۲۳٬۱۱۲
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
| وبگاه رسمی = | | وبگاه رسمی = | ||
}} | }} | ||
'''عباسعلی صادقی قهاره'''، از شاگردان درس اخلاق و سطح | '''عباسعلی صادقی قهاره'''، از شاگردان درس اخلاق و سطح امام‌خمینی. | ||
== زادگاه و تحصیل == | == زادگاه و تحصیل == | ||
عباسعلی صادقی قهاره در سال | عباسعلی صادقی قهاره در سال ۱۳۰۴ش در روستای قهاره در اردستان اصفهان متولد شد.<ref>سیف‌زاده، ص۷۲۱-۷۲۳؛ برزویی، ص۳۳۱.</ref> جد پدری او شیخ ابوالقاسم محمدی معروف به ملا قاسم و جد مادری‌اش ملا ابراهیم هر دو در سلک روحانیت بودند.<ref>سیف‌زاده، ص۷۲۱.</ref> | ||
او خواندن و نوشتن را در مکتب‌خانه ملا حسین در قهاره آموخت. آنگاه به فراگیری دروس حوزوی نزد پدربزرگش شیخ ابوالقاسم محمدی پرداخت و کتاب امثله و شرح امثله و جامع‌المقدمات را نزد او فراگرفت.<ref>سیف‌زاده، ص۷۲۲.</ref> وی در یازده‌سالگی راهی اصفهان شد.<ref>برزویی، ص۳۳۱</ref> و در مدرسه جده بزرگ آن شهر مقدمات و بخشی از دروس سطح را زیر نظر شیخ محمدحسن عالم نجف‌آبادی خواند.<ref>سیف‌زاده، ص۷۲۴.</ref> سپس براثر فشار حکومت رضاشاهی بر حوزه‌های علمیه، مجبور به ترک اصفهان شد و این بار به روستای حبیب‌آباد (در نزدیکی اصفهان) رفت و بخش دیگری از دروس حوزوی را در آنجا و پیش شیخ عباسعلی ادیب حبیب‌آبادی خواند.<ref>برزویی، ص۳۳۱.</ref> او سپس راهی قم شد. | او خواندن و نوشتن را در مکتب‌خانه ملا حسین در قهاره آموخت. آنگاه به فراگیری دروس حوزوی نزد پدربزرگش شیخ ابوالقاسم محمدی پرداخت و کتاب امثله و شرح امثله و جامع‌المقدمات را نزد او فراگرفت.<ref>سیف‌زاده، ص۷۲۲.</ref> وی در یازده‌سالگی راهی اصفهان شد.<ref>برزویی، ص۳۳۱</ref> و در مدرسه جده بزرگ آن شهر مقدمات و بخشی از دروس سطح را زیر نظر شیخ محمدحسن عالم نجف‌آبادی خواند.<ref>سیف‌زاده، ص۷۲۴.</ref> سپس براثر فشار حکومت رضاشاهی بر حوزه‌های علمیه، مجبور به ترک اصفهان شد و این بار به روستای حبیب‌آباد (در نزدیکی اصفهان) رفت و بخش دیگری از دروس حوزوی را در آنجا و پیش شیخ عباسعلی ادیب حبیب‌آبادی خواند.<ref>برزویی، ص۳۳۱.</ref> او سپس راهی قم شد. | ||
صادقی قهاره در مصاحبه با سیف‌زاده، یک بار از حضور در قم در سال ۱۳۱۳ ش و پس از دو سال تحصیل در اصفهان و دو سال پیش از رحلت آیت‌الله شیخ عبدالکریم حائری یزدی.<ref>سیف‌زاده، ص۷۲۵</ref> و در جایی دیگر در همان مصاحبه، از عزیمت به قم در سال ۱۳۱۸ ش سخن گفته است.<ref>همان، ص۷۴۰.</ref> به نظر می‌رسد قول اخیر به واقعیت نزدیک‌تر است. او در مدرسه فیضیه با مرتضی مطهری هم‌حجره شد.<ref>سیف‌زاده، ص۷۲۶.</ref> در حوزه علمیه آن شهر، شرح لمعه را نزد شیخ محمد صدوقی یزدی آموخت. مدتی هم از درس | صادقی قهاره در مصاحبه با سیف‌زاده، یک بار از حضور در قم در سال ۱۳۱۳ ش و پس از دو سال تحصیل در اصفهان و دو سال پیش از رحلت آیت‌الله شیخ عبدالکریم حائری یزدی.