کشفی تهرانی، سید محمدرضا؛ از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام خمینی. سید محمدرضا کشفی تهرانی در سال ۱۳۱۱ ش در تهران و در خانواده‌ای روحانی به دنیا آمد. پدرش سید مهدی از عالمان تهران بود و پدربزرگش سید ریحان‌الله کشفی و جد اعلایش علامه سید جعفر کشفی از عالمان برجسته آن سامان محسوب می‌شدند. سید محمدرضا کشفی خواندن و نوشتن را در تهران فراگرفت. سپس به مدرسه مروی تهران رفت و مقدمات را در آنجا و نزد استادان آن مدرسه خواند. او در سال ۱۳۲۷ ش برای تکمیل تحصیلات حوزوی راهی قم شد و در حوزه علمیه آن شهر دروس سطح را نزد استادان آن حوزه به پایان رساند. سپس به تحصیل دروس خارج فقه و اصول پرداخت. سید حمید روحانی در نهضت امام خمینی از او به‌عنوان یکی از شاگردان امام خمینی نام برده است(روحانی، ج ۱، ۴۷). ناصری بیدهندی هم او را یکی از شاگردان امام خمینی دانسته است (ناصری بیدهندی، ۱۳۲) با استناد به این گزارش می‌توان حضور او را در درس امام قطعی دانست. همچنین با استناد به سال‌های حضور او در قم (۱۳۲۷ -۱۳۳۱ ش) می‌توان گفت که از اواخر دهه ۱۳۲۰ تا اوایل سال ۱۳۳۱ ش در درس‌های امام خمینی در مسجد محمدیه قم شرکت می‌کرده است. سید محمدرضا کشفی در سال ۱۳۳۱ ش راهی عراق شد و در حوزه علمیه نجف در درس‌های خارج فقه و اصول آیات سید ابوالقاسم موسوی خویی، سید نصراللّه مستنبط، میرزا هاشم آملی، سید یحیی یزدی و میرزا باقر زنجانی شرکت کرد. درباره سال‌های حضور او در عراق هم گزارشی وجود ندارد، بنابراین نمی‌توان گفت که در سال ۱۳۴۴ ش که امام خمینی تدریس دروس خارج فقه و اصول را در مسجد شیخ انصاری نجف اشرف آغاز کرد، در آن درس هم حضور داشته است یا نه. کشفی سپس به کشور بازگشت و در تهران مقیم شد و به اقامه نماز جماعت در مساجد تهران و همچنین تبلیغ دین در آن شهر پرداخت. او هم‌زمان در درس فلسفه آیت‌الله ابوالحسن رفیعی قزوینی، علامه ابوالحسن شعرانی و آیت‌الله میرزا احمد آشتیانی و در درس عرفان حکیم شیرازی و مهدی الهی قمشه‌ای شرکت می‌کرد و اجازه‌ای از آیت‌الله رفیعی قزوینی دریافت کرد. او همچنین دارای اجازاتی در امور شرعیه و حسبیه از آیات سید یحیی یزدی، رفیعی قزوینی، خویی، سید احمد خوانساری (جواهرکلام، ج ۳، ۳۰۷ ـ ۳۰۸؛ صدر آل داود، ۱۱۹) و امام خمینی (در مرداد ۱۳۴۷) دریافت کرد . امام خمینی ذیل معرف او قید کرده بودند »معروف هستند» و همین عبارت نشان از شناخت امام خمینی از کشفی تهرانی داشت(صحیفه امام، ج ۱، ۴۷۹). کشفی تهرانی یکی از روحانیان برجسته و مبارز تهران بود و در سال‌های ۱۳۵۶-۱۳۵۷ ش همراه با روحانیان مبارز تهران، اعلامیه‌هایی را در حمایت از امام خمینی یا انتقاد از حکومت پهلوی صادر