غلامرضا صلواتی، از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی.
 | |
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| تاریخ تولد | اول فروردین ۱۳۰۷ |
| زادگاه | اراک |
| اطلاعات علمی | |
تولد
غلامرضا صلواتی در اول فروردین ۱۳۰۷ در شهر اراک به دنیا آمد. پدرش اصغر صلواتی معروف به شیخ اصغر کرمانی‌الاصل بود که در ایام جوانی در اراک مقیم شده بود.
تحصیل
غلامرضا صلواتی خواندن و نوشتن را در مکتب‌خانه فراگرفت و سپس در یازده‌سالگی به بازار رفت و شاگردی تجارت‌خانه حاج مرتضی حشمتی را به عهده گرفت. حجره مرحوم حشمتی که از دوستداران و علاقه‌مندان به علما و روحانیان بود محل تردد بزرگانی چون سیداحمد خوانساری بود و آشنایی صلواتی با آیت‌الله خوانساری باعث شد به کسب علوم و معارف حوزوی علاقه‌مند شود و همین علاقه باعث شد در چهارده‌سالگی به مدرسه علمیه محمدابراهیم اراک وارد شود. صلواتی در آنجا مقدمات و دروسی چون ادبیات، منطق، شرح لمعه، قوانین و مطول را پیش استادانی چون قنبر رفیعی، فضل‌الله نصیر الاسلامی، سیدمحمدباقر شهیدی گلپایگانی، محمد امامی خوانساری و علی میریحیایی آموخت.
صلواتی در سال ۱۳۲۶ش راهی قم شد و در حوزه علمیه آن شهر مکاسب و کفایه‌الاصول را پیش مرتضی حائری یزدی خواند و در درس رسایل از شاگردان میرزا محمد مجاهدی بود. بخش دیگری از رسایل و کفایه‌الاصول را هم نزد عبدالجواد جبل عاملی اصفهانی و عبدالرزاق قائنی فراگرفت. او پس از فراگیری سطوح عالی در درس خارج فقه و اصول سیدحسین طباطبایی بروجردی حضور یافت و مدت هشت سال از درس‌های ایشان بهره برد. هم‌زمان در درس خارج فقه (کتاب مکاسب) سیدمحمدرضا گلپایگانی حضور می‌یافت و مدت هشت سال هم در درس خارج اصول محمدعلی اراکی شرکت می‌کرد. در کنار آن در درس‌های کلام سیداحمد خوانساری که در منزل ایشان برگزار می‌شد حضور می‌یافت.[۱]
مدت هفت سال هم در درس خارج اصول سیدمحمد محقق داماد شرکت می‌کرد. در کنار آن در درس‌های خارج فقه و اصول امام‌خمینی در مسجد محمدیه هم حاضر می‌شد. او درباره حضور در درس‌های امام‌خمینی می‌گوید:
«اینجانب در مسجد محمدیه واقع در خیابان ارم، در درس خارج اصول امام شرکت داشتم. از نکات جالب و آموزنده اینکه یک روز در مورد نقد مطلبی که بعضی عظام کرده بودند و مرتبط با مسئله‌ای فلسفی بود، به گمانم به همین عبارت فرمودند: خوب است کسی که وارد در علمی نیست در مسائل مربوط به آن وارد نشود» .[۲]
او در مصاحبه‌ای دیگر، از حضور در هر دو درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی در مسجد محمدیه سخن گفته است؛[۳] بنابراین ازجمله شاگردان امام‌خمینی بود.[۴] او درباره ویژگی‌های درس امام‌خمینی می‌گوید:
«حضرت امام هم دارای ویژگی‌های ممتاز علمی و اخلاقی بودند. در زمینه تدریس دقت نظر فوق‌العاده‌ای داشتند. اغلب طلبه‌ها هم به خاطر دقت نظر امام و نوع بیانشان در تدریس، به جلسات درس ایشان حاضر می‌شدند».[۵]
