محمدتقی نصیری، از شاگردان درس خارج امام‌خمینی.
 | |
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| تاریخ تولد | ۱۷ بهمن ۱۳۱۰ش |
| زادگاه | سمنان |
| اطلاعات علمی | |
| شاگردان | حسن روحانی |
| فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی | |
| وبگاه رسمی | |
زادگاه و تحصیل
محمدتقی نصیری در هفدهم بهمن ۱۳۱۰ش در سمنان به دنیا آمد. دوره ابتدایی را در مدرسه ملی سمنان طی کرد. آنگاه به تحصیل دروس حوزوی پرداخت و مقدمات را نزد علی‌محمد نجات، نماینده آیت‌الله بروجردی در سمنان خواند.[۱] او در سال ۱۳۲۸ش به دامغان رفت.[۲] و در درس شیخ محمدرضا خدایی و غلامحسین خیری شرکت کرد. در ۱۳۳۲ش عازم مشهد شد و در حوزه علمیه آن شهر بخشی از دروس سطح را نزد محمدتقی ادیب نیشابوری، میرزا احمد مدرس یزدی، میرزا هاشم قزوینی، شیخ مجتبی قزوینی، میرزا حسنعلی مروارید و شیخ کاظم دامغانی فراگرفت.
نصیری در سال ۱۳۳۸ ش راهی قم شد و بخش دیگری از دروس سطح را نزد علی‌اکبر مشکینی، سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی و حسین نوری همدانی تکمیل کرد. آنگاه به تحصیل دروس خارج فقه و اصول پرداخت و از درس آیات سیدحسین طباطبایی بروجردی.[۳] (کتاب قضا و طهارت).[۴] سیدمحمدرضا موسوی گلپایگانی، سیدمحمد محقق داماد،[۵] امام‌خمینی و شیخ مرتضی حائری بهره برد.[۶] او از شاگردان امام‌خمینی محسوب می‌شد.[۷] ولی درباره سال‌های حضور او در درس امام‌خمینی گزارش دقیقی در دست نیست و به احتمال زیاد در سال‌های نخست دهه ۱۳۴۰ ش در درس خارج فقه یا اصول یا هر دو درس امام‌خمینی حضور می‌یافته است.
او در ۱۳۴۸ش به سمنان بازگشت و مسئولیت حوزه علمیه سمنان را عهده‌دار شد و شاگردان زیادی را تربیت کرد که حسن روحانی، هفتمین رئیس‌جمهوری ایران از آن جمله است.[۸]
محمدتقی نصیری در سال ۱۳۴۲ش اجازه تصدی در امور حسبیه و شرعیه از امام‌خمینی دریافت کرد.[۹]
فعالیت سیاسی و اجتماعی
نصیری در سال ۱۳۴۲ش به مبارزه با حکومت پهلوی و حمایت از امام‌خمینی می‌پرداخت. ازجمله نامه امام‌خمینی خطاب به علامه شیخ محمدصالح حائری مازندرانی، روحانی مقیم سمنان را به او تقدیم کرد.[۱۰] ساواک در گزارشی که در ۲۶ آبان ۱۳۴۳ تهیه کرد، از نصیری به‌عنوان یکی از روحانیان «ناراحت» نام برد.[۱۱]؛ صفتی که برای روحانیان مخالفت حکومت پهلوی و طرفدار امام‌خمینی به کار می‌برد. او پس از انتقال امام‌خمینی به عراق و استقرار ایشان در نجف اشرف، همراه با روحانیان سراسر کشور در نامه‌ای به امام‌خمینی، خرسندی خود را از حضور ایشان در نجف اشرف ابراز کردند.[۱۲] وی همچنین در سالگرد تبعید امام‌خمینی به خارج از کشور همراه با روحانیان مبارز کشور در نامه‌ای به نخست‌وزیر وقت، به ادامه تبعید امام‌خمینی اعتراض کردند.[۱۳] به همین سبب ساواک رفتارهای او را زیر نظر قرار داد.[۱۴] به سبب این فعالیت‌ها در ۱۳۴۶ش به ساواک احضار شد و از او تعهد گرفته شد از بحث سیاسی و حمله به دولت خودداری کند.[۱۵] ساواک در گزارشی دیگر در سال ۱۳۴۸ ش از او به‌عنوان یکی از روحانیان مخالف حکومت پهلوی نام برد.[۱۶]
