میرزابیوک مروج: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (added Category:مقاله های نیازمند ارزیابی using HotCat) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''بیوک خلیل‌زاده'''، معروف به مروّج در سال ۱۳۰۹ در [[اردبیل]] زاده شد. او پس از گذراندن تحصیلات ابتدایی در سال ۱۳۲۳، تحصیل علوم دینی را در اردبیل آغاز کرد. مقدمات و سطح را در اردبیل نزد غفوری عاملی اصل، یعقوب مدرسی، ملامحسن و میرزا مهدی عالم خواند.<ref>مدرسی و کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ۱/۵۵۵.</ref> و در سال ۱۳۲۶ راهی [[حوزه علمیه قم]] شد و دوره سطح را از محضر استادانی چون [[عبدالجواد اصفهانی]]، [[محمد مجاهدی تبریزی]]، [[سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی]] و [[محمداحمد کافی]] بهره برد.<ref>مدرسی و کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ۱/۵۵۵؛ مروج، زندگی‌نامه، ۲/۲۳۷.</ref> وی [[فلسفه]] را نزد [[سیدمحمدحسین طباطبایی]] فراگرفت و در سال ۱۳۳۰ به حوزه علمیه مشهد رفت. در این حوزه، بخشی از دوره سطح و خارج را از [[هاشم قزوینی]] و [[سیدیونس یونسی اردبیلی]] فراگرفت و پس از دو سال، به حوزه علمیه قم بازگشت.<ref>نیکبخت، مروج، ۱/۱۶۲.</ref> در این زمان نیز از محضر استادانی چون [[سیدحسین بروجردی]]، [[سیدمحمد محقق داماد]]، [[سیدمحمد حجت کوه‌کمره‌ای]]، سیدمحمدحسین طباطبایی و امام‌خمینی بهره برد.<ref>مروج، زندگی‌نامه، ۲/۲۳۷؛ نیکبخت، مروج، ۱/۱۶۲.</ref> او پس از رحلت بروجردی، به اردبیل بازگشت و به امامت جماعت، تبلیغ، تفسیر و تدریس پرداخت.<ref>مروج، زندگی‌نامه، ۲/۲۳۸.</ref> | |||
فعالیت سیاسی مروّج هم‌زمان با آغاز نهضت امام‌خمینی شروع شد. در زمان اقامت در اردبیل همراه دیگر علما به فعالیت علیه رژیم پهلوی پرداخت و با چاپ و تکثیر [[اعلامیه‌های امام‌خمینی]]، سخنرانی، تحصن و اعتراض به دستگیری ایشان، اعتراض به [[فاجعه پانزده خرداد ۱۳۴۲]] و حمایت از [[مرجعیت امام‌خمینی]] با نهضت همراهی کرد.<ref>مدرسی و کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ۱/۵۵۵؛ حسینیان، چهارده سال رقابت ایدئولوژیک شیعه در ایران ۱۳۴۳–۱۳۵۶، ۷۰۶–۷۱۱؛ نیکبخت، مروج، ۱/۱۶۲.</ref> وی پس از [[دستگیری امام‌خمینی]] همراه چند تن از علما در اداره پست و تلگراف و تلفن اردبیل متحصن شد و پس از مدتی به دلیل فعالیت‌های خود از منبر منع شد.<ref>مدرسی و کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ۱/۵۵۵.</ref> او در سال‌های ۱۳۵۲–۱۳۵۳ نیز با سخنان خود به مفاسد سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی کشور انتقاد کرد و در مبارزه با [[بهائیت]] پرتلاش بود.<ref>نیکبخت، مروج، ۱/۱۶۲.</ref> | فعالیت سیاسی مروّج هم‌زمان با آغاز نهضت امام‌خمینی شروع شد. در زمان اقامت در اردبیل همراه دیگر علما به فعالیت علیه رژیم پهلوی پرداخت و با چاپ و تکثیر [[اعلامیه‌های امام‌خمینی]]، سخنرانی، تحصن و اعتراض به دستگیری ایشان، اعتراض به [[فاجعه پانزده خرداد ۱۳۴۲]] و حمایت از [[مرجعیت امام‌خمینی]] با نهضت همراهی کرد.<ref>مدرسی و کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ۱/۵۵۵؛ حسینیان، چهارده سال رقابت ایدئولوژیک شیعه در ایران ۱۳۴۳–۱۳۵۶، ۷۰۶–۷۱۱؛ نیکبخت، مروج، ۱/۱۶۲.