ابوالقاسم مسافری، از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی.
 | |
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| تاریخ تولد | ۱۳۱۰ش |
| زادگاه | نجف‌آباد اصفهان |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی، امام‌خمینی، سیدحسین بروجردی و... |
| شاگردان | محمدعلی معزالدینی و... |
| محل تحصیل | اصفهان و قم |
| سایر | تدریس در حوزه علمیه قم |
| فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی | |
| سیاسی | مبارزه با رژیم پهلوی و حمایت از نهضت امام‌خمینی |
| وبگاه رسمی | |
زادگاه تحصیل
ابوالقاسم مسافری در سال ۱۳۱۰ش نجف‌آباد اصفهان به دنیا آمد. پس‌از آنکه خواندن و نوشتن را در نجف‌آباد فراگرفت، با حضور در خانه حاج‌علی منتظری، به تحصیل دروس حوزوی نزد علی منتظری پرداخت و بخشی از مقدمات را در آنجا خواند.[۱]
او در سال ۱۳۱۵-۱۳۱۴ش در حوزه علمیه اصفهان به تحصیل دروس حوزوی مشغول بود و درس سیوطی را در آن سال‌ها نزد استادان حوزه علمیه اصفهان خواند و در آن زمان با حسینعلی منتظری هم‌حجره بود.[۲] وی سپس به قم رفت و به تحصیل در آنجا پرداخت و کتاب شرح لمعه را نزد آیت‌الله سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی خواند. هم‌زمان در روزهای پنجشنبه و جمعه در درس اخلاق امام‌خمینی که در مدرس زیر کتابخانه مدرسه فیضیه برگزار می‌شد، شرکت می‌کرد. با تشکیل درس خارج فقه امام‌خمینی، در آن درس هم شرکت کرد و علاوه بر آن از درس‌های خارج فقه و اصول آیت‌الله سیدحسین طباطبایی بروجردی بهره می‌برد. او سپس از سوی آیت‌الله بروجردی برای تبلیغ به کشکوئیه در استان کرمان اعزام شد و مدت شش سال به تبلیغ در آن سامان پرداخت. وی پس از رحلت آیت‌الله بروجردی به قم بازگشت و در درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی که در مسجد اعظم قم برگزار می‌شد، شرکت کرد[۳] و از شاگردان امام‌خمینی محسوب می‌شد.[۴]
ابوالقاسم مسافری از استادان حوزه علمیه قم بود و از نخستین سال‌های ورود به قم در دهه ۱۳۲۰ش به تدریس در آنجا می‌پرداخت. محمدعلی معزالدینی که در سال‌های ۱۳۲۰-۱۳۲۸ش در قم حضور داشت، از درس‌های صمدیه و هدایه او بهره می‌برد.[۵] با استناد به این گزارش و گزارش دیگر، می‌توان او را یکی از استادان حوزه علمیه قم نامید که به تدریس دروس مقدماتی و سطح اشتغال داشت. او در دی ۱۳۴۱ از امام‌خمینی اجازه تصدی امور حسبیه و شرعیه دریافت کرد. در اجازه‌نامه امام‌خمینی درباره مسافری آمده بود: «صلاح و سداد و وثاقتشان ثابت است».[۶] چنین عباراتی درباره برخی از افراد معدود آمده است و نشان از شناخت امام‌خمینی از مسافری دارد.