نصیری در مراسم و مجالسی که توسط حکومت پهلوی در سمنان برگزار می‌شد، ازجمله مراسم نیایش در ۱۵ بهمن و ۲۱ فروردین (سالروز ترور شاه) شرکت نمی‌کرد.[۱۷] علاوه بر آن، از سیاست‌های حکومت پهلوی انتقاد می‌کرد.[۱۸] ازجمله در یکی از سخنرانی‌هایش از امام‌خمینی به‌عنوان «مردی حر» نام برد.[۱۹] به همین سبب به ساواک احضار شد.[۲۰] بر اساس گزارش ساواک، وی در ترویج مرجعیت امام‌خمینی در سمنان می‌کوشید.[۲۱] او در ۱۱ آذر ۱۳۵۶ در چهلمین روز درگذشت سیدمصطفی خمینی، در مجلسی که به آن مناسبت در مسجد جامع سمنان برگزار شده بود حضور داشت.[۲۲] و در مجلس چهلم شهدای ۲۹ بهمن تبریز در مسجد شاه سمنان سخنرانی و از حکومت پهلوی انتقاد کرد.[۲۳] پس از حمله مأموران به بیت مراجع تقلید در قم در اردیبهشت ۱۳۵۷، در اعتراض به آن از اقامه نماز جماعت خودداری کرد.[۲۴] و سپس همراه با روحانیان سمنان در نامه‌ای به آیت‌الله گلپایگانی، حمله به بیت ایشان را محکوم کردند.[۲۵] در نیمه شعبان آن سال نیز پیرو دستور امام‌خمینی در تحریم جشن‌های شعبانیه، اعلام کرد که از برگزاری جشن خودداری خواهد کرد.[۲۶]
محمدتقی نصیری پس از محاصره بیت امام‌خمینی در نجف اشرف در مهر ۱۳۵۷ در نشست روحانیان سمنان در مسجد جامع آن شهر شرکت داشت و در آن نشست از امام‌خمینی تمجید شد.[۲۷] سپس همراه با جمعی از روحانیان مبارز سمنان با صدور اعلامیه‌ای خطاب به امام‌خمینی، حمایت خود را از مبارزات آن مرجع مبارز اعلام داشت.[۲۸] او در تظاهرات نهم مهر ۱۳۵۷ مردم سمنان به سخنرانی پرداخت و از امام‌خمینی تجلیل نمود.[۲۹] به همین علت ساواک در گزارشی، از او به‌عنوان یکی از طرفداران امام‌خمینی نام برد.[۳۰]
فعالیت‌ها پس از پیروزی انقلاب اسلامی
نصیری پس از پیروزی انقلاب اسلامی به تدریس در حوزه علمیه قم ادامه داد و همچنان ریاست حوزه علمیه سمنان را بر عهده داشت. در سال ۱۳۶۰ش به سمت ریاست سازمان تبلیغات اسلامی سمنان منصوب شد و تا ۱۳۷۵ در آن سمت بود. هم‌زمان ریاست عقیدتی ـ سیاسی نیروی انتظامی آن شهر را در سال‌های ۱۳۶۰ ـ ۱۳۷۵ بر عهده داشت. علاوه بر آن، در شورای بنیاد مسکن استان سمنان (ستاد اجرایی فرمان امام‌خمینی) عضو بود و ریاست بنیاد بین‌المللی غدیر سمنان را نیز بر عهده داشت. بازسازی مسجد جامع سمنان، بازسازی حوزه علمیه سمنان و احداث کتابخانه الغدیر سمنان ازجمله اقدامات عام‌المنفعه او بود.[۳۱]
درگذشت
نصیری در ۲۰ شهریور ۱۳۹۳ در سمنان درگذشت و پیکرش پس از اقامه نماز توسط سیدمحمد شاهچراغی، در مدرسه علمیه امام صادق(ع) سمنان به خاک سپرده شد.[۳۲]
پانویس
- ↑ آیت‌الله محمدتقی نصیری...، سیزده.
