حسین راستی‌کاشانی، شاگرد و عضو دفتر استفتای امام‌خمینی و نماینده خبرگان رهبری.
 | |
| شناسنامه | |
|---|---|
| زادروز | ۱۳۰۶ش |
| شهر تولد | کاشان |
| کشور تولد | ایران |
| تاریخ درگذشت | ۲۹ شهریور ۱۳۹۶ش |
| شهر درگذشت | تهران |
| آرامگاه | حرم فاطمه معصومه(س) |
| دین | اسلام |
| مذهب | شیعه |
| پیشه | روحانی |
| اطلاعات سیاسی | |
| پست‌ها | نماینده خبرگان رهبری، عضو شورای عالی مدیریت حوزه علمیه قم، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم |
| اطلاعات علمی و مذهبی | |
| اساتید | امام‌خمینی، سیدمحسن حکیم، سیدابوالقاسم خویی، سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی، مرتضی حائری یزدی، سیدمحمدحسین طباطبایی |
زندگی‌نامه و تحصیلات
حسین راستی کاشانی فرزند علی، در سال ۱۳۰۶ در کاشان، در خانواده مذهبی به دنیا آمد و پس از پایان تحصیلات ابتدایی به تحصیل علوم حوزوی پرداخت.[۱] او مقدمات و بخشی از سطح را در حوزه علمیه کاشان نزد سیدمحمدحسین رضوی، میرزاحسین فاضل نراقی، علی‌اکبر صمدی و جعفر صبوری قمی آموخت[۲] و سپس وارد حوزه علمیه قم شد و سطوح عالی را نزد سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی، مرتضی حائری یزدی و عبدالجواد اصفهانی و تفسیر، هیئت و فلسفه را از سیدمحمدحسین طباطبایی فرا گرفت. راستی کاشانی با سیدجلال فقیه ایمانی و محمدرضا مهدوی کنی هم‌بحث بود.[۳]
راستی کاشانی برای ادامه تحصیل عازم نجف شد و در مدت ۲۵ سال اقامت خود در نجف، در درس خارج اصول، فقه و نیز تفسیر سیدابوالقاسم خویی شرکت کرد و در شورای استفتائات ایشان حضور یافت.[۴] او همچنین از درس خارج سیدمحسن حکیم، سیدمحمود شاهرودی، سیدعبدالهادی شیرازی، میرزاحسن یزدی و میرزاحسن بجنوردی استفاده کرد و علم حدیث و درایه را از سیدعبدالاعلی سبزواری آموخت. وی در نجف با سیدمرتضی نجومی، سیدمحمد نوری، سیدنصرالله مستنبط و سیدحسن قزوینی هم‌بحث بود و به هنگام تحصیل به تدریس نیز اشتغال داشت.[۵] پس از حضور امام‌خمینی در نجف در سال ۱۳۴۴، راستی کاشانی با اینکه از جایگاه والای استادی برخوردار بود، درس خود را تعطیل و به همراه شاگردانش در درس خارج فقه ایشان حضور یافت.[۶] عمق درس و بیان رسای ایشان باعث شد راستی کاشانی نیاز به یادگیری را بیش از پیش در خود احساس کند[۷] و در مقابل مورد اعتماد امام‌خمینی قرار گرفت و بارها معرف افراد برای دریافت اجازه شرعی از ایشان شد.[۸]
فعالیت‌ها و مسئولیت‌ها
فعالیت سیاسی راستی کاشانی به جریان مطرح‌کردن مرجعیت و مجتهد اعلم‌بودن امام‌خمینی پس از ورود ایشان به عراق، به‌ویژه پس از درگذشت سیدمحسن حکیم در سال ۱۳۴۹ بر می‌گردد.[۹] وی در سال ۱۳۵۰ ازجمله ایرانیانی بود که دولت بعثی آنان را از عراق بیرون کرد.[۱۰] او پس از سکونت در قم به عضویت جامعه مدرسین درآمد و از نهضت مردمی به رهبری امام‌خمینی حمایت کرد.[۱۱] در پی توهین روزنامه اطلاعات در ۱۷/۱۰/۱۳۵۶ به امام‌خمینی، راستی کاشانی روز بعد در جمع طلاب که در خانه وی تجمع کرده بودند، این اقدام را محکوم کرد[۱۲] و در ۲۲/۱۰/۱۳۵۶ طی اعلامیه‌ای همراه فضلای قم، حمله نیروهای رژیم پهلوی را در ۱۹ دی به طلاب و مردم قم که به منازل علما می‌رفتند محکوم کرد.[۱۳] او همچنین در اعلامیه‌ای همراه علمای قم در اسفند ۱۳۵۶ کشتار مردم تبریز به دست مأموران رژیم پهلوی را عملی غیر انسانی خواند.[۱۴]