درباره سال‌های دقیق حضور او در درس امام‌خمینی گزارشی در دست نیست، ولی با استناد به حضور او در مسجد محمدیه می‌توان گفت که در نیمه اول دهه ۱۳۳۰ش در درس‌های امام‌خمینی در آنجا شرکت می‌کرده است. او مدت کوتاهی هم در درس خارج میرزا هاشم آملی شرکت داشت و در تمام این دوران با محمدتقی ستوده اراکی هم‌بحث بود. همچنین با افرادی چون حسین شب‌زنده‌دار، سیدعبدالرسول شریعتمدار جهرمی، سیدعلی حسینی سیستانی، مرتضی مطهری، سیدجواد علم‌الهدی، حسین مظاهری، سیدجواد مدرسی یزدی، سیدمهدی یثربی کاشانی، سیدمحمدباقر ابطحی و... هم‌حجره، هم‌نشین و هم‌بحث بود و ضمن جدیت در یادگیری علوم فقه و اصول و دیگر معارف الهی، انجام مباحثه هر درس را بر خود فرض می‌دانست. صلواتی علاوه بر تحصیل در قم، در ایام تعطیل حوزه با سفر به شهرهای خوانسار و همدان شرایط را برای علم‌آموزی و تدریس در ایام تابستان فراهم می‌کرد. سپس به تدریس در حوزه علمیه قم پرداخت و از مدرسان برجسته آن حوزه محسوب می‌شد .[۶]
صلواتی در اسفند ۱۳۴۲ همراه با جمعی از مدرسان حوزه علمیه قم در تلگرافی به حسنعلی منصور، دستگیری امام‌خمینی و سیدحسن طباطبایی قمی را محکوم کرد. آنان همچنین در نامه فوق به برخی از اقدامات دولت منصور ازجمله «کشتارهای وحشیانه، شکنجه‌های قرون وسطایی، سلب آزادی قلم و بیان و پر کردن زندان‌ها از افراد آزاده ملت» اعتراض کردند و خواستار آزادی امام‌خمینی و سیدحسن قمی و سیدمحمود علایی طالقانی شدند.[۷] پس از آزادی و بازگشت امام‌خمینی به قم، در انتقال برخی از پیام‌های ایشان به شهرها نقش داشت .[۸] با انتقال امام‌خمینی به نجف اشرف همراه با جمعی از روحانیت مبارز سراسر کشور با ارسال نامه‌ای به ایشان ضمن اعتراض به تبعید امام‌خمینی به خارج از کشور، از حضور ایشان در نجف اشرف اظهار مسرت کردند.[۹]
یکی از مهم‌ترین اقدامات غلامرضا صلواتی تأیید مرجعیت امام‌خمینی پس از رحلت سیدمحسن حکیم بود؛ او همراه با یازده تن دیگر از مدرسان برجسته حوزه علمیه قم اعلامیه‌ای در تأیید مرجعیت امام‌خمینی صادر کردند و صلواتی در ذیل آن تأییدیه نوشت: «حضرت آیت‌الله‌العظمی خمینی دام ظله العالی واجد جمیع شرایط مرجعیت عامه هستند و تقلید از معظم‌له به صلاح اسلام است».[۱۰] مرجعیت امام‌خمینی پس از آیت‌الله حکیم مطرح شد و تثبیت یافت و آنگاه ایشان مرجع شیعیان جهان شناسانده شد[۱۱] وی پس از امضای این نامه، توسط حکومت پهلوی شهرستان زابل تبعید شد.[۱۲] و همراه با ابوالقاسم خزعلی و علی‌اصغر مروارید مدت سه ماه در آن شهرستان در تبعید بود.[۱۳]
غلامرضا صلواتی پس از توهین روزنامه اطلاعات به امام‌خمینی، در جلسه هم‌اندیشی مدرسان حوزه علمیه قم با دعوت آیت‌الله گلپایگانی شرکت داشت .[۱۴] او پس از پیروزی انقلاب اسلامی به تدریس دروس سطح در حوزه علمیه قم ادامه داد و از مدرسان برجسته آن حوزه علمیه محسوب می‌شود. همچنین امام جماعت نماز صبح حرم حضرت معصومه(س) بود.[۱۵]
پانویس
- ↑ ابن‌الرضا، «نگاهی به زندگانی آیت‌الله حاج شیخ غلامرضا صلواتی؛ فقیه شهرت‌گریز»، ص۱۶-۱۷؛ حسینی ضیغمی، ص۱۶۵ـ۱۶۶.
- ↑ سلسله موی دوست، ص۱۴۶-۱۴۷.