- ↑ انصاری، «آیت‌الله نصیری»، ص۱۲۶.
- ↑ آیت‌الله محمدتقی نصیری...، سیزده ـ چهارده.
- ↑ انصاری، «آیت‌الله نصیری»، ص۱۲۶.
- ↑ آیت‌الله محمدتقی نصیری...، سیزده ـ چهارده.
- ↑ انصاری، «آیت‌الله نصیری»، ص۱۲۷.
- ↑ روحانی، بررسی و تحلیلی از نهضت امام‌خمینی در ایران، ج۱، ص۵۰.
- ↑ روحانی، بررسی و تحلیلی از نهضت امام‌خمینی در ایران، ج۱، ص۵۰.
- ↑ آیت‌الله محمدتقی نصیری...، ص۱۶۶-۱۶۷.
- ↑ خاطرات سال‌های نجف، ج۱، ص۳۶.
- ↑ خاطرات سال‌های نجف، ج۱، ص۳.
- ↑ سیر مبارزات امام در آیینه اسناد ساواک، ج۵، ص۳۷۲ـ۳۶۹.
- ↑ اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۱۸۵ ـ ۱۹۱؛ امام‌خمینی در آیینه اسناد شهربانی، ج۳، ص۳۲۵ ـ ۳۲۹.
- ↑ آیت‌الله محمدتقی نصیری به روایت اسناد ساواک، ص۴-۵.
- ↑ آیت‌الله محمدتقی نصیری به روایت اسناد ساواک، ص۶-۷.
- ↑ آیت‌الله محمدتقی نصیری به روایت اسناد ساواک، ص۲۵.
- ↑ آیت‌الله محمدتقی نصیری به روایت اسناد ساواک، ص۶۷-۶۸.
- ↑ آیت‌الله محمدتقی نصیری به روایت اسناد ساواک، ص۷۲-۷۳.
- ↑ آیت‌الله محمدتقی نصیری به روایت اسناد ساواک، ص۷۳.
- ↑ آیت‌الله محمدتقی نصیری به روایت اسناد ساواک، ص۷۶.
- ↑ آیت‌الله محمدتقی نصیری به روایت اسناد ساواک، ص۷۷.
- ↑ آیت‌الله محمدتقی نصیری به روایت اسناد ساواک، ص۸۶؛ انقلاب اسلامی به...، ج۱، ص۱۹۳.
- ↑ آیت‌الله محمدتقی نصیری...، ص۹۸.
- ↑ آیت‌الله محمدتقی نصیری به روایت اسناد ساواک، ص۱۰۳.
- ↑ آیت‌الله محمدتقی نصیری به روایت اسناد ساواک، ص۱۰۴.
- ↑ آیت‌الله محمدتقی نصیری به روایت اسناد ساواک، ص۱۱۲.
- ↑ آیت‌الله محمدتقی نصیری به روایت اسناد ساواک، ص۱۱۸.
- ↑ اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۳۹۸.
- ↑ آیت‌الله محمدتقی نصیری...، ص۱۲۳.
- ↑ آیت‌الله محمدتقی نصیری به روایت اسناد ساواک، ص۱۲۵-۱۲۶.
- ↑ آیت‌الله محمدتقی نصیری...، سی‌وهفت.
- ↑ انصاری، «آیت‌الله نصیری»، ص۱۲۷.
منابع
- آیت‌الله‌العظمی سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی به روایت اسناد ساواک (۱۳۸۸)، ج۳، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.
- آیت‌الله محمدتقی نصیری به روایت اسناد ساواک (۱۳۹۶)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.
- اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- انصاری، ناصرالدین (۱۳۹۳)، «آیت‌الله نصیری»، دوماهنامه آینه پژوهش، سال بیست و پنجم، شماره چهارم، مهر و آبان.
- انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک (۱۳۷۶)، ج۱، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.
- خاطرات سال‌های نجف (۱۳۸۹)، ج۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی و مؤسسه چاپ و نشر عروج.
- روحانی، سیدحمید (۱۳۵۸)، بررسی و تحلیلی از نهضت امام‌خمینی در ایران، بی‌جا، دارالفکر ـ دارالعلم.