هادی دوست‌محمدی

دوست‌محمدی، هادی؛ از شاگردان درس خارج فقه امام خمینی. او در فروردین سال ۱۳۲۱ ش در شهرستان فریدن چهارمحال بختیاری در خانواده‌ای روحانی به دنیا آمد. پدرش شیخ محمدعلی دوست محمدی از روحانیانی بود که به تدریس دروس حوزوی می‌پرداخت و هادی دوست‌محمدی پس از طی دوران ابتدایی، مقدمات را نزد او و عموهایش آموخت. سپس در حوزه علمیه خوانسار از درس آقا حسین علوی و سید محمدعلی ابن‌الرضا بهره‌مند شد و در ۱۶ سالگی به قم مهاجرت کرد و با راهنمایی‌های آیت‌الله سید محمود روحانی و حاج میرزا ابوالحسن روحانی به تکمیل دروس ادبیات و معانی بیان و منطق پرداخت و از محضر استادانی چون رحمت‌الله فشارکی، مصطفی اعتمادی و رضا آدینه‌وند (نحوی) استفاده کرد. سپس به تحصیل شرح لمعه، مکاسب و معالم‌الاصول پرداخت و از درس محمدعلی امینیان و علی‌اکبر مشکینی بهره‌مند شد. کفایه الاصول را هم نزد سید محمدباقر سلطانی طباطبایی خواند و سپس در درس عقاید، بررسی ادیان، فن نویسندگی و اخلاق ناصر مکارم شیرازی شرکت کرد. تاریخ تحلیلی اسلام، رجال و قسمتی از رسایل را هم نزد جعفر سبحانی فراگرفت و در علم درایه و حدیث‌شناسی از شاگردان سید موسی شبیری زنجانی بود. او سپس در درس تفسیر ابوالقاسم خزعلی و سید مرتضی شبستری شرکت کرد و مدتی هم در درس تفسیر قرآن علامه سید محمدحسین طباطبایی حضور یافت. در الهیات شاگرد مرتضی مطهری و در فلسفه تطبیقی از شاگردان آقا مهدی حائری یزدی بود و زبان انگلیسی را هم در مدت کوتاهی نزد سید محمد حسینی بهشتی آموخت. در بحث‌های اخلاقی هم از بحث‌های علامه طباطبایی، مرتضی مطهری، حاج شیخ عباس تهرانی و سید حسین فاطمی بهره برد (شریف رازی، ج ۹، ۱۵۴-۱۵۵). دوست‌محمدی آنگاه به تحصیل دروس خارج فقه و اصول پرداخت و ابتدا در درس خارج فقه آیت‌الله سید حسین طباطبایی بروجردی و امام خمینی شرکت کرد و پس از تبعید امام خمینی به خارج از کشور، از درس خارج فقه و اصول آیات سید محمدرضا موسوی گلپایگانی، سید کاظم شریعتمداری، میرزا هاشم آملی، شیخ مرتضی حائری و سید مصطفی خوانساری بهره برد (همان)؛ بنابراین می‌توان احتمال داد که از اواخر دهه ۱۳۳۰ تا تبعید امام خمینی به خارج از کشور، در درس امام خمینی حضور می‌یافته است. او پس از شهادت سید کاظم قریشی در زندان، به مناسبت چهلمین روز درگذشت او در خوانسار به منبر رفت و ضمن سخنرانی خود برای آزادی امام خمینی دعا کرد (دوانی، ج ۵، ۱۲۶-۱۲۵). در اسناد انقلاب اسلامی امضای فردی به نام هادی دوست‌مهدی دیده می‌شود که به نظر می‌رسد دوست‌محمدی است. در یکی از آن اسناد که در ۳۰ آبان ۱۳۴۴ و در سالگرد تبعید امام خمینی به خارج از کشور (۱۳ آبان ۱۳۴۳) صادر شد، امضاکنندگان در نامه‌ای به امیرعباس هویدا، به ادامه تبعید امام خمینی اعتراض کرده و سپس سیاست‌های سرکوبگرانه رژیم را به انتقاد گرفته بودند (اسناد انقلاب اسلامی، ج ۳، ۱۹۱-۱۹۴). در سندی دیگر در ۱۵ خرداد ۱۳۴۵ و به بهانه سالروز قیام ۱۵ خرداد ۱۳۴۲، اقدام حکومت پهلوی در سرکوب تظاهرات مردم در آن روز محکوم شده بود (همان، ۲۰۱-۲۰۴؛ سیر مبارزات یاران امام...، ج ۴، ۲۱-۲۴؛ سیر مبارزات امام خمینی در آیینه اسناد شهربانی، ج ۴٬۱۶ ). دوست‌محمدی در ۱۳۵۰ ش به عضویت هیئت تحریریه مکتب اسلام انتخاب شد و در آن مجله پاسخگوی سؤالات مردمی بود که از داخل و خارج از کشور به دفتر آن مجله می‌رسید. او پس از پیروزی انقلاب اسلامی به عضویت هیئت‌علمی دانشگاه تهران درآمد و به تدریس در آن دانشگاه پرداخت. تألیفات او عبارت است از: ۱- راه نفوذ در دل‌ها. ۲- مسئولیت و نظارت مردم در حکومت اسلامی (تحلیل مباحث فقهی و اجتماعی). ۳- نامه عصائی به یک دختر (تحلیلی از دیدگاه اسلام نسبت به یک زن ـ رمانتیک). ۴-ریشه‌یابی انحرافات جوانان. ۵- آئین اعتدال، نه افراط و نه تفریط. ۶- ایمان و عمل. ۷- رسالت شیعه. ۸- چرا استعمار از ایدئولوژی اسلام می‌ترسد؟ ۹- رسالت انقلابیون. ۱۰- شخصیت زن از دیدگاه قرآن. ۱۱- حج باشکوه‌ترین تجلّی وحدت (ابعاد عبادی اخلاقی، اجتماعی، سیاسی حج). ۱۲- رساله‌ای در لوث و قسام (فقهی، استدلالی، تحقیقی). ۱۳- مقدمه‌ای بر تاریخ تحلیلی اسلام. ۱۴- روانشناسی و تربیت و اخلاق اسلامی (که در دانشگاه تدریس می‌شود). ۱۵- چهار کتاب مصور در ادبیات کودکان و ده‌ها مقاله در مطبوعات کشور (شریف رازی، ج ۹، ۱۵۵-۱۵۷). علاوه بر آن ده‌ها مقاله از او در نشریات مختلف منتشر شده است. منابع: دوانی، علی (۱۳۷۷)، نهضت روحانیون ایران، ج ۵، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ سیر مبارزات امام خمینی در آیینه اسناد شهربانی (۱۳۸۳)، ج ۴، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی؛ سیر مبارزات یاران امام خمینی در آینه اسناد به روایت اسناد ساواک (۱۳۹۳)، ج ۴، تدوین: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی؛ شریف رازی، محمد (۱۳۷۲)، گنجینه دانشمندان، ج ۹، قم، مؤلف.