فعالیت مبارزاتی
مسافری در سال ۱۳۴۲ش هم یکی از استادان حوزه علمیه قم بود و همراه با مدرسان آنجا، اعلامیه‌هایی را علیه حکومت پهلوی امضا می‌کرد. ازجمله پس از دستگیری امام‌خمینی و انتقال ایشان به تهران در ۱۵ خرداد ۱۳۴۲، همراه با جمعی از مدرسان حوزه علمیه قم در نامه‌ای به هیئت‌دولت (دولت امیراسدالله علم) خواستار پایان دوران بازداشت و بازگرداندن ایشان به قم شد.[۷] در ۲۹ بهمن ۱۳۴۳ هم همراه با جمعی از فضلای حوزه علمیه قم در نامه‌ای به امیرعباس هویدا نخست‌وزیر وقت، نارضایتی خود را از اقدامات خلاف اسلام و قانون اساسی در کشور اعلام کردند و سپس دستگیری و حبس تعداد زیادی از چهره‌های مذهبی و علمی را محکوم کردند و از هویدا خواستند «در اسرع وقت رهبر شیعیان مرجع عالی‌قدر آیت‌الله‌العظمی آقای خمینی مدظله‌العالی علی رئوس المسلمین را به قم عودت داده و سایر علما و دانشمندان، اساتید محترم دانشگاه و دانشجویان و اصناف، تجار و متدینان را آزاد» نماید.[۸] علاوه بر اعلامیه‌های فوق، اغلب اعلامیه‌های مدرسان حوزه علمیه قم را امضا می‌کرد.[۹]
مسافری در دهه ۱۳۴۰ش به تهران رفت و امامت جماعت مسجدی در نارمک را بر عهده گرفت. او در سال‌های ۱۳۵۶-۱۳۵۷ش همراه با روحانیان مبارز تهران، اعلامیه‌هایی را علیه حکومت پهلوی امضا می‌کرد.[۱۰]
پانویس
- ↑ آرشیو مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی.
- ↑ خاطرات آیت‌الله منتظری، ص۱۵.
- ↑ آرشیو مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی.
- ↑ روحانی، بررسی و تحلیلی از نهضت امام‌خمینی در ایران، ج۱، ص۴۹؛ باقری بیدهندی، «نجوم امت ۲۸: بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران حضرت آیت‌الله‌العظمی حاج‌آقا روح‌الله خمینی»، ص۱۳۳.
- ↑ کاظمینی، در اقلیم حضور: در احوالات گروهی از نخبگان معاصر یزد، ص۴۲۱-۴۲۳.
- ↑ صحیفه امام، ج۱، ص۱۳۰.
- ↑ اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۱۰۶-۱۰۴.
- ↑ اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۱۲۸-۱۳۰؛ سیر مبارزات یاران امام به روایت اسناد ساواک، ج۳، ص۱۴۱-۱۴۲.
- ↑ اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۱۶۰، ۱۶۳، ۱۶۵، ۱۷۶، ۱۷۷، ۱۸۸.
- ↑ اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۲۳۱، ۲۳۳، ۲۳۷، ۲۵۲، ۲۸۳، ۳۰۹، ۳۲۴، ۳۷۰، ۳۸۶، ۴۱۲، ۴۵۶، ۴۶۹، ۴۸۶، ۵۰۰، ۵۱۲، ۵۱۷.
منابع
- اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- باقری بیدهندی، ناصر (۱۳۶۸)، «نجوم امت ۲۸: بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران حضرت آیت‌الله‌العظمی حاج‌آقا روح‌الله خمینی»، ماهنامه نور علم، دوره سوم، شماره ۳۱، تیر.
- روحانی، سیدحمید (۱۳۵۸)، بررسی و تحلیلی از نهضت امام‌خمینی در ایران، بی‌جا، دارالفکر ـ دارالعلم.
- سیر مبارزات یاران امام‌خمینی در آینه اسناد به روایت اسناد ساواک (۱۳۹۳)، ج۳، تدوین: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی.
- صحیفه امام (۱۳۷۸)، جلد اول، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی.
- کاظمینی، میرزا محمد (۱۳۹۶)، در اقلیم حضور: در احوالات گروهی از نخبگان معاصر یزد، یزد، آرتا کاوا.
- متن کامل خاطرات آیت‌الله منتظری به همراه پیوست‌ها (۱۳۷۹)، بی‌جا، اتحادیه ناشران ایرانی در اروپا (نشر باران، نشر خاوران، نشر نیما).
- محمدی، لطف‌الله (۱۳۸۸)، «منتظری، حسینعلی»، فرهنگنامه رجال روحانی عصر امام‌خمینی، ج۱، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.