جواهری، سید محمدتقی؛ از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام خمینی. سید تقی رضایی جواهریان معروف به سید محمدتقی جواهری قمی (کاظمینی، ج ۱، ۴۰۹) در سال ۱۳۲۵ ش در شهر قم به دنیا آمد. پدرش سید حسن و جدش از عالمان دینی بودند و در شهر قم به تبلیغ دین می‌پرداختند. جواهری قمی دوران ابتدایی را در قم گذراند. سپس به تحصیل دروس حوزوی پرداخت و وارد حوزه علمیه قم شد. او مقدمات و بخشی از دروس سطح را در حوزه علمیه قم گذراند (کاظمینی، ج ۱، ۴۰۹)، ولی درباره استادان او در آن دوره اطلاعاتی در دست نیست. سید تقی جواهری در قم به فعالیت‌های مذهبی می‌پرداخت. به سبب این فعالیت‌ها توسط مأموران حکومت پهلوی دستگیر و زندانی شد و پس از آزادی ممنوع‌الخروج گردید. او به سبب سخت‌گیری‌های ساواک، مجبور شد به‌صورت قاچاقی به عراق برود. وی در حوزه علمیه نجف اشرف کفایه‌الاصول را نزد صدرا بادکوبه‌ای به پایان رساند. سپس در درس خارج فقه و اصول آیت‌الله سید ابوالقاسم موسوی خویی شرکت کرد و در آن درس با بزرگانی چون میرزا جواد تبریزی و سید علی حسینی سیستانی هم‌درس بود. پس از یک سال و نیم حضور در درس آیت‌الله خویی، به سبب بیماری به کشور بازگشت و در شهر قم به تحصیل دروس خارج فقه و اصول ادامه داد و از درس‌های خارج اصول امام خمینی و خارج فقه و اصول آیات سید محمدرضا موسوی گلپایگانی، میرزا هاشم آملی و سید محمد محقق داماد بهره برد («آیت‌الله سید تقی رضایی جواهریان: اجازه اجتهاد از آیت‌الله مرتضی حائری دارم»، ۱۷؛ کاظمینی، ج ۱، ۴۰۹). جواهری بحث «اقل و اکثر» را در علم اصول نزد امام خمینی خواند (صحیفه دل، ج ۲، ۵۲). وی از حضور در درس امام خمینی در مسجد سلماسی و اعظم قم سخن گفته است، بنابراین می‌توان گفت که از اواخر دهه ۱۳۳۰ و اوایل دهه ۱۳۴۰ ش در درس امام خمینی شرکت می‌کرده است. او درباره درس امام خمینی در مسجد اعظم قم می‌گوید: «تعداد شاگردان امام، چه در مسجد سلماسی و چه در مسجد اعظم، بسیار خوب بود؛ هم از نظر کیفیت و هم از جهت کمیت. در درس ایشان جناب آقای سبحانی اشکال می‌کردند و عده‌ای از فضلای بنام امروز در آن روز از ایشان استفاده می‌نمودند» (همان، ۵۲-۵۳). جواهری همچنین بخشی از درس‌های امام خمینی را تقریر کرده است (کاظمینی، ج ۱، ۴۰۹)، ولی درباره این تقریرها اطلاعاتی وجود ندارد. او درس‌های دیگر استادانش ازجمله آیات حائری یزدی، میرزا هاشم آملی، محقق داماد و گلپایگانی را هم تقریر کرده است. همچنین از آیات حائری یزدی، سید احمد حسینی زنجانی و فیروزآبادی اجازه اجتهاد دریافت کرد و آیات مرعشی نجفی و آخوند همدانی اجازه روایت و نقل حدیث به او دادند و آیات خویی، گلپایگانی، شیخ محمدعلی اراکی، سید محمود حسینی شاهرودی، مرعشی نجفی، گلپایگانی، محمدتقی بهجت، لطف‌الله صافی گلپایگانی، محمد فاضل لنکرانی و شیخ جواد تبریزی هم اجازاتی در امور حسبیه و شرعیه به جواهری دادند. جواهری در سال‌های تحصیل در حوزه علمیه قم، در تابستان‌ها به همدان می‌رفت و در درس‌های خارج فقه و اصول آخوند ملاعلی معصومی همدانی معروف به آخوند همدانی شرکت می‌کرد. سید محمدتقی جواهری در سال‌های حضور امام خمینی در نجف اشرف، به عراق رفت‌وآمد داشت و در مدتی که در نجف اشرف حضور می‌یافت، در در درس خارج فقه امام خمینی شرکت می‌کرد. او از حضور در درس ولایت فقیه امام خمینی (که در ادامه درس بیع مکاسب) و در سال ۱۳۴۸ ش در مسجد شیخ انصاری نجف اشرف برگزار می‌شد سخن گفته است، بنابراین می‌توان گفت که در آن سال در درس خارج فقه امام خمینی شرکت می‌کرده است. او درباره درس مکاسب امام خمینی هم می‌گوید: «روش درس امام (رحمةالله علیه) بر این بود که در مکاسب به حرف‌های مرحوم کمپانی توجه داشتند و آنها را ذکر می‌کردند و آنگاه ایرادی که به نظرشان می‌آمد، بیان می‌فرمودند و ورود و خروج امام [در بحث] بسیار جالب و منظم بود؛ به‌طوری که انسان را به وجد می‌آورد» (صحیفه دل، ج ۲، ۵۳). سید محمدتقی جواهری پس از پیروزی انقلاب اسلامی به فعالیت‌های علمی ادامه داد و ازجمله مدتی در دانشگاه تهران و شهید بهشتی تهران به تدریس دروس معارف اسلامی پرداخت. او در ۲۰ شهریور ۱۳۵۹ به سمت امام جمعه نائین منصوب شد و تا سال ۱۳۸۰ ش در آن سمت بود. در همان زمان ریاست حوزه علمیه نائین را بر عهده داشت و به تدریس در حوزه علمیه نائین، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نائین و مدرسه آیت‌الله گلپایگانی قم می‌پرداخت. در کنار آن در بازسازی برخی از مساجد نائین نقش داشت. تأسیس مسجد الزهرا (س) در آن شهر، مرمت و تجهیز مسجد جامع نائین، احداث خوابگاه برای طلاب علوم حوزوی در نائین و ساخت منزل امام جمعه از دیگر فعالیت‌های او در مدت حضور در شهر نائین بود. جواهری هم‌اکنون از استادان حوزه علمیه قم است. او علاوه بر تقریرات درس‌های استادان درس‌های خارج فقه و اصول، مقالات «مدیریت در اسلام»، «حرکت جوهری»، «عدم تحریف قرآن» و «گزیده پیرامون مسائل نماز جمعه» را نگاشته است (کاظمینی، ج ۱، ۴۰۹-۴۱۰). منابع: «آیت‌الله سید تقی رضایی جواهریان: اجازه اجتهاد از آیت‌الله مرتضی حائری دارم» (۱۳۹۷)، هفته‌نامه حریم امام، شماره ۳۲۶، ۲۱ تیر؛ صحیفه دل، خاطرات مکتوب از شاگردان امام خمینی (س) (۱۳۷۹)، ج ۲، به کوشش حمید بصیرت‌منش و احمد میریان، تهران، مؤسسه تنظیم و نشرآثار امام خمینی (س)؛ کاظمینی، میرزا محمد (۱۳۸۴)، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج ۱، تهران، برگ رضوان.