می‌کرد. نگاهی به اعلامیه‌های روحانیان مبارز تهران نشان می‌دهد که او اغلب آن اعلامیه‌ها را امضا کرده است. از آن جمله می‌توان به ارسال نامه‌ای به امام خمینی در آبان ۱۳۵۶ و تسلیت رحلت مشکوک سید مصطفی خمینی (اسناد انقلاب اسلامی، ج ۳، ۲۳۱ ـ ۲۳۲)، صدور اعلامیه‌ای به این مناسبت همراه با روحانیان برجسته تهران و دعوت از مردم برای شرکت در مجلس ختمی به این مناسبت در مسجد ارگ تهران در ۸ آبان ۱۳۵۶ ش (همان، ۲۳۳ ـ ۲۳۴)، ارسال نامه‌ای به مراجع تقلید و محکومت حمله مأموران حکومت پهلوی به تظاهرات و راهپیمایی مردم تبریز در ۲۹ بهمن ۱۳۵۶ و تسلیت به خانواده‌های شهدای آن (همان، ۲۴۲ ـ ۲۴۳)، صدور اعلامیه‌ای در تحریم نوروز ۱۳۵۷ در اعتراض به حکومت پهلوی و اعلام همدردی با خانواده‌های شهدای قم (۱۹ دی ۱۳۵۶ ) و تبریز (۲۹ بهمن ۱۳۵۶) (همان، ۲۵۵ ـ ۲۵۶)، صدور اعلامیه همراه با روحانیان مبارز تهران در چهلمین روز شهدای تبریز و دعوت از مردم برای شرکت در مجلسی به همین مناسبت در مسجد آذربایجانی‌های بازار تهران (همان، ۲۶۴ ـ ۲۶۶) و صدور ده‌ها اعلامیه و بیانه دیگر اشاره کرد (همان، ۲۸۱ ـ ۲۸۳، ۲۸۹ ـ ۲۹۰، ۳۶۸ ـ ۳۷۱، ۳۹۰ ـ ۳۹۱، ۳۹۶ ـ ۳۹۷، ۴۱۲ ـ ۴۱۱٬۴۱۶ ـ ۴۱۷، ۴۳۵ ـ ۴۳۷، ۴۵۳ ـ ۴۵۶، ۴۶۷ ـ ۴۷۰، ۴۸۳ ـ ۴۸۷، ۵۰۹ ـ ۵۱۲، ۵۱۳ ـ ۵۱۷). کشفی تهرانی حدود بیست جلد کتاب در فلسفه متعالیه و دیگر علوم اسلامی نگاشته است که برخی از آنها عبارت‌اند از: کنکاش عقل نظری، چرا آیینه‌ها نشان نمی‌دهند؟ (در ۴ جلد)، کتاب ناب در نقد آرای فلسفی و عرفانی گذشتگان از نظر عقلی و تأسیس یک مکتب جدید. سید محمدرضا کشفی تهرانی که پس از پیروزی انقلاب اسلامی به فعالیت‌های تبلیغی در تهران ادامه می‌داد، در ۲۶ اردیبهشت ۱۳۷۹ در تهران درگذشت و پیکرش پس از انتقال به قم و اقامه نماز توسط آیت‌الله عبدالله جوادی آملی، در قبرستان باغ بهشت به خاک سپرده شد (جواهرکلام، ج ۳، ۳۰۷ ـ ۳۰۸؛ صدر آل داود، ۱۱۹). منابع: اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج ۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ باقری بیدهندی، (۱۳۶۸) «بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران آیت‌الله العظمی حاج آقا روح‌الله موسوی خمینی ره»، مجله نور علم، دوره سوم، شماره هفتم، تیر ماه؛ جواهرکلام، عبدالحسین (۱۳۸۲)، تربت پاکان قم، ج ۳، قم، انصاریان؛ روحانی، سید حمید (۱۳۵۸)، بررسی و تحلیلی از نهضت امام خمینی در ایران، بی‌جا، دارالفکر ـ دارالعلم؛ صحیفه امام (۱۳۷۸)، ج ۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی؛ صدر آل داود، سید محمد صالح (۱۳۷۹)، «درگذشتگان: آیت‌الله سید کشفی تهرانی»، دوماهنامه آینه¬ پژوهش، شماره¬ ۶۳، مرداد و شهریور.