سیدمحمدتقی جواهری
 | |
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | سیدتقی رضایی جواهریان (معروف به جواهری قمی) |
| تاریخ تولد | ۱۳۲۵ش |
| زادگاه | قم |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | امام‌خمینی، سیدابوالقاسم خویی، سیدمحمدرضا گلپایگانی، میرزا هاشم آملی |
| محل تحصیل | حوزه‌های علمیه قم و نجف |
| اجازه روایت از | سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی، آخوند همدانی |
| اجازه اجتهاد از | مرتضی حائری یزدی، سیداحمد زنجانی، محمد فیروزآبادی |
| تألیفات | تقریرات دروس فقه و اصول، مقالات متعدد در معارف اسلامی |
| سایر | امام جمعه نائین (۱۳۵۹-۱۳۸۰)، استاد دانشگاه‌های تهران و شهید بهشتی و رییس حوزه علمیه نائین |
| فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی | |
| اجتماعی | بازسازی مساجد نائین، تأسیس مسجد الزهرا(س) در نائین |
سیدمحمدتقی جواهری، از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی.
زادگاه و خاندان
سیدتقی رضایی جواهریان معروف به سیدمحمدتقی جواهری قمی (کاظمینی، ج۱، ص۴۰۹) در سال ۱۳۲۵ش در شهر قم به دنیا آمد.
پدرش سیدحسن و جدش از عالمان دینی بودند و در شهر قم به تبلیغ دین می‌پرداختند.
تحصیل
جواهری قمی دوران ابتدایی را در قم گذراند. سپس به تحصیل دروس حوزوی پرداخت و وارد حوزه علمیه قم شد. او مقدمات و بخشی از دروس سطح را در حوزه علمیه قم گذراند (کاظمینی، ج۱، ص۴۰۹)، ولی درباره استادان او در آن دوره اطلاعاتی در دست نیست.
سیدتقی جواهری در قم به فعالیت‌های مذهبی می‌پرداخت. به سبب این فعالیت‌ها توسط مأموران حکومت پهلوی دستگیر و زندانی شد و پس از آزادی ممنوع‌الخروج گردید. او به سبب سخت‌گیری‌های ساواک، مجبور شد به‌صورت قاچاقی به عراق برود. وی در حوزه علمیه نجف اشرف کفایه‌الاصول را نزد صدرا بادکوبه‌ای به پایان رساند. سپس در درس خارج فقه و اصول آیت‌الله سیدابوالقاسم موسوی خویی شرکت کرد و در آن درس با بزرگانی چون میرزا جواد تبریزی و سیدعلی حسینی سیستانی هم‌درس بود. پس از یک سال و نیم حضور در درس آیت‌الله خویی، به سبب بیماری به کشور بازگشت و در شهر قم به تحصیل دروس خارج فقه و اصول ادامه داد و از درس‌های خارج اصول امام‌خمینی و خارج فقه و اصول آیات سیدمحمدرضا موسوی گلپایگانی، میرزا هاشم آملی و سیدمحمد محقق داماد بهره برد («آیت‌الله سیدتقی رضایی جواهریان: اجازه اجتهاد از آیت‌الله مرتضی حائری دارم»، ص۱۷؛ کاظمینی، ج۱، ص۴۰۹). جواهری بحث «اقل و اکثر» را در علم اصول نزد امام‌خمینی خواند (صحیفه دل، ج۲، ص۵۲). وی از حضور در درس امام‌خمینی در مسجد سلماسی و اعظم قم سخن گفته است، بنابراین می‌توان گفت که از اواخر دهه ۱۳۳۰ و اوایل دهه ۱۳۴۰ش در درس امام‌خمینی شرکت می‌کرده است.
او درباره درس امام‌خمینی در مسجد اعظم قم می‌گوید:
«تعداد شاگردان امام، چه در مسجد سلماسی و چه در مسجد اعظم، بسیار خوب بود؛ هم از نظر کیفیت و هم از جهت کمیت. در درس ایشان جناب آقای سبحانی اشکال می‌کردند و عده‌ای از فضلای بنام امروز در آن روز از ایشان استفاده می‌نمودند» (همان، ص۵۲-۵۳).
