سیدمحمد صحفی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی امام خمینی
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
صحفی، سیدمحمد؛ از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی. او در سال ۱۳۱۳ ش در شهر قم به دنیا آمد. پدرش سیدمحمد (هم‌نام فرزندش) از روحانیان قم و متولی مدرسه رضویه («با مردم رفیق...»، ۸) و از مکتب‌داران (خاطرات آیت‌الله...، ۳۳-۳۴) و ناشران مذهبی آن شهر (انصاری، ۱۴۰) و جد مادری‌اش آخوند ملا غلامحسین صفایی از روحانیان برجسته قم بود. سیدمحمد صحفی (پسر) پس از فراگیری ادبیات عرب نزد پدرش (انصاری، ۱۴۰) به مدرسه ناصریه قم رفت و مقدمات دروس حوزوی را در آن مدرسه فراگرفت. آنگاه به تحصیل دروس سطح پرداخت و شرح لمعه را نزد شیخ محمد صدوقی یزدی آموخت و در درس قوانین از شاگردان سیدموسی صدر بود. کفایه‌الاصول را هم نزد سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی فراگرفت و سپس در درس رسایل و مکاسب میرزا علی‌اکبر مشکینی شرکت کرد (انصاری، ۱۴۰). سپس به تحصیل دروس خارج فقه و اصول پرداخت و در درس خارج فقه آیت‌الله سیدحسین طباطبایی بروجردی و درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی و آیت‌الله سیدمحمدرضا موسوی گلپایگانی شرکت کرد (همان؛ «با مردم رفیق...»، ۸؛ «حجت‌الاسلام‌والمسلمین صحفی...»، ۴). درباره مقطع زمانی حضور او در درس امام‌خمینی گزارش دقیقی در دست نیست و به احتمال فراوان در سال‌های پایانی دهه ۱۳۳۰ و سال‌های آغازین دهه ۱۳۴۰ (تا تبعید امام‌خمینی به خارج از کشور) در درس ایشان که در مسجد سلماسی و مسجد اعظم قم تشکیل می‌شد شرکت می‌کرده است.
{{جعبه اطلاعات عالمان شیعه
| عنوان            =سیدمحمد صحفی
| تصویر            =سیدمحمد صحفی.jpg
| توضیح تصویر      =
| اندازه تصویر      =
| سرشناسی          =
| نام کامل          =
| لقب              =
| نسب              =
| تاریخ تولد        =۱۳۱۳ش
| زادگاه            =[[قم]]
| تاریخ وفات        =۱۹ بهمن ۱۳۹۴ش
| شهر وفات          =قم
| تاریخ شهادت      =
| محل شهادت        =
| محل دفن          =[[حرم حضرت معصومه(س)]]
| خویشاوندان سرشناس =
| استادان          =[[محمد صدوقی]]، [[امام‌موسی صدر]]، [[سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی]]، [[علی‌اکبر مشکینی]]، [[سیدحسین بروجردی]]، [[امام‌خمینی]]، [[سیدمحمدرضا گلپایگانی]] و...
| شاگردان          =
| محل تحصیل        =[[قم]]
| اجازه روایت از    =
| اجازه اجتهاد از  =
| اجازه روایت به    =
| اجازه اجتهاد به  =
| تالیفات          =ترجمه و تألیف کتب متعدد
| سایر              =تدریس و فعالیت تبلیغی در درود
| سیاسی            =مبارزه علیه رژیم پهلوی، حمایت از نهضت امام‌خمینی
| اجتماعی          =تأسیس انتشارات اهل‌بیت، راه‌اندازی حوزه علمیه درود، ساخت و بازسازی مسجد در درود
| امضا              =
| وبگاه رسمی        =
}}
'''سیدمحمد صحفی'''، از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی.  


