علیرضا ممجد لنگرودی، از شاگردان درس فلسفه و خارج فقه امام‌خمینی.
 | |
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| اطلاعات علمی |
علیرضا ممجد معروف به ممجد لنگرودی در سال ۱۲۹۳ش در لنگرود و در خانواده‌ای روحانی متولد شد. پدرش شیخ علی‌اکبر لنگرودی از روحانیان برجسته و از مدرسان دروس حوزوی در آن شهر بود [۱] علیرضا ممجد مقدمات را در لنگرود و نزد پدرش علی‌اکبر لنگرودی و برادرش خواند. در سال ۱۳۰۵ش برای ادامه تحصیل راهی قم شد و در حوزه علمیه آن شهر سیوطی را نزد محمدحسین ساوجی خواند. معالم‌الاصول، منطق و مقداری از شرح لمعه و قوانین‌الاصول را هم پیش محمدعلی اراکی فراگرفت. ممجد لنگرودی در سال ۱۳۱۹ش به مشهد رفت و شش سال در حوزه علمیه آنجا به تکمیل تحصیلات خود پرداخت و مکاسب را پیش مجتبی قزوینی آموخت. هم‌زمان در درس شوارق ایشان هم شرکت می‌کرد و در درس کفایه‌الاصول از شاگردان علی‌اکبر نوغانی بود. آنگاه به قم بازگشت و در امتحان شهریه که توسط سیدحسین طباطبایی بروجردی برگزار می‌شد شرکت کرد و پس از قبولی، به تحصیلات حوزوی در آنجا ادامه داد [۲]
او پس از بازگشت به قم، در درس منظومه امام‌خمینی شرکت می‌کرد [۳] با استناد به خاطرات او، می‌توان گفت که در سال‌های ۱۳۲۵-۱۳۲۸ش که در قم حضور داشت و درس منظومه امام‌خمینی در آن سال‌ها دایر بود، از آن درس استفاده می‌کرده است. جلد اول کفایه‌الاصول را هم پیش شعبان چافی لنگرودی خواند و جلد دوم آن را نزد عبدالحسین فقیهی رشتی آموخت. آنگاه در درس خارج فقه و اصول سیدمرتضی مرتضوی لنگرودی در مسجد عشقعلی شرکت کرد. هم‌زمان در درس خارج فقه سیدحسین طباطبایی بروجردی حضور می‌یافت که تا پایان حیات ایشان استمرار داشت. علاوه بر آن، در درس خارج فقه امام‌خمینی نیز شرکت می‌جست. وی اطلاعاتی درباره سال‌های حضور در درس خارج فقه امام‌خمینی نداده است، ولی بر حضور در آن درس تا تبعید ایشان به خارج از کشور تأکید کرده است، بنابراین می‌توان احتمال داد که از اواخر دهه ۱۳۳۰ش تا آبان ۱۳۴۳ که امام‌خمینی به خارج از کشور تبعید شد، در آن درس که در مسجد سلماسی و سپس مسجد اعظم تشکیل می‌شد شرکت می‌کرده است. پس از تبعید امام‌خمینی به خارج از کشور، تحصیل درس خارج را نزد سیدمحمدرضا گلپایگانی ادامه داد. ممجد لنگرودی هم‌زمان با تحصیل، به تدریس در حوزه علمیه قم می‌پرداخت و ازجمله شرح شمسیه را تدریس می‌کرد و یکی از شاگردان او سیدمصطفی خمینی بود. او تابستان‌ها به لنگرود می‌رفت و به تدریس صمدیه در حوزه آنجا می‌پرداخت. وی پس از مدتی در آنجا ماندگار شد و تدریس از شرح امثله تا مکاسب را در آنجا ادامه داد [۴]
فعالیت مبارزاتی
او در مهر ۱۳۴۴ش و پس از عزیمت امام‌خمینی از ترکیه به عراق، همراه با جمعی از طلاب لاهیجانی و لنگرودی حوزه علمیه قم، خرسندی خود را از حضور ایشان در نجف اشرف ابراز و بر بازگشت هرچه سریع‌تر ایشان به کشور تأکید کردند [۵] از دیگر فعالیت‌های سیاسی او در سال‌های ۱۳۴۴-۱۳۵۶ش گزارشی در دست نیست. او در سال ۱۳۵۶ش و پس از درگذشت مشکوک سیدمصطفی خمینی، مجلس بزرگداشتی در مسجد گلشن لنگرود برگزار کرد. بر اساس گزارش ساواک، او سخنران را به ایراد سخنرانی‌های انتقادی و سر دادن اشعار انقلابی تحریک می‌کرد [۶]
فعالیت‌ها پس از پیروزی انقلاب اسلامی
وی در نخستین سال‌های پیروزی انقلاب اسلامی، ساختمان مدرسه علمیه لنگرود را با کمک‌های متولیان مدرسه سیدعبدالحسین فقیهی رشتی و سیدمحمدحسین لنگرودی بازسازی کرد و سرپرستی آن مدرسه را بر عهده گرفت [۷] او همچنین سرپرستی مدرسه علمیه صاحب‌الزمان لنگرود را بر عهده داشت [۸] شرح رسایل، شرح مکاسب، شرح کفایه، شرح قوانین، شرح لمعتین از تألیفات اوست.
درگذشت
علیرضا ممجد در ۱۳ آبان ۱۳۷۶ در لنگرود از دنیا رفت و پیکرش پس از انتقال به قم و اقامه نماز توسط محمدتقی بهجت در قبرستان آیت‌الله حائری (قبرستان نو) در جوار قبر پدرش به خاک سپرده شد [۹]
پانویس
- ↑ (ادهم‌نژاد، ص۱۱۵-۱۱۹).
- ↑ («مصاحبه با حضرت...»، ص۱۸-۳۰؛ ادهم‌نژاد، ص۱۱۹-۱۲۳).
- ↑ (ادهم‌نژاد، ص۱۲۵).
- ↑ («مصاحبه با حضرت...»، ص۱۸-۳۷؛ «فرزانگان: آیت‌الله...»، ص۴).
- ↑ (روحانی، ج۲، ص۱۳۱).
- ↑ (انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان گیلان، ج۲، ص۱۱۸).
- ↑ («مصاحبه با حضرت...»، ص۳۶-۳۷).
- ↑ (انقلاب اسلامی به...، استان گیلان، ج۱، ص۱۰۰).
- ↑ (ادهم‌نژاد، ص۱۳۷؛ «فرزانگان: آیت‌الله...»، ص۴).
منابع
- ادهم‌نژاد، محمدتقی (۱۳۸۲)، «حاج شیخ علیرضا ممجد، آیت تربیت»، ستارگان حرم، ج۱۲، قم، زائر.
- انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان گیلان (۱۳۸۹)، ج۱ و ۲، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.
- روحانی، سیدحمید (۱۳۶۴)، نهضت امام‌خمینی در ایران، ج۲، تهران، واحد فرهنگی بنیاد شهید با همکاری سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی.
- «فرزانگان: آیت‌الله علیرضا ممجد لنگرودی» (۱۳۸۹)، هفته‌نامه افق حوزه، شماره ۲۸۷، ۱۳ آبان.
- «مصاحبه با حضرت آیت‌الله حاج علیرضا ممجّد» (۱۳۷۷)، فصلنامه حوزه، دوره ۱۵، شماره ۸۷، تابستان.