سیدیدالله صدری: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
(+رده:شاگردان درس خارج فقه امام‌خمینی; ±رده:پروژه شاگردان2←رده:مقاله‌های ارزیابی‌شده/پروژه شاگردان using HotCat) |
||
| (۳ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات عالمان شیعه | {{جعبه اطلاعات عالمان شیعه | ||
| عنوان = | | عنوان = سیدیدالله صدری | ||
| تصویر = | | تصویر = سیدیدالله صدری.jpg | ||
| توضیح تصویر = | | توضیح تصویر = | ||
| اندازه تصویر = | | اندازه تصویر = | ||
| سرشناسی = | | سرشناسی = | ||
| نام کامل = سیدیدالله صدری | | نام کامل = سیدیدالله صدری | ||
| لقب = | | لقب = | ||
| نسب = | | نسب = [[امام‌کاظم(ع)|امام کاظم(ع)]] | ||
| تاریخ تولد = ۱۰ اسفند | | تاریخ تولد = ۱۰ اسفند ۱۳۰۱ش | ||
| زادگاه = خرم‌آباد، ایران | | زادگاه = خرم‌آباد، ایران | ||
| تاریخ وفات = ۱ مرداد | | تاریخ وفات = ۱ مرداد ۱۳۸۷ش | ||
| شهر وفات = خرم‌آباد | | شهر وفات = خرم‌آباد | ||
| تاریخ شهادت = | | تاریخ شهادت = | ||
| محل شهادت = | | محل شهادت = | ||
| محل دفن = | | محل دفن = خرم‌آباد | ||
| خویشاوندان سرشناس = سیدغلامرضا (پدر)، سیدصدرالدین (جد) | | خویشاوندان سرشناس = سیدغلامرضا (پدر)، سیدصدرالدین (جد) | ||
| استادان = | | استادان = [[عبدالکریم حائری یزدی]]، [[سیدحسین بروجردی]]، [[امام‌خمینی]]، علامه طباطبایی | ||
| شاگردان = | | شاگردان = | ||
| محل تحصیل = خرم‌آباد، بروجرد، قم | | محل تحصیل = خرم‌آباد، بروجرد، [[قم]] | ||
| اجازه روایت از = | | اجازه روایت از = | ||
| اجازه اجتهاد از = | | اجازه اجتهاد از = | ||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
| اجازه اجتهاد به = | | اجازه اجتهاد به = | ||
| تالیفات = | | تالیفات = | ||
| سایر = | | سایر = | ||
| سیاسی = | | سیاسی = مبارزه با [[رژیم پهلوی]]، حمایت از [[نهضت امام‌خمینی]]، عضو جامعه روحانیت مبارز خرم‌آباد | ||
| اجتماعی = تأسیس حوزه علمیه خرم‌آباد، ایجاد حسینیه فاطمیه، فعالیت در بنیاد مسکن انقلاب اسلامی | | اجتماعی = امام جماعت مسجد صاحب‌الزمان(عج)، تأسیس حوزه علمیه خرم‌آباد، ایجاد حسینیه فاطمیه، فعالیت در [[بنیاد مسکن انقلاب اسلامی]] | ||
| امضا = | | امضا = | ||
| وبگاه رسمی = | | وبگاه رسمی = | ||
}} | }} | ||
'''سیدیدالله صدری'''، از شاگردان درس خارج فقه امام‌خمینی. | |||
== زادگاه و خاندان == | |||
سیدیدالله صدری در ۱۰ اسفند ۱۳۰۱ش در خانواده‌ای روحانی در خرم‌آباد به دنیا آمد.<ref>برزویی، ص۵۱۷.</ref> پدرش سیدغلامرضا و جدش سیدصدرالدین از سلسله جلیله سادات منتسب به [[امام‌کاظم(ع)|حضرت امام موسی بن جعفر(ع)]] و از عالمان خرم‌آباد بودند. سیدیدالله صدری تحت سرپرستی مادرش و همچنین برادر بزرگ‌ترش سیدعبدالله مصطفوی از علما و متنفذان لرستان و از شاگردان [[عبدالکریم حائری یزدی|آیت‌الله شیخ عبدالکریم حائری یزدی]] نشو و نما یافت.<ref>«زندگی‌نامه فقیه وارسته حضرت آیت‌الله حاج سیدیدالله صدری».</ref> | |||
== تحصیل == | |||