<ref>سیف‌زاده، ص۷۲۵</ref> و در جایی دیگر در همان مصاحبه، از عزیمت به قم در سال ۱۳۱۸ ش سخن گفته است.<ref>همان، ص۷۴۰.</ref> به نظر می‌رسد قول اخیر به واقعیت نزدیک‌تر است. او در مدرسه فیضیه با مرتضی مطهری هم‌حجره شد.<ref>سیف‌زاده، ص۷۲۶.</ref> در حوزه علمیه آن شهر، شرح لمعه را نزد شیخ محمد صدوقی یزدی آموخت. مدتی هم از درس سیدرضا بهاءالدینی بهره برد و در درس مکاسب و کفایه از شاگردان محمدعلی کرمانی بود. سپس در درس سطح آیات سیدمحمد محقق داماد.<ref>برزویی، ص۳۳۱</ref> و درس کفایه و مکاسب روح‌الله کمالوند شرکت کرد.<ref>سیف‌زاده، ص۷۴۴.</ref> سپس از درس‌های خارج فقه و اصول آیات سیدمحمد حجت کوه‌کمری، سیدصدرالدین صدر و سیدمحمدتقی خوانساری هم استفاده کرد.<ref>پرونده‌ای در بزرگداشت مرحوم آیت‌الله عباسعلی صادقی، ص۳</ref> و با ورود آیت‌الله سیدحسین طباطبایی بروجردی به قم، در درس خارج فقه و اصول ایشان حضور یافت.<ref>همان.</ref> او در مصاحبه‌ای از حضور در درس فقه امام‌خمینی سخن گفته و تأکید کرده است: «بیشتر درس‌هایم را نزد امام خوانده‌ام».<ref>همان</ref> و با استناد به این گزارش می‌توان گفت که احتمالاً بخشی از درس‌های سطح عالی را پیش امام‌خمینی خوانده است؛ ازجمله درس سطح رسایل (برائت). همچنین در درس اخلاق امام‌خمینی در مدرسه فیضیه حضور می‌یافت.<ref>سالگرد ورود آیت‌الله...</ref>، اما درباره حضور او در درس خارج فقه یا اصول امام‌خمینی گزارش دقیقی وجود ندارد و از فحوای کلام او می‌توان استنباط کرد که از شاگردان درس خارج فقه امام‌خمینی نیز بوده است.<ref>سیف‌زاده، ص۷۴۴.</ref> می‌توان احتمال داد که از اواخر دهه ۱۳۲۰ تا سال ۱۳۳۸ ش (عزیمت عباسعلی صادقی به خرم‌آباد) در آن درس که در مسجد محمدیه و سپس سلماسی قم برگزار می‌شد شرکت می‌کرده است. | ||
صادقی هم‌زمان با تحصیل دروس خارج فقه، به تدریس ادبیات عرب، مکاسب و کفایه در حوزه علمیه قم نیز می‌پرداخت.<ref>برزویی، ص۳۳۲</ref> و از مدرسان آن حوزه به شمار می‌رفت. سپس در سال ۱۳۳۸ ش به دعوت روح‌الله کمالوند، بنیان‌گذار مدرسه کمالیه در خرم‌آباد، راهی آن شهر شد.<ref>همان</ref> و به تدریس در آن مدرسه علمیه ادامه داد و در جلب و جذب طلاب علوم حوزوی به آن مدرسه نقش داشت.<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۲۳، ص۲۴۷.</ref> او هم‌زمان نماز جماعت را در مسجد حاج رمضان آن شهر اقامه می‌کرد.<ref>همان، ص۲۸۵.</ref> | صادقی هم‌زمان با تحصیل دروس خارج فقه، به تدریس ادبیات عرب، مکاسب و کفایه در حوزه علمیه قم نیز می‌پرداخت.<ref>برزویی، ص۳۳۲</ref> و از مدرسان آن حوزه به شمار می‌رفت. سپس در سال ۱۳۳۸ ش به دعوت روح‌الله کمالوند، بنیان‌گذار مدرسه کمالیه در خرم‌آباد، راهی آن شهر شد.<ref>همان</ref> و به تدریس در آن مدرسه علمیه ادامه داد و در جلب و جذب طلاب علوم حوزوی به آن مدرسه نقش داشت.<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۲۳، ص۲۴۷.</ref> او هم‌زمان نماز جماعت را در مسجد حاج رمضان آن شهر اقامه می‌کرد.<ref>همان، ص۲۸۵.</ref> | ||
== فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی قبل از پیروزی انقلاب == | == فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی قبل از پیروزی انقلاب == | ||
صادقی قهاره در سال ۱۳۴۱ ش و در جریان مبارزه علما و مراجع علیه تصویب‌نامه انجمن‌های ایالتی و ولایتی، همراه با | صادقی قهاره در سال ۱۳۴۱ ش و در جریان مبارزه علما و مراجع علیه تصویب‌نامه انجمن‌های ایالتی و ولایتی، همراه با سیدجواد الیاسی و به نمایندگی از مدرسان و محصلان مدرسه علمیه کمالیه، با ارسال تلگرافی به آیت‌الله سیدمحمدرضا موسوی گلپایگانی، امام‌خمینی و سیدکاظم شریعتمداری، پشتیبانی طلاب علوم حوزوی و مبلغان را از تلاش‌های آنان، در هر مرحله و تا حصول نتیجه اعلام کردند.<ref>اسناد انقلاب اسلامی، ج ۳، ص۵۷.</ref> وی در جریان اجرای طرح سربازگیری طلاب (در اردیبهشت ۱۳۴۲)، از سوی کمالوند به قم رفت تا نظر امام‌خمینی را درباره نحوه مبارزه با آن جویا شود. او دراین‌باره با امام‌خمینی و آیت‌الله سیدمحمدرضا موسوی گلپایگانی دیدار کرد و در آنجا شاهد دیدار آیت‌الله گلپایگانی با سیدمحسن صدر (صدرالاشراف) و موضع‌گیری ایشان درباره طرح فوق بود.<ref>سیف‌زاده، ص۷۳۳.</ref> او به سبب تداوم این‌گونه مبارزات در سال ۱۳۴۲ ش توسط ساواک دستگیر و زندانی شد.<ref>یاران امام به...، کتاب ۲۳، ص۲۴۷.</ref> او پس از تبعید امام‌خمینی به ترکیه، همراه با جمعی از روحانیان خرم‌آباد، نامه‌ای را به مراجع تقلید ارسال کردند و تأسف و تأثر شدید اهالی لرستان را از «توقیف و تبعید آیت‌الله‌العظمی آقای حاج‌آقا روح‌الله خمینی» ابراز نمودند و خطاب به مراجع تقلید اعلام کردند «هرگونه اقدامی که از طرف حوزه علمیه خرم‌آباد برای دفع اهانت از محضر مقدس آیت‌الله خمینی ضرورت دارد و لازم است، ابلاغ فرمایید».<ref>اسناد انقلاب اسلامی، ج ۳، ص۱۲۳.</ref> | ||
وی پس از درگذشت کمالوند، در شمار مدرسان عالی حوزه علمیه کمالیه قرار گرفت. او همواره با قم ارتباط داشت و در تهیه و توزیع اعلامیه‌های | وی پس از درگذشت کمالوند، در شمار مدرسان عالی حوزه علمیه کمالیه قرار گرفت. او همواره با قم ارتباط داشت و در تهیه و توزیع اعلامیه‌های امام‌خمینی در خرم‌آباد فعال بود.<ref>سیف‌زاده، ص۷۳۴.</ref> بر اساس گزارش‌های ساواک، صادقی قهاره در سال‌های ۱۳۴۵-۱۳۴۷ ش، به همکاری با سیدفخرالدین رحیمی، از روحانیان مبارز خرم‌آباد می‌پرداخت.<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۲۳، ص۳۱۶-۳۱۷.