ویژه‌نامه‌های مطبوعات درباره امام‌خمینی

ویژه‌نامه‌ها، شماره‌های ویژه مطبوعات، دربارهٔ امام‌خمینی.

یکی از موضوعات مهم مورد توجه مطبوعات، بررسی و انتشار ابعاد زندگی و اندیشه امام‌خمینی، به عنوان شخصیت مهم و تأثیرگذار به‌خصوص در قالب ویژه‌نامه بوده است. اگرچه انتشار آثار درباره امام‌خمینی، پیش از پیروزی انقلاب اسلامی ایران آغاز شد، اما موردی که بتوان آن را ویژه‌نامه نامید، به دست نیامد. پس از پیروزی انقلاب و به‌ویژه پس از رحلت امام‌خمینی لزوم بررسی ابعاد شخصیت ایشان، موجب شد مطبوعات، تدوین ویژه‌نامه با موضوع امام‌خمینی را در برنامه خود قرار دهند.

به دلیل نبود بانک جامع اطلاعات مطبوعات و نیز گستردگی نشریات مختلف، شمارش همه ویژه‌نامه‌ها ممکن نیست؛ اما تا سال ۱۳۹۵، بیش از سیصد ویژه‌نامه با موضوع امام‌خمینی شمارش شده است. بسیاری از شماره‌های ویژه مجلات علمی ـ تخصصی به جهت پرداختن به موضوعات معرفتی بر روزنامه‌ها برتری دارند، اما ویژه‌نامه‌های روزنامه‌ای متنوع‌ترند.

ویژه‌نامه‌ها که بیشترگرایش ترویجی و تحلیلی دارند، در مناسبت‌های مختلف مانند ارتحال، اربعین، سالگرد هرساله و برخی مناسبت‌ها چون سالگرد پذیرش قطعنامه ۵۹۸ منتشر شده‌اند.

از نظر موضوعی، ویژه‌نامه‌ها موضوعات متنوعی را دربر می‌گیرند که مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از: قرآن و حدیث، فقه و اصول، فلسفه، کلام و عرفان، سیاست و اجتماع، تعلیم، تربیت و اخلاق، ادبیات و هنر، اقتصاد، نهادها و طبقات اجتماعی و زندگی شخصی، علمی و اجتماعی امام‌خمینی.

از غنی‌ترین ویژه‌نامه‌هایی که درباره حوزه اندیشه امام‌خمینی تألیف شده است، می‌توان به ویژه‌نامه روش‌شناسی مطالعه شخصیت و اندیشه امام‌خمینی، ویژه‌نامه اندیشه‌های سیاسی امام‌خمینی، ویژه‌نامه مکتب سیاسی امام‌خمینی و ویژه‌نامه اندیشه سیاسی امام‌خمینی اشاره کرد.

مقدمه

ویژه‌نامه شمارهای مخصوص از یک نشریه است که به یک موضوع خاص می‌پردازد. در تاریخ مطبوعات جهان، ویژه‌نامه‌نگاری روشی علمی و جهانی و همواره مرسوم بوده و از اهمیت ویژهای برخوردار است. موضوع ویژه‌نامه می‌تواند کالایی خاص، یک حوزه اندیشه‌ای، شخصیت و اندیشه یک متفکر یا مصلح اجتماعی یا یک رهبر سیاسی ـ مذهبی باشد. برجسته‌سازی موضوع، بررسی مطلب از جنبه‌های مختلف و ارائه تصویری جامع‌تر به مخاطب، تأکید بر اهمیت مطلب و تقویت اثرگذاری آن، از مهم‌ترین آثار انتشار یک ویژه‌نامه است.

پیشینه

اگر نشریات دست‌نویسِ سده‌های باستانی پیش از میلاد جزئی از نشریات ادواری به‌شمار آورده نشود، می‌توان گفت انتشار نشریاتِ نخستین در جهان به پایان قرن شانزدهم و آغاز قرن هفدهم میلادی بازمی‌گردد. عمر روزنامه‌نگاری در ایران نیز از ۱۷۵ سال می‌گذرد. نخستین نشریه دوره‌ای که به شکل مجله انتشار یافت، «فلاحت مظفری» بود که در سال ۱۳۱۸ق/ ۱۲۷۹ش در تهران، با موضوع علمی و کشاورزی منتشر شد؛ اما شاید بتوان نخستین نشریه را در ایران که به صورت ویژه با موضوعی خاص انتشار یافت، روزنامه اردوی همایون دانست که پس از سفر نخست ناصرالدین‌شاه قاجار به خراسان، در پایان سال ۱۲۸۳ و آغاز ۱۲۸۴ق (۱۲۴۵–۱۲۴۶ش) منتشر شد.

انتشار رسمی ویژه‌نامه‌ها، جشن‌نامه‌ها و یادنامه‌ها در ایران از هفتاد سال فراتر نمی‌رود و به پیش از سال ۱۳۲۵ نمی‌رسد. در دهه‌های گذشته، فراوانی مناسبت‌ها، نکوداشت‌ها و یادمان‌ها، بازتاب وسیعی در نشریات گوناگون فارسی‌زبان در قالب ویژه‌نامه و یادنامه داشته است.