صدری در سن ۱۰ سالگی وارد دبستان دولتی خرم‌آباد موسوم به دارالتربیه شد و دوران ابتدایی را آنجا<ref>سیف‌زاده، علما در روشنای تاریخ: خاطرات روحانیت لرستان از روزگار قاجار تا ظهور انقلاب اسلامی، ص۵۳۵.</ref> و همچنین مدرسه پهلوی همان شهر گذراند.<ref>سیف‌زاده، علما در روشنای تاریخ: خاطرات روحانیت لرستان از روزگار قاجار تا ظهور انقلاب اسلامی، ص۵۳۶.</ref> سپس به تحصیل دروس حوزوی پرداخت و جامع‌المقدمات را نزد آقایان سیدحیدر طاهری و سیدعلی‌اکبر رحیمی خواند. او در سال ۱۳۲۲ش راهی بروجرد شد و بخشی از سطح را در حوزه علمیه آن شهر نزد استادانی چون [[سیدحسین بروجردی|آیت‌الله سیدحسین طباطبایی بروجردی]]، میرزا لطف‌الله فقهی و آقا شیخ احمد فیض خواند. | |||
در سال ۱۳۲۴ش و پس از هجرت آیت‌الله بروجردی به قم، راهی آن شهر شد و مدت هشت سال در آنجا به تحصیل پرداخت. وی دروس شرح لمعه، رسایل، مکاسب، کفایه و تفسیر را نزد بزرگانی چون [[محمد صدوقی|شیخ محمد صدوقی یزدی]]، [[امام‌موسی صدر|سیدموسی صدر]]، [[سیدرضا صدر]]، [[سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی]]، [[حسینعلی منتظری]] و علامه سیدمحمدحسین طباطبایی خواند.<ref>«زندگی‌نامه فقیه وارسته حضرت آیت‌الله حاج سیدیدالله صدری».</ref> سپس در درس خارج فقه و اصول آیت‌الله سیدحسین طباطبایی بروجردی شرکت کرد. | |||
او در کنار حضور در درس آیت‌الله بروجردی، در درس خارج فقه امام‌خمینی هم شرکت می‌کرد. صدری در مصاحبه با برزویی، از حضور «چند جلسه‌ای» در درس خارج فقه امام‌خمینی سخن گفته است.<ref>برزویی، ص۵۷۳.</ref> ولی درباره مقطع زمانی حضور در آن درس مطلبی نگفته است. با استناد به این گزارش می‌توان گفت که حضور او در درس امام‌خمینی کوتاه بود. همچنین می‌توان احتمال داد که در اواخر دوران حضور در [[قم]] و به احتمال زیاد در سال ۱۳۳۰ش در آن درس در [[مسجد محمدیه]] شرکت می‌کرد. | |||
== فعالیت‌های اجتماعی قبل از پیروزی انقلاب == | |||
در اوایل دهه ۱۳۳۰ش به همراه جمعی از اهالی لرستان به محضر آیت‌الله بروجردی در قم رسید و خواستار تأسیس حوزه علمیه خرم‌آباد شد و آیت‌الله بروجردی هم [[روح‌الله کمالوند|آیت‌الله روح‌الله کمالوند]] را مأمور تشکیل حوزه در خرم‌آباد کرد.<ref>سیف‌زاده، علما در روشنای تاریخ: خاطرات روحانیت لرستان از روزگار قاجار تا ظهور انقلاب اسلامی، ص۵۲۲-۵۲۳.</ref> در همان سال‌ها سیدیدالله صدری به خرم‌آباد بازگشت و در این حوزه تازه‌تأسیس به فعالیت پرداخت و بخشی از امور حوزه را بر عهده گرفت. پس از رحلت کمالوند، همراه با جمعی از روحانیان، اداره حوزه علمیه خرم‌آباد را بر عهده گرفت و توطئه‌های [[ساواک]] را که بارها و بارها قصد تعطیلی این حوزه را داشت، با تدبیر خنثی کردند.<ref>سیف‌زاده، علما در روشنای تاریخ: خاطرات روحانیت لرستان از روزگار قاجار تا ظهور انقلاب اسلامی، ص۵۲۶.</ref> | |||
