سیدجواد علوی قزوینی
علوی قزوینی، سید جواد؛ از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام خمینی. سید جواد علوی قزوینی در سال ۱۳۰۷ ش در قم به دنیا آمد. پدرش آقابزرگ علوی قزوینی، از عالمان قزوین بود و به تدریس در مدارس دینی آن شهر می‌پرداخت. سید جواد علوی در قزوین مقدمات را نزد عالمان آن سامان ازجمله پدرش فراگرفت. سپس دروس سطح حوزوی را پیش آقایان آیت‌الله سید ابوالحسن رفیعی و آقا سید محمد تنکابنی به اتمام رسانید. سید جواد علوی در سال ۱۳۳۵ ش راهی قم شد و در حوزه علمیه آن شهر، در درس استادان آن حوزه شرکت کرد. ازجمله از درس شیخ محمد فکور یزدی بهره برد. دروس تفسیر قرآن را هم پیش علامه سید محمدحسین طباطبایی خواند. سپس در درس خارج فقه و اصول آیات سید حسین طباطبایی بروجردی، امام خمینی، شیخ مرتضی حائری یزدی، عباسعلی شاهرودی و شیخ محمدعلی اراکی بهره برد (صمدیها، ۲۴۷-۲۴۸؛ شریف رازی، ج ۹، ۲۵۱-۲۵۲). درباره سال‌های حضور او در درس‌های خارج فقه یا اصول یا هر دو درس امام خمینی گزارش دقیقی در دست نیست، ولی می‌توان احتمال داد که در سال‌های پایانی دهه ۱۳۳۰ و آغازین دهه ۱۳۴۰ (و پیش از تبعید امام خمینی به خارج از کشور) در آن درس‌ها در مساجد سلماسی و اعظم قم شرکت می‌کرده است. او درس‌های استادان خود را تقریر کرده است (صمدیها، ۲۴۸)، ولی درباره تقریرات او از درس‌های امام خمینی گزارشی وجود ندارد. علوی قزوینی پس از پایان تحصیلات در قم، به قزوین بازگشت و به فعالیت‌های مذهبی در آن شهر پرداخت. ازجمله نماز جماعت را در مساجد شیشه‌گرها و مسجدالنبی قزوین اقامه می‌کرد. هم‌زمان دروس حوزوی را در مدارس دینی قزوین تدریس می‌کرد (صمدیها، ۲۴۸). او که از روحانیان طراز اول قزوین به شمار می‌رفت (انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان قزوین، ج ۴، ۴۷۳)، ازجمله روحانیانی بود که با آغاز نهضت اسلامی به رهبری امام خمینی، وارد مبارزه با حکومت پهلوی شد. او در تیر ۱۳۴۲ و پس از دستگیری و حبس امام خمینی در تهران، همراه با جمعی از علما و روحانیان قزوینی، در نامه‌ای به امام خمینی حمایت و پشتیبانی خود را از ایشان ابراز کردند (همان، ج ۱، ۹۷-۹۸). بر اساس گزارش ساواک، وی در تهیه این اعلامیه نقش داشت و به همین علت ساواک خواستار احضار او شد (همان، ۱۰۷). پس از تبعید امام خمینی به خارج از کشور در آبان ۱۳۴۳ هم همراه با جمعی از روحانیان و طلاب قزوینی، نامه‌ای را به امیرعباس هویدا، نخست‌وزیر وقت ارسال کردند و از امام خمینی به‌عنوان مرجع تقلید عظیم‌الشأن عالم تشیع نام بردند و تبعید ایشان را به جرم اعتراض به تصویب‌نامه‌های غیرقانونی و ضددینی محکوم کردند و خواستار بازگرداندن ایشان به کشور شدند (شیرخانی، ۶۱ ـ ۶۲). درباره دیگر فعالیت‌های علوی قزوینی در سال‌های ۱۳۴۳-۱۳۵۷ ش اطلاعات زیادی در دست نیست. در آن مدت او در قزوین به اقامه نماز جماعت در مساجد شیشه‌گرها و همچنین النبی می‌پرداخت. در سال ۱۳۵۷ ش اسنادی از فعالیت‌های سیاسی او موجود است. بر اساس یکی از این اسناد، او در اردیبهشت ۱۳۵۷ و پس از یورش مأموران حکومت پهلوی به خانه مراجع تقلید در قم، همراه با روحانیان قزوینی نامه‌ای را به مراجع تقلید نوشتند و هتک حرمت بیت مراجع را محکوم کردند (انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان قزوین، ج ۲، ۴۳۰؛ یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۵۱، ۱۱۸-۱۱۹؛ اسناد انقلاب اسلامی، ج ۳، ۲۹۳). در پی محاصره بیت امام خمینی در نجف اشرف، همراه با چند نفر از عالمان قزوین، با ارسال تلگرافی به سفارت عراق در تهران، آن اقدام حکومت بعث عراق را که به نفع اسرائیل و حامیان اسرائیل بود، موجب خشم ملت ایران دانستند و از سوی جامعه روحانیت قزوین، خواستار رفع هرچه زودتر این محاصره شدند (سیر مبارزات یاران امام در آینه اسناد ساواک، ج ۱۲، ۲۴۷-۲۴۸؛ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان قزوین، ج ۴، ۱۲). او در تظاهرات و راهپیمایی‌های مردم قزوین هم حضور می‌یافت (همان، ۱۷۰؛ یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۵۱، ۲۶۶). ازجمله در تظاهرات مردم قزوین در ۱۳ آذر ۱۳۵۷ شرکت داشت و در آن روز توسط مأموران حکومت پهلوی مورد ضرب و شتم قرار گرفت (همان، ۳۵۰). پس از پیروزی انقلاب اسلامی به فعالیت‌های مذهبی در قزوین ادامه داد. یکی از اقدامات او در قزوین، تجدید بنای حسینیه سیدالشهدا بود. این حسینیه که مدت‌ها به‌صورت مخروبه درآمده و تعطیل شده بود به همت او تعمیر شد (شریف رازی، ج ۹، ۲۵۲). در بعضی از منابع از او با عنوان «مرحوم» یاد شده است و همین اطلاق نشان می-دهد از دنیا رفت هاست ولی درباره تاریخ رحلت وی گزارشی در دست نیست. منابع: اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج ۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان قزوین (۱۳۹۳)، ج ۱ و ۲ و ۴، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات؛ سیر مبارزات یاران امام به روایت اسناد ساواک (۱۳۹۳)، ج ۱۲، تدوین: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی؛ شریف رازی، محمد (۱۳۷۲)، گنجینه دانشمندان، ج ۹، قم، مؤلف؛ صمدیها، رضا (۱۳۷۹)، فرزانگان علم و سخن قزوین، قزوین، بحرالعلوم؛ یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۵۱ آیت‌الله سید عباس ابوترابی (۱۳۹۲)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.