ویژه‌نامه‌های امام‌خمینی

یکی از موضوعات مهم مورد توجه مطبوعات در چند دهه اخیر، بررسی و انتشار ابعاد زندگی و اندیشه امام‌خمینی، به عنوان شخصیت مهم و تأثیرگذار عرصه جهانی، به‌خصوص در قالب ویژه‌نامه بوده است. اگرچه انتشار آثار دربارهٔ امام‌خمینی، پیش از پیروزی انقلاب اسلامی ایران آغاز شد و ایشان به‌خصوص در زمان اوج نهضت، مورد توجه ویژه مطبوعات رسمی و غیررسمی زمان قرار گرفت، اما موردی که بتوان آن را ویژه‌نامه نامید، به دست نیامد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، به‌ویژه پس از رحلت امام‌خمینی در ۱۴/۳/۱۳۶۸ لزوم بررسی ابعاد مختلف فرهنگی، سیاسی و تاریخی شخصیت ایشان، موجب شد مطبوعات مختلف، تدوین ویژه‌نامه با موضوع امام‌خمینی و انقلاب اسلامی را در برنامه انتشارات خود قرار دهند. همچنین به مناسبت برگزاری همایش‌های متعدد دربارهٔ اندیشه ایشان، ویژه‌نامه‌های محدودی طی چند شماره و متناسب با موضوع همایش انتشار یافته است (ببینید: همایش‌های دربارهٔ امام‌خمینی).

به دلیل نبود بانک جامع اطلاعات مطبوعات و نیز گستردگی و پراکندگی نشریات مختلف، شمارش همه ویژه‌نامه‌ها ممکن نیست؛ ولی در بررسی آثار موجود در کتابخانه تخصصی امام‌خمینی، جستجوی اینترنتی کتابخانه ملی، کتابخانه آستان قدس رضوی، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی و غیر آن، از سال رحلت امام‌خمینی تا سال ۱۳۹۵، بیش از سیصد ویژه‌نامه (با موضوع اختصاصی امام‌خمینی) شمارش شد که این تعداد شامل ویژه‌نامه‌های روزنامه‌ها، مجلات هفتگی، دوهفته‌نامه، ماهنامه، دو ماهنامه، گاهنامه، فصلنامه و سالنامه است و بیشترین آثار مربوط به سال ۱۳۷۸ است که به مناسبت یکصدمین سال میلاد ایشان، به سال امام‌خمینی نام‌گذاری شد. بسیاری از شماره‌های ویژه مجلات علمی ـ تخصصی به جهت پرداختن به موضوعات معرفتی و حوزه اندیشه امام‌خمینی، بر روزنامه‌ها برتری دارند، اما ویژه‌نامه‌های روزنامه‌ای متنوع‌ترند و به تناسب مخاطب، با استفاده از مصاحبه، شعر، تصویر و مطالب ادبی، به بیان خاطرات و زندگینامه امام‌خمینی پرداخته‌اند. انتشار بیشترِ نزدیکِ به همه این ویژه‌نامه‌ها که بسیاری از آن‌ها گرایش ترویجی و تحلیلی دارند، در مناسبت‌های مختلف مانند ارتحال، اربعین، نخستین سالگرد رحلت، سالگرد هرساله و یکصدمین سال میلاد امام‌خمینی بوده است؛ اما در پاره‌ای موارد، برخی مناسبت‌ها همچون سالگرد پذیرش قطعنامه ۵۹۸، سالگرد صدور پیام منشور برادری، نمایشگاه بین‌المللی کتاب با عنوان امام‌خمینی حقیقت همیشه زنده و میلاد امام‌خمینی نیز موجب انتشار ویژه‌نامه شده است.

همچنین بخش قابل توجهی از ویژه‌نامه‌هایی که هرساله به مناسبت سالگرد دهه فجر منتشر شده است، به امام‌خمینی و ویژگی‌های شخصیتی ایشان اختصاص دارد. علاوه بر روزنامه‌ها که بیشتر در سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، شماره‌های ویژه منتشر کرده‌اند، برخی مجله‌ها هم، انتشار ویژه‌نامه دهه فجر را در برنامه خود قرار داده‌اند؛ از جمله این ویژه‌نامه‌ها می‌توان به «فصلی برای تمام فصول» ویژه‌نامه روزنامه جام جم؛ «لحظه‌های انتظار» ویژه‌نامه روزنامه اطلاعات؛ «ماهنامه پاسدار اسلام» شماره ۵۰؛ «ماهنامه هدایت» شماره ۷۸؛ «پگاه پیروزی» ضمیمه ماهنامه بصائر ویژه دهه فجر ۱۳۸۰ و فصلنامه علمی ـ پژوهشی «اندیشه انقلاب اسلامی» ویژه بیست‌وپنجمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، ۱۳۸۲ اشاره کرد.

ویژه‌نامه‌ها در دو سطح کودکان و نوجوانان و بزرگسالان نیز منتشر شده‌اند. موضوع برخی ویژه‌نامه‌ها تنها امام‌خمینی است و برخی بخشی را به ایشان اختصاص داده‌اند؛. همچنین برخی ویژه‌نامه‌ها مانند راویان فتح؛ امام و حماسه خرداد و پرتوی از خورشید؛ خاطرات ویژه نوجوانان به مناسبت چهاردهمین و پانزدهمین سالگرد رحلت امام‌خمینی در قالب کتاب منتشر شده‌اند. گاه در یک ویژه‌نامه تمام مباحث دربارهٔ یک حوزه خاص مثلاً قرآن یا تعلیم و تربیت است و گاه به زمینه‌های مختلف پرداخته شده است.

