم فروردین ۱۳۴۲ و در جریان حمله مأموران حکومت پهلوی به مدرسه فیضیه، در آنجا حضور داشت و توسط مأموران مورد ضرب و شتم قرار گرفت. پس از آن هم در اغلب تجمعات سیاسی در قم حضور داشت. در ۱۳۴۶ ش به تهران رفت و به تدریس و تألیف پرداخت. او ابتدا در مدرسه شيخ عبدالحسين تهران تدریس می‌کرد و سپس درس‌هایی چون رسایل، مكاسب، شرح لمعه و اصول فقه را در مدرسه مروي تهران تدريس نمود. هم‌زمان در مسجد قبله در بازار جوراب‌فروشان تهران نماز جماعت را اقامه می‌کرد.<ref>«گفتگو: بایسته‌های فقه و حقوق»، ص۵-۱۳.</ref> ساواک در گزارشی درباره وضعیت روحانیان تهران در سال ۱۳۴۹ ش، از او به‌عنوان یکی از روحانیان طراز اول تهران و از مروجان مرجعیت امام خمینی و آیت‌الله سید ابوالقاسم موسوی خویی نام برد.<ref>ياران امام به روايت اسناد ساواك، کتاب ۵۹، ص۲۴۵-۲۴۶.</ref>
قبله‌ای در حوزه علمیه نجف اشرف از درس خارج فقه و اصول آیت‌الله سیدابوالقاسم خويي و درس خارج فقه آیت‌الله سیدمحسن طباطبایی حکیم و آیت‌الله سیدعبدالهادی شیرازی بهره‌مند می‌شد. او در سال ۱۳۳۶ ش به کشور بازگشت و دوباره در قم مقیم شد و در درس خارج فقه و اصول آیات سیدمحمدرضا موسوی گلپایگانی و سیدکاظم شریعتمداری و خارج اصول امام‌خمینی حضور یافت.<ref>همان</ref> و از آیت‌الله سیدصادق روحانی اجازه اجتهاد دریافت کرد. میرزا خلیل کمره‌ای هم به او اجازه روایت داد که این اجازه به تأیید آیت‌الله سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی هم رسید.<ref>الوانساز خویی، ج ۲، ص۴۰۰.</ref> وی در دوم فروردین ۱۳۴۲ و در جریان حمله مأموران حکومت پهلوی به مدرسه فیضیه، در آنجا حضور داشت و توسط مأموران مورد ضرب و شتم قرار گرفت. پس از آن هم در اغلب تجمعات سیاسی در قم حضور داشت. در ۱۳۴۶ ش به تهران رفت و به تدریس و تألیف پرداخت. او ابتدا در مدرسه شيخ عبدالحسين تهران تدریس می‌کرد و سپس درس‌هایی چون رسایل، مكاسب، شرح لمعه و اصول فقه را در مدرسه مروي تهران تدريس نمود. هم‌زمان در مسجد قبله در بازار جوراب‌فروشان تهران نماز جماعت را اقامه می‌کرد.<ref>«گفتگو: بایسته‌های فقه و حقوق»، ص۵-۱۳.</ref> ساواک در گزارشی درباره وضعیت روحانیان تهران در سال ۱۳۴۹ ش، از او به‌عنوان یکی از روحانیان طراز اول تهران و از مروجان مرجعیت امام‌خمینی و آیت‌الله سیدابوالقاسم موسوی خویی نام برد.<ref>ياران امام به روايت اسناد ساواك، کتاب ۵۹، ص۲۴۵-۲۴۶.</ref>