</ref> وی پس از [[دستگیری امام‌خمینی]] همراه چند تن از علما در اداره پست و تلگراف و تلفن اردبیل متحصن شد و پس از مدتی به دلیل فعالیت‌های خود از منبر منع شد.<ref>مدرسی و کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ۱/۵۵۵.</ref> او در سال‌های ۱۳۵۲–۱۳۵۳ نیز با سخنان خود به مفاسد سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی کشور انتقاد کرد و در مبارزه با [[بهائیت]] پرتلاش بود.<ref>نیکبخت، مروج، ۱/۱۶۲.</ref> | ||
نسخهٔ ۲۸ دی ۱۴۰۳، ساعت ۲۲:۳۸
بیوک خلیل‌زاده، معروف به مروّج در سال ۱۳۰۹ در اردبیل زاده شد. او پس از گذراندن تحصیلات ابتدایی در سال ۱۳۲۳، تحصیل علوم دینی را در اردبیل آغاز کرد. مقدمات و سطح را در اردبیل نزد غفوری عاملی اصل، یعقوب مدرسی، ملامحسن و میرزا مهدی عالم خواند.[۱] و در سال ۱۳۲۶ راهی حوزه علمیه قم شد و دوره سطح را از محضر استادانی چون عبدالجواد اصفهانی، محمد مجاهدی تبریزی، سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی و محمداحمد کافی بهره برد.[۲] وی فلسفه را نزد سیدمحمدحسین طباطبایی فراگرفت و در سال ۱۳۳۰ به حوزه علمیه مشهد رفت. در این حوزه، بخشی از دوره سطح و خارج را از هاشم قزوینی و سیدیونس یونسی اردبیلی فراگرفت و پس از دو سال، به حوزه علمیه قم بازگشت.[۳] در این زمان نیز از محضر استادانی چون سیدحسین بروجردی، سیدمحمد محقق داماد، سیدمحمد حجت کوه‌کمره‌ای، سیدمحمدحسین طباطبایی و امام‌خمینی بهره برد.[۴] او پس از رحلت بروجردی، به اردبیل بازگشت و به امامت جماعت، تبلیغ، تفسیر و تدریس پرداخت.[۵]
فعالیت سیاسی مروّج هم‌زمان با آغاز نهضت امام‌خمینی شروع شد. در زمان اقامت در اردبیل همراه دیگر علما به فعالیت علیه رژیم پهلوی پرداخت و با چاپ و تکثیر اعلامیه‌های امام‌خمینی، سخنرانی، تحصن و اعتراض به دستگیری ایشان، اعتراض به فاجعه پانزده خرداد ۱۳۴۲ و حمایت از مرجعیت امام‌خمینی با نهضت همراهی کرد.[۶] وی پس از دستگیری امام‌خمینی همراه چند تن از علما در اداره پست و تلگراف و تلفن اردبیل متحصن شد و پس از مدتی به دلیل فعالیت‌های خود از منبر منع شد.[۷] او در سال‌های ۱۳۵۲–۱۳۵۳ نیز با سخنان خود به مفاسد سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی کشور انتقاد کرد و در مبارزه با بهائیت پرتلاش بود.[۸]
با اوج‌گیری نهضت امام‌خمینی در سال ۱۳۵۶، فعالیت‌های مبارزاتی مروّج نیز گسترده‌تر شد و هدایت حرکات ضد رژیم را برعهده گرفت.[۹] برخی فعالیت‌های او در این دوران، سخنرانی‌ها و امضای اعلامیه‌های مختلف در حمایت از نهضت و اعتراض به عملکرد رژیم پهلوی است که با حمایت گسترده مردم روبه‌رو می‌شد.[۱۰]
پس از هجرت امام‌خمینی به پاریس، مروّج و گروهی از روحانیان اردبیل، در بیانیه‌ای با ابراز نگرانی از این انتقال، برای سلامتی ایشان دعا کردند[۱۱] و با اعلام اعتصاب به همین مناسبت[۱۲] از سایر اعتصاب‌های مردمی نیز حمایت کردند.[۱۳]