موضوعات ویژه‌نامه‌ها

از نظر موضوعی، ویژه‌نامه‌ها موضوعات متنوعی را دربر می‌گیرند که مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:

• قرآن و حدیث: مهم‌ترین عناوینی که در این حوزه بررسی شده، نهضت بازگشت به قرآن، شیوه‌های تفسیری امام‌خمینی و معرفی اندیشه‌ها و آثار حدیثی ایشان است.
• فقه و اصول: برخی از ویژه‌نامه‌ها با پرداختن به موضوعات زیر، ابعاد فقهی اندیشه امام‌خمینی را بررسی کرده‌اند: نقش زمان و مکان در اجتهاد، پیش‌نیازهای اجتهاد، مبانی اصولی امام‌خمینی، نظریه ولایت فقیه و حکومت اسلامی، دامنه اختیارات حاکم اسلامی، مفهوم فقه اجتماعی، فقه حکومتی و حکومت فقهی و تأثیر امام‌خمینی بر فقه و برداشت‌های فقهی.
• فلسفه، کلام و عرفان: ویژه‌نامه‌هایی که به بررسی آرای فلسفی، کلامی و عرفانی امام‌خمینی پرداخته و موضوعاتی چون مفهوم انسان کامل، قرآن و عرفان، تأثیر عرفان امام‌خمینی بر رهبری ایشان، شرح و نقد ایشان بر اندیشه عرفانی استادان خود و دیگر عارفان اسلامی، وجوه انسان‌شناسی سیاسی عرفانی امام‌خمینی و ادبیات عرفانی ایشان را بررسی کرده‌اند، به این بخش تعلق دارند.
• سیاست و اجتماع: مباحث و محورهای این بخش شامل دیدگاه‌های امام‌خمینی دربارهٔ آزادی، عدالت اجتماعی، اصول سیاست داخلی و خارجی، قانون‌گرایی، رابطه دین و سیاست، نقش مردم در حکومت دینی و جمهوری اسلامی، توسعه سیاسی، احیای تفکر دینی در جامعه، آسیب‌شناسی انقلاب، هویت ملی، اجتهاد و سیاست است و موضوعاتی چون بررسی، تحلیل و تفسیر وصیت‌نامه امام‌خمینی، بازتاب شخصیت و اندیشه ایشان در کشورهای دیگر به‌ویژه کشورهای اسلامی، بررسی اندیشه‌های دفاعی امام‌خمینی، نقش ایشان در ایجاد تحول در موازنه قدرت جهانی، تحلیل و معرفی زندگی سیاسی ایشان، کمال، اراده و اخلاق سیاسی امام‌خمینی و خاستگاه‌های قرآنی اندیشه‌های سیاسی ایشان را دربر می‌گیرد.
• تعلیم، تربیت و اخلاق: مهم‌ترین عناوینی که در این حوزه بررسی شده‌اند، عبارت است از: جایگاه زن و خانواده در اسلام، تربیت دینی و سیاسی، اهداف تعلیم و تربیت، مفاهیم اساسی تعلیم و تربیت در اندیشه تربیتی امام‌خمینی، شیوه‌های نشر و معرفی دیدگاه‌های ایشان در آموزش و پرورش، نقش تربیت در سیاست، اجتماع و حل مشکلات جوامع اسلامی و رابطه قرآن و اخلاق.
• فرهنگ، ادبیات و هنر: این بخش با موضوعات فرهنگی و هنری مانند شعر، ادبیات، سینما، رسانه‌های تصویری و نوشتاری، هنر و تعهد آن و نیز با انتشار عکس‌های روزهای رحلت امام‌خمینی و اشعار ویژه دربارهٔ ایشان، به بررسی شخصیت امام‌خمینی از بعد هنری پرداخته است.
• اقتصاد: در این موضوع به نظر امام‌خمینی دربارهٔ مبانی، عوامل و موانع تحقق اقتصاد اسلامی، جنگ فقر و غنا، استقلال اقتصادی، رفاه و مبانی الگوی جامع اقتصادی می‌پردازد.
• گروه‌ها، نهادها و طبقات اجتماعی: این بخش شامل بررسی اندیشه‌های امام‌خمینی دربارهٔ قوای سه‌گانه، روحانیت و حوزه‌های علمیه، مجلس خبرگان، شورای نگهبان، جوانان و نوجوانان، اقشار گوناگون جامعه مثل معلمان، استادان دانشگاه، کشاورزان، کارگران، صنعت‌گران، نظامیان و رزمندگان جبهه‌ها، روشنفکران و هنرمندان است.
• زندگی شخصی، علمی و اجتماعی امام‌خمینی: ویژه‌نامه‌ها در این موضوع، به تبارشناسی خاندان امام‌خمینی، سیر تحولات و حوادث زندگی از کودکی تا وفات، استادان و شاگردان ایشان، معرفی و نقد و بررسی آثار و کتاب‌های ایشان، مقالات و پایان‌نامه‌های نگاشته‌شده در ایران و کشورهای دیگر دربارهٔ امام‌خمینی و اندیشه و رهبری وی پرداخته‌اند و خاطرات خانواده، همراهان، دوستان و شخصیت‌های مختلف داخلی و خارجی دربارهٔ امام‌خمینی و انقلاب اسلامی، ویژگی‌های اخلاقی و سلوک ایشان با خانواده و دیگران را منتشر کرده‌اند.

