اوج معرفت (کتاب) شناسه: «اوج معرفت (شرح و تبیین اندیشه عرفانی امام خمینی)» کتابی به قلم حجت الاسلام والمسلمین باقر صاحبی است که به بررسی و بیان مبانی عرفانی نظری و عملی امام خمینی پرداخته‌است. این کتاب در سال ۱۳۹۸ توسط مؤسسه چاپ و نشر عروج وابسته به مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، منتشر شده‌است. مؤلف: باقر صاحبی، متولد ۱۳۵۶ش، استاد سطوح عالیه قم، متخصص فلسفه و عرفان، دارای آثار فراوان از جمله کتاب حکمت معنوی، الهادیه و قریب ۶۸ مقاله علمی پژوهشی و تخصصی می‌باشد. کتاب حاضر «اوج معرفت» به قلم ایشان می‌باشد. محتوا و ساختار: کتاب حاضر که جامع‌ترین کتاب در مورد اندیشه‌های عرفانی امام خمینی است است، از این رو برای آشنایی با مکتب عرفانی امام و دریافت کلید رموز و اسرار آثار عرفانی ایشان باید به این کتاب توجه کرد. کتاب حاضر با مروری بر مباحث عرفان نظری و عملی امام، می‌کوشد به معرفی درست و روشن و دقیق مبانی و شاکله‌های عرفان نظری و عملی ایشان پرداخته و هدف از آن، تأمل عمیق و فهم همه‌جانبه مسائل عرفانی امام خمینی است که در نهایت، افزون بر اینکه بر فهم درست‌تر و کامل‌تر آموزه‌های عرفانی و هماهنگی بیشتر با معارف شریعت می‌انجامد، در عرصه‌های گوناگون دین پژوهی، همچون هستی‌شناسی، اخلاق، تربیت و روان‌شناسی تأثیر شگرفی خواهد داشت (باقر صاحبی، اوج معرفت، مقدمه). دربارهٔ ویژگی‌های این اثر می‌توان به این موارد اشاره کرد:
- استناد به متون اصلی عرفانی امام خمینی.
- ارائه منظم و یکپارچه و تصویری دقیق از مطالب امام در عرفان نظری و مؤلفه‌های سلوکی عرفان عملی.
- برخورداری از ساختار منطقی و قابل فهم برای تحلیل و تفسیر مبانی و اصول عرفانی امام خمینی.
- ارائه سیمای کلی از جهان بینی توحید و خدامحوری دربارهٔ حق تعالی، جهان و انسان و ارتباط میان این سه در پرتو نظریه وحدت شخصیه وجود (باقر صاحبی، اوج معرفت، مقدمه).
در این پژوهش حاضر به شاخصه‌های حیات علمی و عرفانی امام نیز اشاره شده‌است از جمله:
- تضلع و توغل در عرفان.
- دفاع از اصالت عرفان اسلامی.
۳. مبارزه با انحرافات در عرصه عرفان (امام خمینی، تعلیقات علی شرح فصوص الحکم و مصباح الانس، ص۲۰۱). ۴. احترام و تکریم عالمان و عرفا (باقر صاحبی، اوج معرفت، ص۲۳–۲۴؛ امام خمینی، مصباح الهدایه، ص ۳۶). در این کتاب مبانی و اصول عرفانی امام اشاره شده‌است. نویسنده معتقد است مبانی و روش عرفانی امام در تبیین و تفسیر مسائل عرفان نظری و عملی عبارتند از:
- بهره‌گیری از روش کشف و شهود.
- روش تأویلی و ظهورگیری جهت دستیابی به ساحت‌های باطنی شریعت.
- استفاده از روش‌های عقلی-تحلیلی.
ناگفته نماند که ورود به اندیشه‌های عرفانی امام خمینی و بررسی آثار عرفانی ایشان افزون بر استعداد لازم، تخصص در شناخت مبانی آن را نیز می‌طلبد (باقر صاحبی، اوج معرفت، مقدمه). این کتاب در یک مقدمه و سه بخش سامان یافته‌است. در بخش اول، بحث از کلیات می‌باشد که به تبیین موضوع، مسائل و تعریف عرفان پرداخته‌است و نسبت عرفان نظری با دین و برهان را مشخص کرده‌است. بخش دوم، عرفان نظری است و دوره پنج فصل است که در این چند فصول به بحث وحدت وجود و براهین آن، چینش نظام هستی و نظام اسمائی، اعیان ثابته و احکام آنها، فیض اقدس و مقدس و انسان کامل پرداخته‌است. بخش سوم، عرفان عملی است و مشتمل بر دو فصل است که دربارهٔ مبادی و مبانی سلوک، مسلک‌های سلوکی، سلوک سالک، جایگاه قلب، کشف و شهود، فنای سالک و اسفار اربعه سخن به میان آمده‌است. وضعیت نشر: چاپ اول این کتاب در سال ۱۳۹۸ توسط مؤسسه چاپ و نشر عروج (وابسته به مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س))، منتشر شده‌است. منابع: ۱. صاحبی، باقر، اوج معرفت (شرح و تبیین اندیشه عرفانی امام خمینی)، تهران، مؤسسه چاپ و نشر عروج وابسته به مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چاپ اول، ۱۳۹۸. ۲. امام خمینی، سید روح‌الله، مصباح الهدایه إلی الولایة و الخلافه، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چاپ سوم، ۱۳۷۶ش. ۳. امام خمینی، سید روح‌الله، تعلیقات علی شرح فصوص الحکم و مصباح الانس، قم، نشر مؤسسه پاسدار اسلام، چاپ اول، ۱۴۱۰ق.