سیدمهدی یثربی
سیدمهدی یثربی در سال ۱۳۰۴ در کاشان زاده شد. او پس از تحصیلات ابتدایی، در سال ۱۳۲۰ مقدمات علوم دینی و ادبیات را در کاشان و نیز در سفر کوتاهی که به قم داشت، فراگرفت و به کاشان بازگشت. وی مقدمات و بخشی از دوره سطح را نزد محمود نجفی و برادر خود سیدعلی یثربی خواند و در سال ۱۳۲۷ برای تکمیل علوم دینی، به حوزه علمیه قم رفت و در این حوزه، پس از تکمیل دوره سطح، از استادانی چون سیدحسین بروجردی، امام‌خمینی، سیدمحمد محقق داماد، سیدمحمدرضا گلپایگانی و محمدعلی اراکی بهره برد و نزد سیدمحمدحسین طباطبایی فلسفه و تفسیر خواند.[۱] او در سال ۱۳۳۸، درحالی‌که در قم مشغول تحصیل و تدریس بود، به دلیل فوت برادرش سیدعلی یثربی که از استادان امام‌خمینی بود. و با درخواست بروجردی، به کاشان بازگشت و برای سازماندهی اوضاع تبلیغ، دفتر اعزام مبلغ را در این شهر بنا نهاد[۲] و در ادامه فعالیت‌های فرهنگی خود در این شهر، حوزه علمیه، حسینیه، کتابخانه، درمانگاه، زائرسرا، خوابگاه دانشجویی و مدرسه علمیه قمصر کاشان را تأسیس کرد.[۳]
امام‌خمینی، با آغاز نهضت در سال ۱۳۴۱ و پس از قضیه انجمن‌های ایالتی و ولایتی، در نامه‌ای به سیدمهدی یثربی، از او خواست در صورت صلاحدید، اعلامیه‌ای از سوی روحانیان کاشان در حمایت از قم و اظهار تأسف از وقایع روز، منتشر کنند.[۴] پیرو این درخواست، یثربی به همراه جامعه روحانیت کاشان، حمایت خود را از علمای حوزه علمیه قم به‌ویژه امام‌خمینی، در تلاش برای کوتاه‌کردن دست بیگانگان اعلام کردند.[۵] وی پس از درگذشت بروجردی، ارتباط خود با امام‌خمینی بیشتر کرد و به فعالیت مبارزاتی‌اش در کاشان شدت بخشید و نقش بسیاری در اعتصابات مردمی در مساجد و مجامع داشت. وی از مرتضی مطهری، حسین نوری همدانی و ناصر مکارم شیرازی برای سخنرانی و روشنگری مردم، به کاشان دعوت کرد.[۶] حمله رژیم به مدرسه فیضیه را محکوم کرد[۷] و به دلیل نزدیکی کاشان به قم، اطلاعات و اخبار این شهر و پیام‌های انقلابی را به کاشان منعکس می‌کرد.[۸]
پس از دستگیری امام‌خمینی، یثربی همراه علمای کاشان در نامه‌ای در ۱۳۴۲/۴/۲۷ با ابراز تأثر از اهانت به جایگاه روحانیت و مرجعیت، خواستار آزادی امام‌خمینی و تمام زندانیان شد.[۹] وی در ۲۲ فروردین ۱۳۴۳ از امام‌خمینی اجازه‌نامه اختیارات حسبیه گرفت.[۱۰] وی با انتقال امام‌خمینی از ترکیه به نجف نیز در نامه‌ای خطاب به ایشان با اعلام خرسندی از این انتقال، از ادامه تبعید ایشان ابراز نگرانی کرد.[۱۱] امام‌خمینی نیز در نامه‌ای به یثربی، از او سپاسگزاری کرد.[۱۲]
یثربی با برپایی اعتصاب در مساجد، تلاش برای تثبیت مرجعیت امام‌خمینی پس از رحلت سیدمحسن حکیم، اعلام مخالفت با جشن ۲۵۰۰ساله و تغییر تاریخ هجری تبدیل یک محل فساد به مسجد با نام مسجدالحسین (ع) (این مسجد مورد تهاجم ساواک قرار گرفت) و اعزام طلاب به بخش‌های مختلف برای تبلیغ نهضت، به مبارزات خود ادامه داد.[۱۳] او پس از درگذشت مشکوک سیدمصطفی خمینی، در بزرگداشت وی، در کاشان مجلس ختم برگزار کرد.[۱۴] وی که در طول مبارزات، خانه خود را محل حضور انقلابیون قرار داده بود، بارها از سوی ساواک احضار شد.[۱۵]
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، یثربی به فعالیت خود در مبارزه با برخی تحرکات ضدانقلاب در کاشان ادامه داد.[۱۶] امام‌خمینی در ۱۵ مرداد ۱۳۵۸، در پاسخ به نامه یثربی دربارهٔ اقامه نماز جمعه در کاشان، در حکمی وی را به امامت جمعه کاشان منصوب کرد.[۱۷] نیز در چهارم اردیبهشت ۱۳۶۲ در حکمی دیگر وی را به نمایندگی خود در کاشان گمارد و در این حکم با آرزوی همکاری مردم و نهادهای انقلابی، بر رفع نیازمندی‌ها و مشکلات مذهبی مردم منطقه تأکید کرد و وی را در اموری که نیاز به اذن ولیّ فقیه دارد، مجاز در تصرف شمرد.[۱۸]
یثربی سه دوره پیاپی در مجلس خبرگان رهبری، نماینده مردم اصفهان بود.[۱۹] از دیگر فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی وی، می‌توان به احداث درمانگاه، ساخت سرپناه برای نیازمندان و حضور در مناطق دورافتاده برای تبلیغ اشاره کرد.[۲۰]
یثربی در مهر ۱۳۸۵ در ۸۳سالگی به دلیل بیماری ریوی ناشی از مصدومیت شیمیایی درگذشت و در گلزار شهدای کاشان به خاک سپرده شد.[۲۱]
- ↑ یثربی، زندگی‌نامه، ۱/۵۷۹؛ مدرسی و کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ۳/۱۵۵۹–۱۵۶۰.
- ↑ حسینی، یثربی، ۱/۴۷۷.
- ↑ یثربی، زندگی‌نامه، ۱/۵۸۰–۵۸۱؛ مدرسی و کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ۳/۱۵۶۰.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه، ۱/۹۲.
- ↑ مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات امام، ۲/۸۳.
- ↑ مدرسی و کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ۳/۱۵۶۰.
- ↑ یثربی، زندگی‌نامه، ۱/۵۸۳.
- ↑ حسینی، یثربی، ۱/۴۷۷.
- ↑ مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات امام، ۲/۱۱۴–۱۱۵.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه، ۱/۲۷۸.
- ↑ مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات امام، ۵/۳۶۹.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه، ۲/۵.
- ↑ یثربی، زندگی‌نامه، ۱/۵۸۳؛ حسینی، یثربی، ۱/۴۷۷.
- ↑ مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات یاران امام، ۸/۸۴.
- ↑ مدرسی و کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ۳/۱۵۶۰.
- ↑ حسینی، یثربی، ۱/۴۷۷.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه، ۹/۲۶۶.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه، ۱۷/۴۰۹.
- ↑ حسینی، یثربی، ۱/۴۷۸.
- ↑ یثربی، زندگی‌نامه، ۱/۵۸۲.
- ↑ کیهان، روزنامه، ۱۱/۷/۱۳۸۵، ۱۴.