از غنی‌ترین ویژه‌نامه‌هایی که دربارهٔ حوزه اندیشه امام‌خمینی تألیف شده است، می‌توان به ویژه‌نامه روش‌شناسی مطالعه شخصیت و اندیشه امام‌خمینی، ویژه‌نامه اندیشه‌های سیاسی امام‌خمینی، ویژه‌نامه مکتب سیاسی امام‌خمینی، ویژه‌نامه اندیشه سیاسی امام‌خمینی، ویژه‌نامه اندیشه فرهنگی امام‌خمینی، ویژه‌نامه عرفان و حکمت امام‌خمینی، و ویژه‌نامه اندیشه‌های اخلاقی عرفانی امام‌خمینی اشاره کرد. اگرچه بیشتر نویسندگان مقاله‌ها در ویژه‌نامه‌ها ایرانی‌اند، اما آثار نویسندگان و متفکران غیر ایرانی نیز در ویژه‌نامه‌های فارسی منتشر شده است. بیشتر ویژه‌نامه‌ها به زبان فارسی‌اند ولی برخی نیز به زبان عربی تألیف شده‌اند.

فهرست ویژه‌نامه‌ها

ویژه‌نامه‌هایی که با موضوع امام‌خمینی و بیشتر به مناسبت بزرگداشت رحلت ایشان منتشر شده و قابل دسترسی‌اند، به تفکیک سال انتشار عبارت‌اند از:

