سوریه: تفاوت میان نسخه‌ها
Qavaami.54 (بحث | مشارکتها) (ویرایش مقاله) |
(اصلاح ارقام، اصلاح نویسه‌های عربی) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''سوریه''' (جمهوری عربی سوریه) کشوری عرب‌زبان، با سابقۀ چندهزار ساله است که بخش عمدۀ شام در گذشته را تشکیل می‌داده است. پایتخت سوریه، دمشق است و بیشتر مردم این کشور مسلمان‌اند. حرم حضرت زینب(س)، دختر امام علی(ع)، در جنوب دمشق، از مشهورترین مکان‌هایی است که به عنوان مدفن ایشان مطرح شده است. خاندان اسد (پدر و پسر) از سال ۱۹۷۰م ریاست جمهوری سوریه را بر عهده داشتند و این دوره تا ۲۰۲۴ (سقوط بشار اسد) ادامه یافت. | |||
سوریه (جمهوری عربی سوریه) کشوری عرب‌زبان، با سابقۀ چندهزار ساله است که بخش عمدۀ شام در گذشته را تشکیل می‌داده است. پایتخت سوریه، دمشق است و بیشتر مردم این کشور مسلمان‌اند. حرم حضرت زینب(س)، دختر امام علی(ع)، در جنوب دمشق، از مشهورترین مکان‌هایی است که به عنوان مدفن ایشان مطرح شده است. خاندان اسد (پدر و پسر) از سال | |||
== نقش سوریه در نهضت اسلامی ایران == | == نقش سوریه در نهضت اسلامی ایران == | ||
سوریه از حامیان اصلی مبارزان نهضت اسلامی در دهۀ | سوریه از حامیان اصلی مبارزان نهضت اسلامی در دهۀ ۵۰ بود. دلیل این حمایت، عصبانیت سوریه از حمایت رژیم پهلوی از اسرائیل ذکر شده است. بسیاری از انقلابیون ایران که به دلیل تعقیب ساواک، در ایران امکان فعالیت نداشتند، به سوریه و دیگر کشورهای منطقه سفر می‌کردند. رئیس‌جمهور وقت سوریه، حافظ اسد، با جناح‌های مخالف ایرانی از طریق امام موسی صدر و بسیاری دیگر از مبارزان ایرانی ارتباط برقرار کرد و آموزش نیروهای مبارز را در کشورش بر عهده گرفت <ref>(وبگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی، بازخوانی حمایت‌های سوریه از ایران).</ref> بسیاری از این مبارزان در اردوگاه‌های فلسطینیِ مستقر در سوریه که پس از جنگ اعراب (۱۹۴۸) پذیرای پناهجویان و رزمندگان فلسطینی بود، اقامت گزیده و تحت آموزش نظامی و چریکی قرار می‌گرفتند؛ چنان‌که پایگاه اصلی گروه محمد منتظری در سوریه بود <ref>(طاهری و رجبی، محمد منتظری به روایت اسناد ساواک، ص۴۲ ـ ۴۳).</ref> انقلابیون ایرانی مستقر در سوریه، به جز مشارکت در عملیات نامنظم علیه اسرائیل <ref>(حدیدچی، پرواز با نور، ص۴۶)</ref> در فعالیت‌های مبارزاتی و اعتصاب‌هایی که در لندن و پاریس علیه رژیم پهلوی برنامه‌ریزی می‌شد نیز همراهی فعال داشتند <ref>(طاهری و رجبی، محمد منتظری به روایت اسناد ساواک، ص۴۴ ـ ۴۵ و ۴۹؛ محتشمی‌پور، خاطرات سیاسی، ج۲، ص۲۴۹).</ref> | ||
حافظ اسد پس از تبعید امام‌خمینی به پاریس، به تمام سفارت‌های خود در خارج از | حافظ اسد پس از تبعید امام‌خمینی به پاریس، به تمام سفارت‌های خود در خارج از کشور به خصوص پاریس دستور داد از هیچ کمکی به مخالفان شاه دریغ نکنند <ref>(وبگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی، بازخوانی حمایت‌های سوریه از ایران).</ref> | ||
