سیدمحمد علمالهدی
 | |
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | سیدمحمد علمالهدی |
| نسب | سادات شهیدی خراسان |
| تاریخ تولد | ۱۳۰۶ش |
| زادگاه | مشهد |
| تاریخ وفات | ۸ آذر ۱۳۶۷ |
| محل دفن | حرم امام رضا(ع)، مشهد |
| شهر وفات | وین، اتریش |
| خویشاوندان سرشناس | سیدعلی علمالهدی (پدر)، سیدحسین علمالهدی (جد) |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | محمدتقی ادیب نیشابوری، سیدحسین بروجردی، امامخمینی، سیدمحمد محقق داماد |
| محل تحصیل | حوزه علمیه مشهد، حوزه علمیه قم، حوزه علمیه نجف |
| تألیفات | تقریرات درس خارج استادن خود و مقالاتی در مجلات دینی |
| فعالیتهای اجتماعی-سیاسی | |
| سیاسی | مبارزه با حکومت پهلوی |
| اجتماعی | اقامه نماز جماعت، تبلیغ دین، توسعه مسجد الزهرا (تهران)، تأسیس کتابخانه |
سیدمحمد علمالهدی، از شاگردان درس خارج فقه امامخمینی.
زادگاه و خاندان
او در سال ۱۳۰۶ش در شهر مشهد دیده به جهان گشود. وی از سادات شهیدی خراسان بود که نسبش به میرزا مهدی شهید، از شاگردان علامه آقا باقر بهبهانی میرسیدو پدرش سیدعلی علمالهدی و جدش سیدحسین مشهور به علمالهدی از روحانیان مشهد بودند.
تحصیل
سیدمحمد علمالهدی پس از فراگیری دروس جدید، در سال ۱۳۲۱ش وارد حوزه علمیه مشهد شد و ادبیات عرب را نزد محمدتقی ادیب نیشابوری و محقق نوقانی خواند. بخشی از دروس سطح را هم نزد میرزا احمد مدرس فراگرفت.
او در شهریور ۱۳۲۵ راهی حوزه علمیه قم شد و پس از مدتی حضور در آن شهر، به عراق رفت و مدتی در حوزه علمیه نجف اشرف از محضر برخی استادان آن حوزه بهره برد. آنگاه به قم بازگشت و در درس خارج فقه و اصول آیتالله سیدحسین طباطبایی بروجردی شرکت کرد. همزمان در درس مکاسب محرمه و بخشهایی از درس خارج اصول امامخمینی حضور یافت و یک دوره کامل نیز در درس خارج اصول آیتالله سیدمحمد محقق داماد شرکت داشت و آن درس را تقریر نمود.[۱]
درباره سالهای حضور او در درسهای خارج فقه و اصول امامخمینی گزارش دقیقی در دست نیست، ولی به احتمال زیاد در دهه ۱۳۳۰ش در آن درسها حضور مییافت.
فعالیت سیاسی و اجتماعی
سیدمحمد علمالهدی سپس به تدریس در حوزه علمیه قم پرداخت. وی همزمان با سفر به برخی از شهرها، به تبلیغ دین و ایراد سخنرانیهای تبلیغی همت میگماشت.[۲] پس از تبعید امامخمینی به خارج از کشور در ۱۳ آبان ۱۳۴۳، همراه با جمعی از روحانیان و به منظور تشویق علما به اعتراض، به منزل شیخ مرتضی حائری یزدی رفت.[۳] در مهر ۱۳۴۴ و در پی مهاجرت امامخمینی به عراق و استقرار در شهر نجف اشرف، همراه با جمعی از روحانیان، مدرسان و طلاب حوزه علمیه قم، در نامهای به ایشان، ضمن محکومیت استمرار تبعید ایشان، از حضور امامخمینی در جوار حرم امام علی(ع) اظهار خرسندی کردند.[۴]
او در فروردین ۱۳۴۵ نیز پس از بازداشت جمعی از روحانیان ازجمله عبدالرحیم ربانی شیرازی، احمد آذری قمی، حسینعلی منتظری و... همراه با جمعی از طلاب و مدرسان حوزه علمیه قم، با ارسال تلگرامی خطاب به روحانیان زندانی، اقدام حکومت پهلوی را در دستگیری آنان محکوم و نگرانی خود را از وضعیت روحانیان دستگیرشده ابراز کردند.[۵]