یکی دیگر از فعالیت‌های صدری در خرم‌آباد، تأسیس حسینیه فاطمیه در آن شهر بود که همراه با مهدی قاضی در احداث آن حسینیه نقش داشت.<ref>برزویی، ص۵۲۷.</ref> مشارکت در احداث مسجد صاحب‌الزمان(عج) در آن شهر از دیگر فعالیت‌های صدری بود. او با همکاری چند تن از خیّران خرم‌آبادی، زمینی را برای احداث مسجدی در محله گل زرد خرم‌آباد خریداری کرد و پس از احداث مسجدی در آنجا، اولین [[نماز جماعت]] را در آن مسجد که به نام صاحب‌الزمان(عج) موسوم شده بود اقامه کرد و از آن پس به مدت ۳۶ سال امامت جماعت آن مسجد را بر عهده داشت. مسجد صاحب‌الزمان(عج) خیلی زود به همت صدری مبدل به یک مرکز فرهنگی اسلامی شد و با ایجاد کتابخانه و نوارخانه، بسیاری از کودکان و نوجوانان را جذب مسجد کرد.<ref>«زندگی‌نامه فقیه وارسته حضرت آیت‌الله حاج سیدیدالله صدری».</ref> | |||
== فعالیت‌های مبارزاتی == | |||
صدری در اردیبهشت ۱۳۴۲ ش همراه با جمعی از روحانیان مبارز خرم‌آباد، با ارسال نامه‌ای به مراجع تقلید، حمایت و پشتیبانی خود را از مبارزات آنان اعلام کردند.<ref>اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۷۴.</ref> پس از [[تبعید امام‌خمینی|تبعید امام‌خمینی به خارج از کشور]] در آبان ۱۳۴۳ هم نامه‌ای دیگر به مراجع تقلید نوشتند و در آن تأثر خود را از تبعید امام‌خمینی به خارج از کشور اعلام و بر ضرورت تلاش مراجع تقلید با هدف بازگرداندن ایشان از تبعید تأکید کردند.<ref>اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۱۲۶.</ref> | |||
وی در سال‌های ۱۳۴۳-۱۳۵۷ش در سازمان‌دهی تظاهرات مردم خرم‌آباد و همچنین تکثیر و توزیع [[پیام‌ها و اعلامیه‌های امام‌خمینی|اعلامیه‌های امام‌خمینی]] در آن شهر نقش داشت. علاوه بر آن، در ترویج [[مرجعیت امام‌خمینی]] می‌کوشید. صدری در دهه ۱۳۵۰ش در انتقال سیداسدالله مدنی به خرم‌آباد نقش داشت و پس از استقرار ایشان در آن شهر، از نزدیکان او بود<ref>دالوند، ج۲، ص۱۰۲ـ۱۰۳.</ref> و بر اساس گزارش [[ساواک]]، برنامه‌های اعلامی از سوی [[سیداسدالله مدنی]] را به [[طلاب]] ابلاغ می‌کرد.<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب چهارم، ص۲۵۰.</ref> در سال ۱۳۵۴ش و پس از تبعید مدنی از خرم‌آباد، یکی از گردانندگان حوزه علمیه کمالیه بود.<ref>یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۲۳، ص۳۸۰.</ref> | |||
صدری در سال‌های نهضت اسلامی، مسجد صاحب‌الزمان(عج) را به یکی از قطب‌ها و کانون‌های انقلاب اسلامی در شهر خرم‌آباد تبدیل کرد. برپایی مراسم سخنرانی و دعوت از شخصیت‌هایی همچون مرتضی مطهری، ناصر مکارم شیرازی، سیدعبدالکریم هاشمی نژاد، محمدتقی فلسفی و... به مسجد صاحب‌الزمان (عج) بخشی از فعالیت‌های صدری در دوران انقلاب اسلامی بود.<ref>«زندگی‌نامه فقیه وارسته حضرت آیت‌الله حاج سیدیدالله صدری».</ref> به همین علت فعالیت‌های او زیر نظر ساواک قرار داشت.<ref>انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، ج۶، ص۱۹۰.</ref> ساواک در گزارشی در خرداد ۱۳۵۷ اعلام کرد که او «مشغول فعالیت و تبلیغات علیه دستگاه‌های دولتی و رژیم کنونی کشور» است.<ref>انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، ج۶، ص۳۳۸.</ref> | |||
او که از اعضای جامعه روحانیت مبارز خرم‌آباد بود، در سازمان‌دهی تظاهرات مردم آن شهر نقش داشت.<ref>سیف‌زاده، علما در روشنای تاریخ: خاطرات روحانیت لرستان از روزگار قاجار تا ظهور انقلاب اسلامی، ص۵۳۱.</ref> در شهریور ۱۳۵۷ و در پی سخنرانی یکی از روحانیان مبارز در خرم‌آباد، نیروهای حکومت پهلوی به آنجا یورش بردند و پس از سرکوب تظاهرات مردم، صدری را دستگیر کردند. پس از آن نیز بارها به ساواک احضار و به خاطر فعالیت‌های سیاسی مورد تهدید قرار گرفت. ساواک در گزارشی دیگر در آذر ۱۳۵۷ اعلام کرد که صدری همراه با جمعی دیگر «مهره‌های حساس و نقش سازنده در رهبری را در تظاهرات ضدملی روز ۱۹/۹/۵۷ به عهده داشته و کلیه طبقات را به همکاری و تشریک مساعی و شرکت در این جشن تحریک می‌نمود.<ref>انقلاب اسلامی، ج۱۹، ص۳۷۷.</ref> در همان روزها که بیم آن می‌رفت طاغوتیان و چماق‌به‌دستان به خانه‌ها و مغازه‌های مردم هجوم آورند و به غارت اموال آنان بپردازند، در این مسجد هسته‌های مقاومت ایجاد شد و شب‌ها به پاسداری و حفاظت از محله‌های اطراف مسجد می‌پرداختند. اعضای این گروه‌ها پس از انقلاب به [[کمیته انقلاب اسلامی|کمیته‌های انقلاب اسلامی]] و سپس به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی پیوستند و این مسجد توانست نقش محوری خود را در انقلاب اسلامی و پس از آن حفظ کند.<ref>«زندگی‌نامه فقیه وارسته حضرت آیت‌الله حاج سیدیدالله صدری».</ref> در همان زمان مسئولیت مدرسه علمیه فاطمیه را در کنار مدرسه کمالیه که برای بانوان تأسیس شده بود، بر عهده گرفت.<ref>سیف‌زاده، علما در روشنای تاریخ: خاطرات روحانیت لرستان از روزگار قاجار تا ظهور انقلاب اسلامی، ص۵۲۹.</ref> | |||
== فعالیت‌ها پس از پیروزی انقلاب == | |||
او پس از [[انقلاب اسلامی ایران|پیروزی انقلاب اسلامی]] اداره حوزه علمیه کمالیه را بر عهده گرفت. مجهز کردن حوزه به تجهیزات رایانه، دستگاه‌های تایپ و تکثیر، تقاضا جهت فرش و سیستم صوتی مسجد جامع، رایزنی با برخی متمکنان برای عمران و بازسازی ساختمان حوزه بخشی از خدمات او در سالیان مدیریت آن حوزه است.<ref>«زندگی‌نامه فقیه وارسته حضرت آیت‌الله حاج سیدیدالله صدری».</ref> | |||
صدری در سال ۱۳۵۸ش برای خدمت‌رسانی بیشتر به محرومین فاقد سرپناه فعالیت گسترده‌ای به‌منظور راه‌اندازی حساب ۱۰۰ امام‌خمینی در استان لرستان به کار بست و از آن پس تا آخر عمر به‌عنوان نماینده [[امام‌خمینی]] و [[سیدعلی خامنه‌ای|مقام معظم رهبری]] و به‌طور افتخاری در [[بنیاد مسکن انقلاب اسلامی]] به خدمت پرداخت.<ref>سیف‌زاده، علما در روشنای تاریخ: خاطرات روحانیت لرستان از روزگار قاجار تا ظهور انقلاب اسلامی، ص۵۳۲-۵۳۴.</ref> | |||
== درگذشت == | |||
سیدیدالله صدری اول مردادماه ۱۳۸۷ از دنیا رفت و در کنار پدر، برادر و جدش در خرم‌آباد به خاک سپرده شد <ref> | سیدیدالله صدری اول مردادماه ۱۳۸۷ از دنیا رفت و در کنار پدر، برادر و جدش در خرم‌آباد به خاک سپرده شد.<ref>«زندگی‌نامه فقیه وارسته حضرت آیت‌الله حاج سیدیدالله صدری».</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
| خط ۵۲: | خط ۶۸: | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
* اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی. | * اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی. | ||
* | * «[http://sadri87.blogfa.com/post/9 زندگی‌نامه فقیه وارسته حضرت آیت‌الله حاج سیدیدالله صدری]». | ||
* سیف‌زاده، سیدمحمد (۱۳۹۲)، علما در روشنای تاریخ: خاطرات روحانیت لرستان از روزگار قاجار تا ظهور انقلاب اسلامی، خرم‌آباد، سیفا. | * سیف‌زاده، سیدمحمد (۱۳۹۲)، علما در روشنای تاریخ: خاطرات روحانیت لرستان از روزگار قاجار تا ظهور انقلاب اسلامی، خرم‌آباد، سیفا. | ||
* یاران امام به روایت اسناد ساواک (۱۳۸۹)، کتاب چهارم: شهید آیت‌الله سیداسدالله مدنی، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات. | * یاران امام به روایت اسناد ساواک (۱۳۸۹)، کتاب چهارم: شهید آیت‌الله سیداسدالله مدنی، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات. | ||
* یاران امام به روایت اسناد ساواک: کتاب ۲۳، برادران شهید رحیمی (۱۳۸۱)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات. | * یاران امام به روایت اسناد ساواک: کتاب ۲۳، برادران شهید رحیمی (۱۳۸۱)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
[[رده:مقاله‌های ارزیابی‌شده/پروژه شاگردان]] | |||
[[رده: | [[رده:شاگردان درس خارج فقه امام‌خمینی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۳۰ آذر ۱۴۰۳، ساعت ۱۶:۴۰
 | |
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | سیدیدالله صدری |
| نسب | امام کاظم(ع) |
| تاریخ تولد | ۱۰ اسفند ۱۳۰۱ش |
| زادگاه | خرم‌آباد، ایران |
| تاریخ وفات | ۱ مرداد ۱۳۸۷ش |
| محل دفن | خرم‌آباد |
| شهر وفات | خرم‌آباد |
| خویشاوندان سرشناس | سیدغلامرضا (پدر)، سیدصدرالدین (جد) |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | عبدالکریم حائری یزدی، سیدحسین بروجردی، امام‌خمینی، علامه طباطبایی |
| محل تحصیل | خرم‌آباد، بروجرد، قم |
| فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی | |
| سیاسی | مبارزه با رژیم پهلوی، حمایت از نهضت امام‌خمینی، عضو جامعه روحانیت مبارز خرم‌آباد |
| اجتماعی | امام جماعت مسجد صاحب‌الزمان(عج)، تأسیس حوزه علمیه خرم‌آباد، ایجاد حسینیه فاطمیه، فعالیت در بنیاد مسکن انقلاب اسلامی |
سیدیدالله صدری، از شاگردان درس خارج فقه امام‌خمینی.
زادگاه و خاندان
سیدیدالله صدری در ۱۰ اسفند ۱۳۰۱ش در خانواده‌ای روحانی در خرم‌آباد به دنیا آمد.[۱] پدرش سیدغلامرضا و جدش سیدصدرالدین از سلسله جلیله سادات منتسب به حضرت امام موسی بن جعفر(ع) و از عالمان خرم‌آباد بودند. سیدیدالله صدری تحت سرپرستی مادرش و همچنین برادر بزرگ‌ترش سیدعبدالله مصطفوی از علما و متنفذان لرستان و از شاگردان آیت‌الله شیخ عبدالکریم حائری یزدی نشو و نما یافت.[۲]
تحصیل
صدری در سن ۱۰ سالگی وارد دبستان دولتی خرم‌آباد موسوم به دارالتربیه شد و دوران ابتدایی را آنجا[۳] و همچنین مدرسه پهلوی همان شهر گذراند.[۴] سپس به تحصیل دروس حوزوی پرداخت و جامع‌المقدمات را نزد آقایان سیدحیدر طاهری و سیدعلی‌اکبر رحیمی خواند. او در سال ۱۳۲۲ش راهی بروجرد شد و بخشی از سطح را در حوزه علمیه آن شهر نزد استادانی چون آیت‌الله سیدحسین طباطبایی بروجردی، میرزا لطف‌الله فقهی و آقا شیخ احمد فیض خواند.
در سال ۱۳۲۴ش و پس از هجرت آیت‌الله بروجردی به قم، راهی آن شهر شد و مدت هشت سال در آنجا به تحصیل پرداخت. وی دروس شرح لمعه، رسایل، مکاسب، کفایه و تفسیر را نزد بزرگانی چون شیخ محمد صدوقی یزدی، سیدموسی صدر، سیدرضا صدر، سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی، حسینعلی منتظری و علامه سیدمحمدحسین طباطبایی خواند.[۵] سپس در درس خارج فقه و اصول آیت‌الله سیدحسین طباطبایی بروجردی شرکت کرد.
او در کنار حضور در درس آیت‌الله بروجردی، در درس خارج فقه امام‌خمینی هم شرکت می‌کرد. صدری در مصاحبه با برزویی، از حضور «چند جلسه‌ای» در درس خارج فقه امام‌خمینی سخن گفته است.[۶] ولی درباره مقطع زمانی حضور در آن درس مطلبی نگفته است. با استناد به این گزارش می‌توان گفت که حضور او در درس امام‌خمینی کوتاه بود. همچنین می‌توان احتمال داد که در اواخر دوران حضور در قم و به احتمال زیاد در سال ۱۳۳۰ش در آن درس در مسجد محمدیه شرکت می‌کرد.
فعالیت‌های اجتماعی قبل از پیروزی انقلاب
در اوایل دهه ۱۳۳۰ش به همراه جمعی از اهالی لرستان به محضر آیت‌الله بروجردی در قم رسید و خواستار تأسیس حوزه علمیه خرم‌آباد شد و آیت‌الله بروجردی هم آیت‌الله روح‌الله کمالوند را مأمور تشکیل حوزه در خرم‌آباد کرد.[۷] در همان سال‌ها سیدیدالله صدری به خرم‌آباد بازگشت و در این حوزه تازه‌تأسیس به فعالیت پرداخت و بخشی از امور حوزه را بر عهده گرفت. پس از رحلت کمالوند، همراه با جمعی از روحانیان، اداره حوزه علمیه خرم‌آباد را بر عهده گرفت و توطئه‌های ساواک را که بارها و بارها قصد تعطیلی این حوزه را داشت، با تدبیر خنثی کردند.[۸]
یکی دیگر از فعالیت‌های صدری در خرم‌آباد، تأسیس حسینیه فاطمیه در آن شهر بود که همراه با مهدی قاضی در احداث آن حسینیه نقش داشت.[۹] مشارکت در احداث مسجد صاحب‌الزمان(عج) در آن شهر از دیگر فعالیت‌های صدری بود. او با همکاری چند تن از خیّران خرم‌آبادی، زمینی را برای احداث مسجدی در محله گل زرد خرم‌آباد خریداری کرد و پس از احداث مسجدی در آنجا، اولین نماز جماعت را در آن مسجد که به نام صاحب‌الزمان(عج) موسوم شده بود اقامه کرد و از آن پس به مدت ۳۶ سال امامت جماعت آن مسجد را بر عهده داشت. مسجد صاحب‌الزمان(عج) خیلی زود به همت صدری مبدل به یک مرکز فرهنگی اسلامی شد و با ایجاد کتابخانه و نوارخانه، بسیاری از کودکان و نوجوانان را جذب مسجد کرد.[۱۰]
فعالیت‌های مبارزاتی
صدری در اردیبهشت ۱۳۴۲ ش همراه با جمعی از روحانیان مبارز خرم‌آباد، با ارسال نامه‌ای به مراجع تقلید، حمایت و پشتیبانی خود را از مبارزات آنان اعلام کردند.[۱۱] پس از تبعید امام‌خمینی به خارج از کشور در آبان ۱۳۴۳ هم نامه‌ای دیگر به مراجع تقلید نوشتند و در آن تأثر خود را از تبعید امام‌خمینی به خارج از کشور اعلام و بر ضرورت تلاش مراجع تقلید با هدف بازگرداندن ایشان از تبعید تأکید کردند.[۱۲]
وی در سال‌های ۱۳۴۳-۱۳۵۷ش در سازمان‌دهی تظاهرات مردم خرم‌آباد و همچنین تکثیر و توزیع اعلامیه‌های امام‌خمینی در آن شهر نقش داشت. علاوه بر آن، در ترویج مرجعیت امام‌خمینی می‌کوشید. صدری در دهه ۱۳۵۰ش در انتقال سیداسدالله مدنی به خرم‌آباد نقش داشت و پس از استقرار ایشان در آن شهر، از نزدیکان او بود[۱۳] و بر اساس گزارش ساواک، برنامه‌های اعلامی از سوی سیداسدالله مدنی را به طلاب ابلاغ می‌کرد.[۱۴] در سال ۱۳۵۴ش و پس از تبعید مدنی از خرم‌آباد، یکی از گردانندگان حوزه علمیه کمالیه بود.[۱۵]
صدری در سال‌های نهضت اسلامی، مسجد صاحب‌الزمان(عج) را به یکی از قطب‌ها و کانون‌های انقلاب اسلامی در شهر خرم‌آباد تبدیل کرد. برپایی مراسم سخنرانی و دعوت از شخصیت‌هایی همچون مرتضی مطهری، ناصر مکارم شیرازی، سیدعبدالکریم هاشمی نژاد، محمدتقی فلسفی و... به مسجد صاحب‌الزمان (عج) بخشی از فعالیت‌های صدری در دوران انقلاب اسلامی بود.[۱۶] به همین علت فعالیت‌های او زیر نظر ساواک قرار داشت.[۱۷] ساواک در گزارشی در خرداد ۱۳۵۷ اعلام کرد که او «مشغول فعالیت و تبلیغات علیه دستگاه‌های دولتی و رژیم کنونی کشور» است.[۱۸]
او که از اعضای جامعه روحانیت مبارز خرم‌آباد بود، در سازمان‌دهی تظاهرات مردم آن شهر نقش داشت.[۱۹] در شهریور ۱۳۵۷ و در پی سخنرانی یکی از روحانیان مبارز در خرم‌آباد، نیروهای حکومت پهلوی به آنجا یورش بردند و پس از سرکوب تظاهرات مردم، صدری را دستگیر کردند. پس از آن نیز بارها به ساواک احضار و به خاطر فعالیت‌های سیاسی مورد تهدید قرار گرفت. ساواک در گزارشی دیگر در آذر ۱۳۵۷ اعلام کرد که صدری همراه با جمعی دیگر «مهره‌های حساس و نقش سازنده در رهبری را در تظاهرات ضدملی روز ۱۹/۹/۵۷ به عهده داشته و کلیه طبقات را به همکاری و تشریک مساعی و شرکت در این جشن تحریک می‌نمود.[۲۰] در همان روزها که بیم آن می‌رفت طاغوتیان و چماق‌به‌دستان به خانه‌ها و مغازه‌های مردم هجوم آورند و به غارت اموال آنان بپردازند، در این مسجد هسته‌های مقاومت ایجاد شد و شب‌ها به پاسداری و حفاظت از محله‌های اطراف مسجد می‌پرداختند. اعضای این گروه‌ها پس از انقلاب به کمیته‌های انقلاب اسلامی و سپس به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی پیوستند و این مسجد توانست نقش محوری خود را در انقلاب اسلامی و پس از آن حفظ کند.[۲۱] در همان زمان مسئولیت مدرسه علمیه فاطمیه را در کنار مدرسه کمالیه که برای بانوان تأسیس شده بود، بر عهده گرفت.[۲۲]
فعالیت‌ها پس از پیروزی انقلاب
او پس از پیروزی انقلاب اسلامی اداره حوزه علمیه کمالیه را بر عهده گرفت. مجهز کردن حوزه به تجهیزات رایانه، دستگاه‌های تایپ و تکثیر، تقاضا جهت فرش و سیستم صوتی مسجد جامع، رایزنی با برخی متمکنان برای عمران و بازسازی ساختمان حوزه بخشی از خدمات او در سالیان مدیریت آن حوزه است.[۲۳]
صدری در سال ۱۳۵۸ش برای خدمت‌رسانی بیشتر به محرومین فاقد سرپناه فعالیت گسترده‌ای به‌منظور راه‌اندازی حساب ۱۰۰ امام‌خمینی در استان لرستان به کار بست و از آن پس تا آخر عمر به‌عنوان نماینده امام‌خمینی و مقام معظم رهبری و به‌طور افتخاری در بنیاد مسکن انقلاب اسلامی به خدمت پرداخت.[۲۴]
درگذشت
سیدیدالله صدری اول مردادماه ۱۳۸۷ از دنیا رفت و در کنار پدر، برادر و جدش در خرم‌آباد به خاک سپرده شد.[۲۵]
پانویس
- ↑ برزویی، ص۵۱۷.
- ↑ «زندگی‌نامه فقیه وارسته حضرت آیت‌الله حاج سیدیدالله صدری».
- ↑ سیف‌زاده، علما در روشنای تاریخ: خاطرات روحانیت لرستان از روزگار قاجار تا ظهور انقلاب اسلامی، ص۵۳۵.
- ↑ سیف‌زاده، علما در روشنای تاریخ: خاطرات روحانیت لرستان از روزگار قاجار تا ظهور انقلاب اسلامی، ص۵۳۶.
- ↑ «زندگی‌نامه فقیه وارسته حضرت آیت‌الله حاج سیدیدالله صدری».
- ↑ برزویی، ص۵۷۳.
- ↑ سیف‌زاده، علما در روشنای تاریخ: خاطرات روحانیت لرستان از روزگار قاجار تا ظهور انقلاب اسلامی، ص۵۲۲-۵۲۳.
- ↑ سیف‌زاده، علما در روشنای تاریخ: خاطرات روحانیت لرستان از روزگار قاجار تا ظهور انقلاب اسلامی، ص۵۲۶.
- ↑ برزویی، ص۵۲۷.
- ↑ «زندگی‌نامه فقیه وارسته حضرت آیت‌الله حاج سیدیدالله صدری».
- ↑ اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۷۴.
- ↑ اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۱۲۶.
- ↑ دالوند، ج۲، ص۱۰۲ـ۱۰۳.
- ↑ یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب چهارم، ص۲۵۰.
- ↑ یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۲۳، ص۳۸۰.
- ↑ «زندگی‌نامه فقیه وارسته حضرت آیت‌الله حاج سیدیدالله صدری».
- ↑ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، ج۶، ص۱۹۰.
- ↑ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، ج۶، ص۳۳۸.
- ↑ سیف‌زاده، علما در روشنای تاریخ: خاطرات روحانیت لرستان از روزگار قاجار تا ظهور انقلاب اسلامی، ص۵۳۱.
- ↑ انقلاب اسلامی، ج۱۹، ص۳۷۷.
- ↑ «زندگی‌نامه فقیه وارسته حضرت آیت‌الله حاج سیدیدالله صدری».
- ↑ سیف‌زاده، علما در روشنای تاریخ: خاطرات روحانیت لرستان از روزگار قاجار تا ظهور انقلاب اسلامی، ص۵۲۹.
- ↑ «زندگی‌نامه فقیه وارسته حضرت آیت‌الله حاج سیدیدالله صدری».
- ↑ سیف‌زاده، علما در روشنای تاریخ: خاطرات روحانیت لرستان از روزگار قاجار تا ظهور انقلاب اسلامی، ص۵۳۲-۵۳۴.
- ↑ «زندگی‌نامه فقیه وارسته حضرت آیت‌الله حاج سیدیدالله صدری».
منابع
- اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- «زندگی‌نامه فقیه وارسته حضرت آیت‌الله حاج سیدیدالله صدری».
- سیف‌زاده، سیدمحمد (۱۳۹۲)، علما در روشنای تاریخ: خاطرات روحانیت لرستان از روزگار قاجار تا ظهور انقلاب اسلامی، خرم‌آباد، سیفا.
- یاران امام به روایت اسناد ساواک (۱۳۸۹)، کتاب چهارم: شهید آیت‌الله سیداسدالله مدنی، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.
- یاران امام به روایت اسناد ساواک: کتاب ۲۳، برادران شهید رحیمی (۱۳۸۱)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.