== سوریه پس از پیروزی انقلاب == | == سوریه پس از پیروزی انقلاب == | ||
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، سوریه نخستین کشور عربی بود که حکومت انقلابی ایران را به رسمیت شناخت. دشمن مشترک بعثی در عراق، از عواملی بود که موجب شد در طول جنگ تحمیلی عراق علیه ایران نیز همواره حمایت‌های همه جانبۀ سوریه از ایران ادامه یابد (وبگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی، بازخوانی حمایت‌های سوریه از ایران). | پس از پیروزی انقلاب اسلامی، سوریه نخستین کشور عربی بود که حکومت انقلابی ایران را به رسمیت شناخت. دشمن مشترک بعثی در عراق، از عواملی بود که موجب شد در طول جنگ تحمیلی عراق علیه ایران نیز همواره حمایت‌های همه جانبۀ سوریه از ایران ادامه یابد <ref>(وبگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی، بازخوانی حمایت‌های سوریه از ایران).</ref> | ||
در خرداد | در خرداد ۱۳۶۱ و در بحبوحۀ جنگ، تهاجم اسرائیل به جنوب لبنان، موجب امضای توافق‌نامه‌ای بین مقامات جمهوری اسلامی و سوریه شد تا بر مبنای این توافق‌نامه، جمهوری اسلامی ایران شماری از نیروهای نظامی سپاه و ارتش را برای حمایت از لبنان به سوریه اعزام کند. این تصمیم که بدون اطلاع امام‌خمینی گرفته شده بود، با مخالفت ایشان مواجه شد <ref>(محتشمی‌پور، مصاحبه، ۳۳)</ref> و آن را دام اسرائیل برای ایران خواند <ref>(امام‌خمینی، صحیفه، ج۱۶، ص۳۵۱).</ref> | ||
== امام‌خمینی و سوریه == | == امام‌خمینی و سوریه == | ||
امام‌خمینی در سال | امام‌خمینی در سال ۱۳۵۲ از سوریه و کشورهای عربی دیگری که در جنگ با اسرائیل شرکت داشتند قدردانی کرد و بر ضرورت حمایت از فلسطین تأکید کرد <ref>(امام‌خمینی، صحیفه، ج۳، ص۴).</ref> | ||
محوریت سوریه در میان مبارزان انقلابی ایران، روابط بین امام‌خمینی و سوریه را نیز تحت تأثیر قرار داده بود؛ چنان‌که | محوریت سوریه در میان مبارزان انقلابی ایران، روابط بین امام‌خمینی و سوریه را نیز تحت تأثیر قرار داده بود؛ چنان‌که | ||
پس از کارشکنی‌های دولت عراق و تصمیم امام‌خمینی برای خروج از این کشور در مهر | پس از کارشکنی‌های دولت عراق و تصمیم امام‌خمینی برای خروج از این کشور در مهر ۱۳۵۷، سوریه از مهم‌ترین گزینه‌ها برای اقامت بعدی ایشان بود که به دلایلی تغییر کرد <ref>(امام‌خمینی، صحیفه، ج۴، ص۲۸؛ ج۶، ص۲۲۳؛ محتشمی‌پور، از ایران به ایران، ج۲، ۲۰۰–۲۱۵).</ref> امنیت این کشور برای مبارزان ایرانی، موجب می‌شد برخی از نامه‌هایی که برای امام‌خمینی و دیگران ارسال می‌شد، از طریق سوریه ارسال گردد <ref>(امام‌خمینی، صحیفه، ج۳، ص۷۷)</ref> | ||