علمالهدی در سال ۱۳۵۱ش به دعوت جمعی از متدینان تهران، در آن شهر مقیم شد و به اقامه نماز جماعت و تبلیغ دین در مسجد الزهرا در محله آبمنگل پرداخت. وی سپس آن مسجد را توسعه و تجدید بنا کرد و کتابخانهای را در جوار آن مسجد بنیان نهاد.[۶] او پس از درگذشت سیدمصطفی خمینی در اول آبان ۱۳۵۶، همراه با جمعی از علمای برجسته تهران، با صدور اعلامیهای مردم را به شرکت در مجلس ختم او در مسجد جامع بازار تهران فراخواندند.[۷]
تألیفات
تألیفات او عبارت است از: ۱- تقریرات درس خارج فقه آیتالله بروجردی (کتاب صلات و خمس و قسمتی از طهارت و قضا) و درس خارج اصول (قسمتی از مباحث عقلیّه اصول). ۲- یک دوره کامل علم اصول (تقریرات درس آیتالله محقق داماد). ۳- تقریرات درس خارج فقه امامخمینی (مکاسب محرمه) و درس خارج اصول ایشان. ۴- رساله استدلالیه در مباحث اجتهاد و تقلید و مستحبات الحرمین با خلاصه المناسک و بعضی از ابواب فقه و مقالاتی چند در بعضی از مجلات دینی ازجمله «ضامن اصلاح جامعه چیست؟».[۸]
درگذشت
او در کنار اقامه نماز و تبلیغ در تهران، برای تبلیغات به کشورهای دیگر نیز سفر میکرد. در ۸ آذر ۱۳۶۷ در حالی که در کشور اتریش در حال تبلیغ بود، براثر سکته قلبی در آنجا درگذشت و پیکرش پس از انتقال به کشور، در دارالزهد حرم حضرت امام رضا(ع) به خاک سپرده شد.[۹]
پانویس
- ↑ شریفرازی، گنجینه دانشمندان، ج۴، ص۶۸۵-۶۸۶؛ زنگنه قاسمآبادی، مشاهیر مدفون در حرم رضوی، ج۱، ص۲۱۶.
- ↑ زنگنه قاسمآبادی، مشاهیر مدفون در حرم رضوی، ج۱، ص۲۱۶.
- ↑ خاطرات آیتالله...، ص۲۸۲-۲۸۳.
- ↑ دوانی، نهضت روحانیون ایران، ج۵، ص۲۰۷؛ اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۱۶۸-۱۷۱.
- ↑ اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۱۹۹-۲۰۰.
- ↑ شریفرازی، گنجینه دانشمندان، ص۶۸۷.
- ↑ آیتالله حاج سید...، ص۳۶۷؛ یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۵۹، ص۵۱۶؛ «اسناد»، ص۱۹۸.
- ↑ «اسناد»، ص۱۹۸؛ علمالهدی، مکتب اسلام، ص۴۰-۴۳.
- ↑ زنگنه قاسمآبادی، مشاهیر مدفون در حرم رضوی، ص۲۱۶-۲۱۷.
منابع
- آیتالله حاج سیدمصطفی خمینی به روایت اسناد ساواک، امید اسلام (۱۳۸۸)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات
- «اسناد» (۱۳۷۶)، ویژهنامه نشریه یاد، مهر.
- اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- خاطرات آیتالله محمدعلی گرامی (۱۳۸۱)، به کوشش محمدرضا احمدی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- خاطرات حجتالاسلاموالمسلمین سیداحمد علمالهدی (۱۳۸۶)، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- دوانی، علی (۱۳۷۷)، نهضت روحانیون ایران، ج۵، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- زنگنه قاسمآبادی، ابراهیم (۱۳۸۲)، مشاهیر مدفون در حرم رضوی، ج۱، عالمان دینی، مشهد، بنیاد پژوهشهای رضوی.
- شریفرازی، محمد (۱۳۵۲)، گنجینه دانشمندان، ج۴، تهران، اسلامیه.
- علمالهدی، سیدمحمد (۱۳۴۳)، مکتب اسلام، سال ششم، شماره ۴، بهمن.
- یاران امام به روایت اسناد ساواک (۱۳۹۵)، کتاب ۵۹: آیتالله حاج سیدمحمدصادق لواسانی، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.