قبله‌ای در ۱۳۶۳ ش در آزمون مدرسی دانشگاه تهران شرکت کرد و با نگارش رساله‌ای، موفق به دریافت مدرک دکتری شد و به‌عنوان عضو هیئت‌علمی به استخدام دانشكده علوم قضايي درآمد.<ref>«گفتگو: بایسته‌های فقه و حقوق»، ص۵-۱۳.</ref> هم‌زمان با تدریس در آن دانشکده، به تدریس در مدرسه عالی شهید مطهری، دانشکده الهیات دانشگاه تهران، دانشگاه امام صادق (ع)، دانشگاه تربیت مدرس، دانشگاه مذاهب اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان، دانشگاه علوم قضایی، دانشگاه پیام نور و دانشگاه علوم و معارف اسلام هم پرداخت. سپس به عضویت هیئت‌امنای دانشگاه علوم قضایی درآمد.<ref>الوانساز خویی، ج ۲، ص۴۰۰.</ref>
قبله‌ای در ۱۳۶۳ ش در آزمون مدرسی دانشگاه تهران شرکت کرد و با نگارش رساله‌ای، موفق به دریافت مدرک دکتری شد و به‌عنوان عضو هیئت‌علمی به استخدام دانشكده علوم قضايي درآمد.<ref>«گفتگو: بایسته‌های فقه و حقوق»، ص۵-۱۳.</ref> هم‌زمان با تدریس در آن دانشکده، به تدریس در مدرسه عالی شهید مطهری، دانشکده الهیات دانشگاه تهران، دانشگاه امام صادق (ع)، دانشگاه تربیت مدرس، دانشگاه مذاهب اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان، دانشگاه علوم قضایی، دانشگاه پیام نور و دانشگاه علوم و معارف اسلام هم پرداخت. سپس به عضویت هیئت‌امنای دانشگاه علوم قضایی درآمد.<ref>الوانساز خویی، ج ۲، ص۴۰۰.</ref>


از تألیفات او می‌توان به آراء علمین شریفین (آیت‌الله خویی و امام خمینی)، کتاب ارث، قواعد فقه (بخش جزا)، آيات‌الاحكام (حقوق مدنی و جزایی)، علم اصول در فقه و قوانين موضوعه، علی (ع) و نامه‌هایش در دو جلد،.<ref>پروین‌زاد، ص۱۸-۱۹</ref>، تقریرات بحث اصول و بیع آیت‌الله خویی، تقریرات بحث خمس آیت‌الله بروجردی، تقریر بحث بیع آیت‌الله سید محمد حجت کوه‌کمری، حقوق جزای عمومی از دیدگاه فقه امامیه و مقالات «بررسی احکام فقه و حقوقی حمل جنین»، «بررسی احکام فقهی و حقوقی حمل جنین ناشی از زنا و وطی به شبهه»، «بررسی احکام فقهی و حقوقی اسقاط جنین»، «بررسی احکام فقهی و حقوقی کودکان نامشروع»، «بررسی احکام فقهی و حقوقی حجب و حاجب و محجوبین»، «تعزیر یا تأدیب کودکان بزهکار»، «بررسی مسائل فقهی و حقوقی انتقال»، «بررسی احکام وضعی کودکان ناشی از اهدای گامت در رابطه با توارث» و «بررسی مسائل فقهی تشریع» اشاره کرد.<ref>الوانساز خویی، ج۲، ص۳۹۹-۴۰۰.</ref>
از تألیفات او می‌توان به آراء علمین شریفین (آیت‌الله خویی و امام‌خمینی)، کتاب ارث، قواعد فقه (بخش جزا)، آيات‌الاحكام (حقوق مدنی و جزایی)، علم اصول در فقه و قوانين موضوعه، علی (ع) و نامه‌هایش در دو جلد،.<ref>پروین‌زاد، ص۱۸-۱۹</ref>، تقریرات بحث اصول و بیع آیت‌الله خویی، تقریرات بحث خمس آیت‌الله بروجردی، تقریر بحث بیع آیت‌الله سیدمحمد حجت کوه‌کمری، حقوق جزای عمومی از دیدگاه فقه امامیه و مقالات «بررسی احکام فقه و حقوقی حمل جنین»، «بررسی احکام فقهی و حقوقی حمل جنین ناشی از زنا و وطی به شبهه»، «بررسی احکام فقهی و حقوقی اسقاط جنین»، «بررسی احکام فقهی و حقوقی کودکان نامشروع»، «بررسی احکام فقهی و حقوقی حجب و حاجب و محجوبین»، «تعزیر یا تأدیب کودکان بزهکار»، «بررسی مسائل فقهی و حقوقی انتقال»، «بررسی احکام وضعی کودکان ناشی از اهدای گامت در رابطه با توارث» و «بررسی مسائل فقهی تشریع» اشاره کرد.<ref>الوانساز خویی، ج۲، ص۳۹۹-۴۰۰.</ref>


