محضرِ نور کتابی دربردارنده فهرست دیدارهای امام‌خمینی به زبان فارسی.
| اطلاعات کتاب | |
|---|---|
| عنوان | محضر نور |
| تاریخ نگارش | ۱۳۷۴ش. |
| موضوع | فهرست دیدارهای امام خمینی (از سال ۱۳۵۸ تا ۱۳۶۸ش) |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | ۲ جلد |
| اطلاعات نشر | |
| ناشر | مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی |
معرفی کتاب
به دلیل اهمیت دیدارهای امام‌خمینی با اقشار و طبقات مختلف و شخصیت‌های سیاسی داخلی و خارجی، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی مجموعه «محضر نور» را که شامل فهرست دیدارهای امام‌خمینی از سال ۱۳۵۸–۱۳۶۸ می‌باشد، گردآوری و تدوین کرده‌است. این اثر با انگیزه راهنمایی پژوهشگران تألیف شده و از این‌رو از جایگاه خاصی برخوردار است. اطلاعات این فهرست به دلایل پرشماری دستمایه خوبی برای محققان به‌شمار می‌آید:
- شناخت سیر حوادث و فرایند مسائل طرح‌شده در یک دهه از تاریخ ایران؛
- معرفی کلی ابعاد شخصیتی و چگونگی رهبری امام‌خمینی؛
- بازشناسی گستره و عمق نفوذ و محبوبیت امام‌خمینی در دیدارهای ایشان با شخصیت‌های غیر مسلمان و خارجی؛
- قشرشناسی دیدارکنندگان و شناخت نقش مردم؛
- اهمیت و ویژگی دیدارها، مانند عدم تشریفات ۱/الف ـ د.
این کتاب با مقدمه کوتاه ناشر، در دو جلد تنظیم شده‌است. جلد اول شامل فهرست ۲۲۰۹ دیدار از دوازدهم بهمن ۱۳۵۸ تا بیست و هفتم اسفند ۱۳۶۰ و جلد دوم دربرگیرنده فهرست ۳۷۱۳ دیدار از اول فروردین ۱۳۶۱ تا پنجم خرداد ۱۳۶۸ است و هر دیدار با یک شماره و به ترتیب تاریخی تنظیم شده‌است. میانگین دیدارها در دو سال اول حضور امام‌خمینی در ایران، در هر روز حدود ۶/۳ است؛ ولی این میانگین در سال‌های بعد به‌تدریج کاهش می‌یابد؛ همچنین به علت شرایط خاص پس از پیروزی انقلاب اسلامی، تنوع دیدارکنندگان از نظر عقاید، مذاهب، باورها و افکار سیاسی در سال‌های اول بیشتر است.
این فهرست در قالب شناسنامه‌نگاری و بدون آوردن متنِ سخنان دیدارها، تنظیم و تدوین شده‌است؛ همچنین برای راهنمایی بهتر پژوهشگران و دستیابی آسان‌تر به اطلاعات، چند فهرست راهنما نیز در پایان آن آمده‌است: نخست، فهرست الفبایی اسامی دیدارکنندگان براساس نام خانوادگی است. دوم، فهرست الفبایی نام شهرها و کشورهای گروه‌های دیدارکننده است. سوم، فهرست عناوین گروه‌های دیدارکننده است که شامل عناوینی همچون خانواده شهدا، روحانیت و اقلیت‌های مذهبی و قومی است. در فهرست چهارم، فهرست دیدارها به ترتیب تاریخ آمده‌است و آخرین آن، به فهرست موضوعاتی اختصاص یافته‌است که دیدارکنندگان از طرف امام‌خمینی نقل قول کرده‌اند.
محتوای اطلاعات دیدارها، غالباً ذیل هفت عنوان تنظیم شده‌است: زمان، مکان، مناسبت، نوع دیدار، دیدارکننده یا دیدارکنندگان، توضیحات و مآخذ. معمولاً زمان دیدار با سه تاریخ شمسی، میلادی و قمری ثبت شده و در مکان، از شهر و محله نیز یاد شده‌است. در بیان نوع دیدار، به عمومی یا خصوصی‌بودن آن و اینکه همراه با سخنرانی یا بدون سخنرانی بوده، اشاره شده‌است. معمولاً در دیدارهای خصوصی ویژگی، سِمَت و شغل دیدارکننده آمده‌است؛[۱] البته این هفت عنوانی که محتوای اطلاعات بیشتر دیدارها ذیل آنها تنظیم شده‌است، همه‌جا به‌طور کامل رعایت نشده‌اند یا در فهرست الفبایی اسامی دیدارکنندگان، نام‌خانوادگی یا نام کامل آورده نشده‌است؛ مانند آخوندزاده یا نام کوچک در آغاز قرار گرفته‌است؛ مانند جیمی آلن و حامد الگار. افزون بر آن، فهرست رسانه‌ها و همایش‌ها ذیل اسامی گروه‌ها و شامل عناوینی چون خانواده شهدا، روحانیت و اقلیت‌ها ذکر شده‌اند.
اطلاعات دیدارها از هفت روزنامه سراسری ایران و کتاب‌ها و نوارهای سخنرانی امام‌خمینی، و دفتر اسامی افراد و گروه‌های دیدارکننده گرفته شده‌است.[۲] مشخصات منابع هر دیدار در پایان هر بخش آمده‌است. عمده منابع و مآخذ، روزنامه‌های اطلاعات، کیهان، جمهوری اسلامی، و کتاب صحیفه نور هستند.
در این کتاب، تنها به دیدارها و ملاقات‌هایی که پس از بازگشت امام‌خمینی به ایران با ایشان صورت پذیرفته، اشاره شده‌است. تاریخ نخستین دیدار، دوازدهم بهمن ۱۳۵۷ در فرودگاه مهرآباد تا بهشت زهرا(س)[۳] و آخرین دیدار با اکبر هاشمی رفسنجانی (رئیس مجلس شورای اسلامی وقت)، پنجم خرداد ۱۳۶۸ در بیمارستان[۴] و هشت روز پیش از رحلت امام‌خمینی بوده‌است.
دربارهٔ دیدارهای امام‌خمینی با اعضای خانواده و مسئولان دفترشان، همچنین اشخاصی که صرفاً برای امور شخصی از قبیل انشای صیغه عقد ازدواج یا عمامه‌گذاری، به حضور امام‌خمینی می‌رسیدند، در این مجموعه گزارش و اطلاعاتی نیامده است.[۵] گردآوری و تنظیم این اثر با عنوان «محضر نور: فهرست دیدارهای امام‌خمینی» پیش از سال ۱۳۷۲ آغاز شده، اواخر بهار همان سال کامل گشته و به مناسبت چهارمین سالگرد ارتحال امام‌خمینی به وسیله مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی منتشر شده‌است. تعداد صفحات جلد اول این اثر ۶۰۵ و جلد دوم آن ۵۰۵ صفحه است.
- (ببینید: دیدارها)
پانویس
منابع
- مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، محضر نور، فهرست دیدارهای امام‌خمینی، تهران، چاپ دوم، ۱۳۷۴ش.
پیوند به بیرون
- محمد نوری، محضر نور، دانشنامه امام‌خمینی، ج۹، ص۱۲۰-۱۲۱.