احمد سبحانی: تفاوت میان نسخه‌ها

او در ۱۳۱۱ش در روستای کزج شهر خلخال دیده به جهان گشود. خواندن و نوشتن و قرائت قرآن را نزد پدرش که از ذاکران اهل‌بیت بود، فراگرفت. سپس دوران ابتدایی را در زادگاهش طی کرد. احمد سبحانی در ۱۳۲۲ش راهی شهر هشتجین در نزدیکی خلخال شد و نزد ملا سعدالله اسدی، یکی از علمای اهل سنت آنجا درس‌هایی چون شرح امثله، صرف میر و تصریف را آموخت. پس از چهار سال به زنجان رفت و در حوزه علمیه آن شهر مقدمات و بخشی از دروس سطح ازجمله شرح لمعه و قوانین‌الاصول را نزد شیخ مختار فلسفی، میرزا یحیی مدرسی و... خواند. سبحانی در سال ۱۳۳۱ش به قم رفت و رسایل، مکاسب و کفایه را نزد شیخ حسین نوری همدانی، شیخ جعفر سبحانی، ناصر مکارم شیرازی، سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی و سیدعبدالکریم موسوی اردبیلی خواند. تفسیر قرآن را هم در محضر علامه سیدمحمدحسین طباطبایی فراگرفت و آنگاه از درس خارج فقه آیت‌الله سیدحسین طباطبایی بروجردی و درس خارج اصول امام‌خمینی بهره برد. او در ۱۳۳۷ ش به سبب درگذشت پدرش به روستای کزج بازگشت.<ref>نقیب، ص۵۲۱-۵۲۲</ref>، بنابراین می‌توان گفت که در نیمه دوم دوره دوم درس خارج اصول امام‌خمینی که در مسجد سلماسی برگزار می‌شد شرکت می‌کرده است.

احمد سبحانی پس از سه سال حضور در روستای کزج، با دعوت هبه‌الله یکتایی، از عالمان برجسته خلخال، به آن شهر رفت و به اقامه نماز جماعت در مسجد پایین‌محله (مسجد جمعه) آن شهر پرداخت. او از ۱۳۴۱ و در جریان تصویب‌نامه انجمن‌های ایالتی و ولایتی، همراه با هبه الله یکتایی، علیه آن مصوبه مبارزه می‌کرد و به همین سبب توسط ساواک تحت تعقیب قرار گرفت.<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک،ص۴۸،۵۹؛ آیت‌الله‌العظمی حسین...، ص۱۵۰.</ref> تداوم این فعالیت‌ها باعث شد توسط ساواک در سال ۱۳۴۶ش (رمضان ۱۳۸۷ق)، ممنوع‌المنبر شود. در نامه ساواک قید شده بود که او زمانی مجاز به سخنرانی خواهد شد که تعهدی مبنی بر عدم مخالفت با حکومت پهلوی بدهد.<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۴۳، ص۷۸-۸۱.</ref> در دی ۱۳۵۲ (محرم و صفر ۱۳۹۴ق) بار دیگر توسط ساواک ممنوع‌المنبر شد. ساواک در گزارشی در این باره، از او و جمعی دیگر از روحانیان با عنوان «وعاظ افراطی و ناراحت» نام برده بود که «مطالب تحریک‌آمیز و خلاف مصالح مملکتی در بالای منبر ایراد می‌کنند».<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۴۳، ص۷۸-۸۱.</ref> احمد سبحانی در سال ۱۳۵۴ ش نیز ممنوع‌المنبر شد.<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۴۳، ص۱۹۶-۱۹۸.</ref> پس از تبعید سه تن از روحانیان مبارز به خلخال، در کنار آنان به مبارزات سیاسی خود ادامه می‌داد و به همین سبب از سوی ساواک چهار سال ممنوع‌المنبر بود.<ref>نقیب،ص۵۲۲.</ref> او ازجمله با حسین نوری همدانی که در خلخال در تبعید بود، ارتباط داشت. با استناد به گزارشی که ساواک دراین‌باره تهیه کرده بود، سبحانی در ۱۳۵۶ ش نیز ممنوع‌المنبر بود.<ref>آیت‌الله‌العظمی حسین نوری همدانی،ص۳۷۰.</ref> ساواک در گزارشی درباره او قید کرده بود: «شیخ احمد سبحانی ممنوع‌المنبر که نیاز به توصیف ندارد».<ref>آیت‌الله‌العظمی حسین نوری همدانی، ص۳۷۱</ref> و این تعابیر نشان از شناخت ساواک از او و به عبارت دقیق‌تر، میزان فعالیت‌های سیاسی وی دارد. ارتباط علمای خلخال ازجمله احمد سبحانی با حسین نوری همدانی باعث شد تا ساواک خواستار تغییر محل تبعید نوری همدانی شود.<ref>آیت‌الله‌العظمی حسین نوری همدانی، ص۳۷۰-۳۷۱.</ref> سبحانی علی‌رغم ممنوعیت از سخنرانی، در قالب برگزاری دعای ندبه و کمیل و دیگر برنامه‌های مذهبی، به سخنرانی‌های انتقادی ادامه می‌داد.<ref>نقیب، ص۵۲۲.</ref> ازجمله در ۱۹ آذر ۱۳۵۷ تظاهراتی را در یکی از روستاهای خلخال رهبری کرد که به درگیری با طرفداران حکومت پهلوی انجامید و پنج نفر نیز در آن درگیری مصدوم شدند. ساواک در گزارشی در این باره، از احمد سبحانی با عنوان محرک تظاهرات‌کنندگان و «طرفدار جدی» امام‌خمینی نام برد.<ref>سیر مبارزات یاران امام، ج ۱۵، ص۲۷۳-۲۷۴.</ref>

احمد سبحانی پس از پیروزی انقلاب اسلامی ابتدا در کمیته انقلاب اسلامی شهر خلخال مشغول به فعالیت شد. سپس در سال ۱۳۵۹ ش وارد دستگاه قضا شد و مدتی به‌عنوان قاضی به قضاوت در بندر انزلی پرداخت. سپس ریاست دادگستری آن شهر را بر عهده گرفت و هم‌زمان به اقامه نماز جماعت و تبلیغ دین در مسجد ولی‌عصر همان‌جا می‌پرداخت. او در سال ۱۳۷۳ ش به درخواست خودش به اصفهان منتقل شد و ابتدا در شعبه‌های ۱۹ و ۲۹ دادگستری اصفهان به قضاوت ادامه داد و در سال ۱۳۷۵ش به ریاست دادگستری خمینی‌شهر اصفهان منصوب گردید. سپس به قضاوت در شعبه ۲۷ دادگاه عمومی اصفهان ادامه داد. هم‌زمان امامت جماعت مسجد امیرالمؤمنین خمینی‌شهر را هم بر عهده گرفت و امام جمعه موقت آن شهر نیز بود.<ref>نقیب، ص۵۲۳.</ref>