او در اول مرداد ۱۳۹۵ ش در تهران درگذشت و پیکرش پس از اقامه نماز توسط احمد احمدی ملایری، در حرم حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) به خاک سپرده شد.<ref>انصاری، ص۱۵۹.</ref>
او در اول مرداد ۱۳۹۵ ش در تهران درگذشت و پیکرش پس از اقامه نماز توسط احمد احمدی ملایری، در حرم حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) به خاک سپرده شد.<ref>انصاری، ص۱۵۹.</ref>
خط ۴۸: خط ۴۹:
* پروین‌زاد، شهلا (۱۳۸۶). «کتابشناسی: کتاب‌شناسی استاد قبله‌ای»، ماهنامه کیهان فرهنگی، شماره ۲۵۵ و ۲۵۶، دی و بهمن.
* پروین‌زاد، شهلا (۱۳۸۶). «کتابشناسی: کتاب‌شناسی استاد قبله‌ای»، ماهنامه کیهان فرهنگی، شماره ۲۵۵ و ۲۵۶، دی و بهمن.
* «گفتگو: بایسته‌های فقه و حقوق» (۱۳۸۶). ماهنامه کیهان فرهنگی، شماره ۲۵۵ و ۲۵۶، دی و بهمن.
* «گفتگو: بایسته‌های فقه و حقوق» (۱۳۸۶). ماهنامه کیهان فرهنگی، شماره ۲۵۵ و ۲۵۶، دی و بهمن.
* یاران امام به روایت اسناد ساواک (۱۳۹۵). کتاب ۵۹: آیت‌الله حاج سید محمدصادق لواسانی، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.
* یاران امام به روایت اسناد ساواک (۱۳۹۵). کتاب ۵۹: آیت‌الله حاج سیدمحمدصادق لواسانی، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.
{{پایان}}
{{پایان}}
[[رده:پروژه شاگردان2]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۹ آذر ۱۴۰۳، ساعت ۱۶:۵۹

خلیل قبله‌ای
خلیل قبله‌ای.jpg
اطلاعات فردی
نام کاملخلیل قبله‌ای خویی
تاریخ تولد۱ مرداد ۱۳۰۴ش
زادگاهخوی
تاریخ وفات۱ مرداد ۱۳۹۵ش
محل دفنحرم حضرت عبدالعظیم حسنی(ع)
شهر وفاتتهران
خویشاوندان
سرشناس
ابراهیم خویی (جد)
اطلاعات علمی
استادانسیدحسین بروجردی، سیدمحمد حجت کوه‌کمری، سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی، سیدابوالقاسم خویی، سیدمحسن حکیم، سیدعبدالهادی شیرازی، سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی
محل تحصیلمدرسه علمیه نمازی خوی، حوزه علمیه قم، حوزه علمیه نجف اشرف
اجازه روایت ازسیدصادق روحانی
اجازه اجتهاد ازسیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی
اجازه روایت بهمیرزا خلیل کمره‌ای
تألیفاتآراء علمین شریفین (آیت‌الله خویی و امام‌خمینی)، کتاب ارث، قواعد فقه، آیات‌الاحکام، علم اصول در فقه و قوانین موضوعه، علی(ع) و نامه‌هایش (دو جلد)، تقریرات دروس استادان، حقوق جزای عمومی از دیدگاه فقه امامیه، مقالات فقهی و حقوقی در زمینه حمل جنین، اسقاط جنین، کودکان نامشروع، تعزیر کودکان بزهکار و دیگر مسائل فقهی
فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی
سیاسیمبارزه با رژیم پهلوی و حمایت از نهضت امام‌خمینی
اجتماعیتدریس در حوزه‌های علمیه و دانشگاه‌های مختلف، فعالیت‌های اجتماعی و علمی در زمینه‌های فقهی و حقوقی


خلیل قبله‌ای، از شاگردان درس خارج اصول امام‌خمینی.