وی از ۱۳۴۰ ش، در روزهای پنج‌شنبه و تابستان‌ها به دعوت سیداحمد مشرف، نماینده آیت‌الله بروجردی در شهر دورود، به آن شهر می‌رفت («با مردم رفیق...»، ۸) و به فعالیت‌های فرهنگی در شرکت سیمان دورود که توسط فردی مذهبی (منوچهر سالور) اداره می‌شد می‌پرداخت (همان). این مسافرت‌های هفتگی و تابستانی بیش از بیست سال استمرار داشت (انصاری، ۱۴۰) و وی علاوه بر فعالیت در شرکت سیمان دورود، به فعالیت‌های تبلیغی ـ فرهنگی در سطح آن شهر می‌پرداخت. ازجمله یکی از اقدامات او در آنجا، بازسازی حوزه علمیه آیت‌الله بروجردی بود که با تلاش‌های او، این حوزه فعالیت‌های علمی و آموزشی را از سر گرفت و به تربیت طلاب پرداخت («با مردم رفیق...»، ۸). وی پس از آن به تدریس در آن حوزه علمیه پرداخت و هم‌زمان جلسات تفسیر مخصوص بانوان و جوانان در آن شهر برگزار می‌کرد (انصاری، ۱۴۰). ساخت دو مسجد در دورود و همچنین کمک به ساخت مسجد در روستاهای آن شهر از دیگر اقدامات فرهنگی او بود («با مردم رفیق...»، ۸). وی همچنین با کمک منوچهر سالور، دفتر مذهبی شرکت سیمان را تأسیس کرد و ماهانه هزاران نسخه از جزوه‌هایی را که در حوزه‌های مختلف دینی تهیه می‌کرد، به‌صورت رایگان به سراسر ایران و حتی کشورهای خارجی ارسال می‌نمود (انصاری، ۱۴۰). اولین جزوه با عنوان کار و کوشش در اسلام حاوی آیات و روایات و نظرات دانشمندان در ۳۲ صفحه منتشر شد. جزوه دیگر درباره «مقام علم در اسلام» بود و او در مجموع سی جزوه را در موضوعات مختلف منتشر کرد که بعدها در کتاب تعالیم آسمانی اسلام انتشار یافت («با مردم رفیق...»، ۸). وی در شهر دورود به مبارزه با برخی از جریان‌ها ازجمله صوفیان نیز می‌پرداخت. همچنین به دعوت سیدرضا بهاءالدینی به نراق رفت و به مبارزه علیه بهاییان آن شهر پرداخت.
== خاندان ==
سیدمحمد صحفی در سال ۱۳۱۳ش در [[قم|شهر قم]] به دنیا آمد. پدرش سیدمحمد (هم‌نام فرزندش) از روحانیان قم و متولی مدرسه رضویه<ref>«با مردم رفیق باشیم»، ص۸.</ref> و از مکتب‌داران<ref>خاطرات آیت‌الله محمد مؤمن، ص۳۳-۳۴.</ref> و ناشران مذهبی آن شهر<ref>انصاری، «درگذشتگان: حجت‌الاسلام صحفی»، ص۱۴۰.</ref> و جد مادری‌اش آخوند ملا غلامحسین صفایی از روحانیان برجسته قم بود.  