• خرداد ۱۳۶۸: دوماهنامه حوزه، شماره ۳۲؛ ماهنامه عکس، سال سوم، شماره ۳؛ ماهنامه پیام مستضعفین (سازمان نصر افغانستان در خارج از کشور)، شماره ۷۱؛ ماهنامه آموزشی صالحین روستا (ویژه مدیران محله روستا) شماره ۶۳؛ هفته‌نامه اطلاعات هفتگی، شماره ۲۴۳۸؛ هفته‌نامه کیهان ورزشی شماره ۸؛ دنیای ورزش، شماره ۸۹۸ و ۸۹۹؛ هفته‌نامه جوانان امروز، شماره ۱۱۴۷؛ هفته‌نامه زن روز، شماره ۱۲۱۹؛ هفته‌نامه کیهان فرهنگی، سال ۶ شماره ۳؛ ضمیمه مجله رشد جوان یادت همیشه سبز؛ ضمیمه روزنامه جمهوری اسلامی ۱۴ و ۲۱ خرداد ۱۳۶۸؛ روزنامه کیهان، ۱۴ و ۱۵ خرداد ۱۳۶۸ و روزنامه رسالت، ۲۷ خرداد ۱۳۶۸.
• تیر ۱۳۶۸: کیهان اندیشه، شماره ۲۴، اندیشه در سوگ هجرت خورشید؛ هفته‌نامه اطلاعات فرهنگی، شماره ۲۴۴۲؛ گاهنامه در رثای نور (وابسته به سپاه پاسداران)؛ ماهنامه عکس، سال سوم، شماره ۴؛ نهال انقلاب (ویژه کودکان و نوجوانان)، شماره ۱۸۵؛ فصلنامه مشکوة، شماره ۲۲ و ۲۳؛ هفته‌نامه درس‌هایی از مکتب اسلام، شماره ۳۳۹؛ ماهنامه نور علم، شماره ۷؛ ماهنامه پاسدار اسلام، شماره ۹۱؛ هفته‌نامه جوانان امروز، شماره ۱۱۵۰، سوگنامه اربعین؛ هفته‌نامه سروش، شماره ۴۷۶ و ۴۷۷، ویژه اربعین و کارنامه صدا و سیما در روزهای پس از رحلت. همچنین چهل پرده اشک ویژه‌نامه روزنامه جمهوری اسلامی و کیهان، ۲۱ تیر ۱۳۶۸.
• خرداد ۱۳۶۹: اطلاعات هفتگی، شماره ۲۴۸۱؛ راه مجاهد، شماره ۵۸ و ۵۹؛ صدای عدالت (بنیاد علوم قرآن)، شماره ۱۵–۱۶؛ فصلنامه ندا (نشریه اجتماعی جمعیت زنان)، شماره ۱؛ کیهان اندیشه، شماره ۲۹؛ دوماهنامه حوزه، شماره ۳۷ و ۳۸؛ هفته‌نامه جوانان امروز، شماره ۱۱۸۹؛ ماهنامه صالحین روستا، شماره ۸۰؛ ماهنامه پاسدار اسلام، شماره ۱۰۲؛ هفته‌نامه کیهان فرهنگی، سال ۷، شماره ۳؛ ماهنامه کمیته، شماره ۳۷؛ ماهنامه عکس، شماره ۹۷؛ ماهنامه مؤسسه همشهری، شماره ۱۴؛ هفته‌نامه زن روز، شماره ۱۲۶۷؛ نهال انقلاب (ویژه کودکان و نوجوانان)، شماره ۱۸۵؛ روزنامه ابرار، شماره ۴۵۸؛ روزنامه اطلاعات، ۱۴ خرداد ۱۳۶۹؛ روزنامه رسالت، پیک هجران؛ کیهان، شماره ۱۳۹۸؛ روزنامه جمهوری اسلامی، یاد یار، ۱۳ خرداد ۱۳۶۹.
• ۱۳۷۰: ماهنامه امید انقلاب، شماره، ۲۲۴ معراج نور؛ اطلاعات هفتگی؛ هفته‌نامه زن روز، شماره ۱۳۱۴؛ هفته‌نامه جوانان امروز، شماره ۱۲۳۳؛ ویژه‌نامه سازمان تبلیغات اسلامی استان سیستان و بلوچستان، در هجرت شقایق؛ حضور، شماره ۱؛ روزنامه جمهوری اسلامی، جمال آفتاب.
• ۱۳۷۱: حضور، شماره ۴؛ ویژه‌نامه آموزش و پرورش، حدیث دوست؛ فصلنامه تاریخ و فرهنگ معاصر، شماره ۳ و ۴؛ دوماهنامه حوزه، شماره ۴۹؛ روزنامه جمهوری اسلامی، آفتاب تابان؛ روزنامه رسالت، سرود قرن؛ روزنامه قدس، حدیث هجران.
• ۱۳۷۲: حضور، شماره ۷؛ ویژه‌نامه روزنامه جمهوری اسلامی؛ روزنامه رسالت، این شرح بی‌نهایت.
• ۱۳۷۳: روزنامه رسالت، بوی نگار؛ سلام.
• ۱۳۷۴: روزنامه همشهری، شماره ۶۹
• ۱۳۷۵: روزنامه همشهری، خورشید بی‌غروب؛ روزنامه جمهوری اسلامی، امام‌خمینی و عدالت اجتماعی؛ روزنامه اطلاعات، یادگار آفتاب.
• ۱۳۷۶: ویژه‌نامه حضور، آن موج آرام؛ روزنامه جمهوری اسلامی، عاشورا و امام‌خمینی؛ روزنامه همشهری، سوگنامه جدایی جان؛ روزنامه اطلاعات، شماره ۲۱۰۶۶، یادگار آفتاب.
• ۱۳۷۷: دوماهنامه حوزه، ۸۵–۸۶؛ فصلنامه نامه پژوهش، ویژه اندیشه‌های فرهنگی امام‌خمینی، سال ۲، شماره ۸؛ مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، آن سفر کرده؛ فصلنامه فروغ اندیشه، پیش‌شماره ۲، آزادی و دانشگاه.