خلیل قبله‌ای خویی در اول مرداد ۱۳۰۴ ش در محله قاضي شهرستان خوي به دنيا آمد. پدرش پیشه کشاورزی داشت و جدش ابراهيم خويي از روحانیان صاحب اثر بود و کتاب رياض المسائل از او بر جای مانده است. خلیل قبله‌ای دوران ابتدایی را در دبستان فردوسي و شاهپور خوی طی کرد. پس از بازگشایی مدرسه علمیه نمازی خوی در سال ۱۳۲۰ ش (پس از تبعید رضاشاه از کشور)، به تحصیل دروس حوزوی پرداخت و مقدمات را نزد ديلمقاني، از مدرسان آن مدرسه، ملا غلامعلي خادم حسيني و شيخ حبيب فراعيني خواند. شرح لمعه را هم نزد سیدعلی‌اصغر خويي و شيخ جابر فاضلي خواند. در سال ۱۳۲۵ ش برای تکمیل تحصیلات حوزوی راهی قم شد. در حوزه علمیه قم رسایل را نزد سیدمحمدباقر سلطاني طباطبایی و مكاسب را نزد میرزا محمد مجاهدي تبریزی و شيخ صادق فراحي خویی خواند و سپس در درس کفایه آیت‌الله سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی حضور یافت. آنگاه در درس خارج فقه آیت‌الله سیدمحمد حجت کوه‌کمری حاضر شد و هم‌زمان از درس خارج اصول آیت‌الله سیدحسین طباطبایی بروجردی استفاده می‌کرد. او سپس در درس خارج اصول امام‌خمینی حاضر شد و بخشی از آن درس ـ بحث طلب و اراده ـ را تقریر کرد. مدتی هم در درس خارج فقه آیت‌الله سیدمحمد محقق داماد حاضر شد.[۱] مدتی هم در تفسیر قرآن و بخشی از درس اسفار علامه سیدمحمدحسین طباطبایی شرکت می‌کرد و از درس منظومه ملاهادی سبزواری میرزا اسحاق آستارایی استفاده می‌نمود.[۲] او هم‌زمان به تدریس شرح لمعه، رسایل و مکاسب در حوزه علمیه قم می‌پرداخت. وی در ۱۳۳۳ ش به نجف اشرف رفت، بنابراین می‌توان گفت که در آغازین سال‌های دهه ۱۳۳۰ ش، از شاگردان دوره دوم درس خارج اصول امام‌خمینی بوده و به مدت ۲-۳ سال از درس ایشان بهره می‌برده است.[۳]

قبله‌ای در حوزه علمیه نجف اشرف از درس خارج فقه و اصول آیت‌الله سیدابوالقاسم خويي و درس خارج فقه آیت‌الله سیدمحسن طباطبایی حکیم و آیت‌الله سیدعبدالهادی شیرازی بهره‌مند می‌شد. او در سال ۱۳۳۶ ش به کشور بازگشت و دوباره در قم مقیم شد و در درس خارج فقه و اصول آیات سیدمحمدرضا موسوی گلپایگانی و سیدکاظم شریعتمداری و خارج اصول امام‌خمینی حضور یافت.[۴] و از آیت‌الله سیدصادق روحانی اجازه اجتهاد دریافت کرد. میرزا خلیل کمره‌ای هم به او اجازه روایت داد که این اجازه به تأیید آیت‌الله سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی هم رسید.[۵] وی در دوم فروردین ۱۳۴۲ و در جریان حمله مأموران حکومت پهلوی به مدرسه فیضیه، در آنجا حضور داشت و توسط مأموران مورد ضرب و شتم قرار گرفت. پس از آن هم در اغلب تجمعات سیاسی در قم حضور داشت. در ۱۳۴۶ ش به تهران رفت و به تدریس و تألیف پرداخت. او ابتدا در مدرسه شيخ عبدالحسين تهران تدریس می‌کرد و سپس درس‌هایی چون رسایل، مكاسب، شرح لمعه و اصول فقه را در مدرسه مروي تهران تدريس نمود. هم‌زمان در مسجد قبله در بازار جوراب‌فروشان تهران نماز جماعت را اقامه می‌کرد.[۶] ساواک در گزارشی درباره وضعیت روحانیان تهران در سال ۱۳۴۹ ش، از او به‌عنوان یکی از روحانیان طراز اول تهران و از مروجان مرجعیت امام‌خمینی و آیت‌الله سیدابوالقاسم موسوی خویی نام برد.[۷]