پس از اعتصاب کارکنان صنعت نفت در سال ۱۳۵۷ که به حمایت از انقلاب اسلامی صورت گرفت (ببینید: اعتصاب کارکنان صنعت نفت) راستی کاشانی به همراه علی‌اکبر مسعودی خمینی و سیدجعفر موسوی با هدف حمایت از کارکنان صنعت نفت و رسیدگی به مشکلات آنان عازم آبادان شد.[۱۵] وی همچنین در بهمن ۱۳۵۷ در تحصن مسجد دانشگاه تهران در اعتراض به تأخیرافتادن ورود امام‌خمینی به کشور حضور داشت.[۱۶] وی هنگام بازگشت امام‌خمینی در دوازده بهمن ۱۳۵۷ از پاریس به ایران، در کمیته استقبال از ایشان فعال بود.[۱۷]
راستی کاشانی پس از پیروزی انقلاب اسلامی در شورای استفتائات امام‌خمینی در قم مشغول فعالیت شد[۱۸] و سپس به عضویت شورای عالی موقت اعزام قضات درآمد. وی همچنین به عضویت شورایی درآمد که به دستور امام‌خمینی، موظف به تشخیص صلاحیت فقهی و اجتهادی نامزدهای سه عضو شورای عالی قضایی بودند.[۱۹] راستی کاشانی در ۱۷ اردیبهشت ۱۳۵۸ همراه شورای رسیدگی به امور مسجد جمکران، طی نامه‌ای به امام‌خمینی خواستار تأیید هیئت امنای این مسجد و مصوبات آن از سوی ایشان شد که مورد موافقت ایشان قرار گرفت.[۲۰] امام‌خمینی در ۱/۴/۱۳۵۹ طی سخنرانی‌ای تأکید کرد برای حفظ اسلامیت نهضت، فرماندهان و مسئولان اطلاعات و تحقیقات سپاه پاسداران از حسینعلی منتظری، علی‌اکبر مشکینی و حسین راستی کاشانی دستورهای لازم را دریافت کنند؛[۲۱] چنان‌که در سال ۱۳۵۹ به پیشنهاد منتظری، امام‌خمینی راستی کاشانی را عضو شورای عالی مدیریت حوزه علمیه قم قرار داد.[۲۲] وی سپس به ریاست شورای عالی حوزه علمیه قم انتخاب شد.[۲۳] راستی کاشانی در دوره اول و دوم انتخابات مجلس خبرگان رهبری نماینده مردم تهران بود.[۲۴]
امام‌خمینی در آغاز سال ۱۳۵۸ راستی کاشانی را نماینده خود در سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی معرفی کرد.[۲۵] با ورود وی، اختلاف‌ها در سازمان شکل دیگری به خود گرفت؛ زیرا با وجود نظر برخی اعضای سازمان که فعالیت حزبی و سیاسی را خارج از دایره فقه می‌دانستند، راستی کاشانی که به اقتصاد بازار آزاد، مطابق با فقه سنتی اعتقاد داشت و با علی شریعتی و نوگرایی وی به‌شدت مخالف بود، بر حل همه اختلاف‌ها با مراجعه به فقه و نماینده ولی فقیه تأکید می‌کرد.[۲۶] اختلاف درباره میزان اختیارات نماینده امام‌خمینی و حکم حزبی و سازمانی، اعضای گروه را به سه دسته تقسیم کرد.[۲۷]
پس از به‌وجودآمدن اختلافات میان اعضای سازمان مجاهدین انقلاب، امام‌خمینی تأکید کرد کسانی که تمایل همکاری با راستی کاشانی را ـ که در طیف راست سازمان قرار داشت ـ ندارند، می‌توانند استعفا کنند و با استعفای ۳۷ نفر ـ از طیف چپ ـ در فروردین ۱۳۶۱، فعالیت سازمان محدود شد[۲۸] و در نهایت راستی کاشانی در مهر ۱۳۶۵ طی نامه‌ای به امام‌خمینی با ذکر عذر برطرف‌شدن خطر منحرفان و انجام اوامر ایشان در مسائل دیگر و اشتغال درسی در حوزه علمیه، از نمایندگی ایشان در آن سازمان استعفا کرد و خواستار انحلال آن شد. امام‌خمینی در پاسخ به نامه وی ضمن پذیرش استعفا و انحلال سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی، از راستی کاشانی خواست با خصوصیت علمی و اخلاق خوبی که از وی سراغ دارد، به تربیت افراد صالح بپردازد تا به اسلام و جمهوری اسلامی خدمت کنند.[۲۹] البته امام‌خمینی در نامه‌ای دیگر تصریح کرد که تنها با استعفای وی و انحلال این سازمان موافقت کرده و سایر مطالب وی را تأیید نکرده‌است[۳۰] (ببینید: سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی) راستی کاشانی همچنین همراه احمد آذری قمی، محمدعلی شرعی و علی کریمی جهرمی به نمایندگی از جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در سال ۱۳۶۴ در تأسیس روزنامه رسالت که نخسین روزنامه منتقد دولت وقت بود، نقش اساسی داشت.[۳۱]
