لشکری ضیاءآبادی، سید محمد؛ از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام خمینی. سید محمد لشکری ضیاءآبادی (صحیفه امام، ج۲، ۲۲۹) معروف به ضیاءآبادی در سال ۱۳۰۷ ش در روستای ضیاءآباد قزوین به دنیا آمد. پدرش سید محمود ضیاءآبادی از روحانیان منطقه بود. سید محمد ضیاءآبادی خواندن و نوشتن را نزد پدرش فراگرفت. او پس از شهریور سال ۱۳۲۰ برای تحصیل علوم حوزوی به قزوین رفت و در مدرسه التفاتیه، مقدمات (صرف، نحو، معانی، بیان و بدیع و منطق) را نزد استاد برجسته آقا شیخ یحیی مفیدی خواند. آنگاه در درس معالم و قوانین میرزا عبدالرحیم سامت قزوینی شرکت کرد. در درس شرح لمعه، رسایل، مکاسب و منظومه سبزواری هم از شاگردان میرزا ابوالحسن رفیعی قزوینی بود. در کنار تحصیل، بخشی از دروس مقدماتی حوزوی را در همان مدرسه تدریس می‌کرد. ضیاءآبادی در سال ۱۳۲۸ ش راهی حوزه علمیه قم شد و دروس سطح حوزوی را نزد آقایان سید محمدباقر سلطانی طباطبایی و شیخ عبدالجواد سدهی اصفهانی تکمیل کرد. او در کنار تحصیل دروس سطح از درس فلسفه علامه سید محمدحسین طباطبایی نیز بهره‌مند می‌شد؛ ضیاءآبادی درس اسفار اربعه ملاصدرا را طی ۵ سال در محضر علامه طباطبایی فراگرفت و در کنار آن، در دروس خصوصی ایشان که فقط در شب‌های پنجشنبه و جمعه به‌صورت سیار و در منازل اعضا برگزار می‌شد، شرکت می‌کرد. مدتی هم در درس تفسیر علامه طباطبایی حاضر شد و روش‌های نوین برداشت تفسیری را نزد آن بزرگوار آموخت. او آنگاه به فراگیری دروس خارج فقه و اصول پرداخت. ابتدا در درس خارج فقه آیت‌الله سید حسین طباطبایی بروجردی حضور یافت و سپس در درس خارج اصول و فقه (خارج مکاسب) امام خمینی شرکت جست (ادهم‌نژاد، ۴۹۶-۴۹۹). ضیاآبادی درباره حضور در درس امام خمینی و ویژگی‌های آن درس می‌گوید: «زمانی که به درس حضرت امام رفتم و از نزدیک با محتوای درسی معظم‌له آشنا شدم، احساس کردم که با وجود چنین درس پرفایده‌ای نیازی به شرکت در درس سایر اساتید ندارم، لذا در ایام اقامت در قم سه استاد داشتم؛ آقای بروجردی، امام و آقای طباطبایی. درباره امام و ویژگی‌های درس معظم‌له سخنان فراوانی از سوی شاگردان برجسته آن بزرگوار در منابع، کتب و مجلات آمده است که بنده هم تأیید می‌کنم» (همان، ۵۰۰). درباره حضور ضیاءآبادی در درس خارج فقه و اصول امام خمینی گزارش دقیقی در دست نیست، ولی به احتمال زیاد از اوایل دهه ۱۳۳۰ ش در درس‌های امام خمینی شرکت می‌کرده است. حضور او در درس‌های امام خمینی تا سال ۱۳۴۰ ش که وی به تهران رفت، تداوم داشت. وی همچنین مدتی هم از درس خارج فقه و اصول آیت‌الله سید محمدرضا موسوی گلپایگانی بهره‌مند می‌شد (شریف رازی، ج ۲، ۳۸۳). ضیاءآبادی ضمن تحصیل، بارها کتاب‌های معالم، قوانین و لمعه را برای جمعی از طلاب و فضلا در یکی از اتاق‌های صحن نو یا در مدرس زیر کتابخانه مدرسه فیضیه تدریس می‌کرد. ضیاءآبادی در سال ۱۳۴۰ ش به تهران مهاجرت کرد و با دعوت شیخ احمد مجتهدی تهرانی، به مدرسه آقای مجتهدی تهرانی رفت و به تدریس مطول، معالم، لمعتین، رسایل و مکاسب و کفایه‌الاصول در آنجا پرداخت. در کنار تدریس، به وعظ و تبلیغ نیز اهتمام می‌ورزید و بارها برای وعظ و تبلیغ به شهرهای مختلف سفر کرد(ادهم‌نژاد، ۵۰۰-۵۰۴). وی در ۲ اردیبهشت ۱۳۴۸ از امام خمینی