کاربر:Shams/صفحه تمرین

منظومه فکری امام‌خمینی (کتاب)

شناسه کتاب «منظومه فکری امام‌خمینی»، به قلم جمعی از نویسندگان و با سرپرستی عبدالحسین خسروپناه، در قالب مجموعه مقالات به رشته تحریر درآمده است. معرفی نویسنده عبدالحسین خسروپناه، متولد 1345ش در دزفول، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی و استاد فلسفه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی است. او در ادامۀ درس‌های خارج فقه و اصول، در سال 1374 دکتری کلام اسلامی را از مؤسسۀ امام صادق(ع) دریافت کرد. از مهم‌ترین دغدغه‌های فکری، فلسفی و فقهی خسروپناه، می‌توان به دو حوزه مشخص اشاره کرد: اول، جریان‌شناسی فکری ایران و جهان اسلام و دوم، اسلامی‌سازی علوم انسانی و به تبع آن، نظام‌سازی فقه اسلامی (خسروپناه، ویکی نور). اهمیت کتاب تشکیل حکومت دینی، شناخت نظام‌های مبتنی بر اندیشه دینی را در همه ابعاد آن ضروری می‌سازد. این اثر بر آن است که منظومه فکری امام خمینی، بیان‌گر گفتمان و جریان فکری-فرهنگی ویژه‌ای است که هم ادامه‌دهنده گفتمان فکری علمای گذشته، همچون شیخ مفید، شیخ طوسی، خواجه نصیر، صاحب جواهر، سیدعبدالحسین لاری و دیگران است و هم با رویکرد اجتهادی به مسائل معاصر می‌پردازد و از جریان‌ها و گفتمان‌های معاصر متمایز است. با شناخت منظومه فکری ایشان، به عنوان رهبر انقلاب و بنیان‌گذار جمهوری اسلامی، می‌توان برای کارگزاران نظام، نقشه راه تدوین کرد. پیدا است که پیاده کردن کامل اندیشه ایشان در ابعاد خرد و کلان و در همه عرصه‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی، بدون شناخت جامع از این منظومه فکری ممکن نیست. بر همین اساس نویسندگان این اثر کوشیده‌اند با مطالعه مجموعه مکتوبات، منشورات، بیانیه‌ها و سخنرانی‌های امام‌خمینی، به نظام فکری مطلوب نزد ایشان، در حوزۀ بینش، ارزش و کنش دست یابند (خسروپناه، منظومه فکری امام‌خمینی، 1395ش، ص 32-33 و 36-37). ساختار کتاب «منظومه فکری امام‌خمینی‌»، بر اساس محور اصلی اندیشه امام‌خمینی –که اسلام و توحید است- تدوین شده است. در این کتاب، بعد از فهرست (اجمالی و تفصیلی) و پیشگفتار، یک مقدمه تفصیلی و سه بخش کلی آمده است. خسروپناه در مقدمه‌ای مفصل، فرایند تدوین این مجموعه را تشریح کرده و شیوه‌نامه نگارش این کتاب را توضیح داده است. مهم‌ترین ویژگی‌های کتاب، عبارت‌اند از: گزارشی بودن، جامعیت آرا، پرهیز از نقل‌قول مستقیم، پرهیز از حاشیه‌پردازی، مستند بودن، منظومه‌وار بودن و اجتهادی بودن مطالب. او در ادامه، چکیده مطالب این مجموعه را در ۱۸ صفحه بیان کرده است. بخش‌های چهارگانه نیز عبارت‌اند از: 1. نظام بینشی و جهان‌بینی اسلامی (با محوریت توحید)؛ 2. نظام منشی و رفتاری اسلام (معنویت، اخلاق، تربیت و عبادت)؛ 3. نظام‌های اجتماعی اسلام، مانند نظام فرهنگی، علمی، مدیریت، سیاست، اقتصاد، حقوقی، قضایی و امنیتی اسلامی؛ 4. اهداف اجتماعی اسلام مانند استقلال، آزادی، عدالت، پیشرفت و تمدن. بخش‌های چهارگانه از منظر دیدگاه امام‌خمینی نگاشته شده است. پایان‌بخش کتاب جمع‌بندی نهایی و فهرست‌های نمایه است (ن.ک: خسروپناه، منظومه فکری امام‌خمینی). منابع کتاب در فهرست منابع کتاب، از 304 منبع فارسی و 14 منبع انگلیسی نام برده شده است. وضعیت نشر سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، این کتاب را به قلم عبدالحسین خسروپناه و جمعی از پژوهشگران در 960 صفحه در سال 1395 با شمارگان 1000 منتشر کرد. کتاب در سال 1396 در 500 نسخه به چاپ دوم رسید. سازمان چاپ، انتشارات و امور رسانه‌ای دانشگاه آزاد اسلامی نیز در سال ۱۳۹۷ برای پنجمین بار آن را تجدید چاپ کرده است. این مجموعه در بیستمین همایش کتاب سال حوزه، اثر برتر معرفی شد. کاستی‌ها عنوان اصلی کتاب بسیار مدعیانه است. اگر تدوین‌کنندگان این مجموعه به‌جای عنوان کلی «منظومه فکری امام‌خمینی»، از عنوان «درآمدی بر منظومه فکری حضرت امام خمینی» یا «نگاهی به منظومه فکری امام خمینی» استفاده می‌کردند، مناسب‌تر بود. منابع خسروپناه، عبدالحسین و جمعی از پژوهشگران، منظومه فکری امام‌خمینی، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چاپ اول، 1395ش. عبدالحسین خسروپناه، دانشنامه تخصصی ویکی نور.