</ref> او در سال ۱۳۵۲ ش در عزیمت سیداسدالله مدنی به خرم‌آباد نقش داشت.<ref>برزویی، ص۳۳۲؛ سیف‌زاده، ص۷۳۶.</ref> در خرداد ۱۳۵۴ و پس از حمله مأموران حکومت پهلوی به مدرسه فیضیه قم، با حضور در خانه سیداسدالله مدنی، به رایزنی درباره نحوه واکنش به آن واقعه پرداختند و پس از مشورت با سیدعیسی جزایری، فردی را برای اطلاع از ماجرا به قم اعزام کنند.<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۴، ص۳۳۳.</ref> او در آبان ۱۳۵۴ و پس از تبعید سیداسدالله مدنی به شهر نورآباد ممسنی، همراه با تنی چند از عالمان خرم‌آباد، راهی آن شهر شد.<ref>همان، ص۴۵۹</ref>، ولی ساواک از دیدار آنان با آیت‌الله مدنی جلوگیری کرد.<ref>همان ص۴۶۳.</ref> همچنین در همان سال، همراه با برخی از روحانیان خرم‌آباد، راهی برازجان شد و با سیدمحمد صالح طاهری خرم‌آبادی، روحانی خرم‌آبادی تبعیدی در آن شهر دیدار کرد.<ref>همان، کتاب ۲۳، ص۳۷۳.</ref> | ||
بر اساس گزارش ساواک، او در همان سال در مکالمه‌ای با یکی از فعالان سیاسی در شهر آباده (در استان فارس)، اظهار کرده بود: «هر عالمی که به شاه و خاندان او دعا کند، نماز جماعت پشت سر آن عالم حرام است حتی اگر دفتر ازدواج و طلاق هم داشته باشد، نماز جماعت پشت سر او جایز نیست. سپس شخص مذکور اظهار داشته بود خدا نابود کند پهلوی و خاندانش را».<ref>(همان، ص۳۶۶).</ref> این گزارش نشان از مبارزات سیاسی صادقی علیه حکومت پهلوی دارد. او در سال ۱۳۵۶ ش همراه با جمعی از روحانیان خرم‌آباد، در جلسات روحانیان خرم‌آبادی با عنوان انصارالحجت شرکت می‌کرد. یکی از مهم‌ترین تصمیمات آنان، دریافت کمک‌های مردمی و واریز آن به صندوقی به‌منظور کمک به افراد نیازمند بود.<ref>(همان، ص۳۸۳).</ref> | بر اساس گزارش ساواک، او در همان سال در مکالمه‌ای با یکی از فعالان سیاسی در شهر آباده (در استان فارس)، اظهار کرده بود: «هر عالمی که به شاه و خاندان او دعا کند، نماز جماعت پشت سر آن عالم حرام است حتی اگر دفتر ازدواج و طلاق هم داشته باشد، نماز جماعت پشت سر او جایز نیست. سپس شخص مذکور اظهار داشته بود خدا نابود کند پهلوی و خاندانش را».<ref>(همان، ص۳۶۶).</ref> این گزارش نشان از مبارزات سیاسی صادقی علیه حکومت پهلوی دارد. او در سال ۱۳۵۶ ش همراه با جمعی از روحانیان خرم‌آباد، در جلسات روحانیان خرم‌آبادی با عنوان انصارالحجت شرکت می‌کرد. یکی از مهم‌ترین تصمیمات آنان، دریافت کمک‌های مردمی و واریز آن به صندوقی به‌منظور کمک به افراد نیازمند بود.<ref>(همان، ص۳۸۳).</ref> | ||