- ↑ «نگاهی به شخصیت و زندگانی آیت‌الله شیخ غلامرضا صلواتی»، ص۱۸.
- ↑ باقری بیدهندی، «بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران آیت‌الله العظمی حاج آقا روح‌الله خمینی»، ص۱۳۲.
- ↑ «نگاهی به شخصیت و زندگانی آیت‌الله شیخ غلامرضا صلواتی»، ص۱۹.
- ↑ ابن‌الرضا، «نگاهی به زندگانی آیت‌الله حاج شیخ غلامرضا صلواتی؛ فقیه شهرت‌گریز»، ص۱۶-۱۷.
- ↑ سیر مبارزات یاران امام در آینه اسناد ساواک، ج۲، ص۲۱۴-۲۱۵؛ مدرسه فیضیه به روایت اسناد ساواک، ۸۶-۸۸؛ اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۱۰۹ ـ ۱۱۰.
- ↑ ابن‌الرضا، «نگاهی به زندگانی آیت‌الله حاج شیخ غلامرضا صلواتی؛ فقیه شهرت‌گریز»، ص۱۶-۱۷.
- ↑ اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۱۷۸ـ۱۷۳؛ سیر مبارزات امام در آیینه اسناد ساواک، ج۵، ص۳۷۲ـ۳۶۹؛ روحانی، بررسی و تحلیلی از نهضت امام‌خمینی، ج۱، ص۸۷۶ـ۸۷۷.
- ↑ سیر مبارزات یاران امام در آینه اسناد ساواک، ج۵، ص۳۱۴.
- ↑ (در وادی عشق، ص۳۲۷.
- ↑ آیت‌الله العظمی ناصر مکارم شیرازی به روایت اسناد ساواک، ج۲، ص۳۳۰؛ ابن‌الرضا، «نگاهی به زندگانی آیت‌الله حاج شیخ غلامرضا صلواتی؛ فقیه شهرت‌گریز»، ص۱۶-۱۷.
- ↑ ابن‌الرضا، «نگاهی به زندگانی آیت‌الله حاج شیخ غلامرضا صلواتی؛ فقیه شهرت‌گریز»، ص۱۶-۱۷.
- ↑ آیت‌الله‌العظمی ناصر مکارم شیرازی به روایت اسناد ساواک، ج۲، ص۳۲۹.
- ↑ آیت‌الله‌العظمی ناصر مکارم شیرازی به روایت اسناد ساواک، ج۲، ص۳۳۰.
منابع
- آیت‌الله‌العظمی ناصر مکارم شیرازی به روایت اسناد ساواک (۱۳۹۵)، ج۲، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.
- ابن‌الرضا، سیدجواد (۱۳۹۸)، «نگاهی به زندگانی آیت‌الله حاج شیخ غلامرضا صلواتی؛ فقیه شهرت‌گریز»، هفته‌نامه حریم امام، سال هفتم، شماره ۳۶۶، ۵ اردیبهشت.
- اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- باقری بیدهندی، ناصر(۱۳۶۸)، «بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران آیت‌الله العظمی حاج آقا روح‌الله خمینی»، ماهنامه نور علم، دوره سوم، شماره ۳۱، تیر.
- در وادی عشق (خاطرات حجت‌الاسلام‌والمسلمین سیدتقی موسوی درچه‌ای) (۱۳۸۹) تدوین عبدالرحیم اباذری، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی(س)، مؤسسه چاپ و نشر عروج.
- روحانی، سیدحمید (۱۳۶۱)، بررسی و تحلیلی از نهضت امام‌خمینی، ج۱، بی‌جا، بی‌نا.
- سیر مبارزات یاران امام‌خمینی در آینه اسناد به روایت اسناد ساواک (۱۳۹۳)، ج۲ و ۵، تدوین: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی.
- سیر مبارزات امام‌خمینی در آینه اسناد ساواک (۱۳۸۶)، ج۵ تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی.
- مدرسه فیضیه به روایت اسناد ساواک (۱۳۸۰)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.
- «نگاهی به شخصیت و زندگانی آیت‌الله شیخ غلامرضا صلواتی» (۱۳۹۸)، هفته‌نامه حریم امام، سال هفتم، شماره ۳۶۶، ۵ اردیبهشت.