سیدمحمد صحفی در تبیین اهداف نهضت امام‌خمینی فعال بود («با مردم رفیق...»، ۸). او در سال ۱۳۴۴ ش در مراسم دعا به خاطر رفع خطر از محمدرضاشاه شرکت داشت، ولی بر اساس گزارش ساواک، «حق مطلب را ادا نکرد». همچنین از محمدتقی فلسفی برای سفر به دورود دعوت کرد (یاران امام به...، ۴۸۷ ـ ۴۹۰). وی با سیداسدالله مدنی نیز ارتباط داشت و این عوامل حساسیت ساواک را علیه او برانگیخت (همان، ۴۸۰) و ساواک تهران در نامه‌ای به ساواک لرستان، خواستار تحقیق درباره او و جزوه‌ها و مطالب منتشرشده در شرکت سیمان دورود شد. پیرو این دستور، ساواک استان لرستان در نامه‌ای به مرکز، او را یکی از روحانیان مشکوک نامید (یاران امام به...، ۴۸۷ ـ ۴۹۰). به همین سبب یک بار دستگیر و در ساواک خرم‌آباد زندانی شد («با مردم رفیق...»، ۸). او علی‌رغم این سخت‌گیری‌ها، به فعالیت‌های سیاسی ـ تبلیغی خود ادامه داد و به‌خصوص در توزیع کتاب‌های مذهبی نقش داشت («با مردم رفیق...»، ۸). او علی‌رغم سخت‌گیری ساواک در آن سال‌ها مخفیانه رساله امام‌خمینی را‎ ‏توزیع و پنهانی‎ ‏به عده‌ای‎ ‏از دوستان و مقلدان ایشان تقدیم می‌کرد (خاطرات خادمان و...، ۱۰۳).
== تحصیل ==
وی پس از پیروزی انقلاب اسلامی به فعالیت‌های تبلیغی در شرکت سیمان دورود ادامه داد تا اینکه در سال ۱۳۶۲ ش به قم بازگشت و در فاطمیه قم به سخنرانی پرداخت. سپس انتشارات اهل‌بیت را با هدف انتشار کتاب‌های دینی بنیان نهاد (انصاری، ۱۴۰). او در انتخابات شورای مرکزی ائمه جماعات قم، با رأی ائمه جماعات به عضویت در آن شورا برگزیده شد («با مردم رفیق...»، ۸). یکی از ابتکارهای او در امر تبلیغ، سخنرانی‌ها یا به تعبیر بهتر، «منبرهای یک دقیقه‌ای» است. بر اساس این ابتکار، سخنران در عرض یک دقیقه و میان دو نماز، آیه یا حدیثی را در عرض یک دقیقه بیان می‌کند (همان). تألیفات او عبارت است از: ۱- زندگانی رهبران اسلام: ترجمه انوار البهیه، تألیف مرحوم حاج شیخ عباس قمی. ۲- زندگانی اباعبدالله الحسین (ع)، ترجمه اللهوف، تألیف مرحوم سیدابن طاووس. ۳- قصص قرآن در دو جلد از آغاز خلقت تا رحلت خاتم انبیا (ص). ۴- تعالیم آسمانی اسلام (که به زبان‌های کردی و اردو هم ترجمه شده است). ۵- هدیه اهل‌بیت (ع) شامل ادعیه و اذکار مختلف. ۶- دعاهای معتبر برای ارتباط با خدا. ۷- زندگینامه مرحوم محدث قمی که در مقدمه کتاب منازل الآخره چاپ شده است. ۸- زندگینامه مرحوم آیت‌الله کاشف‌الغطا که در مقدمه کتاب زمین و تربیت حسینی چاپ شده است. ۹- زندگینامه حضرت امام صادق (ع) که در مقدمه مغز متفکر جهان شیعه چاپ شده است. ۱۰- نامه نویسنده آیات شیطانی به روزنامه لیبراسیون (درباره سلمان رشدی که به‌صورت یک داستان تنظیم شده است). ۱۱- سیری در شرح نهج‌البلاغه ابن ابی‌الحدید در سه جلد (همان؛ «حجت‌الاسلام‌والمسلمین صحفی...»، ۴).
سیدمحمد صحفی پس از فراگیری ادبیات عرب نزد پدرش<ref>انصاری، «درگذشتگان: حجت‌الاسلام صحفی»، ص۱۴۰.</ref> به مدرسه ناصریه قم رفت و مقدمات دروس حوزوی را در آن مدرسه فراگرفت. آنگاه به تحصیل دروس سطح پرداخت و شرح لمعه را نزد [[محمد صدوقی|شیخ محمد صدوقی یزدی]] آموخت و در درس قوانین از شاگردان [[امام‌موسی صدر|سیدموسی صدر]] بود. کفایه‌الاصول را هم نزد [[سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی]] فراگرفت و سپس در درس رسایل و مکاسب [[علی‌اکبر مشکینی|میرزا علی‌اکبر مشکینی]] شرکت کرد.<ref>انصاری، «درگذشتگان: حجت‌الاسلام صحفی»، ص۱۴۰.</ref>سپس به تحصیل دروس خارج فقه و اصول پرداخت و در درس خارج فقه [[سیدحسین بروجردی|آیت‌الله سیدحسین طباطبایی بروجردی]] و درس خارج فقه و اصول [[امام‌خمینی]] و [[سیدمحمدرضا گلپایگانی|آیت‌الله سیدمحمدرضا موسوی گلپایگانی]] شرکت کرد.<ref>انصاری، «درگذشتگان: حجت‌الاسلام صحفی»،ص۱۴۰؛ «با مردم رفیق باشیم»، ص۸؛ «حجت‌الاسلام‌والمسلمین صحفی از ائمه جماعات سرشناس قم درگذشت»، ص۴.</ref> درباره مقطع زمانی حضور او در درس امام‌خمینی گزارش دقیقی در دست نیست و به احتمال فراوان در سال‌های پایانی دهه ۱۳۳۰ و سال‌های آغازین دهه ۱۳۴۰ (تا [[تبعید امام‌خمینی|تبعید امام‌خمینی به خارج از کشور]]) در درس ایشان که در [[مسجد سلماسی]] و [[مسجد اعظم قم]] تشکیل می‌شد شرکت می‌کرده است.
وی در ۱۹ بهمن ۱۳۹۴ در قم درگذشت و پیکرش پس از اقامه نماز توسط حسین نوری همدانی، در صحن حرم حضرت فاطمه معصومه (س) به خاک سپرده شد (انصاری، ۱۴۱).
منابع: انصاری، ناصرالدین (۱۳۹۵)، «درگذشتگان: حجت‌الاسلام صحفی»، دوماهنامه آینه پژوهش، سال بیست‌وهفتم، شماره اول، فروردین و اردیبهشت؛ «با مردم رفیق باشیم» (۱۳۹۲)، هفته‌نامه افق حوزه، سال دوازدهم، شماره ۳۸۳، ۱۶ بهمن؛ «حجت‌الاسلام‌والمسلمین صحفی از ائمه جماعات سرشناس قم درگذشت» (۱۳۹۴)، هفته‌نامه افق حوزه، سال چهاردهم، شماره ۴۵۱، ۲۸ بهمن؛ خاطرات آیت‌الله محمد مؤمن (۱۳۸۷)، تدوین رضا شیخ محمدی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ خاطرات خادمان و پاسداران امام‌خمینی (۱۳۸۷)، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی )، مؤسسه چاپ و نشر عروج؛ یاران امام به روایت اسناد ساواک، ج ۴: شهید آیت‌الله سیداسدالله مدنی (۱۳۷۷)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.


