غلامحسین امیری

غلامحسین امیری، از شاگردان درس خارج فقه امام‌خمینی.

او در سال ۱۳۲۰ ش در روستای تجری در منطقه شاخدار بلخاب افغانستان در خانواده‌ای سیاسی به دنیا آمد. پدرش عبدالکریم بیک (خان) نماینده مجلس شورای ملی افغانستان بود. غلامحسین امیری در هفت‌سالگی به مکتب‌خانه محلی رفت و قرآن و ادبیات فارسی و صرف و نحو عربی را نزد ملا شریف کربلایی آموخت (صادقی بلخابی، ۳۴۷). او در سال ۱۳۳۵ ش به قصد تکمیل تحصیلات حوزوی راهی ایران شد و در مدرسه علمیه باغ رضوان مشهد به فراگیری دروس حوزوی ادامه داد. او در مدت نه سال حضور در آن مدرسه، مغنی، مطول و معالم را پیش شیخ محمدتقی ادیب نیشابوری و شرح لمعه و رسایل را نزد حجت هاشمی خواند. امیری در سال ۱۳۴۴ ش راهی عراق شد و در حوزه علمیه آن شهر مکاسب را نزد شیخ صدرا بادکوبه‌ای فراگرفت و درس کفایه‌الاصول را هم نزد شیخ مجتبی لنکرانی آموخت. سپس از درس خارج فقه امام‌خمینی و آیت‌الله سیدمحمدباقر صدر هم بهره برد (همان، ۳۴۸). وی در سال ۱۳۴۶ ش به افغانستان بازگشت (همان، ۳۴۹)، بنابراین می‌توان گفت که یک یا حداکثر دو سال در درس خارج فقه امام‌خمینی که در مسجد شیخ انصاری برگزار می‌شد شرکت می‌کرده است. امیری در طول تحصیل در نجف اشرف، با درخواست‌ها و نامه‌های متعدد از سوی هموطنان خود در بلخاب برای بازگشت به زادگاهش مواجه شد. او به این درخواست‌ها پاسخ مثبت داد و پس از دریافت وکالت از آیت‌الله سیدمحسن طباطبایی حکیم و دریافت اجازاتی در امور حسبیه از حضرت امام‌خمینی، عازم افغانستان شد. امام‌خمینی در نامه‌ای به نماینده خویش در پاکستان، از او خواست تا رساله ایشان را به غلامحسین امیری تقدیم کند تا آن را در افغانستان توزیع نماید (همان، ۳۴۹). امام‌خمینی سپس در ۱۴ تیر ۱۳۵۴ در حکمی به امیری، او را به‌عنوان وکیل خود در امور حسبیه و شرعیه در مناطق «شاخدار»، «زوج»، «مقزار» و «سوک»، قلعه «امیر حاجی» و «دهن مرغی» و توابع آن درافغانستان منصوب کرد (صحیفه امام، ج ۳، ۹۶). امیری در نخستین گام، بنای تأسیس مدرسه علمیه مهدیه را در بلخاب پایه‌ریزی کرد و مدیریت آن را بر عهده گرفت. او در تأسیس این مدرسه چهار هزار متری، با کمبود امکانات مواجه بود، اما تلاش کرد از محل کمک‌های مردمی و همچنین وجوهات شرعی و با در نظر گرفتن ساخت اقامتگاه برای طلاب و همچنین اختصاص فضایی به‌عنوان مسجد جامع در کنار این مدرسه، بنای آنجا را سامان دهد. همچنین در مدت اقامت خود در افغانستان حسینیه‌ای را تأسیس و سایر مردم را هم به تأسیس حسینیه‌های دیگر تشویق کرد و در پی آن چندین حسینیه در افغانستان ساخته شد، ازجمله می‌توان به حسینیه‌هایی در مناطق خرماتخت، مگو، خم چنار، تخشی و هل دراز افغانستان اشاره کرد که با تشویق وی و همت مردم ساخته شده است. امیری همچنین به فعالیت‌های عام‌المنفعه مانند هموارسازی جاده‌ها و بازسازی یا احداث پل، به‌ویژه راه مواصلاتی بلخاب به بامیان، توجه بسیار داشت تا ایمن شدن سفرهای مردم و مسافرت‌های آسان آنان به مناطق اطراف بلخاب، محقق شود (صادقی بلخابی، ۳۴۹-۳۵۱). غلامحسین امیری در مدت اقامت در افغانستان، وجوهات مردمی را نیز جمع‌آوری می‌کرد و پس از صرف بخشی از آن با اجازه امام‌خمینی، سایر وجوه را به دفتر امام‌خمینی در نجف اشرف ارسال می‌کرد (همان، ۳۶۰). او در ترویج احکام دینی سعی بلیغ داشت و به همین منظور کلاس‌های احکام را در ایام فراغت به‌ویژه در فصل زمستان در مساجد محل برگزار می‌کرد. مبلغانی را برای تبلیغ دین به مناطق مختلف اعزام می‌کرد (همان، ۳۵۹). وی همچنین از سوی مردم بلخاب به فرماندهی امنیتی (قومندان امنیه) در فرمانداری بلخاب سمت برگزیده شده بود (همان، ۳۵۹). نسب‌شناسی قوم تاجیک و شرح‌حال چهارده معصوم (ع) از تألیفات اوست (همان، ۳۵۲). او از سال ۱۳۷۰ هجری ش به قم عزیمت کرد و در ۱۲ دی‌ماه ۱۳۸۰ ش در همان‌جا از دنیا رفت و پیکرش در مقبره علما در حرم حضرت معصومه (س) به خاک سپرده شد (همان، ۳۶۱). منابع: صادقی بلخابی، سیدغلامحسین (۱۳۸۹)، «شیخ غلامحسین امیری، تندیس خدمت»، ستارگان حرم، ج ۲۶ و ۲۷، قم، زائر؛ صحیفه امام (۱۳۷۸)، ج ۳، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی.