ابوالفضل علمایی سرابی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
== زادگاه و تحصیل == | == زادگاه و تحصیل == | ||
ابوالفضل علمایی سرابی در سال ۱۳۱۰ش در هریس در استان آذربایجان شرقی زاده شد. پدرش میرزا محمد از عالمان منطقه بود. ابوالفضل علمایی در کودکی پدرش را از دست داد و تحت تکفل مادرش بزرگ شد | ابوالفضل علمایی سرابی در سال ۱۳۱۰ش در هریس در استان آذربایجان شرقی زاده شد. پدرش میرزا محمد از عالمان منطقه بود. ابوالفضل علمایی در کودکی پدرش را از دست داد و تحت تکفل مادرش بزرگ شد. | ||
علمایی سرابی پس از استقرار در قم، در مدرسه حجتیه رسایل و مکاسب را نزد سیدحسین قاضی طباطبایی خواند و کفایه‌الاصول را هم نزد میرزا محمد مجاهدی تبریزی و آیت‌الله سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی آموخت.<ref>الوانساز خویی، گلشن ابرار آذربایجان، ص۲۳۳.</ref> آنگاه در درس خارج فقه و اصول آیت‌الله سیدحسین طباطبایی بروجردی حاضر شد و درس خارج فقه ایشان را تقریر کرد و مورد تشویق استادش قرار گرفت.<ref>«حضرت آیت‌الله میرزا...»، ص۱۶.</ref> او در درس آیت‌الله بروجردی اشکال می‌کرد و یک بار وقتی اشکالی را مطرح کرد، آیت‌الله بروجردی نتوانست جواب دهد و پاسخ را به مطالعه بیشتر موکول کرد و به همین علت او را مورد تشویق قرار داد | خواندن و نوشتن را در مکتب‌خانه دایی‌اش میرزا رضاقلی در شهر سراب آموخت و سپس به تحصیل دروس حوزوی پرداخت و صمدیه را در آن شهر و نزد میرزا حسین محدث خواند.<ref>الوانساز خویی، گلشن ابرار آذربایجان، ص۲۳۲.</ref> او در شانزده‌سالگی (سال ۱۳۲۶ش) به تبریز رفت.<ref>«حضرت آیت‌الله میرزا...»، ص۱۶.</ref> و در مدرسه طالبیه آن شهر به تحصیل ادامه داد و بار دیگر صمدیه را نزد میرزا علی‌اصغر باغمیشه‌ای خواند. معالم‌الاصول و سیوطی را هم نزد میرزا محمود انصاری و میرزا ابوالفضل صدیق سرابی فراگرفت و بخشی از مطول را هم نزد میرزا علی قاری آموخت. سپس در شرح لمعه سیدابراهیم دروازه‌ای و سیدمهدی انگجی شرکت کرد و در حالی که در سنین جوانی بود، از آیات سیدمهدی انگجی، سیدجواد سلطان‌القرایی، [[سیدهادی خسروشاهی]]، [[سیدکاظم شریعتمداری]] و میرزا محمود دوزدوزانی اجازاتی در امور حسبیه دریافت کرد.<ref>الوانساز خویی، گلشن ابرار آذربایجان، ص۲۳۲.</ref> او که کتاب صمدیه را حفظ کرده بود، هم‌زمان با تحصیل در تبریز، به تدریس صمدیه می‌پرداخت. پس از دو سال تحصیل و تدریس در تبریز راهی [[قم]] شد<ref>«حضرت آیت‌الله میرزا...»، ص۱۶.</ref> و به تکمیل تحصیلات حوزوی در [[حوزه علمیه قم|حوزه علمیه آن شهر]] پرداخت. | ||
علمایی سرابی پس از استقرار در قم، در مدرسه حجتیه رسایل و مکاسب را نزد سیدحسین قاضی طباطبایی خواند و کفایه‌الاصول را هم نزد میرزا محمد مجاهدی تبریزی و [[سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی|آیت‌الله سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی]] آموخت.<ref>الوانساز خویی، گلشن ابرار آذربایجان، ص۲۳۳.</ref> آنگاه در درس خارج فقه و اصول [[سیدحسین بروجردی|آیت‌الله سیدحسین طباطبایی بروجردی]] حاضر شد و درس خارج فقه ایشان را تقریر کرد و مورد تشویق استادش قرار گرفت.<ref>«حضرت آیت‌الله میرزا...»، ص۱۶.</ref> او در درس آیت‌الله بروجردی اشکال می‌کرد و یک بار وقتی اشکالی را مطرح کرد، آیت‌الله بروجردی نتوانست جواب دهد و پاسخ را به مطالعه بیشتر موکول کرد و به همین علت او را مورد تشویق قرار داد.<ref>«حضرت آیت‌الله میرزا...»، ص۱۶.</ref> | |||
علمایی سرابی هم‌زمان با حضور در درس آیت‌الله بروجردی، در درس خارج [[امام‌خمینی]]<ref>باقری بیدهندی، ص۱۳۳.</ref> و [[سیدکاظم شریعتمداری|آیت‌الله سیدکاظم شریعتمداری]] و شیخ عباسعلی شاهرودی هم حاضر می‌شد.<ref>باقری بیدهندی، ص۱۳۳.</ref> ولی درباره سال‌های حضور او در درس خارج فقه یا اصول یا هر دو درس امام‌خمینی گزارشی در دست نیست. می‌توان احتمال داد که او در دهه ۱۳۳۰ش در آن درس‌ها شرکت می‌کرده است. وی هم‌زمان با تحصیل به تدریس نیز می‌پرداخت و ابتدا مطول و سپس کتاب مکاسب شیخ انصاری را تدریس نمود و مدتی هم رسایل شیخ انصاری را تدریس کرد. آنگاه به تدریس خارج فقه و اصول پرداخت و تقریر درس او با عنوان دراسات فی فقه شیعه توسط یکی از شاگردانش منتشر شده است.<ref>«حضرت آیت‌الله میرزا...»، ص۱۶.</ref> | |||
== فعالیت سیاسی اجتماعی == | == فعالیت سیاسی اجتماعی == | ||
نسخهٔ ۱۶ آذر ۱۴۰۳، ساعت ۱۰:۱۹
 | |
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | ابوالفضل علمایی سرابی |
| تاریخ تولد | ۱۳۱۰ش |
| زادگاه | هریس، آذربایجان شرقی |
| تاریخ وفات | ۲۷ شهریور ۱۳۹۹ |
| محل دفن | گلزار شهدای حضرت علی بن جعفر قم |
| شهر وفات | قم |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | سید حسین بروجردی، سیدکاظم شریعتمداری، امام‌خمینی، سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی، عباسعلی شاهرودی |
| محل تحصیل | حوزه علمیه قم، حوزه علمیه تبریز |
| تألیفات | منهاج الهدایه فی مباحث الاجاره، دراسات فی فقه الامامیه، تقریرات درس فقه آیت‌الله بروجردی، تقریرات درس اصول امام‌خمینی |
| فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی | |
| سیاسی | حمایت از نهضت امام‌خمینی و مبارزه با حکومت پهلوی |
| اجتماعی | تدریس در حوزه علمیه قم |
ابوالفضل علمایی سرابی, از شاگردان درس خارج امام‌خمینی.
زادگاه و تحصیل
ابوالفضل علمایی سرابی در سال ۱۳۱۰ش در هریس در استان آذربایجان شرقی زاده شد. پدرش میرزا محمد از عالمان منطقه بود. ابوالفضل علمایی در کودکی پدرش را از دست داد و تحت تکفل مادرش بزرگ شد.