[[رده:پروژه شاگردان]]
== فعالیت فرهنگی تبلیغی قبل از انقلاب ==
سیدمحمد صحفی از ۱۳۴۰ ش، در روزهای پنج‌شنبه و تابستان‌ها به دعوت سیداحمد مشرف، نماینده [[سیدحسین بروجردی|آیت‌الله بروجردی]] در شهر دورود، به آن شهر می‌رفت.<ref>«با مردم رفیق باشیم»، ص۸.</ref> و به فعالیت‌های فرهنگی در شرکت سیمان دورود که توسط فردی مذهبی (منوچهر سالور) اداره می‌شد می‌پرداخت.<ref>«با مردم رفیق باشیم»، ص۸.</ref> این مسافرت‌های هفتگی و تابستانی بیش از بیست سال استمرار داشت.<ref>انصاری، «درگذشتگان: حجت‌الاسلام صحفی»، ص۱۴۰.</ref> و وی علاوه بر فعالیت در شرکت سیمان دورود، به فعالیت‌های تبلیغی ـ فرهنگی در سطح آن شهر می‌پرداخت. ازجمله یکی از اقدامات او در آنجا، بازسازی حوزه علمیه آیت‌الله بروجردی بود که با تلاش‌های او، این حوزه فعالیت‌های علمی و آموزشی را از سر گرفت و به تربیت طلاب پرداخت.<ref>«با مردم رفیق باشیم»، ص۸.</ref> وی پس از آن به تدریس در آن حوزه علمیه پرداخت و هم‌زمان جلسات تفسیر مخصوص بانوان و جوانان در آن شهر برگزار می‌کرد.<ref>انصاری، «درگذشتگان: حجت‌الاسلام صحفی»، ص۱۴۰.</ref> ساخت دو مسجد در دورود و همچنین کمک به ساخت مسجد در روستاهای آن شهر از دیگر اقدامات فرهنگی او بود.<ref>«با مردم رفیق باشیم»، ص۸.</ref> وی همچنین با کمک منوچهر سالور، دفتر مذهبی شرکت سیمان را تأسیس کرد و ماهانه هزاران نسخه از جزوه‌هایی را که در حوزه‌های مختلف دینی تهیه می‌کرد، به‌صورت رایگان به سراسر ایران و حتی کشورهای خارجی ارسال می‌نمود.<ref>انصاری، «درگذشتگان: حجت‌الاسلام صحفی»، ص۱۴۰.</ref> اولین جزوه با عنوان کار و کوشش در اسلام حاوی آیات و روایات و نظرات دانشمندان در ۳۲ صفحه منتشر شد. جزوه دیگر درباره «مقام علم در اسلام» بود و او در مجموع سی جزوه را در موضوعات مختلف منتشر کرد که بعدها در کتاب تعالیم آسمانی اسلام انتشار یافت.<ref>«با مردم رفیق باشیم»، ص۸.</ref> وی در شهر دورود به مبارزه با برخی از جریان‌ها ازجمله صوفیان نیز می‌پرداخت. همچنین به دعوت [[سیدرضا بهاءالدینی]] به نراق رفت و به مبارزه علیه [[بهائیت|بهاییان]] آن شهر پرداخت.
 
== حمایت از نهضت امام‌خمینی ==
سیدمحمد صحفی در تبیین اهداف [[انقلاب اسلامی ایران|نهضت امام‌خمینی]] فعال بود.<ref>«با مردم رفیق باشیم»، ص۸.</ref> او در سال ۱۳۴۴ش در مراسم دعا به خاطر رفع خطر از [[محمدرضا پهلوی|محمدرضاشاه]] شرکت داشت، ولی بر اساس گزارش [[ساواک]]، «حق مطلب را ادا نکرد». همچنین از [[محمدتقی فلسفی]] برای سفر به دورود دعوت کرد.<ref> یاران امام به روایت اسناد ساواک، ص۴۸۷ـ۴۹۰.</ref> وی با سیداسدالله مدنی نیز ارتباط داشت و این عوامل حساسیت ساواک را علیه او برانگیخت.<ref> یاران امام به روایت اسناد ساواک، ص۴۸۰.</ref> و ساواک تهران در نامه‌ای به ساواک لرستان، خواستار تحقیق درباره او و جزوه‌ها و مطالب منتشرشده در شرکت سیمان دورود شد. پیرو این دستور، ساواک استان لرستان در نامه‌ای به مرکز، او را یکی از روحانیان مشکوک نامید.<ref> یاران امام به روایت اسناد ساواک، ص۴۸۷ـ۴۹۰.</ref> به همین سبب یک بار دستگیر و در ساواک خرم‌آباد زندانی شد.<ref>«با مردم رفیق باشیم»، ص۸.</ref> او علی‌رغم این سخت‌گیری‌ها، به فعالیت‌های سیاسی ـ تبلیغی خود ادامه داد و به‌خصوص در توزیع کتاب‌های مذهبی نقش داشت.<ref>«با مردم رفیق باشیم»، ص۸.</ref> او علی‌رغم سخت‌گیری ساواک در آن سال‌ها مخفیانه [[رساله توضیح المسائل امام‌خمینی|رساله امام‌خمینی]] را‎ ‏توزیع و پنهانی‎ ‏به عده‌ای‎ ‏از دوستان و مقلدان ایشان تقدیم می‌کرد.<ref>خاطرات خادمان و پاسداران امام‌خمینی، ص۱۰۳.</ref>
 
