علم‌الهدی، سید محمد؛ از شاگردان درس خارج فقه امام خمینی. او در سال ۱۳۰۶ ش در شهر مقدس مشهد دیده به جهان گشود. وی از سادات شهیدی خراسان بود که نسبش به میرزا مهدی شهید، از شاگردان علامه آقا باقر بهبهانی می‌رسید و پدرش سید علی علم‌الهدی و جدش حجت‌الاسلام سید حسین مشهور به علم‌الهدی از روحانیان مشهد بودند. سید محمد علم‌الهدی پس از فراگیری دروس جدید، در سال ۱۳۲۱ ش وارد حوزه علمیه مشهد شد و ادبیات عرب را نزد محمدتقی ادیب نیشابوری و محقق نوقانی خواند. بخشی از دروس سطح را هم نزد میرزا احمد مدرس فراگرفت. او در شهریور ۱۳۲۵ راهی حوزه علمیه قم شد و پس از مدتی حضور در آن شهر، به عراق رفت و مدتی در حوزه علمیه نجف اشرف از محضر برخی استادان آن حوزه بهره برد. آنگاه به قم بازگشت و در درس خارج فقه و اصول آیت‌الله سید حسین طباطبایی بروجردی شرکت کرد. هم‌زمان در درس مکاسب محرمه و بخش‌هایی از درس خارج اصول امام خمینی حضور یافت و یک دوره کامل نیز در درس خارج اصول آیت‌الله سید محمد محقق داماد شرکت داشت و آن درس را تقریر نمود (شریف رازی، ج ۴، ۶۸۵-۶۸۶؛ زنگنه قاسم‌آبادی، ج ۱، ۲۱۶). درباره سال‌های حضور او در درس‌های خارج فقه و اصول امام خمینی گزارش دقیقی در دست نیست، ولی به احتمال زیاد در دهه ۱۳۳۰ ش در آن درس‌ها حضور می‌یافت. سید محمد علم‌الهدی سپس به تدریس در حوزه علمیه قم پرداخت. وی هم‌زمان با سفر به برخی از شهرها، به تبلیغ دین و ایراد سخنرانی‌های تبلیغی همت می‌گماشت (همان). پس از تبعید امام خمینی به خارج از کشور در ۱۳ آبان ۱۳۴۳، همراه با جمعی از روحانیان و به منظور تشویق علما به اعتراض، به منزل شیخ مرتضی حائری یزدی رفت (خاطرات آیت‌الله...، ۲۸۲-۲۸۳). در مهر ۱۳۴۴ و در پی مهاجرت امام خمینی به عراق و استقرار در شهر نجف اشرف، همراه با جمعی از روحانیان، مدرسان و طلاب حوزه علمیه قم، در نامه‌ای به ایشان، ضمن محکومیت استمرار تبعید ایشان، از حضور امام خمینی در جوار حرم امام علی (ع) اظهار خرسندی کردند (دوانی، ج ۵، ۲۰۷؛ اسناد انقلاب اسلامی، ج ۳، ۱۶۸-۱۷۱). او در فروردین ۱۳۴۵ نیز پس از بازداشت جمعی از روحانیان ازجمله عبدالرحیم ربانی شیرازی، احمد آذری قمی، حسینعلی منتظری و... همراه با جمعی از طلاب و مدرسان حوزه علمیه قم، با ارسال تلگرامی خطاب به روحانیان زندانی، اقدام حکومت پهلوی را در دستگیری آنان محکوم و نگرانی خود را از وضعیت روحانیان دستگیرشده ابراز کردند (اسناد انقلاب اسلامی، ج ۳، ۱۹۹-۲۰۰). علم‌الهدی در سال ۱۳۵۱ ش به دعوت جمعی از متدینان تهران، در آن شهر مقیم شد و به اقامه نماز جماعت و تبلیغ دین در مسجد الزهرا در محله آبمنگل پرداخت. وی سپس آن مسجد را توسعه و تجدید بنا کرد و کتابخانه‌ای را در جوار آن مسجد بنیان نهاد (شریف رازی، ۶۸۷). او پس از درگذشت سید مصطفی خمینی در اول آبان ۱۳۵۶، همراه با جمعی از علمای برجسته تهران، با صدور اعلامیه‌ای مردم را به شرکت در مجلس ختم او در مسجد جامع بازار تهران فراخواندند (آیت‌الله حاج سید...، ۳۶۷؛ یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۵۹، ۵۱۶؛ «اسناد»، ۱۹۸). تألیفات او عبارت است از: ۱- تقریرات درس خارج فقه آیت‌الله بروجردی (کتاب صلات و خمس و قسمتی از طهارت و قضا) و درس خارج اصول (قسمتی از مباحث عقلیّه اصول). ۲- یک دوره کامل علم اصول (تقریرات درس آیت‌الله محقق داماد). ۳- تقریرات درس خارج فقه امام خمینی (مکاسب محرمه) و درس خارج اصول ایشان. ۴- رساله استدلالیه در مباحث اجتهاد و تقلید و مستحبات الحرمین با خلاصه المناسک و بعضی از ابواب فقه و مقالاتی چند در بعضی از مجلات دینی ازجمله «ضامن اصلاح جامعه چیست؟» (همان؛ علم‌الهدی، ۴۰-۴۳). او در کنار اقامه نماز و تبلیغ در تهران، برای تبلیغات به کشورهای دیگر نیز سفر می‌کرد. در ۸ آذر ۱۳۶۷ در حالی که در کشور اتریش در حال تبلیغ بود، براثر سکته قلبی در آنجا درگذشت و پیکرش پس از انتقال به کشور، در دارالزهد حرم مطهر حضرت امام رضا (ع) به خاک سپرده شد (زنگنه قاسم‌آبادی، ۲۱۶-۲۱۷). منابع: آیت‌الله حاج سید مصطفی خمینی به روایت اسناد ساواک، امید اسلام (۱۳۸۸)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات؛ «اسناد» (۱۳۷۶)، ویژه‌نامه نشریه یاد، مهر؛ اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج ۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ خاطرات آیت‌الله محمدعلی گرامی (۱۳۸۱)، به کوشش محمدرضا احمدی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ خاطرات حجت‌الاسلام‌والمسلمین سید احمد علم‌الهدی (۱۳۸۶)، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ دوانی، علی (۱۳۷۷)، نهضت روحانیون ایران، ج ۵، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ زنگنه قاسم‌آبادی، ابراهیم (۱۳۸۲)، مشاهیر مدفون در حرم رضوی، ج ۱ عالمان دینی، مشهد، بنیاد پژوهش‌های رضوی؛ شریف رازی، محمد (۱۳۵۲)، گنجینه دانشمندان، ج ۴، تهران، اسلامیه؛ علم‌الهدی، سید محمد (۱۳۴۳)، مکتب اسلام، سال ششم، شماره ۴، بهمن؛ یاران امام به روایت اسناد ساواک (۱۳۹۵)، کتاب ۵۹: آیت‌الله حاج سید محمدصادق لواسانی، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.