|
|
| (یک نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| امام خمینی در احیاء تفکر فلسفی (کتاب)
| | |
| شناسه: «نقش امام خمینی در احیاء تفکر فلسفی» کتابی به قلم دکتر علی‌اکبر ضیایی است که به بیان روش فلسفی امام خمینی و احیاء تفکرات روش فلسفی ایشان می‌پردازد. این کتاب در سال ۱۳۷۲ توسط مؤسسه فرهنگی هنری قدر ولایت، منتشر شده‌است.
| |
| مؤلف:
| |
| علی‌اکبر ضیایی، متولد ۱۳۴۳ش، نویسنده و دکترای فرهنگ و تمدن اسلامی، مدیر پژوهشکده حج و زیارت می‌باشد. کتب و مقالات زیادی به قلم او منتشر شده که «نقش امام خمینی در احیاء تفکر فلسفی» از آن جمله است.
| |
| محتوا و ساختار:
| |
| این کتاب حاضر در جهت شناساندن بُعد فلسفی و نقش امام در احیاء تفکر فلسفی در پیش از انقلاب و بعد از انقلاب می‌باشد. در مقدمه این کتاب قبل از پرداختن به مباحث فلسفی امام خمینی به فلسفه، جایگاه و تعاریف آن پرداخته‌است سپس وضعیت فلسفه در عصر امام خمینی و موقعیت فلسفه و مسائل اعتقادی را در دوران جوانی امام گزارش کرده‌است (علی‌اکبر ضیایی، نقش امام خمینی در احیاء تفکر فلسفی، ص۲۱) و دیدگاه امام خمینی را دربارهٔ فلسفه به ویژه فلسفه یونان و مقایسه آن با فلسفه اسلامی متذکر شده‌است (علی‌اکبر ضیایی، نقش امام خمینی در احیاء تفکر فلسفی، ص۲۲–۲۴).
| |
| تخصص ویژه امام خمینی در علوم عقلی و فلسفی، موجب شده که ایشان از همان دوران جوانی پاسخگوی اشکالات و شبهات عقلی نسبت به دین مقدس باشد. امام خمینی با وجود اینکه اهمیت بسزایی برای فلسفه قائل است؛ ولی آن را هدف نمی‌شمارد، بلکه از نظر ایشان فلسفه وسیله‌ای برای شناختن حقایق وجود است و ماندن در این مرحله نتیجه عملی و افزایش ایمان برای فیلسوف ندارد، در نهایت امام با گذر از فلسفه صدرایی، فلسفه خود را به مرحله کشف و شهود ارتقا می‌دهد؛ بنابراین حقایق برهانی و معارف فلسفی، مرحله‌ای از شناخت حقایق به‌شمار می‌آید و مرحله عالی‌تر آن سرازیر شدن این معارف از حیطه عقل به قلب انسان است و این همان چیزی است که اصطلاحاً به آن «شهود» گفته می‌شود.
| |
| در این کتاب حاضر به برخی مبانی و مسائل فلسفی امام خمینی اشاره شده‌است؛ از جمله:
| |
| الف) اثبات وجود خداوند (امام خمینی، تفسیر سوره حمد، ص۹۸–۹۹) بر اساس برهان صدیقین و فطرت.
| |
| ب) قاعده فلسفی بسیط الحقیقه کل الاشیاء: امام خمینی با روشی روشن و روان به تقریر این قاعده پرداخته و از طریق این قاعده به اثبات واجب الوجود می‌پردازد (امام خمینی، تفسیر سوره حمد، ص۱۶۱).
| |
| ج) عدم تعلق قدرت به ممتنعات: امام خمینی برای بیان عدم تعلق قدرت به ممتنعات، به تعریف قدرت در نگاه حکمای اسلامی می‌پردازد و قدرت در نگاه متکلم را نقد می‌کند.
| |
| د) حل تعارض بین قاعده «الشیء ما لم یجب لم یوجد» و اختیار؛ امام خمینی با بینشی عمیق به این مسئله توجه داشته و ریشه‌های فلسفی و روایی آن را به دقت پیگیری کرده‌است و ارتباط مسئله را با جبر و تفویض، تحلیل و بررسی کرده‌است.
| |
| و) علم به غیب.
| |
| ه) بقای روح پس از مرگ (امام خمینی، کشف اسرار، ص۳۱و ۳۶–۳۷).
| |
| ی) مراتب مقامات معنوی.
| |
| این کتاب از یک مقدمه و سه فصل تشکیل شده‌است.
| |
| در فصل اول به وضعیت فلسفه در عصر امام خمینی، تحصیلات علوم عقلی و موقعیت فلسفه در دوران جوانی امام پرداخته‌است.
| |
| در فصل دوم، فلسفه از دیدگاه امام بیان شده همچنین دربارهٔ فلسفه یونان، غرب و فلسفه اسلامی سخن به میان آمده‌است.
| |
| در فصل سوم به مبانی و مسائل فلسفی امام پرداخته شده، از جمله اثبات وجود خداوند، قاعده بسیط الحقیقه، علم به غیب، بقای روح پس از موت و مراتب مقامات معنوی.
| |
| نقدها بر نظریات مؤلف:
| |
| تعریف فلسفه از نگاه امام بیان نشده‌است، مسائل و مبانی مهم‌تری نیز وجود داشت که به آن اشاره نشده‌است.
| |
| وضعیت نشر:
| |
| چاپ اول این کتاب در سال ۱۳۷۲ توسط مؤسسه فرهنگی هنری قدر ولایت، منتشر شده‌است.
| |
| منابع:
| |
| ۱. ضیایی، علی‌اکبر، نقش امام خمینی در احیاء تفکر فلسفی، تهران، مؤسسه فرهنگی هنری قدر ولایت، چاپ اول، ۱۳۷۲ش.
| |
| ۲. امام خمینی، سید روح‌الله، تفسیر سوره حمد، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چاپ یازدهم، ۱۳۸۸ش.
| |
| ۳. امام خمینی، سید روح‌الله، کشف اسرار، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چاپ دوم، بی‌تا.
| |