صادقی پس از درگذشت مشکوک | صادقی پس از درگذشت مشکوک سیدمصطفی خمینی، در ۶ آبان ۱۳۵۶ همراه با جمعی از روحانیان خرم‌آباد مجلس ختمی به آن مناسبت در حوزه علمیه کمالیه آن شهر برگزار کرد.<ref>آیت‌الله سیدمصطفی...، ص۴۵۸</ref>؛.<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۲۳، ص۳۸۷.</ref> پس از چاپ مقاله احمد رشیدی مطلق علیه امام‌خمینی در روزنامه اطلاعات هم همراه با جمعی از روحانیان خرم‌آباد در اعتراض به آن اهانت، از اقامه نماز جماعت خودداری کرد و سپس همراه با سیدنورالدین رحیمی و سیداحمد طاهری، نامه‌ای را به مراجع تقلید ارسال و تنفر و انزجار خود را از آن اقدام اعلام کردند. پس از آن، آیت‌الله مرعشی نجفی با ارسال نامه‌ای خطاب به آنان، از آنان تقدیر کرد.<ref>همان، ص۳۸۹-۳۹۰.</ref> او در ۲۰ مرداد ۱۳۵۷ و پس از دستگیری شیخ محمد آل اسحاق، یکی از سخنرانان مساجد خرم‌آباد، همراه با جمعی از روحانیان خرم‌آباد، در مسجد علوی آن شهر دست به تحصن زدند و خواستار آزادی آل اسحاق و تعقیب قانونی رئیس شهربانی خرم‌آباد شدند.<ref>آیت‌الله‌العظمی حسین نوری همدانی، ص۴۷۹.</ref> در پی این اقدام، همراه با چهار تن دیگر از روحانیان خرم‌آباد به‌عنوان عناصر مؤثر درجه یک در تحریک مردم.<ref>سیر مبارزات یاران...، ج ۸، ص۸۶.</ref> و به اتهام ایراد سخنان خلاف مصالح مملکت و تحریک و تشویق مردم به ایجاد آشوب و بلوا در خرم‌آباد توسط مأموران دولتی دستگیر و به تهران انتقال داده شد و در زندان کمیته مشترک ضدخرابکاری زندانی گردید.<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۲۳، ص۴۶۴-۴۶۳.</ref> پس از آن جمعی از مردم خرم‌آباد در تظاهراتی در ۲۳ مرداد ۱۳۵۷ که به درگیری مردم با مأموران حکومتی انجامید، خواستار آزادی روحانیان دستگیرشده ازجمله عباسعلی صادقی شدند.<ref>همان، ص۳۹۷-۳۸۸.</ref> شیخ محمد صدوقی یزدی هم در اعلامیه‌ای درباره کشتار مردم در لرستان، از دستگیری روحانیان خرم‌آباد با عنوان نمونه‌هایی از رویکرد دولت نسبت به روحانیت نام برد و آن را تقبیح کرد.<ref>سیر مبارزات یاران...، ج ۱۲، ص۲۷۳-۲۷۴.</ref> صادقی قهاره پس از مدتی حبس در زندان کمیته مشترک ضدخرابکاری، به مدت نوزده روز تحت بازجویی قرار گرفت و سپس به زندان قصر انتقال یافت و در آنجا با محمدعلی رجایی هم‌سلول بود.<ref>سیف‌زاده، ص۷۳۵-۷۳۶.</ref> ساواک در گزارشی درباره عباسعلی صادقی، آزادی او را به مصلحت ندانست.<ref>سیر مبارزات یاران...، ج ۱۴، ص۲۶۳.</ref>، ولی او پس از دو ماه حبس آزاد شد.<ref>سیف‌زاده، ص۷۳۵-۷۳۶.</ref> و در ۵ آبان همان سال، در بازگشت به خرم‌آباد مورد استقبال مردم قرار گرفت.<ref>دالوند، ص۲۳۱.</ref> | ||
او در آذر ۱۳۵۷ ش (مصادف با ماه محرم) در برگزاری تظاهرات و راهپیمایی‌های اعتراضی مردم خرم‌آباد علیه حکومت پهلوی نقش داشت.<ref>همان، ص۲۸۵.</ref> | او در آذر ۱۳۵۷ ش (مصادف با ماه محرم) در برگزاری تظاهرات و راهپیمایی‌های اعتراضی مردم خرم‌آباد علیه حکومت پهلوی نقش داشت.<ref>همان، ص۲۸۵.</ref> | ||
| خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