قبله‌ای در ۱۳۶۳ ش در آزمون مدرسی دانشگاه تهران شرکت کرد و با نگارش رساله‌ای، موفق به دریافت مدرک دکتری شد و به‌عنوان عضو هیئت‌علمی به استخدام دانشكده علوم قضايي درآمد.[۸] هم‌زمان با تدریس در آن دانشکده، به تدریس در مدرسه عالی شهید مطهری، دانشکده الهیات دانشگاه تهران، دانشگاه امام صادق (ع)، دانشگاه تربیت مدرس، دانشگاه مذاهب اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان، دانشگاه علوم قضایی، دانشگاه پیام نور و دانشگاه علوم و معارف اسلام هم پرداخت. سپس به عضویت هیئت‌امنای دانشگاه علوم قضایی درآمد.[۹]

از تألیفات او می‌توان به آراء علمین شریفین (آیت‌الله خویی و امام‌خمینی)، کتاب ارث، قواعد فقه (بخش جزا)، آيات‌الاحكام (حقوق مدنی و جزایی)، علم اصول در فقه و قوانين موضوعه، علی (ع) و نامه‌هایش در دو جلد،.[۱۰]، تقریرات بحث اصول و بیع آیت‌الله خویی، تقریرات بحث خمس آیت‌الله بروجردی، تقریر بحث بیع آیت‌الله سیدمحمد حجت کوه‌کمری، حقوق جزای عمومی از دیدگاه فقه امامیه و مقالات «بررسی احکام فقه و حقوقی حمل جنین»، «بررسی احکام فقهی و حقوقی حمل جنین ناشی از زنا و وطی به شبهه»، «بررسی احکام فقهی و حقوقی اسقاط جنین»، «بررسی احکام فقهی و حقوقی کودکان نامشروع»، «بررسی احکام فقهی و حقوقی حجب و حاجب و محجوبین»، «تعزیر یا تأدیب کودکان بزهکار»، «بررسی مسائل فقهی و حقوقی انتقال»، «بررسی احکام وضعی کودکان ناشی از اهدای گامت در رابطه با توارث» و «بررسی مسائل فقهی تشریع» اشاره کرد.[۱۱]

او در اول مرداد ۱۳۹۵ ش در تهران درگذشت و پیکرش پس از اقامه نماز توسط احمد احمدی ملایری، در حرم حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) به خاک سپرده شد.[۱۲]

پانویس

  1. «گفتگو: بایسته‌های فقه و حقوق»، ص۵-۱۲.
  2. انصاری، ص۱۵۸.
  3. «گفتگو: بایسته‌های فقه و حقوق»، ص۷-۹.
  4. همان
  5. الوانساز خویی، ج ۲، ص۴۰۰.
  6. «گفتگو: بایسته‌های فقه و حقوق»، ص۵-۱۳.
  7. ياران امام به روايت اسناد ساواك، کتاب ۵۹، ص۲۴۵-۲۴۶.
  8. «گفتگو: بایسته‌های فقه و حقوق»، ص۵-۱۳.
  9. الوانساز خویی، ج ۲، ص۴۰۰.
  10. پروین‌زاد، ص۱۸-۱۹
  11. الوانساز خویی، ج۲، ص۳۹۹-۴۰۰.
  12. انصاری، ص۱۵۹.

منابع

  • الوانساز خویی، محمد (۱۳۹۴). گلشن ابرار ویژه استان‌های آذربایجان شرقی، غربی و اردبیل، به کوشش عبدالصمد جودتی استیار، تهران، پژوهشکده باقرالعلوم.
  • انصاری، ناصرالدین (۱۳۹۵). «درگذشتگان: حجت‌الاسلام قبله‌ای»، دوماهنامه ‌آینه پژوهش، سال بیست‌وهفتم، شماره سوم، مرداد و شهریور.
  • پروین‌زاد، شهلا (۱۳۸۶). «کتابشناسی: کتاب‌شناسی استاد قبله‌ای»، ماهنامه کیهان فرهنگی، شماره ۲۵۵ و ۲۵۶، دی و بهمن.
  • «گفتگو: بایسته‌های فقه و حقوق» (۱۳۸۶). ماهنامه کیهان فرهنگی، شماره ۲۵۵ و ۲۵۶، دی و بهمن.
  • یاران امام به روایت اسناد ساواک (۱۳۹۵). کتاب ۵۹: آیت‌الله حاج سیدمحمدصادق لواسانی، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.