جواهری همچنین بخشی از درس‌های امام‌خمینی را تقریر کرده است (کاظمینی، ج۱، ص۴۰۹)، ولی درباره این تقریرها اطلاعاتی وجود ندارد. او درس‌های دیگر استادانش ازجمله آیات حائری یزدی، میرزا هاشم آملی، محقق داماد و گلپایگانی را هم تقریر کرده است. همچنین از آیات حائری یزدی، سیداحمد حسینی زنجانی و فیروزآبادی اجازه اجتهاد دریافت کرد و آیات مرعشی نجفی و آخوند همدانی اجازه روایت و نقل حدیث به او دادند و آیات خویی، گلپایگانی، شیخ محمدعلی اراکی، سیدمحمود حسینی شاهرودی، مرعشی نجفی، گلپایگانی، محمدتقی بهجت، لطف‌الله صافی گلپایگانی، محمد فاضل لنکرانی و شیخ جواد تبریزی هم اجازاتی در امور حسبیه و شرعیه به جواهری دادند.
جواهری در سال‌های تحصیل در حوزه علمیه قم، در تابستان‌ها به همدان می‌رفت و در درس‌های خارج فقه و اصول آخوند ملاعلی معصومی همدانی معروف به آخوند همدانی شرکت می‌کرد. سیدمحمدتقی جواهری در سال‌های حضور امام‌خمینی در نجف اشرف، به عراق رفت‌وآمد داشت و در مدتی که در نجف اشرف حضور می‌یافت، در در درس خارج فقه امام‌خمینی شرکت می‌کرد. او از حضور در درس ولایت فقیه امام‌خمینی (که در ادامه درس بیع مکاسب) و در سال ۱۳۴۸ش در مسجد شیخ انصاری نجف اشرف برگزار می‌شد سخن گفته است، بنابراین می‌توان گفت که در آن سال در درس خارج فقه امام‌خمینی شرکت می‌کرده است. او درباره درس مکاسب امام‌خمینی هم می‌گوید: «روش درس امام (رحمةالله علیه) بر این بود که در مکاسب به حرف‌های مرحوم کمپانی توجه داشتند و آنها را ذکر می‌کردند و آنگاه ایرادی که به نظرشان می‌آمد، بیان می‌فرمودند و ورود و خروج امام [در بحث] بسیار جالب و منظم بود؛ به‌طوری که انسان را به وجد می‌آورد» (صحیفه دل، ج۲، ص۵۳).
سیدمحمدتقی جواهری پس از پیروزی انقلاب اسلامی به فعالیت‌های علمی ادامه داد و ازجمله مدتی در دانشگاه تهران و شهید بهشتی تهران به تدریس دروس معارف اسلامی پرداخت. او در ۲۰ شهریور ۱۳۵۹ به سمت امام جمعه نائین منصوب شد و تا سال ۱۳۸۰ش در آن سمت بود. در همان زمان ریاست حوزه علمیه نائین را بر عهده داشت و به تدریس در حوزه علمیه نائین، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نائین و مدرسه آیت‌الله گلپایگانی قم می‌پرداخت. در کنار آن در بازسازی برخی از مساجد نائین نقش داشت. تأسیس مسجد الزهرا (س) در آن شهر، مرمت و تجهیز مسجد جامع نائین، احداث خوابگاه برای طلاب علوم حوزوی در نائین و ساخت منزل امام جمعه از دیگر فعالیت‌های او در مدت حضور در شهر نائین بود.
جواهری هم‌اکنون از استادان حوزه علمیه قم است. او علاوه بر تقریرات درس‌های استادان درس‌های خارج فقه و اصول، مقالات «مدیریت در اسلام»، «حرکت جوهری»، «عدم تحریف قرآن» و «گزیده پیرامون مسائل نماز جمعه» را نگاشته است (کاظمینی، ج۱، ص۴۰۹-۴۱۰).
پانویس
منابع
- «آیت‌الله سیدتقی رضایی جواهریان: اجازه اجتهاد از آیت‌الله مرتضی حائری دارم» (۱۳۹۷)، هفته‌نامه حریم امام، شماره ۳۲۶، ۲۱ تیر.
- صحیفه دل، خاطرات مکتوب از شاگردان امام‌خمینی(س) (۱۳۷۹)، ج۲، به کوشش حمید بصیرت‌منش و احمد میریان، تهران، مؤسسه تنظیم و نشرآثار امام‌خمینی(س).
- کاظمینی، میرزا محمد (۱۳۸۴)، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج۱، تهران، برگ رضوان.