خواندن و نوشتن را در مکتب‌خانه دایی‌اش میرزا رضاقلی در شهر سراب آموخت و سپس به تحصیل دروس حوزوی پرداخت و صمدیه را در آن شهر و نزد میرزا حسین محدث خواند.[۱] او در شانزده‌سالگی (سال ۱۳۲۶ش) به تبریز رفت.[۲] و در مدرسه طالبیه آن شهر به تحصیل ادامه داد و بار دیگر صمدیه را نزد میرزا علی‌اصغر باغمیشه‌ای خواند. معالم‌الاصول و سیوطی را هم نزد میرزا محمود انصاری و میرزا ابوالفضل صدیق سرابی فراگرفت و بخشی از مطول را هم نزد میرزا علی قاری آموخت. سپس در شرح لمعه سیدابراهیم دروازه‌ای و سیدمهدی انگجی شرکت کرد و در حالی که در سنین جوانی بود، از آیات سیدمهدی انگجی، سیدجواد سلطان‌القرایی، سیدهادی خسروشاهی، سیدکاظم شریعتمداری و میرزا محمود دوزدوزانی اجازاتی در امور حسبیه دریافت کرد.[۳] او که کتاب صمدیه را حفظ کرده بود، هم‌زمان با تحصیل در تبریز، به تدریس صمدیه می‌پرداخت. پس از دو سال تحصیل و تدریس در تبریز راهی قم شد[۴] و به تکمیل تحصیلات حوزوی در حوزه علمیه آن شهر پرداخت.
علمایی سرابی پس از استقرار در قم، در مدرسه حجتیه رسایل و مکاسب را نزد سیدحسین قاضی طباطبایی خواند و کفایه‌الاصول را هم نزد میرزا محمد مجاهدی تبریزی و آیت‌الله سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی آموخت.[۵] آنگاه در درس خارج فقه و اصول آیت‌الله سیدحسین طباطبایی بروجردی حاضر شد و درس خارج فقه ایشان را تقریر کرد و مورد تشویق استادش قرار گرفت.[۶] او در درس آیت‌الله بروجردی اشکال می‌کرد و یک بار وقتی اشکالی را مطرح کرد، آیت‌الله بروجردی نتوانست جواب دهد و پاسخ را به مطالعه بیشتر موکول کرد و به همین علت او را مورد تشویق قرار داد.[۷]
علمایی سرابی هم‌زمان با حضور در درس آیت‌الله بروجردی، در درس خارج امام‌خمینی[۸] و آیت‌الله سیدکاظم شریعتمداری و شیخ عباسعلی شاهرودی هم حاضر می‌شد.[۹] ولی درباره سال‌های حضور او در درس خارج فقه یا اصول یا هر دو درس امام‌خمینی گزارشی در دست نیست. می‌توان احتمال داد که او در دهه ۱۳۳۰ش در آن درس‌ها شرکت می‌کرده است. وی هم‌زمان با تحصیل به تدریس نیز می‌پرداخت و ابتدا مطول و سپس کتاب مکاسب شیخ انصاری را تدریس نمود و مدتی هم رسایل شیخ انصاری را تدریس کرد. آنگاه به تدریس خارج فقه و اصول پرداخت و تقریر درس او با عنوان دراسات فی فقه شیعه توسط یکی از شاگردانش منتشر شده است.[۱۰]
فعالیت سیاسی اجتماعی
علمایی سرابی در سال‌های ۱۳۴۱-۱۳۴۳ش به حمایت از نهضت امام‌خمینی می‌پرداخت و همراه با جمعی از مدرسان حوزه علمیه قم اعلامیه‌هایی در حمایت از امام‌خمینی و در مخالفت با حکومت پهلوی امضا می‌کرد.[۱۱]
علمایی سرابی پس از پیروزی انقلاب اسلامی به تدریس در حوزه علمیه قم ادامه داد و از فقیهان صاحب‌نام حوزه علمیه قم به شمار می‌رفت.[۱۲]
تألیفات
از تألیفات ابوالفضل علمایی می‌توان به منهاج الهدایه فی مباحث الاجاره (تقریرات درس آیت‌الله شریعتمداری)، دراسات فی فقه الامامیه (تقریر درس ایشان توسط شیخ حمید اصلی‌نژاد)، تقریرات درس فقه آیت‌الله بروجردی، تقریرات درس اصول امام‌خمینی و تقریرات درس فقه آیت‌الله شریعتمداری اشاره کرد.