* آیت‌الله‌العظمی حسین نوری همدانی به روایت اسناد (۱۳۹۶)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات. | * آیت‌الله‌العظمی حسین نوری همدانی به روایت اسناد (۱۳۹۶)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات. | ||
* آیت‌الله حاج | * آیت‌الله حاج سیدمصطفی خمینی به روایت اسناد ساواک (۱۳۸۸)، امید اسلام، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات. | ||
* اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج ۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی. | * اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج ۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی. | ||
* انصاری، ناصرالدین (۱۴۰۰)، «درگذشتگان: آیت‌الله صادقی»، دوماهنامه آینه پژوهش، سال سی‌ودوم، شماره ۱۹۲، بهمن و اسفند. | * انصاری، ناصرالدین (۱۴۰۰)، «درگذشتگان: آیت‌الله صادقی»، دوماهنامه آینه پژوهش، سال سی‌ودوم، شماره ۱۹۲، بهمن و اسفند. | ||
| خط ۷۰: | خط ۷۰: | ||
* دالوند، حمیدرضا، انقلاب اسلامی در لرستان (۱۳۸۵)، ج ۲، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی. | * دالوند، حمیدرضا، انقلاب اسلامی در لرستان (۱۳۸۵)، ج ۲، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی. | ||
* «سالگرد ورود آیت‌الله‌العظمی بروجردی به قم در گفتگو با آیت‌الله شیخ عباسعلی صادقی خرم‌آبادی: عامل رونق حوزه علمیه قم» (۱۳۹۲)، هفته‌نامه حریم امام، شماره ۹۸، ۵ دی. | * «سالگرد ورود آیت‌الله‌العظمی بروجردی به قم در گفتگو با آیت‌الله شیخ عباسعلی صادقی خرم‌آبادی: عامل رونق حوزه علمیه قم» (۱۳۹۲)، هفته‌نامه حریم امام، شماره ۹۸، ۵ دی. | ||
* سیر مبارزات یاران | * سیر مبارزات یاران امام‌خمینی در آینه اسناد به روایت اسناد ساواک (۱۳۹۳)، ج ۸ و ۱۲ و ۱۴، تدوین: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی. | ||
* سیف‌زاده، محمد (۱۳۹۰)، علما در روشنای تاریخ: خاطرات روحانیت لرستان از روزگار قاجار تا ظهور انقلاب اسلامی، خرم‌آباد، انتشارات سیفا. | * سیف‌زاده، محمد (۱۳۹۰)، علما در روشنای تاریخ: خاطرات روحانیت لرستان از روزگار قاجار تا ظهور انقلاب اسلامی، خرم‌آباد، انتشارات سیفا. | ||
* یاران امام به روایت اسناد ساواک: کتاب ۴: شهید آیت‌الله | * یاران امام به روایت اسناد ساواک: کتاب ۴: شهید آیت‌الله سیداسدالله مدنی (۱۳۷۷)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات. | ||
* یاران امام به روایت اسناد ساواک: کتاب ۲۳: برادران شهید نورالدین و فخرالدین رحیمی (۱۳۸۱)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات. | * یاران امام به روایت اسناد ساواک: کتاب ۲۳: برادران شهید نورالدین و فخرالدین رحیمی (۱۳۸۱)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
[[رده:پروژه شاگردان۲]] | [[رده:پروژه شاگردان۲]] | ||