== فعالیت‌ها پس از پیروزی انقلاب اسلامی ==
سیدمحمد صحفی پس از [[انقلاب اسلامی ایران|پیروزی انقلاب اسلامی]] به فعالیت‌های تبلیغی در شرکت سیمان دورود ادامه داد تا اینکه در سال ۱۳۶۲ش به قم بازگشت و در فاطمیه قم به سخنرانی پرداخت. سپس انتشارات اهل‌بیت را با هدف انتشار کتاب‌های دینی بنیان نهاد.<ref>انصاری، «درگذشتگان: حجت‌الاسلام صحفی»، ص۱۴۰.</ref> او در انتخابات شورای مرکزی ائمه جماعات قم، با رأی ائمه جماعات به عضویت در آن شورا برگزیده شد.<ref>«با مردم رفیق باشیم»، ص۸.</ref> یکی از ابتکارهای او در امر تبلیغ، سخنرانی‌ها یا به تعبیر بهتر، «منبرهای یک دقیقه‌ای» است. بر اساس این ابتکار، سخنران در عرض یک دقیقه و میان دو نماز، آیه یا حدیثی را در عرض یک دقیقه بیان می‌کند.<ref>«با مردم رفیق باشیم»، ص۸.</ref>
 
== تألیفات ==
تألیفات سیدمحمد صحفی عبارت است از: ۱- زندگانی رهبران اسلام: ترجمه انوار البهیه، تألیف مرحوم حاج شیخ عباس قمی. ۲- زندگانی اباعبدالله الحسین(ع)، ترجمه اللهوف، تألیف مرحوم سیدابن طاووس. ۳- قصص قرآن در دو جلد از آغاز خلقت تا رحلت خاتم انبیا (ص). ۴- تعالیم آسمانی اسلام (که به زبان‌های کردی و اردو هم ترجمه شده است). ۵- هدیه اهل‌بیت(ع) شامل ادعیه و اذکار مختلف. ۶- دعاهای معتبر برای ارتباط با خدا. ۷- زندگینامه مرحوم محدث قمی که در مقدمه کتاب منازل الآخره چاپ شده است. ۸- زندگینامه مرحوم آیت‌الله کاشف‌الغطا که در مقدمه کتاب زمین و تربیت حسینی چاپ شده است. ۹- زندگینامه حضرت امام صادق(ع) که در مقدمه مغز متفکر جهان شیعه چاپ شده است. ۱۰- نامه نویسنده آیات شیطانی به روزنامه لیبراسیون (درباره سلمان رشدی که به‌صورت یک داستان تنظیم شده است). ۱۱- سیری در شرح نهج‌البلاغه ابن ابی‌الحدید در سه جلد.<ref>«با مردم رفیق باشیم»، ص۸؛ «حجت‌الاسلام‌والمسلمین صحفی از ائمه جماعات سرشناس قم درگذشت»، ص۴.</ref>
 
== درگذشت ==
سیدمحمد صحفی در ۱۹ بهمن ۱۳۹۴ در [[قم]] درگذشت و پیکرش پس از اقامه نماز توسط [[حسین نوری همدانی]]، در صحن [[حرم حضرت فاطمه معصومه(س)]] به خاک سپرده شد.<ref>انصاری، «درگذشتگان: حجت‌الاسلام صحفی»، ص۱۴۱.</ref>
 