• ۱۳۷۸ (دهمین سالگرد رحلت و صدمین سال میلاد امام‌خمینی): آینه پژوهش، شماره ۵۸؛ آینه زندگی، شماره ۱؛ اسوه، شماره ۱۸؛ انتظار سبز (ویژه‌نامه سپاه پاسداران)؛ فصلنامه انقلاب اسلامی، پیش‌شماره ۲؛ باران (ویژه نوجوانان)، شماره ۶۴؛ با معارف اسلامی آشنا شویم، سال ۱۸، شماره ۴۲؛ فصلنامه بینات، سال ۶، شماره ۲۲ و ۲۳؛ ماهنامه پاسدار اسلام، شماره ۲۱۴؛ پیام صادق، شماره ۲۴؛ فصلنامه پژوهش و سنجش، شماره ۱۷ و ۱۸؛ فصلنامه پژوهش‌های قرآنی، شماره ۱۹ و ۲۰؛ ماهنامه پیام حوزه، شماره ۲۴؛ ماهنامه پیام زن، شماره ۹۱؛ ماهنامه تربیت اسلامی، سال ۱۵، شماره ۱؛ فصلنامه حضور، شماره ۲۷؛ فصلنامه حکومت اسلامی (ویژه اندیشه‌های سیاسی امام‌خمینی)، سال ۴، شماره ۱۱ و ۱۲؛ دوماهنامه حوزه، شماره ۹۴، ۹۵ و ۹۶؛ فصلنامه دانشگاه اسلامی، سال ۳، شماره ۹ و ۱۰؛ راه دانش، شماره ۱۳ و ۱۴؛ رایحه یاس (ویژه‌نامه نشریه ریحانه)، مرکز امور مشارکت زنان، دفتر ریاست جمهوری؛ ماهنامه سلام بچه‌ها، شماره ۷؛ سیره آفتاب (ویژه‌نامه نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه)؛ فصلنامه شمیم، سال ۳، شماره ۴۰ و ۴۱؛ صحیفه مبین (دانشگاه آزاد اسلامی اراک)، سال ۷، شماره ۲۱؛ صف، شماره ۳۳۶؛ دوهفته‌نامه عصرما، شماره ۱۳۱؛ فصلنامه علوم حدیث، سال ۴، شماره ۱۴؛ فصلنامه علوم سیاسی، سال ۲، شماره ۵؛ عطر یار، واحد فرهنگی مسجد حضرت امیر(ع)؛ فصلنامه فرهنگ کوثر، شماره ۲۷ و ۳۱؛ فصلنامه فروغ اندیشه، پیش‌شماره۳؛ فصلنامه فقه، سال ۶، شماره ۲۱ و ۲۲؛ فصلنامه فقه اهل بیت(ع)، شماره ۱۹ و ۲۰؛ کتاب نقد (ویژه امام و انقلاب)، شماره ۱۲؛ کتاب ماه ویژه امام؛ کیهان فرهنگی، شماره ۱۵۶ و ۱۶۰؛ گلچین میلاد (ویژه دانش‌آموزان دوره متوسطه، دانشجویان و حوزه‌های علمیه خواهران)؛ گلواژه شماره‌های ۱۰، ۱۳، ۱۴ (برگزیده اشعار دانش‌آموزان دربارهٔ امام‌خمینی) و شماره‌های ۱۶، ۱۹ و ۲۰ (ویژه صدمین سال میلاد امام‌خمینی)؛ ماهنامه گنجینه، شماره ۲؛ لحظاتی با امام (معاونت فرهنگی وزارت ارشاد)؛ فصلنامه مصباح، شماره ۳۲؛ فصلنامه مشکوة، شماره ۶۲–۶۵؛ ماهنامه معرفت، سال ۸، شماره ۳۱؛ فصلنامه میقات حج، سال ۸، شماره ۳۰؛ فصلنامه نامه پژوهش، شماره ۱۲ و ۱۳؛ نامه قم، سال ۲، شماره ۵ و ۶؛ گاهنامه نامه مفید، شماره ۲۰؛ نگاه حوزه، شماره ۵۵–۵۸؛ فصلنامه نقد و نظر، سال ۶، شماره ۲۱ و ۲۲؛ روزنامه کیهان، مهر ۱۳۷۸، یک‌قرن با خورشید؛ روزنامه رسالت، خرداد و مهر ۱۳۷۸، پرتوی از خورشید؛ روزنامه سلام، خرداد ۱۳۷۸، در سوگ خورشید؛ روزنامه مرکز هرمزگان، خرداد ۱۳۷۸، در فراق آفتاب؛ روزنامه جمهوری اسلامی، مهر ۱۳۷۸؛ روزنامه صبح امروز، خرداد و مهر ۱۳۷۸؛ روزنامه رسالت، خرداد ۱۳۷۸، سلام.
• ۱۳۷۹: دوماهنامه حوزه، شماره ۹۸؛ هفته‌نامه قرار، شماره ۲؛ فصلنامه علوم انسانی، شماره ۱، ویژه اندیشه امام‌خمینی؛ نگاه حوزه (ضمیمه مجله حوزه)، شماره ۵۵–۵۸؛ گاهنامه چاووش (ویژه امام و نوجوانان)، ستاد بزرگداشت امام‌خمینی.
• ۱۳۸۰: ماهنامه تربیت اسلامی، شماره ۵؛ ماهنامه کیهان فرهنگی، شماره ۱۷۶؛ دوهفته‌نامه پگاه حوزه، شماره ۱۴؛ روزنامه جمهوری اسلامی، صحیفه حوزه؛ روزنامه رسالت، سرشک سپیده؛ روزنامه جام جم، شماره ۳۱، فراق‌نامه؛ روزنامه قدس، ای آفتاب آینه‌دار جمال تو؛ روزنامه ابرار، شماره ۳۶۲۶؛ روزنامه جوان، نیمرخ؛ روزنامه اطلاعات، شماره‌های ۲۲۲۰۸ و ۲۲۲۱۰، یادگار آفتاب.
• ۱۳۸۱: دوهفته‌نامه پگاه حوزه، شماره ۵۱؛ فصلنامه مصباح، شماره ۴۱ و ۴۲؛ پیام آستانه، شماره ۲۹؛ هفته‌نامه ۱۹ دی، ضرب عشق؛ کتاب هفته، شماره ۸۳؛ روزنامه جمهوری اسلامی، صحیفه حوزه؛ ویژه‌نامه روزنامه نوروز؛ روزنامه رسالت، مهر دهر؛ روزنامه ایران، شماره ۲۱۴۲، دولت عشق.