اجازه تصدی در امور حسبیه و شرعیه دریافت کرد (صحیفه امام، ج۲، ۲۲۹) و از سال ۱۳۵۰ ش نیز با دعوت جمعی از مؤمنان برای اقامه نماز جماعت در مسجد علی بن موسی‌الرضا (علیه‌السلام)، امامت آن مسجد را بر عهده گرفت. در آنجا به پیشنهاد برخی از متدینان، جلسات سیاری تشکیل یافت که هر شب جمعه در منازل افراد منعقد می‌شد و ضیاءآبادی سخنران آن مجالس بود. سپس جلسات هفتگی با حضور افراد ثابت تشکیل شد و وی تفسیر قرآن را در آن جلسات آغاز کرد. به دنبال جلسات تفسیری، جلسات شرح و تفسیر زیارت جامعه کبیره را هم صبح‌های جمعه، با همان شکل سیار منعقد و طی ۱۰ سال زیارت جامعه کبیره و زیارت عاشورا را شرح و تفسیر کرد. حاصل جلسات تفسیر قرآن و تفسیر زیارت جامعه کبیره و زیارت عاشورا توسط بنیاد فرهنگی الزهرا (علیها السلام) تدوین و با عنوان‌های صفیر هدایت (تفسیر قرآن) و صفیر ولایت (تفسیر و شرح دعا) آماده انتشار شد. در کنار جلسات فوق، جلسات تفسیری و اخلاقی برای جوانان برگزار می‌کرد و در آنجا مطالب را به‌صورت مختلف و آزاد ارائه می‌داد. به همین سبب ساواک نیز روی این جلسات حساس شده بود و او را به کلانتری احضار کرد و از طرح مسائل و مباحث سیاسی برحذر داشت (ادهم‌نژاد، ۵۰۰-۵۰۴). او پس از ۲۳ سال اقامه نماز جماعت در مسجد علی بن موسی‌الرضا (ع)، از سال ۱۳۷۳ ش امامت جماعت مسجد علی بن الحسین (علیه‌السلام) در خیابان دربند تجریش را بر عهده گرفت و ضمن اقامه جماعت و ارشاد و موعظه، جلسات تفسیری را به‌صورت هفتگی در منزل خویش دایر کرد. تألیفات او عبارت است از: امامت، بیان قرآن (بخشی از تفسیر سوره قیامت)، تفسیر سوره انفال، تفسیر سوره یونس، تفسیر سوره توبه (۲ جلد)، تفسیر سوره یوسف، توسل (درباره توسل و معنا و مفهوم واقعی توسل و پاسخ به شبهات وهابیت دراین‌باره)، شب مردان خدا: آداب و فضیلت نماز شب، موعظه یا راه پیشگیری از نفوذ شیطان در دل انسان، شرح و تفسیر دعای توبه از صحیفه سجادیه، در جستجوی علم دین، حج برنامه تکامل، قرآن و قیامت، قساوت بیماری مهلک (ادهم‌نژاد، ۵۰۵-۵۰۶)، حبل متین (شرح زیارت جامعه)، امام جواد دردانه هدایت، زهرای بتول راز پنهان رسول، بعثت مشکلات ایمان و عزت، از حسین گفتن تا حسینی شدن، نماز رمز پیامبر، غدیر سند ولایت علی، کیمیای صبر و ثبات، مباحثی پیرامون امامت، خاتم انبیا، شبه عرفان شریک شیطان، رمضان فصل شکوفایی، خمس، مهدی و حکومت جهان، جامعه قرآنی، بنای بندگی صفای زندگی. سید محمد ضیاءآبادی در ۲۰ بهمن ۱۳۹۹ در تهران درگذشت و پیکرش پس از اقامه نماز توسط سید محسن سبط در حرم حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) به خاک سپرده شد (انصاری، ۴۱۲-۴۱۳؛ «پرونده‌ای در بزرگداشت مرحوم آیت‌الله سید محمد ضیاء آبادی: ضیاء تهران»، ۱۲). منابع: ادهم‌نژاد، محمدتقی (۱۳۸۶)، «سید محمد ضیاءآبادی، پرتو هدایت»، گلشن ابرار، ج ۷، قم، تدوین جمعی از پژوهشگران مؤسسه باقرالعلوم، قم، نور السجاد؛ انصاری، ناصرالدین (۱۳۹۹)، «درگذشتگان: آیت‌الله ضیاءآبادی»، دوماهنامه آینه پژوهش، شماره ۱۸۶، بهمن و اسفند؛ «پرونده‌ای در بزرگداشت مرحوم آیت‌الله سید محمد ضیاءآبادی: ضیاء تهران» (۱۴۰۰)، هفته‌نامه حریم امام، سال دهم، ۴۹۰، ۷ اسفند؛ شریف رازی، محمد (۱۳۵۲)، گنجینه دانشمندان، ج ۲، تهران، پیروز.