== پانویس ==
{{پانویس}}
 
== منابع ==
{{منابع}}
* انصاری، ناصرالدین (۱۳۹۵)، «درگذشتگان: حجت‌الاسلام صحفی»، دوماهنامه آینه پژوهش، سال بیست‌وهفتم، شماره اول، فروردین و اردیبهشت.
* «با مردم رفیق باشیم» (۱۳۹۲)، هفته‌نامه افق حوزه، سال دوازدهم، شماره ۳۸۳، ۱۶ بهمن.
* «حجت‌الاسلام‌والمسلمین صحفی از ائمه جماعات سرشناس قم درگذشت» (۱۳۹۴)، هفته‌نامه افق حوزه، سال چهاردهم، شماره ۴۵۱، ۲۸ بهمن.
* خاطرات آیت‌الله محمد مؤمن (۱۳۸۷)، تدوین رضا شیخ محمدی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
* خاطرات خادمان و پاسداران امام‌خمینی (۱۳۸۷)، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی(س)، مؤسسه چاپ و نشر عروج.
* یاران امام به روایت اسناد ساواک، ج۴: شهید آیت‌الله سیداسدالله مدنی (۱۳۷۷)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.
{{پایان}}
[[رده:مقاله‌های ارزیابی‌شده/پروژه شاگردان]]
[[رده:شاگردان درس خارج اصول امام‌خمینی]]
[[رده:شاگردان درس خارج فقه امام‌خمینی]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۷ شهریور ۱۴۰۳، ساعت ۲۱:۴۸

سیدمحمد صحفی
سیدمحمد صحفی.jpg
اطلاعات فردی
تاریخ تولد۱۳۱۳ش
زادگاهقم
تاریخ وفات۱۹ بهمن ۱۳۹۴ش
محل دفنحرم حضرت معصومه(س)
شهر وفاتقم
اطلاعات علمی
استادانمحمد صدوقی، امام‌موسی صدر، سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی، علی‌اکبر مشکینی، سیدحسین بروجردی، امام‌خمینی، سیدمحمدرضا گلپایگانی و...
محل تحصیلقم
تألیفاتترجمه و تألیف کتب متعدد
سایرتدریس و فعالیت تبلیغی در درود
فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی
سیاسیمبارزه علیه رژیم پهلوی، حمایت از نهضت امام‌خمینی
اجتماعیتأسیس انتشارات اهل‌بیت، راه‌اندازی حوزه علمیه درود، ساخت و بازسازی مسجد در درود


سیدمحمد صحفی، از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی.

خاندان

سیدمحمد صحفی در سال ۱۳۱۳ش در شهر قم به دنیا آمد. پدرش سیدمحمد (هم‌نام فرزندش) از روحانیان قم و متولی مدرسه رضویه[۱] و از مکتب‌داران[۲] و ناشران مذهبی آن شهر[۳] و جد مادری‌اش آخوند ملا غلامحسین صفایی از روحانیان برجسته قم بود.

تحصیل

سیدمحمد صحفی پس از فراگیری ادبیات عرب نزد پدرش[۴] به مدرسه ناصریه قم رفت و مقدمات دروس حوزوی را در آن مدرسه فراگرفت. آنگاه به تحصیل دروس سطح پرداخت و شرح لمعه را نزد شیخ محمد صدوقی یزدی آموخت و در درس قوانین از شاگردان سیدموسی صدر بود. کفایه‌الاصول را هم نزد سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی فراگرفت و سپس در درس رسایل و مکاسب میرزا علی‌اکبر مشکینی شرکت کرد.[۵]سپس به تحصیل دروس خارج فقه و اصول پرداخت و در درس خارج فقه آیت‌الله سیدحسین طباطبایی بروجردی و درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی و آیت‌الله سیدمحمدرضا موسوی گلپایگانی شرکت کرد.[۶] درباره مقطع زمانی حضور او در درس امام‌خمینی گزارش دقیقی در دست نیست و به احتمال فراوان در سال‌های پایانی دهه ۱۳۳۰ و سال‌های آغازین دهه ۱۳۴۰ (تا تبعید امام‌خمینی به خارج از کشور) در درس ایشان که در مسجد سلماسی و مسجد اعظم قم تشکیل می‌شد شرکت می‌کرده است.