طبق گزارش صحیفه امام‌خمینی، موارد بسیاری پیام‌های تبریک و تسلیت به مناسبت‌های مختلف از سوی ریاست جمهوری عربی سوریه خطاب به امام‌خمینی ارسال شده است و امام‌خمینی نیز به آن پاسخ داده است (امام‌خمینی، صحیفه، | طبق گزارش صحیفه امام‌خمینی، موارد بسیاری پیام‌های تبریک و تسلیت به مناسبت‌های مختلف از سوی ریاست جمهوری عربی سوریه خطاب به امام‌خمینی ارسال شده است و امام‌خمینی نیز به آن پاسخ داده است <ref>(امام‌خمینی، صحیفه، ج۹، ص ۵۴۱؛ ج۱۲، ص۲۲۹؛ ج ۱۵، ص ۴۰، ۱۵۳ و ۲۸۹؛ ج۱۶، ص۵۳).</ref> | ||
در مرداد ۱۳۵۸ هیئتی از مقامات سوریه با امام‌خمینی دیدار کرد. ایشان در این دیدار منشأ ضعف و فساد کشورهای اسلامی را تفرقۀ مسلمانان دانست. سخن مشهور امام‌خمینی که: «اگر مسلمین مجتمع بودند، هرکدام یک سطل آب بر اسرائیل می‌ریختند او را سیل می‌برد» در همین دیدار بیان شد <ref>(امام‌خمینی، صحیفه، ج۹، ص ۲۷۴-۲۷۵).</ref> ایشان از همۀ دولت‌های اسلامی می‌خواست تا در کنار ایران و سوریه و لبنان و فلسطین، از عزت و شرف اسلام و عرب دفاع کنند و در برابر آمریکا و اسرائیل مقاومت نمایند <ref>(امام‌خمینی، صحیفه، ج۱۶، ص۳۶۲-۳۶۳؛ ۴۶۱).</ref> | |||
==پانویس== | |||
{{پانویس}} | |||
== منابع == | == منابع == | ||
امام‌خمینی، سیدروح‌الله ( | {{منابع}} | ||
* امام‌خمینی، سیدروح‌الله (۱۳۸۹). صحیفه امام. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی. | |||
حدیدچی (دباغ)، مرضیه ( | * حدیدچی (دباغ)، مرضیه (۱۳۸۵). پرواز با نور، دو روایت از زندگی خانم مرضیه حدیدچی (دباغ). به کوشش عالیه شفیعی. تهران: عروج. | ||
* طاهری، حجت‌الله و شهربانو رجبی (۱۳۸۷). محمد منتظری به روایت اسناد ساواک. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی. | |||
طاهری، حجت‌الله و شهربانو رجبی ( | * محتشمی‌پور، سیدعلی‌اکبر (۱۳۸۴). از ایران به ایران (خاطرات سیاسی). قم: کوثر النبی. | ||
* محتشمی‌پور، سیدعلی‌اکبر (۱۶تیر۱۴۰۰). مصاحبه. ویژه‌نامه چهلمین روز درگذشت مجلۀ حضور (محتشم انقلاب). تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی. | |||
محتشمی‌پور، سیدعلی‌اکبر ( | * وبگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی، «بازخوانی حمایت‌های سوریه از ایران». مشاهده شده در بهمن ۱۴۰۳. | ||
{{پایان}} | |||
محتشمی‌پور، سیدعلی‌اکبر ( | |||
وبگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی، «بازخوانی حمایت‌های سوریه از ایران». مشاهده شده در بهمن | |||
نسخهٔ ۲۴ بهمن ۱۴۰۳، ساعت ۱۵:۴۲
سوریه (جمهوری عربی سوریه) کشوری عرب‌زبان، با سابقۀ چندهزار ساله است که بخش عمدۀ شام در گذشته را تشکیل می‌داده است. پایتخت سوریه، دمشق است و بیشتر مردم این کشور مسلمان‌اند. حرم حضرت زینب(س)، دختر امام علی(ع)، در جنوب دمشق، از مشهورترین مکان‌هایی است که به عنوان مدفن ایشان مطرح شده است. خاندان اسد (پدر و پسر) از سال ۱۹۷۰م ریاست جمهوری سوریه را بر عهده داشتند و این دوره تا ۲۰۲۴ (سقوط بشار اسد) ادامه یافت.