• ۱۳۸۲: دوهفته‌نامه پگاه حوزه، شماره ۹۵؛ ویژه‌نامه فصلنامه حضور، آسمانی؛ گاهنامه آسمان (مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی)؛ ویژه‌نامه بسیج و دفاع مقدس، سروقامتان، شماره ۱۲۰۸؛ فصلنامه فرهنگ و اندیشه، شماره ۱۹۳، می‌شنوی جماران هنوز می‌تپد؛ حریم، شماره ۷۷، فراق؛ دوهفته‌نامه گلستان قرآن، شماره ۹۳؛ راویان فتح، امام و حماسه خرداد؛ کتاب هفته، شماره ۱۰۹؛ روزنامه پندار، شماره ۱۷؛ ویژه‌نامه روزنامه اعتماد؛ روزنامه جام جم، یادمان روح خدا؛ روزنامه رسالت، خروش خرداد؛ روزنامه مردم‌سالاری، شماره ۴۰۳؛ روزنامه یاس نو، شماره ۷۴؛ روزنامه ۱۹دی، شماره ۱۹۵؛ ویژه‌نامه روزنامه خراسان؛ روزنامه اطلاعات، شماره ۲۲۹۸۵، یادگار آفتاب.
• ۱۳۸۳: هفته‌نامه ۱۹ دی، ضرب عشق، گاهنامه چاووش (ویژه امام و نوجوانان)، ستاد بزرگداشت امام؛ پرتوی از خورشید، خاطرات (ویژه نوجوانان و جوانان)؛ گزیده هفتگی منشور، شماره ۱۸؛ جام جم، شماره ۱۱۶۰.
• ۱۳۸۴: ویژه‌نامه فصلنامه حضور، سالنامه، چشمه خورشید؛ ماهنامه گنجینه، شماره ۵۲؛ نشریه قرآنی سروش وحی؛ فصلنامه حصون، شماره ۳؛ یاران امین (ویژه جوانان)، سال ۱، پیش‌شماره ۴؛ ویژه‌نامه امام و انقلاب؛ گزیده ضمائم روزنامه شرق؛ ویژه‌نامه روزنامه اطلاعات، شماره ۲۳۳۵۶.
• ۱۳۸۵: هفته‌نامه ۱۹ دی، ضرب عشق؛ ویژه‌نامه فصلنامه حضور، رسول آفتاب؛ ماهنامه شاهد یاران، شماره ۷؛ مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، مهربان‌ترین پدر (ویژه خردسالان)؛ گزیده هفتگی منشور، شماره ۱۰۶؛ گزیده ضمائم روزنامه شرق؛ ویژه‌نامه روزنامه اطلاعات، شماره‌های ۲۳۶۴۲ و ۲۳۶۴۳.
• ۱۳۸۶: فصلنامه کوثر معارف، سال ۳، شماره ۳، ویژه اندیشه‌های اخلاقی عرفانی امام‌خمینی؛ هفته‌نامه حرم (آستان قدس رضوی)؛ کتاب هفته، شماره ۶۸۴؛ گزیده هفتگی منشور، شماره ۱۴۱؛ روزنامه قدس، روایت آفتاب؛ ویژه‌نامه روزنامه اعتماد؛ جام جم، شماره ۲۰۱۵.
• ۱۳۸۷: ویژه‌نامه حماسه خمینی، سال ۴، شماره ۳۲؛ مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، مجله سیب (ویژه کودکان و نوجوانان)؛ ماهنامه یادآور؛ ستاد بزرگداشت امام‌خمینی، ماه کامل؛ مبدأ تحول، ویژه‌نامه دانشگاهیان؛ ویژه‌نامه روزنامه اعتماد.
• ۱۳۸۸: ویژه‌نامه روزنامه قدس؛ ماه کامل؛ ویژه‌نامه روزنامه خبر، شماره ۳۱۷۷.
• ۱۳۸۹: صراط امام؛ مبدأ تحول.
• ۱۳۹۰: ماهنامه معارف، شماره ۸۵؛ استقلال اقتصادی؛ ستاد بزرگداشت امام‌خمینی، منادی بیداری؛ مبدأ تحول؛ روزنامه خراسان، ارکان مکتب امام؛ دانشگاه علوم پزشکی شیراز، امام دل‌ها.
• ۱۳۹۱: مبدأ تحول؛ فصلنامه شفاء، سال ۶، شماره ۱۷؛ ماندگار (صراط مبین)؛ فصلنامه حضور، مشعل هدایت (ویژه امام و روحانیت)؛ روزنامه خراسان، امام بیداری؛ منادی بیداری.
• ۱۳۹۲: ویژه‌نامه حریم امام؛ یادمان بزرگداشت امام؛ ویژه‌نامه ستاد بزرگداشت امام‌خمینی، زندگی به سبک‌روح‌الله و ویژه‌نامه پنجاهمین سالگرد نهضت امام‌خمینی؛ دانشگاه مستقل از دید امام‌خمینی، ستاد بزرگداشت امام‌خمینی؛ ماهنامه پوپک (ماهنامه فرهنگی کودکان)، سال ۲۰، شماره ۳؛ ستاد بزرگداشت امام‌خمینی، وادی؛ روزنامه اطلاعات، شماره ۲۵۸۰۷، طلوع فجر؛ ضمیمه روزنامه جوان، نیم‌قرن حماسه؛ حماسه اقتصادی، بی‌نا.
• ۱۳۹۳: ویژه‌نامه حریم امام؛ ستاد بزرگداشت امام‌خمینی، ویژه‌نامه اعتدال و تعامل در سیاست خارجی و نسیم وحی، ویژه اندیشه قرآنی امام‌خمینی؛ مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، امیدهای امام (ویژه کودکان)؛ پرستونامه، مجله (ویژه کودکان)؛ هفته‌نامه افق حوزه، افق پارسایی؛ سالنامه حرم امام، صد گفتگوی ویژه؛ روزنامه اطلاعات، شماره ۲۵۸۸۸؛ یاد یار؛ روزنامه آرمان امروز، شماره ۲۴۸۰، ما و امام.