فعالیت فرهنگی تبلیغی قبل از انقلاب

سیدمحمد صحفی از ۱۳۴۰ ش، در روزهای پنج‌شنبه و تابستان‌ها به دعوت سیداحمد مشرف، نماینده آیت‌الله بروجردی در شهر دورود، به آن شهر می‌رفت.[۷] و به فعالیت‌های فرهنگی در شرکت سیمان دورود که توسط فردی مذهبی (منوچهر سالور) اداره می‌شد می‌پرداخت.[۸] این مسافرت‌های هفتگی و تابستانی بیش از بیست سال استمرار داشت.[۹] و وی علاوه بر فعالیت در شرکت سیمان دورود، به فعالیت‌های تبلیغی ـ فرهنگی در سطح آن شهر می‌پرداخت. ازجمله یکی از اقدامات او در آنجا، بازسازی حوزه علمیه آیت‌الله بروجردی بود که با تلاش‌های او، این حوزه فعالیت‌های علمی و آموزشی را از سر گرفت و به تربیت طلاب پرداخت.[۱۰] وی پس از آن به تدریس در آن حوزه علمیه پرداخت و هم‌زمان جلسات تفسیر مخصوص بانوان و جوانان در آن شهر برگزار می‌کرد.[۱۱] ساخت دو مسجد در دورود و همچنین کمک به ساخت مسجد در روستاهای آن شهر از دیگر اقدامات فرهنگی او بود.[۱۲] وی همچنین با کمک منوچهر سالور، دفتر مذهبی شرکت سیمان را تأسیس کرد و ماهانه هزاران نسخه از جزوه‌هایی را که در حوزه‌های مختلف دینی تهیه می‌کرد، به‌صورت رایگان به سراسر ایران و حتی کشورهای خارجی ارسال می‌نمود.[۱۳] اولین جزوه با عنوان کار و کوشش در اسلام حاوی آیات و روایات و نظرات دانشمندان در ۳۲ صفحه منتشر شد. جزوه دیگر درباره «مقام علم در اسلام» بود و او در مجموع سی جزوه را در موضوعات مختلف منتشر کرد که بعدها در کتاب تعالیم آسمانی اسلام انتشار یافت.[۱۴] وی در شهر دورود به مبارزه با برخی از جریان‌ها ازجمله صوفیان نیز می‌پرداخت. همچنین به دعوت سیدرضا بهاءالدینی به نراق رفت و به مبارزه علیه بهاییان آن شهر پرداخت.

حمایت از نهضت امام‌خمینی

سیدمحمد صحفی در تبیین اهداف نهضت امام‌خمینی فعال بود.[۱۵] او در سال ۱۳۴۴ش در مراسم دعا به خاطر رفع خطر از محمدرضاشاه شرکت داشت، ولی بر اساس گزارش ساواک، «حق مطلب را ادا نکرد». همچنین از محمدتقی فلسفی برای سفر به دورود دعوت کرد.[۱۶] وی با سیداسدالله مدنی نیز ارتباط داشت و این عوامل حساسیت ساواک را علیه او برانگیخت.[۱۷] و ساواک تهران در نامه‌ای به ساواک لرستان، خواستار تحقیق درباره او و جزوه‌ها و مطالب منتشرشده در شرکت سیمان دورود شد. پیرو این دستور، ساواک استان لرستان در نامه‌ای به مرکز، او را یکی از روحانیان مشکوک نامید.[۱۸] به همین سبب یک بار دستگیر و در ساواک خرم‌آباد زندانی شد.[۱۹] او علی‌رغم این سخت‌گیری‌ها، به فعالیت‌های سیاسی ـ تبلیغی خود ادامه داد و به‌خصوص در توزیع کتاب‌های مذهبی نقش داشت.[۲۰] او علی‌رغم سخت‌گیری ساواک در آن سال‌ها مخفیانه رساله امام‌خمینی را‎ ‏توزیع و پنهانی‎ ‏به عده‌ای‎ ‏از دوستان و مقلدان ایشان تقدیم می‌کرد.[۲۱]

فعالیت‌ها پس از پیروزی انقلاب اسلامی

سیدمحمد صحفی پس از پیروزی انقلاب اسلامی به فعالیت‌های تبلیغی در شرکت سیمان دورود ادامه داد تا اینکه در سال ۱۳۶۲ش به قم بازگشت و در فاطمیه قم به سخنرانی پرداخت. سپس انتشارات اهل‌بیت را با هدف انتشار کتاب‌های دینی بنیان نهاد.[۲۲] او در انتخابات شورای مرکزی ائمه جماعات قم، با رأی ائمه جماعات به عضویت در آن شورا برگزیده شد.[۲۳] یکی از ابتکارهای او در امر تبلیغ، سخنرانی‌ها یا به تعبیر بهتر، «منبرهای یک دقیقه‌ای» است. بر اساس این ابتکار، سخنران در عرض یک دقیقه و میان دو نماز، آیه یا حدیثی را در عرض یک دقیقه بیان می‌کند.[۲۴]