نقش سوریه در نهضت اسلامی ایران
سوریه از حامیان اصلی مبارزان نهضت اسلامی در دهۀ ۵۰ بود. دلیل این حمایت، عصبانیت سوریه از حمایت رژیم پهلوی از اسرائیل ذکر شده است. بسیاری از انقلابیون ایران که به دلیل تعقیب ساواک، در ایران امکان فعالیت نداشتند، به سوریه و دیگر کشورهای منطقه سفر می‌کردند. رئیس‌جمهور وقت سوریه، حافظ اسد، با جناح‌های مخالف ایرانی از طریق امام موسی صدر و بسیاری دیگر از مبارزان ایرانی ارتباط برقرار کرد و آموزش نیروهای مبارز را در کشورش بر عهده گرفت [۱] بسیاری از این مبارزان در اردوگاه‌های فلسطینیِ مستقر در سوریه که پس از جنگ اعراب (۱۹۴۸) پذیرای پناهجویان و رزمندگان فلسطینی بود، اقامت گزیده و تحت آموزش نظامی و چریکی قرار می‌گرفتند؛ چنان‌که پایگاه اصلی گروه محمد منتظری در سوریه بود [۲] انقلابیون ایرانی مستقر در سوریه، به جز مشارکت در عملیات نامنظم علیه اسرائیل [۳] در فعالیت‌های مبارزاتی و اعتصاب‌هایی که در لندن و پاریس علیه رژیم پهلوی برنامه‌ریزی می‌شد نیز همراهی فعال داشتند [۴]
حافظ اسد پس از تبعید امام‌خمینی به پاریس، به تمام سفارت‌های خود در خارج از کشور به خصوص پاریس دستور داد از هیچ کمکی به مخالفان شاه دریغ نکنند [۵]
سوریه پس از پیروزی انقلاب
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، سوریه نخستین کشور عربی بود که حکومت انقلابی ایران را به رسمیت شناخت. دشمن مشترک بعثی در عراق، از عواملی بود که موجب شد در طول جنگ تحمیلی عراق علیه ایران نیز همواره حمایت‌های همه جانبۀ سوریه از ایران ادامه یابد [۶]
در خرداد ۱۳۶۱ و در بحبوحۀ جنگ، تهاجم اسرائیل به جنوب لبنان، موجب امضای توافق‌نامه‌ای بین مقامات جمهوری اسلامی و سوریه شد تا بر مبنای این توافق‌نامه، جمهوری اسلامی ایران شماری از نیروهای نظامی سپاه و ارتش را برای حمایت از لبنان به سوریه اعزام کند. این تصمیم که بدون اطلاع امام‌خمینی گرفته شده بود، با مخالفت ایشان مواجه شد [۷] و آن را دام اسرائیل برای ایران خواند [۸]
امام‌خمینی و سوریه
امام‌خمینی در سال ۱۳۵۲ از سوریه و کشورهای عربی دیگری که در جنگ با اسرائیل شرکت داشتند قدردانی کرد و بر ضرورت حمایت از فلسطین تأکید کرد [۹]
محوریت سوریه در میان مبارزان انقلابی ایران، روابط بین امام‌خمینی و سوریه را نیز تحت تأثیر قرار داده بود؛ چنان‌که
پس از کارشکنی‌های دولت عراق و تصمیم امام‌خمینی برای خروج از این کشور در مهر ۱۳۵۷، سوریه از مهم‌ترین گزینه‌ها برای اقامت بعدی ایشان بود که به دلایلی تغییر کرد [۱۰] امنیت این کشور برای مبارزان ایرانی، موجب می‌شد برخی از نامه‌هایی که برای امام‌خمینی و دیگران ارسال می‌شد، از طریق سوریه ارسال گردد [۱۱]