درگذشت
علمایی در ۲۷ شهریور ۱۳۹۹ بر اثر ابتلا به بیماری کرونا در قم درگذشت و پیکرش پس از اقامه نماز توسط آیت‌الله یدالله دوزدوزانی در گلزار شهدای حضرت علی بن جعفر قم به خاک سپرده شد.[۱۳]
پانویس
- ↑ الوانساز خویی، گلشن ابرار آذربایجان، ص۲۳۲.
- ↑ «حضرت آیت‌الله میرزا...»، ص۱۶.
- ↑ الوانساز خویی، گلشن ابرار آذربایجان، ص۲۳۲.
- ↑ «حضرت آیت‌الله میرزا...»، ص۱۶.
- ↑ الوانساز خویی، گلشن ابرار آذربایجان، ص۲۳۳.
- ↑ «حضرت آیت‌الله میرزا...»، ص۱۶.
- ↑ «حضرت آیت‌الله میرزا...»، ص۱۶.
- ↑ باقری بیدهندی، ص۱۳۳.
- ↑ باقری بیدهندی، ص۱۳۳.
- ↑ «حضرت آیت‌الله میرزا...»، ص۱۶.
- ↑ روحانی، بررسی و تحلیلی از نهضت امام‌خمینی، ج۱، ص۶۴۲؛ سیر مبارزات یاران امام‌خمینی در آینه اسناد ساواک، ج۲، ص۲۱۴-۲۱۵؛ مدرسه فیضیه به روایت اسناد ساواک، ص۸۶-۸۸؛ دوانی، نهضت روحانیون ایران، ج۴، ص۵۴۱-۵۴۲؛ اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۱۰۹-۱۱۰، ۱۳۲-۱۳۳، ۱۶۳، ۱۶۴؛ خسروشاهی، اسناد نهضت اسلامی، ج۳، ص۱۰۲؛ دوانی، نهضت روحانیون ایران، ج۵، ص۲۰۷؛ اسناد انقلاب اسلامی، ج ۳، ص۱۶۸-۱۷۱، ۱۸۵ ـ ۱۹۱؛ سیر مبارزات امام‌خمینی در آیینه اسناد شهربانی، ج۳، ص۳۲۵ ـ ۳۲۹؛ مدرسه فیضیه به روایت اسناد ساواک، ص۱۷۲.
- ↑ الوانساز، گلشن ابرار آذربایجان، ج۲، ص۲۳۵.
- ↑ انصاری، «درگذشتگان: آیت‌الله علمایی»، ص۳۲۷.
منابع
- اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج۳، تهران، اسناد انقلاب اسلامی.
- الوانساز خویی، جعفر (۱۳۹۴)، گلشن ابرار آذربایجان، به کوشش عبدالصمد جودتی استیار، تهران، پژوهشکده باقرالعلوم.
- انصاری، ناصرالدین (۱۳۹۹)، «درگذشتگان: آیت‌الله علمایی»، دوماهنامه آینه پژوهش، شماره ۱۸۵، آذر و دی.
- باقری بیدهندی، ناصر(۱۳۶۸) «بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران آیت‌الله العظمی حاج آقا روح‌الله موسوی خمینی ره»، مجله نور علم، دوره سوم، شماره ۳۱، تیر ماه.
- «حضرت آیت‌الله میرزا ابوالفضل علمایی سرابی: علمای قدیم هر چه داشتند از تقوا و پشتکار داشتند» (۱۳۹۲)، هفته‌نامه حریم امام، شماره ۸۴، ۲۸ شهریور.
- دوانی، علی (۱۳۷۷)، نهضت روحانیون ایران، ج۴، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- خسروشاهی، سیدهادی (۱۳۹۰)، اسناد نهضت اسلامی، ج۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- روحانی، سیدحمید (۱۳۵۸)، بررسی و تحلیلی از نهضت امام‌خمینی، ج۱، قم، دالفکر ـ دارالعلم.
- سیر مبارزات امام‌خمینی در اسناد شهربانی (۱۳۸۳)، ج۳، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی.
- سیر مبارزات یاران امام‌خمینی در آینه اسناد به روایت اسناد ساواک (۱۳۹۳)، ج۲، تدوین: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی.
- مدرسه فیضیه به روایت اسناد ساواک (۱۳۸۰)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.