تألیفات

تألیفات سیدمحمد صحفی عبارت است از: ۱- زندگانی رهبران اسلام: ترجمه انوار البهیه، تألیف مرحوم حاج شیخ عباس قمی. ۲- زندگانی اباعبدالله الحسین(ع)، ترجمه اللهوف، تألیف مرحوم سیدابن طاووس. ۳- قصص قرآن در دو جلد از آغاز خلقت تا رحلت خاتم انبیا (ص). ۴- تعالیم آسمانی اسلام (که به زبان‌های کردی و اردو هم ترجمه شده است). ۵- هدیه اهل‌بیت(ع) شامل ادعیه و اذکار مختلف. ۶- دعاهای معتبر برای ارتباط با خدا. ۷- زندگینامه مرحوم محدث قمی که در مقدمه کتاب منازل الآخره چاپ شده است. ۸- زندگینامه مرحوم آیت‌الله کاشف‌الغطا که در مقدمه کتاب زمین و تربیت حسینی چاپ شده است. ۹- زندگینامه حضرت امام صادق(ع) که در مقدمه مغز متفکر جهان شیعه چاپ شده است. ۱۰- نامه نویسنده آیات شیطانی به روزنامه لیبراسیون (درباره سلمان رشدی که به‌صورت یک داستان تنظیم شده است). ۱۱- سیری در شرح نهج‌البلاغه ابن ابی‌الحدید در سه جلد.[۲۵]

درگذشت

سیدمحمد صحفی در ۱۹ بهمن ۱۳۹۴ در قم درگذشت و پیکرش پس از اقامه نماز توسط حسین نوری همدانی، در صحن حرم حضرت فاطمه معصومه(س) به خاک سپرده شد.[۲۶]

پانویس

  1. «با مردم رفیق باشیم»، ص۸.
  2. خاطرات آیت‌الله محمد مؤمن، ص۳۳-۳۴.
  3. انصاری، «درگذشتگان: حجت‌الاسلام صحفی»، ص۱۴۰.
  4. انصاری، «درگذشتگان: حجت‌الاسلام صحفی»، ص۱۴۰.
  5. انصاری، «درگذشتگان: حجت‌الاسلام صحفی»، ص۱۴۰.
  6. انصاری، «درگذشتگان: حجت‌الاسلام صحفی»،ص۱۴۰؛ «با مردم رفیق باشیم»، ص۸؛ «حجت‌الاسلام‌والمسلمین صحفی از ائمه جماعات سرشناس قم درگذشت»، ص۴.
  7. «با مردم رفیق باشیم»، ص۸.
  8. «با مردم رفیق باشیم»، ص۸.
  9. انصاری، «درگذشتگان: حجت‌الاسلام صحفی»، ص۱۴۰.
  10. «با مردم رفیق باشیم»، ص۸.
  11. انصاری، «درگذشتگان: حجت‌الاسلام صحفی»، ص۱۴۰.
  12. «با مردم رفیق باشیم»، ص۸.
  13. انصاری، «درگذشتگان: حجت‌الاسلام صحفی»، ص۱۴۰.
  14. «با مردم رفیق باشیم»، ص۸.
  15. «با مردم رفیق باشیم»، ص۸.
  16. یاران امام به روایت اسناد ساواک، ص۴۸۷ـ۴۹۰.
  17. یاران امام به روایت اسناد ساواک، ص۴۸۰.
  18. یاران امام به روایت اسناد ساواک، ص۴۸۷ـ۴۹۰.
  19. «با مردم رفیق باشیم»، ص۸.
  20. «با مردم رفیق باشیم»، ص۸.
  21. خاطرات خادمان و پاسداران امام‌خمینی، ص۱۰۳.
  22. انصاری، «درگذشتگان: حجت‌الاسلام صحفی»، ص۱۴۰.
  23. «با مردم رفیق باشیم»، ص۸.
  24. «با مردم رفیق باشیم»، ص۸.
  25. «با مردم رفیق باشیم»، ص۸؛ «حجت‌الاسلام‌والمسلمین صحفی از ائمه جماعات سرشناس قم درگذشت»، ص۴.
  26. انصاری، «درگذشتگان: حجت‌الاسلام صحفی»، ص۱۴۱.

منابع

  • انصاری، ناصرالدین (۱۳۹۵)، «درگذشتگان: حجت‌الاسلام صحفی»، دوماهنامه آینه پژوهش، سال بیست‌وهفتم، شماره اول، فروردین و اردیبهشت.
  • «با مردم رفیق باشیم» (۱۳۹۲)، هفته‌نامه افق حوزه، سال دوازدهم، شماره ۳۸۳، ۱۶ بهمن.
  • «حجت‌الاسلام‌والمسلمین صحفی از ائمه جماعات سرشناس قم درگذشت» (۱۳۹۴)، هفته‌نامه افق حوزه، سال چهاردهم، شماره ۴۵۱، ۲۸ بهمن.
  • خاطرات آیت‌الله محمد مؤمن (۱۳۸۷)، تدوین رضا شیخ محمدی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
  • خاطرات خادمان و پاسداران امام‌خمینی (۱۳۸۷)، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی(س)، مؤسسه چاپ و نشر عروج.
  • یاران امام به روایت اسناد ساواک، ج۴: شهید آیت‌الله سیداسدالله مدنی (۱۳۷۷)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.