طبق گزارش صحیفه امام‌خمینی، موارد بسیاری پیام‌های تبریک و تسلیت به مناسبت‌های مختلف از سوی ریاست جمهوری عربی سوریه خطاب به امام‌خمینی ارسال شده است و امام‌خمینی نیز به آن پاسخ داده است [۱۲]
در مرداد ۱۳۵۸ هیئتی از مقامات سوریه با امام‌خمینی دیدار کرد. ایشان در این دیدار منشأ ضعف و فساد کشورهای اسلامی را تفرقۀ مسلمانان دانست. سخن مشهور امام‌خمینی که: «اگر مسلمین مجتمع بودند، هرکدام یک سطل آب بر اسرائیل می‌ریختند او را سیل می‌برد» در همین دیدار بیان شد [۱۳] ایشان از همۀ دولت‌های اسلامی می‌خواست تا در کنار ایران و سوریه و لبنان و فلسطین، از عزت و شرف اسلام و عرب دفاع کنند و در برابر آمریکا و اسرائیل مقاومت نمایند [۱۴]
پانویس
- ↑ (وبگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی، بازخوانی حمایت‌های سوریه از ایران).
- ↑ (طاهری و رجبی، محمد منتظری به روایت اسناد ساواک، ص۴۲ ـ ۴۳).
- ↑ (حدیدچی، پرواز با نور، ص۴۶)
- ↑ (طاهری و رجبی، محمد منتظری به روایت اسناد ساواک، ص۴۴ ـ ۴۵ و ۴۹؛ محتشمی‌پور، خاطرات سیاسی، ج۲، ص۲۴۹).
- ↑ (وبگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی، بازخوانی حمایت‌های سوریه از ایران).
- ↑ (وبگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی، بازخوانی حمایت‌های سوریه از ایران).
- ↑ (محتشمی‌پور، مصاحبه، ۳۳)
- ↑ (امام‌خمینی، صحیفه، ج۱۶، ص۳۵۱).
- ↑ (امام‌خمینی، صحیفه، ج۳، ص۴).
- ↑ (امام‌خمینی، صحیفه، ج۴، ص۲۸؛ ج۶، ص۲۲۳؛ محتشمی‌پور، از ایران به ایران، ج۲، ۲۰۰–۲۱۵).
- ↑ (امام‌خمینی، صحیفه، ج۳، ص۷۷)
- ↑ (امام‌خمینی، صحیفه، ج۹، ص ۵۴۱؛ ج۱۲، ص۲۲۹؛ ج ۱۵، ص ۴۰، ۱۵۳ و ۲۸۹؛ ج۱۶، ص۵۳).
- ↑ (امام‌خمینی، صحیفه، ج۹، ص ۲۷۴-۲۷۵).
- ↑ (امام‌خمینی، صحیفه، ج۱۶، ص۳۶۲-۳۶۳؛ ۴۶۱).
منابع
- امام‌خمینی، سیدروح‌الله (۱۳۸۹). صحیفه امام. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی.
- حدیدچی (دباغ)، مرضیه (۱۳۸۵). پرواز با نور، دو روایت از زندگی خانم مرضیه حدیدچی (دباغ). به کوشش عالیه شفیعی. تهران: عروج.
- طاهری، حجت‌الله و شهربانو رجبی (۱۳۸۷). محمد منتظری به روایت اسناد ساواک. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- محتشمی‌پور، سیدعلی‌اکبر (۱۳۸۴). از ایران به ایران (خاطرات سیاسی). قم: کوثر النبی.
- محتشمی‌پور، سیدعلی‌اکبر (۱۶تیر۱۴۰۰). مصاحبه. ویژه‌نامه چهلمین روز درگذشت مجلۀ حضور (محتشم انقلاب). تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی.
- وبگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی، «بازخوانی حمایت‌های سوریه از ایران». مشاهده شده در بهمن ۱۴۰۳.