• ۱۳۹۴: ماهنامه رایحه، شماره ۱۱۸، ویژه‌نامه قرآن در سیره و اندیشه امام‌خمینی؛ سالنامه حرم امام؛ نسیم آسمانی، ویژه‌نامه قرآن کریم و امام‌خمینی؛ دوماهنامه صفیر حیات، شماره ۱، پرونده ویژه حریم خصوصی (فرمان هشت‌ماده‌ای)؛ معاونت فرهنگی ستاد مرکزی بزرگداشت، پدربزرگ دوست‌داشتنی و گاهنامه امام، جوان و دیپلماسی.
• ۱۳۹۵: ویژه‌نامه زنان، یاس؛ ویژه‌نامه قرآن در سیره و اندیشه امام‌خمینی، آیه و اندیشه؛ معاونت فرهنگی ستاد مرکزی بزرگداشت امام‌خمینی، مهربان‌تر از نسیم، روشن‌تر از ماه؛ سالنامه حرم امام، شماره ۴؛ شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی سمنان، در سوگ آفتاب؛ ویژه کودکان، مثل باران بهار.
• ۱۳۹۶: ملحق خاص بمناسبة الذکری الـ ۲۸ لرحیل مفجر الثورة الاسلامیة الامام الخمینی (قده) (ویژه‌نامه به مناسبت ۲۸ سالگرد رحلت بنیانگذار انقلاب اسلامی، امام‌خمینی)، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، عربی.
• ۱۳۹۸: دو ماهنامه تربیتی اخلاقی خُلُق، شماره ۷۱، ویژه‌نامه شخصیت اخلاقی و معنوی امام‌خمینی، دو ماهنامه تربیتی اخلاق خلق، مؤسسه فرهنگی دارالهدی، قم.
• دیگر ویژه‌نامه‌ها: ویژه‌نامه‌های منتشرشده به زبان عربی که بیشتر آن‌ها به مناسبت سالگرد رحلت امام‌خمینی و صدمین سال میلاد و نیز در موضوع خاص وحدت و هویت اسلامی از نظر امام‌خمینی انتشار یافته‌اند، عبارت‌اند از: العالم، شماره ۲۷۸، ۱۴۰۹ق و شماره ۳۲۹، ۱۴۱۰ق؛ المؤمنه، شماره ۶۳، ۱۴۰۹ق؛ الوحدة الاسلامیه، شماره ۱۳۷، ۱۴۰۹ق و شماره ویژه ذی‌القعده ۱۴۱۰ق (نخستین سالگرد رحلت امام‌خمینی)؛ رسالة الحرمین، شماره ۶ و ۷، ۱۴۱۰ق؛ الثقافة الاسلامیه، شماره ۳۱، ۱۴۱۰ق؛ توحید، شماره ۳، ۱۴۱۰ق، شماره ۵۹، ۱۴۱۲ق و شماره ۶۰، ۱۴۱۳ق؛ الذکر، شماره ویژه، ۱۴۱۳ق؛ الراصد، شماره ۲۰، ۱۹۹۲م (سومین سالگرد رحلت امام‌خمینی)؛ الرصد الثقافی، شماره ۴۳، ۱۹۹۴م (پنجمین سالگرد رحلت امام‌خمینی)؛ بقیةالله، شماره ۵، ۱۴۱۲ق، شماره ۲۱، ۱۴۱۳ق، شماره ۳۳، ۱۴۱۴ق، شماره ۴۳، ۱۹۹۵م و شماره ۱۲۳، ۲۰۰۱م (سالگرد رحلت امام‌خمینی)؛ العهد (هفته‌نامه وابسته به حزب‌الله لبنان)، شماره ۸۲۴، یکصدمین سال میلاد امام‌خمینی، ۱۴۲۰ق؛ الوحده، شماره ۲۳۹، ۱۴۲۱ق؛ ثقافة التقریب، شماره ۳۷، ۱۳۸۹ش؛ رسالة التقریب، شماره ۴۲، ۱۳۸۳ش؛ ملحق خاص، ویژه‌نامه عربی ـ انگلیسی، بیست‌وششمین و بیست‌وهفتمین سالگرد ارتحال، خرداد ۱۳۹۴ و ۱۳۹۵. همچنین نشریه Iran daily، شماره ۱۷۲۷، در سالگرد رحلت امام‌خمینی (خرداد ۱۳۸۲) و ماهنامه بین‌المللی انگلیسی زبان اکوآواسلام که از سال ۱۳۶۰، بنیاد اندیشه اسلامی آن را منتشر می‌کند، در خرداد ۱۳۸۸، ویژه بزرگداشت امام‌خمینی انتشار یافته است.

ویژه‌نامه‌هایی نیز به صورت الکترونیکی و نرم‌افزاری، به زبان فارسی یا انگلیسی منتشر شده‌اند که برخی عبارتند از ویژه‌نامه پنجاهمین سالگرد نهضت امام‌خمینی، که در سال ۱۳۹۲ بر روی پایگاه اطلاع‌رسانی، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی قرار گرفته است (پورتال پژوهشی و اطلاع‌رسانی)، نرم‌افزار چندرسانه‌ای روح‌الله، ویژه ارتحال امام‌خمینی (معاونت امور اجتماعی شهرداری)، ویژه‌نامه ارتحال امام‌خمینی به زبان انگلیسی (معالم) و نیز غروب آفتاب جماران ویژه‌نامه اینترنتی، خرداد ۱۳۹۵ اشاره کرد.

پیوند به بیرون

• حسینعلی رحمتی ـ پروین‌سادات قوامی، مقاله «ویژه‌نامه‌ها»، دانشنامه امام‌خمینی، ج۱۰، ص۳۴۱–۳۴۸.