امام‌خمینی برای اصلاح و ساماندهی حوزه علمیه در اسفند ۱۳۶۷ طی پیامی تأکید کرد میان طلاب و جامعه مدرسین همکاری وجود داشته باشد.[۳۲] جامعه مدرسین در گام نخست برای اجرای فرمان ایشان راستی کاشانی، محمد مؤمن، محمد یزدی و احمد آذری قمی را رابط میان جامعه مدرسین و طلاب انتخاب کرد.[۳۳] به عقیده راستی کاشانی امام‌خمینی در تقوا، اخلاق و رفتار با مردم تالی‌تلو معصومان(ع) بود و از جهات علمی، هوش و سیاست در رأس همه علمای عصر خود قرار داشت.[۳۴]
حسین راستی کاشانی طلاب زیادی از کشورهای افغانستان، پاکستان، هندوستان و سایر کشورهای خارجی تربیت کرده‌است و آثاری در موضوعات فقه، اصول، تفسیر و اخلاق دارد.[۳۵] وی پس از مدت‌ها تحمل بیماری در تاریخ ۲۹/۶/۱۳۹۶ و در ۹۰سالگی درگذشت. پیکر او نخست در تهران و سپس در قم تشییع و در حرم فاطمه معصومه(س) به خاک سپرده شد.[۳۶]
پانویس
- ↑ دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری، خبرگان ملت، ۲/۳۴۳.
- ↑ دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری، خبرگان ملت، ۲/۳۴۳؛ صالح، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم از آغاز تا اکنون، ۳/۱۹۷.
- ↑ دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری، خبرگان ملت، ۲/۳۴۳ ـ ۳۴۴.
- ↑ دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری، خبرگان ملت، ۲/۳۴۴ ـ ۳۴۵؛ صالح، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم از آغاز تا اکنون، ۳/۱۹۷ ـ ۱۹۸.
- ↑ صالح، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم از آغاز تا اکنون، ۳/۱۹۸ ـ ۱۹۹؛ دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری، خبرگان ملت، ۲/۳۴۴ ـ ۳۴۶.
- ↑ دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری، خبرگان ملت، ۲/۳۴۶.
- ↑ موسوی تبریزی خاطرات آیت‌الله موسوی تبریزی، ۱۶۸.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱/۴۸۱، ۵۹۹، ۵۰۲ و ۵۰۸.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱/۴۸۱، ۵۹۹، ۵۰۲ و ۵۰۸؛ دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری، خبرگان ملت، ۲/۳۴۶.
- ↑ صالح، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم از آغاز تا اکنون، ۱/۶۷.
- ↑ دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری، خبرگان ملت، ۲/۳۴۶.
- ↑ فاضل لنکرانی، یاران امام به روایت اسناد ساواک؛ آیت‌الله العظمی محمد فاضل لنکرانی، ۴۸/۲۲۹؛ شیرخانی، حماسه ۱۹ دی قم، ۱۱۰.
- ↑ مرکز اسناد انقلاب اسلامی، اسناد انقلاب اسلامی، ۳/۲۳۸.
- ↑ مرکز اسناد انقلاب اسلامی، اسناد انقلاب اسلامی، ۳/۲۴۸ ـ ۲۵۱.
- ↑ دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری، خبرگان ملت، ۲/۳۴۶؛ مسعودی خمینی، ۳۹۷.
- ↑ دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری، خبرگان ملت، ۲/۳۴۶.
- ↑ موسوی تبریزی خاطرات آیت‌الله موسوی تبریزی، ۵۰۸.
- ↑ دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری، خبرگان ملت، ۲/۳۴۷.
