محمدعلی موحدی کرمانی

محمدعلی موحدی کرمانی در سال ۱۳۱۰ در کرمان زاده شد. پدرش عباس موحدی کرمانی از روحانیان و وعاظ معروف بود. او در ده‌سالگی پدرش درگذشت و پس از گذراندن تحصیلات ابتدایی به مدرسه علمیه کرمان رفت. استادان او در حوزه علمیه این شهر، عباس شیخ‌الرئیس، علی‌اصغر صالحی کرمانی و عباس حقیقی بودند.[۱] وی در سال ۱۳۲۵ به قم رفت و تا سال ۱۳۳۵، که عازم عراق شد، به جز وقفه‌ای دوساله که در زادگاهش گذراند، در قم بود و از درس استادانی چون علی‌اکبر مشکینی، محمد مجاهدی، عبدالجواد اصفهانی بهره برد. استادان درس خارج او نیز سیدحسین بروجردی، امام‌خمینی، سیدمحمد محقق داماد و محمدعلی اراکی بودند. استادان او در نجف اشرف نیز سیدابوالقاسم خویی، میرزاباقر زنجانی، میرزاهاشم آملی و سیدمحسن حکیم بودند.[۲] وی پس از بازگشت از نجف، چند سال در کرمان و مدت کوتاهی در مشهد حضور یافت و به وظیفه روحانیت عمل کرد.[۳]

موحدی کرمانی از آغاز نهضت امام‌خمینی، وارد فعالیت سیاسی شد و با سفر به تهران و قم، سخنرانی‌های فراوانی علیه رژیم پهلوی انجام داد و همین سخنرانی‌ها موجب احضار او از سوی ساواک و منع‌شدن از منبر در سال ۱۳۴۳ شد. فعالیت‌های تبلیغی او در کرمان نیز ممنوعیت وی از سخنرانی را در پی داشت.[۴] وی در سال ۱۳۴۸ به دعوت محمدجواد باهنر، امام جماعت مسجد مسلم‌بن‌عقیل تهران شد[۵] و این مسجد مرکز اصلی مبارزات شرق تهران علیه رژیم پهلوی گشت،[۶] چنان‌که وی افزون بر جلسات تفسیر در مسجد، با محمدرضا مهدوی‌کنی، محمد امامی کاشانی، سیدمحمد بهشتی، مرتضی مطهری، محمدجواد باهنر، فضل‌الله محلاتی و اکبر هاشمی رفسنجانی، جلساتی برای هماهنگی مبارزات برگزار می‌کردند.[۷] این جلسات، هسته اولیه جامعه روحانیت مبارز در سال ۱۳۵۵ بود. (ببینید: جامعه روحانیت مبارز تهران) و پس از تأسیس آن نیز موحدی کرمانی یکی از مؤسسان و اعضای شورای مرکزی جامعه روحانیت مبارز در شرق تهران بود.[۸]

ازجمله اقدامات موحدی کرمانی در دوران مبارزه می‌توان به این موارد اشاره کرد: امضای بیانیه‌های مختلف روحانیون مبارز در حمایت از نهضت امام‌خمینی و محکوم‌ساختن اعمال رژیم،[۹] دیدارهای پرشمار با امام‌خمینی در نجف[۱۰] و کربلا به هدف ارائه برنامه جامعه روحانیت به ایشان و دریافت دستورهای امام‌خمینی و انتقال به شورای مرکزی جامعه روحانیت مبارز[۱۱] اعتراض به محاصره خانه امام‌خمینی در عراق در نهم مهر ۱۳۵۷[۱۲] و محکوم‌کردن محدودیت امام‌خمینی در عراق که سبب هجرت ایشان به پاریس شد.[۱۳] او همچنین از سال ۱۳۴۴ در امور حسبیه اجازه شرعی نیز داشت.[۱۴]

موحدی کرمانی پس از پیروزی انقلاب اسلامی، عضو جامعه روحانیت مبارز و حزب جمهوری اسلامی بود. او در دوره نخست مجلس شورای اسلامی، به عنوان نماینده شهر کرمان و در چهار دوره بعدی به نمایندگی از مردم تهران، وارد مجلس شد. او همچنین در تمام دوره‌های مجلس خبرگان رهبری، در این مجلس حضور داشته‌است.[۱۵] پس از شهادت اشرفی اصفهانی، امام جمعه کرمانشاه، امام‌خمینی در ۲۷ آبان ۱۳۶۱ موحدی کرمانی را به امامت جمعه این شهر منصوب کرد و از او خواست ضمن برگزاری فریضه الهی، مردم را با وظایفی که در مقابل انقلاب خون‌بار اسلامی برعهده دارند، آشنا سازد. ایشان از مردم منطقه، علما و نهادهای انقلابی نیز خواست برای باشکوه‌تر برگزارشدن نماز وحدت‌آفرین جمعه، همکاری لازم را داشته باشند.[۱۶] امام‌خمینی همچنین در انتصاب سرپرستان حوزه علمیه کرمانشاه، از نمایندگان خود خواست در انجام امور با امام جمعه شهر، مشورت کنند.[۱۷] وی در جنگ تحمیلی نیز حضور داشت و پس از جنگ چهارده سال نماینده ولیّ فقیه در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بود.[۱۸]

  1. بسطامی، موحدی کرمانی، ۱/۴۰۷–۴۰۸.
  2. بسطامی، موحدی کرمانی، ۱/۴۰۸.
  3. مدرسی و کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ۳/۱۳۴۷.
  4. مدرسی و کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ۳/۱۳۴۷–۱۳۴۸.
  5. بسطامی، موحدی کرمانی، ۱/۴۰۸.
  6. مدرسی و کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ۳/۱۳۴۷.
  7. مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات یاران امام، ۵/۴۴۶.
  8. مدرسی و کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ۳/۱۳۴۸؛ بسطامی، موحدی کرمانی، ۱/۴۰۸.
  9. مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات امام، ۱/۲۵۲؛ ۶/۱۸۸–۱۸۹، ۳۶۰–۳۶۱، ۳۸۰–۳۸۱؛ ۸/۲۴۰–۲۴۱ و ۱۱/۶۰۹–۶۱۲؛ مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات یاران امام، ۱۲/۱۱۳–۱۱۴ و ۱۳/۳۱۶–۳۱۹.
  10. بسطامی، موحدی کرمانی، ۱/۴۰۸.
  11. مدرسی و کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ۳/۱۳۴۸.
  12. مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات یاران امام، ۱۱/۴۹۶–۴۹۸.
  13. مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات یاران امام، ۱۲/۳۰۴–۳۰۵.
  14. امام‌خمینی، صحیفه، ۱/۵۰۵.
  15. مدرسی و کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ۳/۱۳۴۸.
  16. امام‌خمینی، صحیفه، ۱۷/۹۷.
  17. امام‌خمینی، صحیفه، ۱۷/۲۵۸.
  18. مدرسی و کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ۳/۱۳۴۸.