سخنرانی مروّج در ۲۶ آبان ۱۳۵۷ دربارهٔ تشکیل حکومت اسلامی، به تظاهرات، دخالت پلیس و زخمی‌شدن او منجر شد.[۱۴] او همچنین در آذر ۱۳۵۷ به همراه گروهی از علما، از امضاکنندگان اعلامیه خلع محمدرضا پهلوی از سلطنت بود.[۱۵] در روزهای پایانی رژیم پهلوی، مبارزان مسلمان اردبیل، کمیته‌های محلی تشکیل دادند که ریاست آن با مروّج بود[۱۶] وی ازجمله افراد متحصن در دانشگاه تهران در بهمن ۱۳۵۷ برای بازگشت امام‌خمینی بود.[۱۷]
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، مروّج ضمن سازماندهی اوضاع اردبیل، مسئولیت نظارت بر مراکز مهم منطقه را برعهده گرفت و به مبارزه علیه گروه‌های ضدانقلاب پرداخت[۱۸] سپس به قم رفت، ولی به دلیل درخواست چندباره مردم اردبیل، امام‌خمینی در سیزدهم آبان ۱۳۵۸ در حکمی از او خواست با توجه به وضع حساس منطقه و زمان، دعوت مردم را بپذیرد و به اردبیل بازگردد و ضمن وظیفه ارشاد و تبلیغ، امامت جمعه این شهر را نیز به عهده بگیرد. ایشان همچنین با ابراز امیدواری از همکاری و حضور مردم، از مروّج خواست به دلیل آشفتگی منطقه دشت مغان، به این منطقه سفر کند و به صلاحدید خود، اوضاع منطقه را اصلاح کند.[۱۹]
مروّج در سه دوره پیاپی، نماینده مجلس خبرگان رهبری از استان آذربایجان شرقی بود.[۲۰] برگزاری کنگره مقدس اردبیلی در اردبیل، ایجاد کتابخانه و کتابفروشی، تأسیس جمعیت‌های مختلف برای حمایت از بیماران مبتلا به سل و نارسایی کلیوی، تأسیس اماکن عام‌المنفعه، درمانگاه، حسینیه، صندوق قرض‌الحسنه و ایجاد صندوق پستی برای پاسخ به پرسش‌های جوانان، ازجمله فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی او بود. مروّج در ۲۷ فروردین ۱۳۸۰ در اردبیل درگذشت[۲۱] و در گلزار شهدای این شهر به خاک سپرده شد.
- ↑ مدرسی و کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ۱/۵۵۵.
- ↑ مدرسی و کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ۱/۵۵۵؛ مروج، زندگی‌نامه، ۲/۲۳۷.
- ↑ نیکبخت، مروج، ۱/۱۶۲.
- ↑ مروج، زندگی‌نامه، ۲/۲۳۷؛ نیکبخت، مروج، ۱/۱۶۲.
- ↑ مروج، زندگی‌نامه، ۲/۲۳۸.
- ↑ مدرسی و کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ۱/۵۵۵؛ حسینیان، چهارده سال رقابت ایدئولوژیک شیعه در ایران ۱۳۴۳–۱۳۵۶، ۷۰۶–۷۱۱؛ نیکبخت، مروج، ۱/۱۶۲.
- ↑ مدرسی و کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ۱/۵۵۵.
- ↑ نیکبخت، مروج، ۱/۱۶۲.
- ↑ مدرسی و کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ۱/۵۵۵.
- ↑ مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات یاران امام، ۹/۴۳۳؛ ۱۰/۱۱۷؛ ۱۳/۲۸۹–۲۹۲؛ ۱۲/۴۲۲–۴۲۳ و ۱۴/۴۵۵.
- ↑ مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات یاران امام، ۱۲/۴۲۷.
- ↑ مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات یاران امام، ۱۳/۵۶.
- ↑ مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات یاران امام، ۱۴/۸۷.
- ↑ مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات یاران امام، ۱۵/۵۰ و ۲۹۴.
- ↑ نیکبخت، مروج، ۱/۱۶۳.
- ↑ نیکبخت، مروج، ۱/۱۶۳.
- ↑ مدرسی و کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ۱/۵۵۶.
- ↑ مدرسی و کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ۱/۵۵۶.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه، ۱۰/۴۶۴.
- ↑ مروج، زندگی‌نامه، ۲/۲۳۵.
- ↑ مدرسی و کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ۱/۵۵۶؛ نیکبخت، مروج، ۱/۱۶۳.