- ↑ دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری، خبرگان ملت، ۲/۳۴۷.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه امام، ۷/۱۹۵.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱۲/۴۵۵.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه امام، ۱۴/۱۶۰.
- ↑ دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری، خبرگان ملت، ۲/۳۴۷؛ صالح، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم از آغاز تا اکنون، ۳/۲۰۰.
- ↑ دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری، خبرگان ملت، ۲/۳۴۷.
- ↑ سعیدی، سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی از تاسیس تا انحلال (۶۵ ـ ۵۸)، ۱۲۵ و ۱۲۹.
- ↑ میرسلیم، جریان‌شناسی فرهنگی بعد از انقلاب اسلامی ایران، ۱۵۲.
- ↑ فوزی، تحولات سیاسی اجتماعی بعد از انقلاب اسلامی در ایران، ۱/۳۹۷؛ ظریفی‌نیا، کالبد شکافی جناح‌های سیاسی ایران (۱۳۵۸ ـ ۱۳۷۸)، ۶۲.
- ↑ الویری، خاطرات مرتضی الویری، ۹۶.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه امام، ۲۰/۱۳۹.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه امام، ۲۰/۱۴۲.
- ↑ نبوی، پایگاه اطلاع‌رسانی همشهری.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه امام، ۲۱/۲۸۷ ۲۸۸.
- ↑ صالح، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم از آغاز تا اکنون، ۲/۴۹۳.
- ↑ راستی کاشانی، مصاحبه، ۱.
- ↑ دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری، خبرگان ملت، ۲/۳۴۶.
- ↑ اطلاعات؛ جمهوری اسلامی.
منابع
- اطلاعات، روزنامه، ۱/۷/۱۳۹۶ش.
- الویری، مرتضی، خاطرات مرتضی الویری، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ اول، ۱۳۷۵ش.
- امام‌خمینی، سیدروح‌الله، صحیفه امام، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ پنجم، ۱۳۸۹ش.
- جمهوری اسلامی، روزنامه، ۱/۷/۱۳۹۶ش.
- دبیر خانه مجلس خبرگان رهبری، خبرگان ملت، شرح حال نمایندگان مجلس خبرگان رهبری، قم، چاپ اول، ۱۳۸۰ش.
- راستی کاشانی، حسین، مصاحبه، روزنامه رسالت، ۱/۱۱/۱۳۶۴ش.
- سعیدی، مهدی، سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی از تاسیس تا انحلال (۶۵ ـ ۵۸)، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، چاپ اول، ۱۳۸۵ش.
- شیرخانی، علی، حماسه ۱۹ دی قم، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۷۷ش.
- صالح، سیدمحسن، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم از آغاز تا اکنون، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۸۵ش.
- طاهری خرم‌آبادی، سیدحسن، خاطرات آیت‌الله طاهری خرم‌آبادی، تدوین محمدرضا احمدی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۸۴ش.
- ظریفی‌نیا، حمیدرضا، کالبد شکافی جناح‌های سیاسی ایران (۱۳۵۸ ـ ۱۳۷۸)، تهران، آزادی‌اندیشه، چاپ سوم، ۱۳۷۸ش.
- فاضل لنکرانی، محمد، یاران امام به روایت اسناد ساواک آیت‌الله العظمی محمد فاضل لنکرانی، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، چاپ اول، ۱۳۹۳ش.
- فوزی تویسرکانی، یحیی، تحولات سیاسی اجتماعی بعد از انقلاب اسلامی در ایران، تهران، عروج، چاپ اول، ۱۳۸۴ش.
- مرکز اسناد انقلاب اسلامی، اسناد انقلاب اسلامی، تهران، چاپ اول، ۱۳۷۴ش.
- مسعودی خمینی، علی‌اکبر، خاطرات آیت‌الله مسعودی خمینی، تدوین جواد امامی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، چاپ اول، ۱۳۸۱ش.
- موسوی تبریزی، سیدحسین، خاطرات آیت‌الله موسوی تبریزی، تهران، عروج، چاپ اول، ۱۳۸۴ش.
- میرسلیم، سیدمصطفی، جریان‌شناسی فرهنگی بعد از انقلاب اسلامی ایران، تهران، باز، چاپ اول، ۱۳۸۴ش.
- نبوی، مرتضی، پایگاه اطلاع‌رسانی همشهری، ۱۲/۶/۱۳۹۷ش.
پیوند به بیرون
- زهره رضایی، حسین راستی‌کاشانی، دانشنامه امام‌خمینی، ج۵، ص۵۲۵–۵۲۸.