سیدریاض حسین نقوی

نقوی، سید ریاض حسین؛ از شاگردان درس خارج فقه امام خمینی. سید ریاض حسین نقوی در سال ۱۳۲۰ ش در چاه سیدان والا واقع در بلوک علیپور از توابع مظفر گره در کشور پاکستان و در خانواده‌ای روحانی به دنیا آمد. عمویش استاد العلما مولانا سید محمد یارشاه نجفی از عالمان پاکستان بود. سید ریاض حسین نقوی با راهنمایی عمویش در مدرسه محمدیه جلال ننگیانه از توابع سرگودها در پاکستان به تحصیل پرداخت و در همان‌جا قرآن را زیر نظر حافظ سید غلام قاسم شاه حفظ کرد و به حافظ ملقب شد. اهتمام او به حفظ قرآن به سبب اتهام اهل سنت بود که ادعا می‌کردند در میان شیعیان حافظ قرآن نیست. او از سال ۱۳۲۹ ش به فراگیری دروس حوزوی روی آورد و شرح لمعه، رسایل و شرح منظومه را در آن مدرسه خواند (نقوی، ۱۰۷-۱۰۸)، ولی درباره استادان او در آنجا اطلاعاتی در دست نیست. نقوی در سال ۱۳۲۶ ش به لاهور رفت و در جامع المنتظر به تحصیل ادامه داد و از درس‌های شیخ الجامعه مولانا اختر عباس نجفی و علامه سید صفدر حسین مدرس، مدرس اعلای جامع المنتظر، بهره برد. پس از شش سال تحصیل در لاهور در سال ۱۳۴۲ ش راهی عراق شد و در حوزه علمیه نجف رسایل، مکاسب و کفایه‌الاصول را پیش شیخ جواد (احتمالاً تبریزی) خواند. در شرح منظومه و فلسفه هم از شاگردان سید محمدتقی قمی بود و اسفار را هم نزد میرزا فتح‌الله اصفهانی فراگرفت. نقوی پس از پایان دوره سطح در درس خارج فقه آیت‌الله سید محسن طباطبایی حکیم و امام خمینی حضور یافت (همان). درباره سال‌های دقیق حضور او در درس خارج فقه (بیع مکاسب) امام خمینی که در مسجد شیخ انصاری معروف به مسجد ترک‌های نجف اشرف برگزار می‌شد اطلاعاتی در دست نیست، ولی می‌توان احتمال داد که از سال ۱۳۴۴ ش و با آغاز درس مذکور، در آن شرکت می‌کرده و این حضور تا سال ۱۳۴۸ ش که نقوی به پاکستان بازگشت تداوم داشته است. نقوی در کنار حضور در درس‌های خارج فقه آیات حکیم و امام خمینی، در درس خارج اصول آیت‌الله سید ابوالقاسم موسوی خویی هم شرکت می‌کرد. او در سال ۱۳۴۸ ش پس از بازگشت به پاکستان در جامع المنتظر لاهور مستقر شد و به تدریس علوم عرفانی پرداخت (همان). ازجمله شاگردان او در آنجا می‌توان به بشیر حسین نجفی از مراجع تقلید مقیم نجف اشرف اشاره کرد (نجفی، ۳۲۲). در کنار تدریس، خطبه جمعه را در مسجد امامیه مغل پوره لاهور ایراد می‌کرد. وی در سال ۱۳۵۷ ش انجمن اتحاد شیعه را تشکیل داد که متشکل از فارغ‌التحصیلان حوزه علمیه قم بود که با هدف پاسخ به مسائل فقه جعفری گرد آمده بودند. این انجمن تلاش داشت همه امور و مسائل فقه جعفری را حل کند. او مناظراتی را هم با اهل سنت انجام می‌داد که از آن جمله می‌توان به حضور او در چهار مناظره وجه از توابع سرگودها، سیاهوال از توابع سرکودها، پیلان از توابع میانوالی و کتوال از بلوک جهلم اشاره کرد که با حضور افرادی چون حافظ عبدالعلی و حافظ محمد عنایت، مدرسان مدارس دارالعلوم محمدیه سرگودها برگزار شد (نقوی، ۱۰۷ - ۱۰۸). او مسئولیت جامعه الاسدیه در اسلام‌آباد (کتابچه راهنمای مدارس دینی، http://icro.ir) و مدیریت حوزه علمیه جامعةالمنتظر شهر لاهور را بر عهده دارد («برگزاری مراسم گرامیداشت سالروز ولادت پیامبر (ص) در پاکستان»، iqna.ir). منابع: «برگزاری مراسم گرامیداشت سالروز ولادت پیامبر (ص) در پاکستان»، iqna.ir.؛ کتابچه راهنمای مدارس دینی: وفاق المدارس الشیعه پاکستان جامعۀ‌المنتظر لاهور، ترجمه و تنظیم: خانه فرهنگ سرکنسولگری جمهوری اسلامی ایران ـ حیدرآباد، به اهتمام مـهـدی ربـانـی، http://icro.ir/index.aspx?pageid=32738&p=33&showitem=13512؛ نجفی، هادی (۱۳۹۵)، طریق الوصول الی اخبار آل الرسول علیهم‌السلام (المشیخه ـ الاجازات)، قم، دارالتفسیر؛ نقوی، سید حسین عارف (۱۳۷۰)، تذکره علمای امامیه پاکستان، ترجمه دکتر محمد هاشم، مشهد، بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی.